Finansowanie przez NFOŚiGW przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i oze

(1)

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o

Wojciech Stawiany Ekspert

Finansowanie przez NFOŚiGW przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i oze

Konferencja Wydawnictwa MJ Media (Fundusze Europejskie) Finansowanie inwestycji w ochronę środowiska –

programy, konkursy, zasady finansowania

(2)

Zainwestujmy razem w środowisko

Plan prezentacji

• Kilka informacji i liczb o NFOŚiGW

• Priorytety Strategii działania NFOŚiGW na lata 2013 – 2016 (z perspektywą do 2020 r.)

• Programy priorytetowe – zarządzanie finansami publicznymi w NFOŚiGW

• Programy priorytetowe NFOŚiGW: Prosument, Kawka, Bocian

• Efektywność energetyczna i oze w działaniach POIiŚ 2014 – 2020 dla których NFOŚiGW jest instytucją wdrażającą

(3)

Działania NFOŚiGW w zakresie EE i OZE

• Projekty NFOŚiGW dla rozwoju i promocji działań w obszarze efektywności energetycznej i rozproszonych odnawialnych źródeł energii:

 Koordynacja krajowa Porozumienia Burmistrzów

 Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego,

mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz oze

 Spotkania Forum Energia – Efekt - Środowisko

• Nowe programy priorytetowe NFOŚiGW

(4)

Nasza wizja

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – lider systemu finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej w Polsce nastawiony na

EFEKT

E – ekologiczną (respektującą i promującą zasady zrównoważonego rozwoju)

F – finansującą (efektywnie wspierającą finansowo działania w zakresie środowiska i gospodarki wodnej)

E – elastyczną (dostosowującą się do potrzeb odbiorców)

K – kompetentną (w sposób kompetentny i rzetelny wypełniającą obowiązki instytucji publicznej)

T – transparentną (realizującą swoje zadania w sposób etyczny, jawny i przejrzysty) Oznacza to, że NFOŚiGW będzie dążył do tego, aby być instytucją:

(5)

Priorytet 3 – Ochrona atmosfery

W obszarze tego priorytetu określono ważne zadania związane z przeciwdzia- łaniem zmianom klimatu w tym ze zmniejszaniem emisji gazów cieplarnianych;

będzie to realizowane m.in. poprzez wspieranie m.in. projektów:

• likwidacji nieefektywnych systemów grzewczych

• poprawy efektywności energetycznej

• wdrażania odnawialnych źródeł energii (w tym rozproszonych oze) i wysokosprawnej kogeneracji

• efektywnego zarządzania energią w budynkach (w tym ich termomodernizacja) oraz budownictwa energooszczędnego

• modernizacji sektora energetyki w zakresie inteligentnego opomiarowania i inteligentnych sieci energetycznych

(6)

NFOŚiGW rozpoznawalną instytucją

finansową o europejskich standardach

Pozyskane środki zagraniczne oraz ich pełna obsługa Wypracowane

i doskonalone centra kompetencji

Rozpoznawalność instytucji w Komisji Europejskiej i wymiana

doświadczeń

Nowe rozwiązania

wspierające przedsiębiorców i innowacyjność

(7)

Efekt dźwigni

dzięki pożyczaniu

Wpływy z opłat i kar 21,5 mld zł

Udzielone dofinansowanie 35,7mld zł

Wartość całkowita dofinansowanych inwestycji

136 mld zł

(8)

NFOŚiGW – skala działalności

• rocznie wypłaca ok. 5,5 - 6,0 mld zł:

w roku 2014 wypłaty wyniosły 5,89 mld zł,

• ok. 50% ze środków unijnych

• ok. 50% ze środków krajowych

• plan na 2015 rok zakłada wypłaty na poziomie ponad 6,3 mld zł

Środki krajowe Środki

unijne

(9)

Schemat zarządzania programami

priorytetowymi w NFOŚiGW

(10)

Ochrona klimatu i atmosfery:

• 827 gmin (33% gmin w Polsce) objętych Planami Gospodarki Niskoemisyjnej

• zakupienie i zamontowanie kolektorów słonecznych o powierzchni 105 tys. m² (łącznie w całym programie w latach 2010-2014 – 484 tys. m²), co stanowi blisko 33% łącznej powierzchni kolektorów słonecznych zainstalowanych w Polsce

na koniec 2013 r.

• zmniejszenie lub uniknięcie emisji CO₂ o ok. 1 650 tys. ton/rok

• zwiększenie produkcji energii odnawialnej o 1,14 mln MWh/rok, co stanowi 0,13%

rocznego zużycia energii pierwotnej w Polsce w 2013 r.

• wymiana 19 tys. lokalnych węglowych źródeł ciepła w celu likwidacji „niskiej emisji”

Rezultaty rok 2014 r.

(11)

Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza 2014

Przedsięwzięcia zakończone

Przedsięwzięcia rozpoczęte



Zmniejszenie emisji dwutlenku węgla

58 tys. Mg/rok 1 647 tys. Mg/rok



Ilość zaoszczędzonej energii

74 tys. MWh/rok 300 tys. MWh/rok



Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej i

cieplnej ze źródeł odnawialnych 40 tys. MWh/rok 1 140 tys. MWh/rok



Likwidacja niskiej emisji „KAWKA”

- likwidacja 19 tys. lokalnych węglowych źródeł ciepła, - 396 Mg/rok PM 2,5 - 419 Mg/rok PM 10

W latach 2010 – 2014 zakończono przedsięwzięcia które ograniczą lub pozwolą uniknąć emisji 3,4 mln Mg/rok (z tego IV oś POIiŚ - 2.8 mln Mg/rok)

w tym 658 tys. Mg/rok z tytułu podłączenia elektrowni wiatrowych oraz 697 tys. Mg/rok z tytułu zawarcia umów NMF i MF EOG

Zakończenie tych umów pozwoli zwiększyć udział energii pozyskiwanej z OZE w ogólnym bilansie Polski o 0,13%

Głównie efekt realizacji przedsięwzięć IV osi POIiŚ (136 MWh/rok) oraz GIS cz. 1 i 5 (124 MWh/rok)

Głównie rozliczenie realizacji

przedsięwzięcia z zakresu wysokosprawnej kogeneracji w MEGATEM EC Lublin Sp. z o.o (36 MWh/rok)

(12)

Oferta programowa NFOŚiGW 2015-2020

http://nfosigw.gov.pl/oferta-

finansowania/srodki-krajowe/programy-

priorytetowe/

(13)

Planowane wypłaty w latach 2015 – 2020: 5 054 mln zł w tym dotacje: 1 885 mln zł

Efektywność energetyczna : 2 495mln zł w tym dotacje: 954 mln zł

OZE i wysokosprawna kogeneracja: 2 559mln zł w tym dotacje: 931mln zł

Zaangażowanie finansowe NFOŚiGW

w projekty i inwestycje w zakresie efektywności

energetycznej i oze w latach 2007 - 2020

(14)

Zaangażowanie finansowe NFOŚiGW

w projekty i inwestycje w zakresie efektywności energetycznej i oze w latach 2007 - 2020

Wypłaty w latach 2007 – 2014: 2 153 mln zł w tym dotacje: 1 178 mln zł

Efektywność energetyczna: 1 145 mln zł w tym dotacje: 618 mln zł

OZE i wysokosprawna kogeneracja: 707 mln zł w tym dotacje: 458 mln zł

Pozostałe działania dla ochrony klimatu: 301 mln zł

w tym dotacje: 102 mln zł

(15)

• KAWKA – Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii

• BOCIAN – rozproszone, odnawialne źródła energii

• Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach

• RYŚ – termomodernizacja domów jednorodzinnych z ciepłem OZE

Wybrane elementy oferty programowej

NFOŚiGW na lata 2015 – 2020 w zakresie

EE i OZE

(16)

• PROSUMENT – Linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż instalacji oze (dla samorządów, WFOŚiGW, wspólnot i spółdzielni

mieszkaniowych oraz beneficjentów indywidualnych)

• E-KUMULATOR - Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu (Celem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przemysłu na środowisko.

Budżet programu - 1 mld zł – nabór ciągły od czerwca 2015 roku)

• Poprawa efektywności energetycznej: LEMUR – Energooszczędne budynki użyteczności publicznej

Wybrane elementy oferty programowej

NFOŚiGW na lata 2015 – 2020 w zakresie

EE i OZE

(17)

Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki

Poddziałanie 1.1.1. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (alokacja 150,0 mln € )

Działanie 1.2. Promowanie efektywności energetycznej i korzystania

z odnawianych źródeł energii w przedsiębiorstwach (alokacja 150,0 mln €)

Działanie 1.3. Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach (alokacja 421,2 mln €) Działanie 1.5. Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu (alokacja 337,4 mln €)

Działanie 1.6. Promowanie wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe (alokacja 276,4 mln €)

Osie priorytetowe i działania PO IiŚ 2014 –

2020 w zakresie EE i OZE (dla których NFOŚiGW

jest instytucją wdrażającą)

(18)

Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki

Działanie 1.7. Kompleksowa likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko - dąbrowskiej (alokacja 240,8 mln €)

Osie priorytetowe i działania PO IiŚ 2014 – 2020 w zakresie EE i OZE (dla których

WFOŚiGW w Katowicach jest instytucją

wdrażającą)

(19)

• Zawarto 5 umów dotacji na łączną kwotę 50,6 mln; koszt całkowity zadań realizowanych w przestrzeniach pilotażowych 196,3 mln zł;

• Efekty ekologiczne realizowanych zadań: redukcja CO

²

– 27,3 tys. Mg/ rok;

oszczędność energii elektrycznej ok. 10 GWh/rok; oszczędność energii

cieplnej 123 tys. GJ/rok; moc zainstalowanych rozproszonych oze ok. 4 MW

Program Priorytetowy

Inteligentne Sieci Energetyczne

I konkurs zawarte umowy

(20)

Dorobek techniczny i organizacyjny PP Inteligentne Sieci

Energetyczne (ISE) w nowym okresie programowania NFOŚiGW przenosi do resortu gospodarki do zaadaptowania w PO IiŚ

(poddziałanie 1.4.1.)

Program Priorytetowy

Inteligentne Sieci Energetyczne

I konkurs zawarte umowy

(21)

• Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego,

mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz oze.

• Celem jest wspieranie projektów przyczyniających się do realizacji pakietu klimatyczno-energetycznego i wypełniania zobowiązań naszego kraju w tym zakresie.

• Przewiduje się tu m.in. pomoc w opracowywaniu i sposobów realizacji

PGN/SEAP oraz wykształcenie ok. 2 tys. gminnych doradców energetycznych.

(Inicjatywa jest realizowana w ramach poddziałania 1.3.3. PO IiŚ)

Inicjatywy NFOŚiGW wspierające EE i

OZE

(22)

• NFOŚiGW jest od 2015 roku Krajowym Koordynatorem Porozumienia Burmistrzów

• Porozumienie Burmistrzów (ang. Covenant of Mayors) jest inicjatywą Komisji Europejskiej wdrożoną w Europie w 2008 r.

Sygnatariusze Porozumienia dobrowolnie zobowiązują się do spełnienia i przekroczenia 20% unijnego celu redukcji emisji CO

²

poprzez realizację planu działania na rzecz zrównoważonej energii (SEAP).

Wspólnym celem Porozumienia jest zapewnienie środowiska stabilnego pod względem ekologicznym, społecznym i gospodarczym – czyli

zrównoważonym.

Inicjatywy NFOŚiGW wspierające EE i

OZE

(23)

• NFOŚiGW jako Krajowy Koordynator Porozumienia Burmistrzów będzie:

o promował wśród gmin przystąpienie do Porozumienia Burmistrzów,

o umożliwiał finansowanie wydatków związanych z przygotowaniem i wdrażaniem SEAP,

o organizował wy darzenia i konferencje na poziomie krajowym, dla zwiększenia świadomości społecznej na temat Porozumienia Burmistrzów,

o składał sprawozdania do Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej ds. Energii o osiągniętych w Polsce rezultatach oraz uczestniczenia w dyskusjach na temat strategii wdrażania zaproponowanej przez KE,

o współpracował z pozostałymi Koordynatorami Porozumienia zaangażowanymi w politykę Porozumienia Burmistrzów na swoich terenach.

Inicjatywy NFOŚiGW wspierające EE i

OZE

(24)

Spotkania Forum „Energia – Efekt – Środowisko” (EEŚ) współtworzą nowe obszary i kierunki aktywności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Forum EEŚ wpisuje się w Strategię NFOŚiGW w obszarze budowy centrów kompetencji i wiedzy, konsultacji oraz współpracy z uczelniami i ośrodkami naukowo – badawczymi, samorządami, izbami gospodarczymi, agencjami energetycznymi.

Inicjatywy NFOŚiGW wspierające EE i

OZE

(25)

Spotkania Forum „Energia – Efekt – Środowisko” to:

o szerokie konsultacje koncepcji i pomysłów NFOŚiGW (jako projektów programów priorytetowych) w obszarze poprawy efektywności energetycznej i energo-oszczędności, obejmujące m.in.:

efektywne wykorzystanie energii i zasobów; inteligentne sieci energetyczne; budownictwo energooszczędne, generator koncepcji ekologicznych (program wspólny z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju), poprawę jakości powietrza, plany gospodarki niskoemisyjnej, rozproszone odnawialne źródła energii

o wymiana informacji i pogłębianie wiedzy w zakresie ochrony klimatu, energii i zasobów, a co za tym idzie - zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego korzystania z energii i zasobów:

energetyka rozproszona, inteligentne sieci energetyczne, rozproszone źródła energii odnawialnej, sterowanie popytem na energię, wirtualne elektrownie; budynki energooszczędne i pasywne, energooszczędne oświetlenie i jego inteligentne systemy; finansowanie technologii innowacyjnych, w tym projektów efektywnego zarządzania energią (wraz z termomodernizacją).

Inicjatywy NFOŚiGW wspierające

EE i OZE

(26)

• W ramach inicjatywy Forum „ Energia – Efekt – Środowisko” odbyliśmy dotychczas 76 spotkań, przy średniej frekwencji uczestników 80 – 90 osób.

W naszych spotkaniach ponad połowę uczestników stanowią przedstawiciele przedsiębiorców, samorządów i WFOŚiGW.

• Pełna dokumentacja spotkań znajduje na stronie Forum EEŚ:

www.forumees.pl

• 4 listopada 2015 roku zapraszamy na 77 spotkanie Forum EEŚ. Będą to wspólne warsztaty z przedstawicielami Europejskiego Aliansu na rzecz Energooszczędnego Budownictwa.

Inicjatywy NFOŚiGW wspierające

EE i OZE

(27)

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji OZE

Cel programu

• ograniczenie emisji CO2 w wyniku zwiększenia produkcji energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł w gospodarstwach domowych

• promowanie nowych technologii OZE oraz postaw prosumenckich (podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicznej)

• rozwój rynku dostawców urządzeń i instalatorów

• zwiększenie liczby miejsc pracy w tym sektorze Wskaźniki realizacji celu:

• zwiększenie produkcji energii z OZE – 244 000 MWh/rok

• ograniczenie emisji CO2 – 132 000 Mg/rok

(28)

• Okres wdrażania: 2014 – 2022 (wydatki do 2020 r.)

• Budżet: 800 mln zł (280 mln zł – dotacje, 520 mln zł – niskooprocentowane pożyczki / kredyty)

• Program jest realizowany 3 ścieżkami poprzez: jednostki samorządu terytorialnego, WFOŚiGW oraz banki

• Beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego (JST) lub ich związki lub ich stowarzy- szenia lub spółki jst – dla budynków należących do mieszkańców, osoby fizyczne

posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(29)

Rodzaje przedsięwzięć:

• małe instalacje (ciepło) lub mikroinstalacje OZE

• instalacje do produkcji energii elektrycznej lub ciepła

• instalacje na potrzeby istniejących lub będących w budowie budynków mieszkalnych (> 50 % na potrzeby mieszkaniowe)

• źródła ciepła do 300 kW(t) - kotły na biomasę, pompy ciepła, kolektory słoneczne

• źródła energii elektrycznej, kogeneracja do 40 kW(e) - systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, mikrokogeneracja

• instalacje hybrydowe zawierające więcej niż jedno źródło oze

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(30)

Dofinansowanie do 100 % kosztów kwalifikowanych

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji OZE

20%

kotły na biomasę pompa ciepła

kolektory słoneczne

40%

fotowoltaika

elektrownie wiatrowe mikrokogeneracja

(od 2017 r. odpowiednio 15% i 30%)

Oprocentowanie: 1%

Okres: ≤ 15lat Karencja ≤ 6 miesięcy

Realizacja: ≤ 18 / 24 miesiące

DOTACJA POŻYCZKA/KREDYT

(31)

Maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany

Dla budynku mieszkalnego:

• jedno źródło OZE 100 tys. zł

• kilka źródeł OZE 150 tys. zł

Dla budynku mieszkalnego wielorodzinnego (wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe):

• jedno źródło OZE 300 tys. zł

• kilka źródeł OZE 450 tys. zł Dla mikrokogeneracji na biogaz 500 tys. zł

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(32)

Dotychczasowe efekty (2014 – 2015)

• Jednostki samorządu terytorialnego - umowy z 9 gminami na 28,2 mln zł, wnioski z 12 gmin na 37,1 mln zł

• WFOŚiGW – w 2014 roku umowy z 7 WFOŚiGW na 85 mln zł, wnioski złożone w WFOŚiGW na 50 mln zł (1 tysiąc wniosków);

w 2015 roku 2 decyzje (Szczecin, Olsztyn) dla WFOŚiGW na 60 mln zł

• Banki – umowa z BOŚ S.A na 95 mln zł , wnioski złożone w banku na 157 mln zł (3,5 tysiąca wniosków)

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(33)

Ustawa OZE a „Prosument” - ułatwienia dla prosumentów

• przyłączenie przedsiębiorcy na zasadzie zgłoszenia

• podniesienie ceny zakupu z 80% do 100% średniej ceny energii*

• rozliczenie na zasadzie net-meteringu (energia wytworzona – energia zużyta w półroczu)*

(nowe zasady wsparcia będą obowiązywać od 1.01.2016)*

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(34)

Pomoc publiczna w Programie Prosument

Ponadto należy pamiętać, że w przypadku instalacji o mocy 0-10 kW służących do produkcji energii elektrycznej, podłączanych do sieci dystrybucyjnej, w których wytworzenie energii elektrycznej i po raz pierwszy wprowadzenie do sieci nastąpi po 01/01/2016, jednoczesne skorzystanie z:

• dofinansowania z NFOŚiGW oraz

• cen stałych, o których mowa w art. 41 ust. 10 i 15 Ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz.U. 2015 poz. 478)

może skutkować przekroczeniem dopuszczalnej pomocy publicznej. W związku z tym osoba fizyczna, wspólnota mieszkaniowa lub spółdzielnia mieszkaniowa, która otrzyma dofinansowanie z programu, nie będzie mogła korzystać z ww. cen stałych. Nadwyżki energii będą mogły być sprzedawane do sieci po cenie rynkowej, zgodnie z art. 41 ust. 8 ww. ustawy. Może też korzystać z bilansowania półrocznego (net-metering).

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(35)

Zmiany w programie od 01/08/2015

• Wydłużenie okresu obowiązywania wyższej intensywności dofinansowania w formie dotacji (20%; 40%) na 2016 r.

• Zniesienie obowiązku łączenia źródeł ciepła ze źródłami energii elektrycznej

• Wprowadzenie zakazu łączenia dofinansowania inwestycyjnego w ramach programu z taryfami gwarantowanymi (ustawa o OZE)

• Dla JST – rozszerzenie katalogu beneficjentów, obniżenie minimalnej kwoty wniosku do 200 tys. zł

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(36)

Zmiany w programie od 01/08/2015

• Dla banków - zwiększenie maksymalnej kwoty wniosku do 40 mln zł, zmiana zasad wynagradzania banków

• Dla WFOŚiGW - rozszerzenie katalogu beneficjentów końcowych o JST, ich związki, stowarzyszenia oraz spółki gminne

• Korekta maksymalnych kosztów kwalifikowanych

• Od 2016 r. certyfikat UDT dla wykonawcy instalacji (PV, kotły na biomasę, pompy ciepła, kolektory słoneczne)

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(37)

Aktualne nabory:

• Dla samorządów – nabór ciągły od 10 sierpnia 2015 roku, alokacja 50 mln zł;

minimalna kwota wniosku (pożyczka + dotacja) to 200 tys. zł

• Dla WFOŚiGW – nabór ciągły od 10 sierpnia 2015 roku do 30 grudnia 2016 roku, alokacja 50 mln zł (zwiększona aktualnie do 60 mln); Zarząd NFOŚiGW może podwyższyć alokację środków

• Dla banków – nabór trwał od 3 sierpnia 2015 roku do 30 września 2015 roku, alokacja 160 mln zł.

Ponownie zgłosił się tylko BOŚ S.A.

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji OZE

(38)

• Preferencyjne pożyczki obejmują do 85 proc. kosztów kwalifikowanych

przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem przepisów dotyczących pomocy publicznej oraz ograniczeń wynikających z maksymalnego kosztu jednostkowego brutto 1 MW mocy zainstalowanej.

• Budżet programu to 570 mln zł, które Fundusz planuje wykorzystać do 2023 r

• Nabór ciągły (dla przedsiębiorców) od 17 kwietnia 2015 do 29 grudnia 2015 r. (lub do wyczerpania alokacji środków); dwuwariantowe wsparcie pożyczkowe –

dla korzystających i niekorzystających z taryf stałych

BOCIAN - Wspieranie rozproszonych,

odnawialnych źródeł energii.

(39)

Rodzaje przedsięwzięć (moc minimalna/moc maksymalna)

• elektrownie wiatrowe (40 kWe/3MWe)

• systemy fotowoltaiczne (40 kWp/1 MWp)

• pozyskiwanie energii z wód geotermalnych (5 MWt/20 MWt)

• małe elektrownie wodne (300 kWt/5 MW)

• źródła ciepła opalane biomasą (300 kWt/20 MWt)

• wielkoformatowe kolektory słoneczne wraz z akumulatorem ciepła (300 kWt+3MWt)/

• (2 MWt +20 MWt)

BOCIAN - Wspieranie rozproszonych,

odnawialnych źródeł energii.

(40)

Rodzaje przedsięwzięć (moc minimalna/moc maksymalna)

• biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego (40 kWe/2 MWe)

• instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej (nie określa się)

• wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę (40 kWe/5 Mwe)

• w ramach programu mogą być realizowane instalacje hybrydowe, przy czym moc każdego rodzaju przedsięwzięcia musi spełnić warunki określone powyżej

BOCIAN - Wspieranie rozproszonych,

odnawialnych źródeł energii.

(41)

Maksymalny jednostkowy koszt inwestycyjny brutto kwalifikowany do dofinansowania ze środków NFOŚiGW nie może być wyższy (przykłady):

• elektrownie wiatrowe – o zainstalowanej mocy elektrycznej powyżej 40 kWe do 3 Mwe – 6,0 mln zł/MW

• systemy fotowoltaiczne – o zainstalowanej mocy elektrycznej – 40 kWp do 200 kWp – 8,0 mln zł /MW ; powyżej 200 kWp do 1 MWp – na budynku – 8,5 mln zł/MW;

powyżej 200 kWp do 1 MWp – na gruncie – 6,0 mln zł/MW

• pozyskiwanie energii z wód geotermalnych – o zainstalowanej mocy cieplnej od 5 MWt do 20 MWt – 3,5 mln zł/MW

• małe elektrownie wodne – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 5 Mwe: do 1 Mwe – 12,0 mln zł/MW; 1 – 5 Mwe – 15,0 mln zł /MW

BOCIAN - Wspieranie rozproszonych,

odnawialnych źródeł energii.

(42)

• do 45% kosztów kwalifikowanych - ze środków udostępnionych w formie dotacji przez NFOŚiGW dla WFOŚiGW na rzecz beneficjenta końcowego

• do 45% kosztów kwalifikowanych ze środków WFOŚiGW w formie dotacji lub pożyczki

• Beneficjentem programu są WFOŚiGW - które wskazują odbiorców końcowych

• WFOŚiGW ogłaszają konkursy wg własnych kryteriów z zachowaniem warunków programu NFOŚiGW

• Oferta dotyczy tylko miast powyżej 5 tys. mieszkańców + uzdrowisk

KAWKA – Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost

efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych

oze - założenia

(43)

• ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem układów wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, m.in.:

o likwidacja indywidualnych kotłowni, palenisk węglowych lub kotłowni osiedlowych

o rozbudowa sieci ciepłowniczej; przy weryfikacji programu prowadzono również wymagania dla kotłów opalanych paliwem stałym, gdy przedmiotem zadania będzie wymiana istniejącego węglowego źródła ciepła na urządzenie o wyższej sprawności

o zastosowanie wysokosprawnych kotłów (o sprawności pow. 80%) lub pomp ciepła oraz kolektorów słonecznych

o termomodernizacja budynków wielorodzinnych jako element dodatkowy wymiany źródła

• zmniejszenie emisji ze źródeł komunikacji miejskiej, m.in.:

o wdrażanie systemów zarządzania ruchem

o budowa stacji zasilania w CNG/LNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu zbiorowego (z wyłączeniem wymiany taboru)

KAWKA – rodzaje przedsięwzięć

(44)

• Zawarto 22 umowy z WFOŚiGW (po 11 w każdym z dwóch naborów) na ogólną kwotę udostępnianych środków ok. 280 mln zł

• W ramach zawartych umów są realizowane projekty ograniczające niską emisję w 61 miastach; z czego 25 miast występuje w obu naborach

• Planowane efekty ekologiczne (zgodnie z zawartymi umowami): redukcja emisji pyłu PM10 – 860 Mg/rok, redukcja/uniknięcie emisji CO2 – 135 tys. Mg/rok

• III nabór z budżetem 120 mln zł jest realizowany w okresie od 27.07.2015 r.

do 20.01.2016 r.

KAWKA – rezultaty/nabory

(45)

• Ryś Program termomodernizacji polskich domów

Narodowy Fundusz przeznacza 400 mln zł na kompleksową termomodernizację

domów jednorodzinnych. Właściciele będą mogli otrzymać nawet 40 proc. dotacji za poprawę efektywności energetycznej. Nowy program Ryś przyczyni się

do oszczędności i lepszego użytkowania energii oraz do poprawy jakości powietrza.

Dofinansowanie obejmie prace dociepleniowe, ale też modernizację instalacji

wewnętrznych oraz wymianę źródeł ciepła. Będzie można uzyskać finansowanie do 100 proc. kosztów kwalifikowanych, przy czym dla każdego przedsięwzięcia określono maksymalne, jednostkowe koszty kwalifikowane.

Najwyższa możliwa dotacja wyniesie 40 proc. przy kompleksowych inwestycjach, obejmujących ocieplenie ścian i dachu. W przypadku termoizolacji tylko niektórych elementów, a także zastosowaniu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła czy odnawialnych źródeł energii, właściciel budynku dostanie 20 proc. dotacji.

Budżet Programu wyniesie 400 mln zł, z czego do 120 mln w formie dotacji.

Nabór ciągły realizowany przez banki i WFOŚiGW od 2016 roku. W bieżącym roku przewidujemy wybór banków i deklaracje udziału w programie WFOŚiGW

RYŚ – termomodernizacja budynków

jednorodzinnych

(46)

Celem programu jest dofinansowanie działań zmierzających do obniżenia zużycia energii i paliw w komunikacji miejskiej.

Wsparcie będzie udzielane w formie niskooprocentowanej pożyczki, przede wszystkim jako uzupełnienie środków na finansowanie przedsięwzięć, które będą mogły otrzymać wsparcie ze środków UE oraz na dofinansowanie przedsięwzięć, które takiego wsparcia nie będą mogły otrzymać.

Planowany efekt ekologiczny: uniknięcie emisji CO2 – 3500 Mg/r

Przewidujemy, że program (którego planowany budżet wynosi 300 mln zł), będzie uchwalony przez Radę Nadzorczą NFOŚiGW w październiku br.

NFOŚiGW będzie wspierał następujące przedsięwzięcia: autobusy hybrydowe, autobusy gazowe, autobusy elektryczne, trolejbusy; wsparcie do 90% kosztów kwalifikowanych w formie pożyczki.

Projekt programu priorytetowego NFOŚiGW

Niskoemisyjny transport miejski

(47)

NFOŚIGW opracowuje program priorytetowy Sokół ukierunkowany na dofinansowanie projektów na wdrożenie innowacyjnych technologii środowiskowych. Planowany budżet programu 1 mld zł.

Dofinansowanie będzie skierowane do przedsiębiorców, których projekty wpisują się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje w obszarach VII, XI i XII (zagadnienia związane m.in. ze zrównoważoną energetyką, odpadami oraz ochroną wód).

Krajowe inteligentne specjalizacje zostały opracowane w celu koncentracji wsparcia na obszary, których rozwój przyczyni się do wzrostu innowacyjności i poprawy konkuren- cyjności polskiej gospodarki.

Beneficjentami programu będą Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2014 r.

o swobodzie działalności gospodarczej

Przewiduje się przyjęcie programu priorytetowego przez Radę Nadzorczą w październiku br.

Projekt programu priorytetowego NFOŚiGW

Innowacyjne technologie środowiskowe

(48)

Zapraszam do współpracy

w myśl naszego tegorocznego motta:

Zainwestujmy razem w środowisko

(49)

PRZEWODNIK PO PROGRAMACH PRIORYTETOWYCH

NA LATA 2015 – 2020

(aktualizacja październik 2015 r.)

http://www.nfosigw.gov.pl/bazawiedzy/

publikacje/dokumenty-programowe/

(50)

Dziękuję za uwagę

www.nfosigw.gov.pl www.forumees.pl

Wojciech Stawiany

Ekspert NFOŚiGW

Departament OchronyKlimatu

660 400 702

+48 4590488

Wojciech.Stawiany@nfosigw.gov.pl

(51)

Załącznik

Oferta programowa NFOŚiGW 2015-2020

(wybrane programy priorytetowe w prezentacji

standardowej)

(52)

Poprawa jakości powietrza

KAWKA - Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii

Cel programu

Zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza w strefach w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów stężeń tych zanieczyszczeń, dla których zostały opracowane programy ochrony powietrza.

Beneficjenci

• WFOŚiGW

• podmioty właściwe dla realizacji przedsięwzięć z programów ochrony powietrza – kategorie beneficjentów wskażą WFOŚiGW

Tryb składania wniosków Tryb ciągły

(53)

Rodzaje przedsięwzięć

1. likwidacja lokalnych źródeł ciepła i podłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej 2. rozbudowa sieci ciepłowniczej

3. kolektory słoneczne

4. aparatura kontrolna do rodzaju paliw i pomiaru emisji 5. tworzenie baz danych

Forma i warunki dofinansowania

Udostępnianie środków finansowych WFOŚiGW z przeznaczeniem na udzielanie dotacji.

a) kwota dofinansowania do 90% kosztów kwalifikowanych, w tym 45% kosztów ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW w formie dotacji

b) środki WFOŚiGW stanowią uzupełnienie w dowolnej formie

Poprawa jakości powietrza

KAWKA - Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności

energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii

(54)

Poprawa efektywności energetycznej

LEMUR - Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej

Cel programu

Zmniejszenie zużycia energii, a w konsekwencji ograniczenie lub uniknięcie emisji CO₂ w związku z projektowaniem i budową nowych energooszczędnych budynków użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego.

Beneficjenci

• podmioty sektora finansów publicznych

• samorządowe osoby prawne, spółki prawa handlowego, w których JST posiadają 100% udziałów lub akcji

• organizacje pozarządowe, kościoły i inne związki wyznaniowe

• PGL Lasy Państwowe i Parki Narodowe Tryb składania wniosków

Tryb ciągły.

(55)

Poprawa efektywności energetycznej

LEMUR - Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej

1. Inwestycje polegające na projektowaniu i budowie lub tylko budowie, nowych budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.

Pożyczka na budowę nowych energooszczędnych budynków użyteczności publicznej

• min. koszt przedsięwzięcia: 1 000 000 zł

• dla klasy A: do 1200 zł za m², dla klasy B i C: do 1000 zł za m²

• oprocentowanie WIBOR 3M, lecz nie mniej niż 2%

• okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat, okres karencji: nie dłuższy niż 18 miesięcy

• wypłata w formie refundacji

Dotacja w zależności od klasy energooszczędności

• dla klasy A do 60% kk, dla klasy B do 40% kk, dla klasy C do 20% kk Warunki umorzenia

• po potwierdzeniu uzyskania efektu rzeczowego i ekologicznego

(56)

Poprawa efektywności energetycznej

Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach

Cel programu

Ograniczenie zużycia energii w wyniku realizacji inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i zastosowania oze w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). W rezultacie realizacji programu nastąpi zmniejszenie emisji CO₂.

Beneficjenci

Prywatne podmioty prawne (przedsiębiorstwa) utworzone na mocy polskiego prawa i działające w Polsce. Beneficjent musi spełniać definicję mikroprzedsię- biorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw zawartą w zaleceniu Komisji z dnia 6 maja 2003 r.

Tryb składania wniosków

Tryb ciągły. Wnioski składane są w bankach, które zawarły umowę o współpracy z NFOŚiGW.

(57)

Poprawa efektywności energetycznej

Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach

Cel programu

Ograniczenie zużycia energii w wyniku realizacji inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i zastosowania oze w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). W rezultacie realizacji programu nastąpi zmniejszenie emisji CO₂.

Beneficjenci

Prywatne podmioty prawne (przedsiębiorstwa) utworzone na mocy polskiego prawa i działające w Polsce. Beneficjent musi spełniać definicję mikroprzedsię- biorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw zawartą w zaleceniu Komisji z dnia 6 maja 2003 r.

(58)

Dotacja na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych

• 10% na poprawę efektywności energetycznej

• 10% na termomodernizację budynku/budynków

• 15% na przedsięwzięcia wymienione powyżej w przypadku, gdy inwestycja

została poprzedzona audytem energetycznym. Zakres rzeczowy zrealizowanego przedsięwzięcia musi wynikać z przeprowadzonego audytu energetycznego

• dodatkowo do 15% na pokrycie poniesionych kosztów wdrożenia systemu zarządzania energią (SZE), jednak nie więcej niż 10 000 złotych, jeśli w ramach zrealizowanego przedsięwzięcia beneficjent wdroży SZE według zasad

określonych przez NFOŚiGW

• przy ustalaniu wysokości dotacji uwzględnia się przepisy dotyczące dopuszczalności pomocy publicznej

Poprawa efektywności energetycznej

Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach

(59)

Poprawa efektywności energetycznej

RYŚ – termomodernizacja budynków jednorodzinnych

Cel programu

Zmniejszenie emisji CO2 oraz pyłów w wyniku poprawy efektywności wykorzystania energii w istniejących jednorodzinnych budynkach mieszkalnych.

Beneficjenci

• osoby fizyczne

• jednostki samorządu terytorialnego

• organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia, a także kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków

wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne

posiadające prawo własności (w tym: współwłasność, spółdzielcze własnościowe prawo) do jednorodzinnego budynku mieszkalnego

(60)

1. Prace termoizolacyjne - ocieplenie ścian zewnętrznych, dachu/ stropodachu nad ogrzewanymi pomieszczeniami, podłogi na gruncie/ stropu nad

nieogrzewaną piwnicą, wymiana okien, drzwi zewnętrznych, bramy garażowej.

2. Instalacje wewnętrzne - wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła, ogrzewanie i ciepła woda użytkowa.

3. Wymiana źródła ciepła, zastosowanie odnawialnych źródeł energii cieplnej - instalacja kotła kondensacyjnego, węzła cieplnego, kotła na biomasę, pompy ciepła typu solanka/woda, woda/woda lub bezpośrednie odparowanie w gruncie/woda, pompy ciepła typu powietrze/woda, kolektorów słonecznych.

Poprawa efektywności energetycznej

RYŚ – termomodernizacja budynków jednorodzinnych

(61)

Udostępnienie środków finansowych bankom z przeznaczeniem na udzielanie kredytów bankowych i dotacji.

• dofinansowanie w formie kredytu wraz z dotacją do 100% kosztów kwalifikowanych

• oprocentowanie stałe kredytu 1% w skali roku;

• wynagrodzenie banku z tytułu realizacji umowy kredytu wraz z dotacją pobierane jest od beneficjenta w okresie kredytowania, w wysokości nie przekraczającej 3%

kwoty wypłaconego kredytu w pierwszym roku kredytowania i 1,5% rocznie aktualnego stanu zadłużenia w każdym kolejnym rozpoczętym okresie rocznym kredytowania;

• okres finansowania: maks. 15 lat;

• okres karencji: maks. 6 miesięcy od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia;

• maksymalny okres realizacji przedsięwzięcia: 36 miesięcy od daty zawarcia umowy;

• dofinansowaniu nie podlegają przedsięwzięcia zakończone przed dniem złożenia wniosku o kredyt wraz z dotacją;

Poprawa efektywności energetycznej

RYŚ – termomodernizacja budynków jednorodzinnych

(62)

Zainwestujmy razem w środowisko Cel programu

Ograniczenie lub uniknięcie emisji CO₂ poprzez zwiększenie produkcji energii z instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii.

Beneficjenci

Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, podejmujący realizację przedsięwzięć z zakresu OZE na terenie RP.

Tryb składania wniosków Tryb ciągły.

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

BOCIAN - rozproszone, odnawialne źródła energii

(63)

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

BOCIAN - rozproszone, odnawialne źródła energii

• elektrownie wiatrowe od 40kWe do 3 MWe

• systemy fotowoltaiczne od 40 kWp do 1 MWp

• pozyskiwanie energii z wód geotermalnych, od 5 MWt do 20 MWt;

• małe elektrownie wodne od 300 kWt do 5 MW

• źródła ciepła opalane biomasą od 300 kWt do 20 MWt

• wielkoformatowe kolektory słoneczne od 300 kWt do 2MWt wraz z akumulatorem ciepła o mocy od 3 MWt do 20 MWt

• biogazownie jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła, z wykorzystaniem biogazu rolniczego o mocy od 40 kWe do 2 MWe

• instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej

• wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę o mocy od 40kWe do 5 Mwe

• instalacje hybrydowe

• systemy magazynowania energii towarzyszące inwestycjom OZE o mocach nie większych niż 10-krotność mocy zainstalowanej dla każdego ze źródeł OZE

(64)

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

BOCIAN - rozproszone, odnawialne źródła energii

Pożyczka

• do 40 000 000 zł

• do 85% kosztów kwalifikowanych

• oprocentowanie WIBOR 3M, nie mniej niż 2%

• okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat

• okres karencji: nie dłuższy niż 18 miesięcy

Warunki umorzenia Nie podlega umorzeniu.

(65)

Cel programu

Ograniczenie lub uniknięcie emisji CO₂ w wyniku zwiększenia produkcji energii

z OZE, poprzez zakup i montaż małych instalacji lub mikroinstalacji OZE, do produkcji energii elektrycznej lub ciepła dla osób fizycznych oraz wspólnot lub spółdzielni mieszkaniowych.

Beneficjenci

• osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym

• wspólnoty mieszkaniowe

• spółdzielnie mieszkaniowe

Tryb ciągły – prowadzony jest przez bank, który zawarł umowę o współpracy z NFOŚiGW.

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem

na zakup i montaż mikroinstalacji OZE poprzez bank

(66)

1. Zakup i montaż małych instalacji lub mikroinstalacji OZE do produkcji energii elektrycznej lub ciepła.

2. Instalacje do produkcji energii elektrycznej lub ciepła przeznaczone dla budynków mieszkalnych:

• źródła ciepła opalane biomasą - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt

• pompy ciepła - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt

• kolektory słoneczne - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt

• systemy fotowoltaiczne - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWp

• małe elektrownie wiatrowe - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWe

• mikrokogeneracja - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem

na zakup i montaż mikroinstalacji OZE poprzez bank

(67)

Dofinansowanie udzielane przez banki ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW.

Pożyczka

• do 100% kosztów kwalifikowanych

• oprocentowanie stałe 1% w skali roku

• okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat

• okres karencji: nie dłuższy niż 6 miesięcy

• wynagrodzenie banku z tytułu realizacji umowy wraz z dotacją pobierane od beneficjenta w okresie kredytowania, w łącznej wysokości nie przekraczającej rocznie 1% kwoty kredytu pozostałego do spłaty. Dopuszcza się, aby w pierwszym roku kredytowania wysokość

wynagrodzenia wynosiła nie więcej niż 3%

Dotacja

• do 20% dla instalacji źródeł do produkcji ciepła, w okresie 2014-2016

• do 40% do instalacji źródeł do produkcji en. elektrycznej, w okresie 2014-2016

• w przypadku instalacji wykorzystującej równolegle więcej niż jedno źródło energii

elektrycznej lub więcej niż jedno źródło ciepła w połączeniu ze źródłem energii elektrycznej, udział procentowy ustalany jest jako średnia ważona udziałów procentowych określonych powyżej, odpowiednio do rodzaju instalacji, proporcjonalnie do ich mocy znamionowej

• od kwoty dotacji bank nie pobiera żadnych opłat i prowizji

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem

na zakup i montaż mikroinstalacji OZE poprzez bank

(68)

Zainwestujmy razem w środowisko Cel programu

Celem programu jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko.

Beneficjenci

• Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j.: Dz. U. z 2015 r., poz. 584), prowadzący działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.

Kodeks Cywilny (t.j.: Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).

Tryb składania wniosków Tryb ciągły

E-kumulator – Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu

(69)

1. Przedsięwzięcia wykazane w Obwieszczeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie

efektywności energetycznej (M.P. z 2013 r. poz.15).

Pożyczka do 75% kosztów kwalifikowanych a) kwota pożyczki: 0,5-90 mln zł

b) oprocentowanie:

- na warunkach rynkowych na poziomie stopy referencyjnej ustalanej zgodnie z komunikatem KE w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych;

- na warunkach preferencyjnych (stanowi pomoc publiczną): WIBOR 3M, nie mniej niż 2%

c) okres finansowania nie dłużej niż 15 lat;

d) karencja nie dłuższa niż 12 miesięcy

Warunki umorzenia

Pożyczka podlega częściowemu umorzeniu.