Z E S Z Y T Y N AU K O W E POL IT E CH N I KI ŚLĄSK IE J Seria: M E C H AN I K A z. 89
1990
Nr kol. 966
Julian ZIE LIŃ SK I A d am LIDWIN
DYNA MI KA KRUS ZA RKI R E Z O N AN S OW E J Z U K ŁA D E M R OB O C Z Y M O DWÓCH STOP NI ACH SWO
BODY
S t r e s z c z e n i e . W a rt y k ul e p r z e ds t aw i o no koncepcję i główne zało żenia do pr o jek tu napędu krus za rki wibracyjnej rezonansowej. Kon ie
czność obniżenia en erg o c hł o n no ś ci s t an ow i przesłan kę do poszukiwań nowych roz wię za ń k on s tr uk cy jny ch kruszarek, w których proces krusz e
nia od b yw a ł by się główn ie przez uderzenie. Od d z ia ł yw a n ie mechaniczne ma char ak te r impulsowy, je śl i stosunek czasu trwania impulsu do okresu odp ow i ad a j ęc e go podstawowej cz ęst oś ci drgań swobodny ch ukła du jest m ni ej szy od 0,1. Wa r u ne k ten jest możliwy do spełni eni a w prz yp ad k u za st os o w an i a or ga nu ro boc ze go w posta ci układu me c h a n i czneg o o dwóch sto pn ia ch swobody.
Pr ze a n a l i z o w a n o pole m o żl iw ych ch a ra kt er yst yk dy nam icznych układu me ch a n ic z ne g o w celu uzy skania wa r t o ś c i amplitud p rz em ie szc ze ń oraz sił kru szenia z bli żo ny ch do wi e lk o ś c i sp otykanych w klasycznych kr us z a rk a ch szczękowych.
Z a kł a da j ę c, że siła o d dz ia ły wan ia bijaka kr uszarki na rozdrobniony suro wi ec ma rozkład trójkętny, wy z na c z o n o maksymalnę siłę kruszenia p o j a wi a ję c ę się w chwili kontaktu. Siła ta wynosi P = 245 kN.
1. Wstęp
R o z d r a b n i a n i e kopalin ma na celu me ch an icz ne prze tw or zen ie urobku do p o st a c i g ra n ul a t u o możliwie j e d n o ro d n yc h cechach geo metrycznych ziaren i jest j e d n y m z pie rw s zy c h spośród licznych zabiegów zwanych ogólni e w z b o g a ce n ie m su r o wc ó w mineralnych. W krajo wy m prz em yśl e górniczym a także w pr z em y ś le ma te ri a ł ów b udo wl an ych zabie g ten, w wi ęks zo śc i przypadków, jest r e a l i zo w an y prz y użyciu kru szarek szczękowych, w których okresowy ruch o rg anu rob oc zeg o w y m u s z a n y jest kinematycznie. Bioręc pod uwagę as
pekt t eo l og i c zn y rozd ra bn ian ia w kr us zar ka ch szczękowych, uważa się [V] , że p roc es te prz ebiega pr zede w sz y st k i m przez zgniatanie i ścieranie na
dawy, na to miast w mn iej sz ym stopni u przez dystorsję pierw ot neg o scalenia w a r s t w w br yl e surowca i ich kruchego pękania pod w p ły we m uderzenia. Uje- mnę k o nse kw en cję rozd ra bn ian ia pr zez zg nia t a ni e i ścieranie sę znaczne w y d a t k i en erg e t yc z ne na p o ko na ni e techno lo gi czn yc h oporó w ruchu maszyny, o po rów tarcia (szczególnie w p ar ach kin em at ycz ny ch mechan iz mu be z po śr ed niego napęd u organu ro boc ze go kruszarki) oraz podwyż sz on e opory tech no lo
84 3 . Z i e l i ń s k i , A. L id w in
giczne w pr z yp ad ku s ur o w c ó w n a dm i e rn i e wilgot ny ch. K o ni e cz n o ść obn iżenia en er g o ch ł on n o śc i st an ow i p rz e s ła n kę p os z uk i w an i a n owy ch r oz w i ą z a ń konstruk
cyjn yc h kruszarek, b io rąc za pods ta wę rozw aż ań inż yn i er s k ic h ko rz ys tn e w tym p rz y pad ku wł as n o ś c i m ec h a ni c zn e s ur o wc ó w mi n era lny ch , jak łup liwość i w zg l ę d n i e niskę odp orn oś ć na k ru che p ęk a n i e pod wp ł y w e m uderzenia.
Moż na w y ró żn ić dwie świa to we tendencj e:
- kru sza rk i o d rz u t o w e (głównie USA), - kru sz ark i w i b r a c y j n e (kraje europejskie).
Ni ni e j sz a praca do ty czy nowego roz wi ęz a n ia k o ns t r u k c y j n e g o k ru s za rki w i bracyjnej i nie ob ej muj e za g a dn i eń i z j aw i s k fizycz ny ch za c ho d z ęc y ch w p r oc es ie roz drabniania.
2. Po d s ta w o w e zał oż eni a do p r oj ek tu n ap ęd u k r us z ar k i i opis jej dz i a
łania
G ł ów n ym z a ł o ż e n i e m do p ro je kt u na pędu k ru s za rki wi br acy jne j r e z o n a n s o wej jest re a li z ac j a proce su t ec h no l o g i c z n e g o ro zd ra b n ia n ia ko pa li n przez uderzenie. O zn ac za to, że o dd z i a ł y w a n i e m e c h a n ic z ne el em en t u ro b oc z eg o na s t ru m ie ń r o z d r o b n i o n e g o surowc a w i n n o mieć ch a ra kte r ok r es o w o p o w t a r z a l nych impu lsó w o żędanej a m pl i tu d z ie wyn ik a ję c ej z oporu kruszenia.
Oak o e st y m a t o r y impulsu siły pr zy j m u j e się:
f(t) - funkcja a p r o k sy mu j ę ca p rz e b i e g cz aso wy impulsu,
“C - czas trwania impulsu, P„ , - am pl ituda impulsu.
maks r r
O d dz i ał y w an i e me c ha n ic z n e ma char akt er impulsu, je śl i s p e ł ni o ny jest w a runek :
gdzie :
T - okres o d p o w i ad a ją c y podsta wo wej c zę s to ści d rg ań sw ob o d ny c h układu,
¿ x - liczba, której wa r t o ś ć wy z na c z a się d oś wia dcz al nie .
Przy zało żo nym dzi ał ani u ma s zy n y liczba ¿u. w in na mieć wa r t o ś ć b l isk ą
¿ x = 0,1 £
2
] . Sp e łn i en i e tego wa r un k u w uk ł ad zie o j edn ym s t opn iu sw o body pocięga za sobą kionieczność do bo ru c zę s t oś c i roboczej w y m u s z e n i a zn a cznie w yb ie ga jąc ej poza obszar st r ef y r ez o na n s u takie go układu, co jest s p rz ec zne z drugim za ł oż e n i e m o r e z o n an s ow y m reżim ie pr ac y kruszarki. Z ast os ow a n ie or ganu r ob o cz e g o w po s t ac i uttładu m ec h a n i c z n e g o o dwóch s t o p niach s wo bod y p r a c u ją ce g o w st r e f i e rez on ansowej wyższej c zę s t oś c i p o z w a la na s pe ł n ie n ie w a r u n k u (2.1).
D y n a mi k a k r u s za r ki rezonansowej
85
2.1. Za ł oż e n ie do proje kt u napędu kru szarki
- Or gan ro b ocz y w p o st a ci układu m e c h a n ic z n eg o o dwóch stopniach swobody.
- P oj e d y n c z y element robocz y be z p oś r ed n i eg o oddzi ał yw ani a na strumień ro zd ra b n ia n e go surowca (bijak).
- Impuls sił y kr uszenia spełn ia warunek,
4 - «
0.1
- liniowe w i ę z y sprę ży st e w po s t ac i spręż yn śrubowych,
- wy m u sz e n i e prz y użyciu b e z w ł ad n o śc i ow e g o genera to ra drgań.
- g r a w i ta c yj n y sposób tr an sm isj i surowca w obs zar ze kr uszarki ze ws p o m a ganiem m e c h a n ic z n ym w komor ze zasypowej.
2.2. O p is dz ia łania kr uszarki
S t ru m i e ń surowca z taśmocięgu zo st aje sk ie ro w a ny do ko mory zasypowej, gdzie pod dzi ał an i e m siły cię żk oś c i i mechani zmu w s p o m a g a j ę c e g o , zł ożo nego z w a ł k ó w z o sa d z an y mi na nich kr ę żka mi kolczastymi, p r ze mi es zcz a się w strefę o rga nu roboczego. Bij ak o odp ow i ed n im ks zt ałcie po wie r z ch n i u d e rzenia rozbija w s t ę p n i e kęsy, tuż po pr ze kr o c ze n i u przez nadawę strefy g a rd z i el i kruszarki. Da l sz y cięg rozd ra bn ian ia przebiega przez ok resowe ud er za n i e bijaka w st r u mi e ń surowca na n ie ruc ho my m stole o od powiednio dob ra nym p o ło ż e ni u za l e żn y m od w ym a g a ń d ot ycz ąc yc h wy m ia rów ziaren g ra n u
latu. Wy s yp g r an u la t u wprost na ta śmo ci ęg od p r owa dz aj ęcy go na miejs ce ma
gazynowania.
2 . 3 . S c h e ma t p o s t a c i k o n s t r u k c y j n e j p r o p o n o w a n e j k r u s z a r k i w i b r a c y j n e j
Schemat p o sta ci kon strukcyjnej kru szarki pr z ed s t aw i on o na rys. 2.1., gdzie :1 - element roboczy, 2 - masa w s p o m a g a j ę c a ,
3 - b e z w ł a d no ś ci o w y gen er ato r drgań, 4 - oporowa płyta robocza,
5 - pro wa dn i c e elem en tu roboczego, 6 - pr o w ad n ic e ma sy w s p o m a g a j ę c e j , 7 - wi ęz y sprężyste,
8 - me c h ani zm w s p o m a ga j ą cy ruch strumie ni a surowca, 9 - komora zasypowa,
10 - po d kł a d ki regulu ją ce szc zelinę roboczę, 11 - p r ze k ł ad n ia pasowa,
12 - silnik.
86
O. Zi el i ń s k i , A. Li dwin3. Dynam ik a organu ro b o cze go z u w zg l ę d n i e n i e m op o r ów tłu mienia
j a k o ś c i o w e i il oś cio we o s z a c o w an i e op o ró w tłumien ia , j ed y ni e na dr od ze a n ali zy propon ow an ej p os t a ci k on s tru kc yj nej obiektu, w y m a g a ł o b y pr zyj ęci a s p e k t a k ul a rn y c h za ł oż e ń d o t y c z ę c y c h :
- w i e l k o ś c i od k s z t a ł c e ń w i ę z ó w (duże, małe),
- rodzaju tarcia w pr owadnicach, mas uk ła du (suche, pół pł yn ne) i t p . , - op or ów tarcia w e w n ę t r z n e g o w ma t er i a l e w i ę z ó w o dk s zt a ł c a l n y c h (histe-
r e z a ),
- w pł ywu zapy le ni a itp..
Na ogół każdy układ rz e c zy w is t y c ec h uj e więcej niż jedna od mi a n a tłu
mienia, a jego in te nsy wn oś ć z mi en ia się z a le żn ie od wa r u nkó w, jak np. czę
stości z ab i e g ó w k o nst ru kc yjn yc h, w i e k u m a sz y n y i innyc h c z yn n ik ó w będę- cych poza kontrolę konstruk tor a. D l at e g o ide nt y fi k ac j ę pr a k t y c z n y c h zwię- zków m i ędz y zm i en ny mi d y n a m ic z ny m i i k i n e m a t y c z n y m i w p r zy p ad k u op or ów tłumienia - zw i ęz k ó w n i ez b ę dn y ch do a na l i z y ruchu układ u m e c h a n i c z n e g o - można p rz e pr o w ad z ić w y ł ą c z n i e na p o ds t a w i e ba dań d o św i ad c z a l n y c h na ob i e
kcie rz e cz y wi s t ym w w a r u n k a c h e k s p l o at a c ji pr z e mys ło we j.
D y n a mi ka k r u a z a r k i rezonansowej
87
Bio rę c po w yż s ze pod uwagę, ws z ys t k ie o dm i a ny tł umienia w ys tę pu jęc e w uk
ładzie z a st ę pi o n o tłu mikiem w is k o t y c z n y m o w ar t o ś c i wspó łcz yn nik a tłumie
nia c = 0 , 1- 0 , 2 tłumienia kr yt yc zne go
[V] .
Model fizyczny organu rob oczego po k aza no na rys. 3.1.
k
w ( t )
Rys. 3.1 Mo del fizyczny or ganu rob oc zeg o z tłumie nie m wi s ko t y cz n ym Fig. 3.1 Phys ic al model of the w or k i ng means with vi sc ou s damp in g
Z a ł o ż e n i a :
- układ l i n i o w o - s p r ę ż y s t y ,
- el e me nty sp rę ży s te sę nieważkie,
m2 4
- iloraz mas — * ? • m l 3
- masy sę ide aln ie sztywne,
- w y m u s ze n i e d rg a ń prz y użyciu gen er a to r a bezwładnościowego.
Siła wy mus z a ję c a:
P(t) = Im £ p 0 (p) e ipt] , (3.1)
g d z i e : Po (p> = m o rp2
m Q - masa nie wy ważona, r - p ro m ie ń n i e w y w a ż e n i a , p - cz ę sto ść kołowa generatora.
8$
3. Zi el i ńs ki , A. Lidw inPQ( p ) f ( l 2 k - 4 m p 2 )2 + ( 9 c p ) 2 ]
(3.7)
(4m2 p 4 - 20 kmp£ 1 2k2 - 6 c 2 p2 )2 + ( 1 8 c p k - 13c mp3 )2
9 P Q2 ( p ) ( 4 k 2 + c 2 p 2 )
A2 Ą f (
3.
8)
(4m2 p 4 - 20 kmp2 + 12k2 - 6 c 2 p2 )2 + ( 1 8 cpk - 13 cmp3 )2
Kę t y p r z e s u n i ę c i a f a z o w e g o :
b c * - ad
f i = a r c t g T > ( 3 . 9 )
ac + bd
a = 12 k - 4 nip2 .
g d z i e :
a = 12
b=
9c p ,
2 4 2 2 2 2
c *
4m p - 2 0 kmp + 12 k - 6 c p , d = 18 cpk - 13 cmp3 .
b l ^ 1 ~ a l d l
f 2 - arctg ł _ Ł _ . f3 _ 10)
a l C1 + b l d i
g d z i e : a, = 6k
JL
bj = 3 op
C1 "
c ' dj = dRó wn ani a ruchu u st a lo n e go dla c zę s to ś c i roboczej p r mas i m 2 układu maję postać:
u ( t ) = A l ! s i n ( p t + f . ) , ( 3 . 1 1 )
I P=Pr
9>
w( t ) “ A2 j p = p r e i n ( p r t + f g ) . ( 3 . 1 2 )
D yn am ik a k r u s z a rk i rezonansowej
R9
4. Oobćr ilościowych ch ara kt er yst yk d yn a m ic z ny c h układu napędowego kru- szarki
Kor zy st a ją c z założe ń p r z e d st a w io n yc h w roz dziale 2 1 3 p r z e a n al i z ow a no pol e c ha r ak t e ry s ty k d yn am ic zny ch układu nap ęd ow ego kru sz ark i (n,k,c,p ), pr zy jm u j ąc pole p o w i er z ch n i roboczej bijaka S = 1 [m2 ] i amplitudę ruchu dr ga jąc eg o mas y m2 (bijaka) A 2 = 0,0 2 ~ 0,03 {[»3 •
W wynik u a na li zy krzywych rez on a ns o wy c h dr ga ń mas i m 9 a także na p od stawi e w a ru nk u 2.1. wy b r an o nas tę pu j ą ce w a rt o ś ci ch ara k t er y s ty k dyna mic z
nych :
m = 1200 [kg] , k = 2 * 106 jj~j,
c = 800 0 [ ? ] , (10% tłu mienia krytyczn eg o),
mo = 80 [kg] , r = 0,16 [m] , p p = 78,54 [ ^ ¿ J (P(_ = 0,9 27 p 2 )
Kr zywe re zo na nso we ruchu dr g a ję c eg o mas i m 2 przed st aw ion o na rysun- k8ch 4.1. i 4.2., a w i e l k o ś c i ampli tu d i kętów pr zes unięcia fazowego dla c z ęs t o śc i p r ze s ta w io n o w ta bl icy 4.1.
Fig. 4.1 Re s on a n c e curve of the mass m
90
0. Z i e l i ń s k i s A. LidwinRys. 4.2 K r zy w a re zo na n s ow a masy Fig. 4.2 R e s o n a n c e curve of the mass tig
Tablica 4.1
Czvst0 3C robocza
-r
[ ¥ \
A m p l i t u d a A1 [
1,
1]
A m p l i t u d a A2 [m]
Kęt p r z e s u n i ę cia fazowego
[ rsd]
Kęt p r z e s u n ię cia faz o
we go
Y 2 Ersd]
7 8 , 5 4 0, 01 295 0 , 01 9 53 1, 47 21 4 4 - 0, 7 241 66
5. i.aksyialna
s i ł a k r u s z e n i a
Badania realizowane na
P o l i t e c h n i c e Ś l ą s k i e j
£4] nae g z e m p l a r z u k r u
szarki szczękowejp r a c u j ą c e j w KWK “ Ś l ą s k " p o z w o l i ł y na d o ś w i a d c z a l n e
określenies i i y k r u s z e n i a w ę g l a i k a m i e n i a .
Ma ks yma l ne s i ł y k r u s z e n i a n i e
prz ek ra c za j ?150
[ W ] dla wę gl a i320 ¡J
cn]
cla kamienia.Ti p r z y p a d k u a n a l i z o w a n e j
kru sz ark i wi br a c yj n ej od d z i a ł y w a n i e me ch a n ic z ne elementur o b o c z e g o
kru sz ark io
masie na s t ru m i e ń ro z dr a b ni a ne g o s u r o w cama c h a r a k t e r
okre so wo p o w t a rz a ln y ch im p u l s ó w o i n te n s y w n o ś c i rozkładu wc z a s i e P * •
Dynamika k r u s z ar ki rezonansowej 91
P r = m2 A V 2 ' (5.1)
g d z i e :
A* 2 - sp ad ek pr ęd ko śc i bijaka w y w o ł a n y siłę P , ó( t) - funkcja Diraca.
Ma ks y m al n ą siłę kru szenia można w y zn ac zy ć dla A v g = V 2 max (spadek ma k sy malnej p rę d koś ci do zera)
P max “ m2 v 2 max ó ( t ) ' (5.2)
C a łk u ję c r ó wn an ie (5.2) o t rz y mu j e się:
S 1 “ m 2 v 2 max (5 -2a)
P r z y b l i ż o n y ob r az g eo m et r y cz n y funkc ji P (t) p rz e ds taw io no na rys. 5*1.
Rys. 5.1 Ob ra z g e o m et r y cz n y impulsu Fig. 5.1 Ge o me t ri c a l figure of the impulse S
Z rys. 5.1. wynika, że w ar to ść impulsu S 1 wyn ie si e:
(5.3)
92 3. Zi el iń s ki , A. Lidwin
Maks ymal na p r ę d k o ś ć masy m^:
v2 max = p r A2 ( 5 . 4 )
IV g r a n i c z n y m p r z y p a d k u c z a s t r w a n i a i m p u l s u ł) j e s t równy c z w a r t e j c z ę ś c i o k r e s u f u n k c j i w ( t ) ( 3 . 1 2 ) .
Ma ks yma l na s i ł a k r u s z e n i a w y r a z i s i ę z a t e m wz o r e m:
P max = 4 m2 A2 Pr ( s - 5 )
i d l a a n a l i z o w a n e j k r u s z a r k i w y n o s i
P = 2 45 , 42[kff]
6 . L I T E R A T U R A
¡[l] Sr ac h I.:
Pod s t a wo we p r o b l e m y
wp r o c e s a c h
roz dr ob n ie n ia minerałów,IOMB, War s zawa 1 9 6 3 .
£
2] P r a c a z b i o r o w a : S p r a w o c z n i k po d i n a m i k i e s o o r u ż e n i j , S t r o i z d a t , Mo
skwa 1 9 7 2 .
[*33
P r a c a z b i o r o w a : P o r a d n i k i n ż y n i e r a m e c h a n i k a , t . l , WNT, War s zawa 1 968.
W
Z i e l i ń s k i 3 . i i n n i : N u me r y c z n a a n a l i z a d y n a m i c z n a nowych r o z w i ę z a ń k r u s z a r e k s z c z ę k o w y c h . I n s t y t u t M e c h a n i k i i P o d s t a w K o n s t r u k c j i Ma
s z y n P o l i t e c h n i k i S l ę s k i e j , G l i w i c e 1 9 8 1 - 8 5 ( p r a c a n a u k o w o - b a d a w c z a ) .
aIIHAIIKKA PE30HAHCH0Ü Í3HEPAUH0HH0ÍÍ jffOEHJIKH C PAEOtffiił CHCTEMO0 C UByMS CTB- nEHfflíH GBOEOAU
P e 3
10
M eB
ciaTbe npe^ciaBżeHU Komteimu h rjiaBHne ocHOBaraz npoeicTa npaBo.ua pe—3 0 H a .H C H o i* ^ p o C h j i k h , H e O Ó X O A H M O C T B n o H H s e m t t t S H e p r o e M K O c T H n p e s c i a B J i a e T
00
-6
o z npe^nociuiK y noncK a h ob h x KOHCTpyKitHOHHNx p e m e ra g spoÓM O K, B K o io p a z n p o iie c a ApoSiieHHH nponcxo,nHT Mepe3 y s a p . MexaHH^ecKoe B3aHM oseftciBHe z x e e rH K n y j i L C H u a x a p a K i e p , K 0 i \ ą a c o o i bo m e a n e B p e M e H H H s e g c T B H a H M n y j i b o a s o n e ~
p z o s a O T B e T a i o ą e r o o c H O B H o g ' t a a a o ie c b o Ó o sh h x KOjieCaHHg cacieM H s B J ia e ic a MeHbae tsm 0 , 1 , 3 t o y o s o B a e bosmojkho b c u y a a e K o r s a npHHHMaeica pa6o*ntg opraH b B a se M exam m ecicog c h c tc m h o SB yua o ien ea a K H c b o C o s h ,
Dy n am ik a k ru szarki rezonansowej 9 3
CxejiaH aBćuraa
b o 3 M O x h h xAHHaMEuecKHX xapaKSepacTHK
M e x a H H q e c i c o f tcacxeKH o n;ejtb® noAyaeHHa SH aaeanii aisiuiKiyAH nepeMSĘeHHił
ax o s s o a z ApoCneEM
n p a -fiZHSHTeabHO paBHHX BejIHHHHaM BeTpeAaJMĄJieH B KJEaOCH’ieCKHX ąeKOBbUC APOOHZKax.
n p H H H M a a , t t o c h a a B s a K M
oAeiłciBHH
y ^ a p u H K a a P o O h j i k b h e p a 3 A p o f i x e H H O ecupbe
H M e e T T p e y r o . i Ł H o e p a c n p e ^ e n e i M e , o n p e A e z e H B a M a k o M a x m m o a z a A P o S J i e a s u i
B03HHKa»n;aa
b oB peua scoK raK ia. 3 x a csuia paBHa
? Max = 2 4 5 kE .DY NA MIC S OF A R E SO N A NT C R USH ER WI T H W O R K I N G SYSTEM OF T WO DEGRE ES OF FR E EDOM
S u m m a r y
Th e idea and pr i nc ip al founda ti ons of the resonant vibration crusher drive desig n have been pr e se nt ed in the paper, N e ce s si t y of reducing the energy co ns um pti on mak es ci rc um s ta n c e for se arching for new constru ct io nal sol ut io ns of the crushers in whi ch crus hin g wou ld occure mainly thro
ugh the impact. Mec ha n ic a l re action in of the impulse nature if the im
pul se d u ra ti on to the period co rre s p on d in g w i th fundamental frequency of the system free vi b ra t i o n in lower than 0.1.
This co nd it io n in p os s ib l e to be fulfilled in case of using the workin g organ in the form of me ch ani ca l system wit h two degrees of freedom.
A field of po s s ib l e dynami c ch ara c te r i ct i cs of the mechanical system has been an a l ys e d in order to obtain the disp lac em en t am pl itude values and crshing forces close to the q uan ti ti es met in typical jaw crushers.
As su min g that the force of the crus her h amm er reaction onto di sintegrated raw ma t e ri a l has t ria ng ul ar dec om p os i ti o n the maximum crushing force app e
aring at the moment of contact has been determined.
This force a m o u n t s to P = 245 kN.