Formy występowania i rozmieszczenie kruszców w dolomitach kruszconośnych niecki bytomskiej

A e T A G E O L O G I C A P O L O N I C A

Vol. XX, No. 1 Warszawa 1970

Ew

A GOREClKIA

Formy wystepomania i rozmieszczenie kruszc6w w dolomitach kruszconosnych

niecki bytomskiej

OCCURRENCE FORMS AND DISTRIBuTIoN OF ZlNC-LEAn-mON ORES IN THE ORE-BEARING DOLOMITES OF mE BYTOM SYNCLINE

(UPPER SILESIA)

STiRESlZCZ!BlNJIIE: W olParciu 0 tetrenow,e badania geologioczne oraz anali~ mik-rosko-

piOWI\ wy,r6i.niono W obr~bie dolomdtowo-ilastegolkompleksu dolnego wapienia musz- lowego niecki bytmoSkiej :slka'l:y syn.genety,czne i epigenetycme. Schar,QlkterY7Jow.ano formy wystlWOwania ri xomlieszczenie :kruszcow w ddlomttach ikrus2lCOIloonych niecki bytoonskiej. stwierdzcmo,ze w o.br~bie dolomi't-owo.,.ilasreg'o kompleksu ,dolnego wa- pienia muszlowe,go niecki hytomSkiej wyst~pujq Ikrus':oce sYIIJ.'genetyczne '(roZiPlIOszone siai:czk,i Fe) oraz Ikruswe epigenety>CZl1e {sia:rc7Jk:i Zn, ,Pb, Fe), zw.il\,zane z meiasoma-

tycznl\ dzia:tail.n,OOciq hydrotermailnych roztwo:row kruszconotinych.

W.STEtP

W obsza'rze slqsko-kraikoWSkilm charakterystyczny jest zwiq'zetk IPrze- myslowych ikoncentracji siarc2Jk6w Zn, Pb i Fe z .tliw. dolomitB.mi !krusz- conoSnymi, Ikt6re tym wlasnie Jroncenttracjom zawdzi~czajqsWQljq nazw~.

Przeprowadwne w latach 1'96'3 i 1964 badania geologiczme w ikopal- niach ,rod cynkJU i olowi'll nieciki! byttomskiej i(Ol"zel iBialy, J. MaTChlewski, L. Waryllski, Nowy Dw6r) oraz zwilq,'zane 'Z tym ibadania mineralogicmo- -;petro:gl'la'iicme probek wyda.jq si~ 2Jas}'l1giwac na C'z~sdowe przynajnmiej ich pTwds'tawienie. Szczeg,61nie inieresujqce sq zagoonienia dotyczqce form

wyst~powan:ia i rozmieszczenia !k.ruszc6w w dolomitaeh kruszcO'Iloonych nieoki bytomSldej.

DOlI1O!MlllTY KRUSZCONOSNE

W swietle ostatnich Ibadan ~Sliwinski il966) pod naZWq dolomittow

~ruszconoSnych ["ozumie si~ dolomity ikrystaHezne, porQIWate i jamislte rozprzestrzerni'OO.e w wapieniach triasu, !kaT\:)()TIU i d€'Wonu w obszarze :31q- sko-lkrakowslkim. S. Sliwinskl i(1916:6) 511:oi na stanowhSku, ze dolomity ~rUsz­

OOTIOOne sq epigenetyczne i powStaly przez metasomatoz~ wapieni, czyn- niikiemzaS wiodqcym 1bJ711a ;tu1taj dese,enzja slonych w6d morskich majqca miejsce przed gornym kajprem. Auilor ten nie wyikIluc'za 'zarazem w pro- cesie dolomityzacjilPewnego udziaru

woo

ascenzyjnych, z czym wietze podwy.zszenie stopnia dO'lomrtycznoScisika~ w otoczeniu cia~ ikruszoowych.·

W niecce lbytomSkiej dolomity iktruszconOSne stanowi~ paziom (miqz- swSei 'Ok. 310-715 m) ^leZ~cy na wapieniach gogolinskich I(dolny wapiien mu- szlowy).

rw

svropie ddlomity !kruszooname granic~ 'z dolomitami diplo- porowymi sl"~owego wapienia m'Uszlowego. Dolomity IkruszconoSne Sq tu

wi~ stratygraficznymi ~iednlJkam:i. warstw IgoraZldeckich, ;terelbratu- lowych i karchowickich (dolny wapien muszlowy), nazyWanych osta mio warstwami olkuSkimi 1(lSliwifiski'19616:).

rw

gMwnej swej masie dolomity kru8zconame niectki iOyttomskirej Set typowymi dolomitami, jednak prod ^wZ'gl~dem petrQgrruficznym wykazujq . pewnq ^odr~bnoSc w stosunlku do swoich odjpowiedniikOw z ilnnych rejon6w abszaru SletSlko-krakowSkiego, mp. olikU'Skiego czy siewilerskiego. Dolomity krusZconoSne ni€Ciki fbytomSkiej charaikteryzu~ si~: stosunkowo malym

~r6imicowaniem pe'tir,ogra<ficznym i s~U!l'alno-t€lksturalnym; Ibrakiem,

wzgQ~nie niewielkq HoSci~ ikalcytu; Ibrakiem, wzgl~ie sporadycznym

wyst~aniem fauny Ibqdz jej relikt6w; stamnllrowo duZq ilaSciq do- miesze!k sruibstarncji -orgarnicznej, tworzqcej miejscami nawet drobne wlklad- ki w~gMste; maeznie podwyzs~onq zaWJa,rtoSci~ domi€Szek mineralow i~o­

wych.

[Pod wZlgl~dem peitrograficznym wyr6Zniono Ittttaj dwa podstawowe typy dol'OmitOw i('Gorecika ;100'7).

1. Dolomiiy ciemnoS'zare i 'szare,zlbite, drobno- i mikrokrystaliczne z cz~stymi i(niera'Z znacznymi~ domies2'1k:ami cz~i organicznych i ilastych, ktore rozmieszcrone sq Ibez~adnie (pI. I, !fig. 11) lub da'j~ tekstury lamino- wane. Miejsca'mi dolomity 'te charaikte'l'yzU'j~ :si~ teksturami plytkowymi.

2. D'Olmni'ty jasnoszare, na og6J: porowate, sredlnio- i gruibdkrysta- licZ'Ue. Z'iama dolom:rtu c'~sto wyks2itaJcone sq w postaci rprawid!owych rom'boedrow ⁰ fbUdowie pasowej z eiemniejszym, brunaltnawym jqdrem oraz zeW'Il~trzn.q ,dbw6dikq czyst·ego, j-ednorodnego dd10mitu (pI. 'I, fig. 2 i 3 oraz pI.

n,

fig. 1). rNielkiedy w roruboedTach dolomitu 7Jbruna'tnienie ogranicza Si~ do lP'l'awidlowych geomeirycmire :j~der (pI. J:, fig. 2!), cz~ciej jednaik jqdra romboedrOw usiane Set dlrobniu'tlkimi Ibruna'tnymi wrostkami (rpI. I, fig. 3), !kt6re r6wnie-l cz~ u'ldadaj~ si~ Strefowo (Wzdi!ulz piaszczyzn

KRUSZCE W DOll.iOMIT 1\CH IKIliUSZCON<OSNYCH NIECKl BYTOlMSKI'EJ 161

lupliwoSci) pozostawiajqc jasn1ejsze Srcdki romboed.["Ow i(pl. N, fig. 1). Na- le.zy przypuszczac, ze wrostki 'te stanowi.q res:t11ki nierozllozonego wapie- nia oraz drdbniurtlkie skupienia zwiq'21k6w zcia'za (? limcm'l"JtUl). tPodobne

wrostki, tworzqce ibliZej nie okreslonezmEttnienia wewruttrz romiboecirow dolomi'tu, dbserwowal K. SmulilkowSki ,e119!46) rw dO!lomilcie triasowym z Imielina otaz A. Gawe~ 1(11'94¹91) w zd:oIlomityzowanycll wapieniach jUTaj-

skich .()lkO'lic Kra!kowa.

'W agregacie dolomitowym ziarna ulorone Sq rna agol lu:lm.IO, a ^mi~

d~y nimi! wystwuj.q liczne pory. lMiejsca'mi jednak ziarna dol,oonitowe sciSle do siebie przylegajq; cz~sto tracqone w'tedy idiomorfizm, a ich . romlboedryc21ne 'zarysy doznaj.qmierksztalcenia. Opisywane dolomity oe- chuje ,stosunlwwo ^ma~a 'zawartOlSc dpmiesze!k substancji i!lastej 'i orga- nicznej, co powctlUlje jasniejsze ich Ibarwy.

W lkompleksie dolomitow lkruszconoSnych nieclri bytomSkiejzde- cydowanie rpr.zewazajq dolomity 'zbite, szal'e i ciemnoszll['e, ilaste i hitu- micme, nad .dollomitami jasnosza1rymi, gruibo'kJrystaliomymi. Te ostatnie tworz.q :r:omej wiel'koSci (kiJ.ikiu do ki1!kudziesi~iu metr6w) niepTawidlowe gniaroa i soczew!ki WiSrOd dolomitow ^d~O!bno-i m:iJkrokrystalkznych, a nie- kiedy tworzq ca.J:e lawice. ^C:z~sto obserwu1j'e siE: storpniowe przejsda j1ed- nych ItypOW dolomitaw w drugie. W centralnych ^cz~iach rniOOki Ibytom- skiej (zw~a\Szcza w kOlpalruach L. WaTyiiski i J. llVIarrchlewski) dominujq doilomi'ty drdbno- inUkrrdkrystaUczme.W tych teIZ parliach niroki. bytom- skiej 'dbserwuje si~ wi~zy ud'zial ska~ ilastych w omawianym kornplek- sie dolomitow kru'sZ'Conosnych.

Oz~stym i prawie regularnymzjawiskiem ^'W niecce by:tomskiej jest

wyst~powanie :Haw !leZ,qcych na wapieniacrh gogoliDskilch, a w ~~u dolc- miltow kruszCOIloSnych.lily te 'znane sq w Hterarurze r(lKurzma,r 119128, Gru'Sz- czylk m5r6, ,Zawislalk ·1965) pod na'zwq 'il):aw spq'gowych lull> witriol'O~h­

z uwagi na domieszJki siarezanu Fe powstajqcego wskute!k btwego rozlda- du pi'rytu.

By spqg'Dwe 'stanowi.q nieciltgl.q Iwa'rstwE:, miqZ'szoSci H5-30 cm (rue- kiedy do 2 m:), ha:rwy ciemnoszarej do cza1rnej. Ulozenie How SPllgowyrch jest na o,g61 'zgodne z uilaw'ilceniem dolomitow kmusZ'ConoSnych. IJy te Sq najcZf;5ciej jpO'Ziomo dTcbnolamilIlowane. !Laminacjaspowodowana jest zmianq zawai.toSci sulbstancji ol'ganiczne:j W poszcz:eg61nych warst€'Wikach, ktorych 'gruibooc waha ^si~ od jednego do Ikillru milimetrow.

Ddkladniejsze ba:dania i'lOw '8pq'gowych nileciki Ibytomskiej przepro- wadzila L. IZawiSlak 1~1:9'615), !k1tora na rpodstawie badan 'Shlaldu mineralnego i diemicmego, jalk rOwnie.ianalhy py1l!kowej (jpyt1lk6w i spor flOlry 'tria- sowej) wnicSkuje,

:re

Hy sp<Jgowe Sq osadem pileIWo,tnym. Jak wykazaly

u

badania L. ZawiSlak 1(196'5,), By 8pqgowe posiaciajq niek1edy WYiralZme mail'glisty cha'raik'ter, przy czym na'jwi~szq marglistoSciq ·odznacza:jq 'si~

jily lJ.ezqce bezJpoSTedniQ na wapieniach ·gog()llin·Sikkh. Zarwartosc w~glanow

w Bach zmm.iej'S1za 'Si~ iku stmpowi.

Hy '8pqgowe wylkazujq nieznacz!l1e dkruszcowanie lPirytem ora'z (jaik' poidajeZawiSlaik, 119i615~' sladowe u!kruszciOwan'ie sfalerytem. Mineraly kruszcowe, 'Z uwagi naswe 'll'ieznaczne wymiary, mozliwe Sq tutaj do .zj;..

den'tyfiikowania dlOlPiero w :trafklCte Ibadan miikroskopowych. Badania taikie przeprowadzone pTzez au'tork~ dla kflikru probelk:wyika'zaly, ze minera-Iy kru:s:zcl{)lwe repTe2100tuje tu j,edYlI1te piryt. PiJryt tworzy drlObne .ziarna (0 srednicy kHkIu do lkiJlkudz1esi~ciu mikron6w') n:i!etregularnie rozpr.oszo- ne w masie ilastej i(ipl. ':£[, fig. '2'), co wSikazuje na osadowe jego pochocizenie.

tyro hall'dz':i!ejze Toouikcyjny cha'raJkiter tego srodowiska nie budzi 'za- strzei1en.

OprOcz i~6w spqgowych, w niecee bytomslkiej wyst~porwanie slkal ila- stych notowa,ne jest cz~s'to w ·oibll'~ie dolomrtow ikru:szcoillosnych, gdzie na ogol fworzq nieprawid'lowe gniazda, soczewiki ICzy ,w!lrl:aldki drug-osci]:.

kilkunastu do 1kil!k'Udz1est~iu cen'tymetr6w, C'zasami do IPaTU meitrow.

W pOTownaniu z Hamij; spq'gOlWymi Sq to na ogol By mniej pilastyC':zme, nie wykazU!j.qce ~ammacji, 'zawierajqce natomiast C'z~sto tl'esz'\Jki cz~sciowo roz- 100zonych okruch6w dolomi'tOw I(IPl. 'IiI, fig. 3). Obserwuje si~ stoplIliowe przejscia 'talk'icih HOw w dolomi'ty, ikt6re na og61 Itez 'zawierajq znacme iloSici substancji Ha·s'tej. Szc·zegolnie chaTaklterystyc,zne dla nieciki by'tom- skiej jest wyst~powanie wi'i'kszych Skupien tego typu How rw towarzy- stwi,e cial ikruszcQ<wych,gdzie ibiOll'q udziaq w ich ibuiCLowie, Ibqdz tez stano- wiq ich oltuliny l(lIupmy Haste).

Fragmen'taryczne :badania chemkzne now wys~pujqcych w obr~­

bie dolomi't6w ikTus:wolIloSnych przeprowadzitI:a L. ZawiSlalk [(1'9'615). ,Po- dane analiJzy rwsika21Ujq,z'e Hy'te, w pOTownaniuz 'ilami spqgowymi, cha- rakteryzujq si~ mniejszq 'zawaI4toSciq w~glanow, znacznie 'wi~szq zawar- tosciq ikTzemionki, o'raz podwyzszon.q zawartoSciq sUlbstancji -organicznejt objaw'iajqcq si~ wi~kszq ich bitumicznoSciq. W ilach tych L. 'ZawiSlatk nie stwiell'lcizila flory triasowej.

iNa S'zcze,g6iltnq uwag~ zaslwguje sprawa stosunkowo rwi~kszej :Hosci domieszelk sU'b1stancji organicmej, 'zarOwno w Bach \(~qgowych i Hach w olbr~bie dolomitow ikruszconosnych), jak i dolom'iltach IkruszconoSnych nieciki !bytomskiej. iSlUbsitancjaorganic'zna 'rozmieszczona lest na og61 bez- ladnie, 'W tf.ormie dr,o'bnych sikuipien I(PI. 'I, fig. (1), 'rzadziej lj;Iworzy drobn.e wtkladiki w~glisto...ibli!tumic'zne. Wyst~powanie wi~szej ilooci substancji or- ganicznej w ilach i doilormitach ikTUszconoSnych niecki lbytom'Sikiej podkres- lane juz bylo iprzez L. IZawisla!k 1(1'91615) 'i H. Gruszczylka :(1'915,6), Iktory po- woluje si~ na oIbserwacj·e wlasne oraz geologo'w niemieckich - K. Ke'ila i R. Stawenlbecika.

W ·rozmieszczen:iu piOlIlowym i poziomym opisanych powyzej ·ska·l

KRUSZCE W D,QiIJQMlTACH IKRiU~CONOSNYCH NIECKI BYTOIMSKJEJ 100

(ilastych i dolomitowych) ohserwuJe SiE: PewIUl :pTawid~,owosC. W profi[u pionowym daje siE: zauwa'zyc,

re

be'zpos'rednio nad i9:ami Spqgowymi, a nie- kiedy Ibez icl1 poSredm.ictwa, n,ad. wapieruami gogolIDskimi! lezq najczE:Soiej

dolomity ilaste, bitumiczne, ciemnoszare, miejscami p}yt'kowe i laminowa- ne. TwOtl'Ul one iawicE: miq::isz.oSci do oikofu 1,5 m. Ten chalJ"alkterystycmy poilom dol'omit6w ila'stych wys~ulje 'gl6wnie w centralnych partiach nieciki hytomSkiej i obsel'lWowac go moZna w wielu miejscach w ikopa,lniach Orzcl: Bialy, J. iMa!l'chlewSki i L. ,Warynski. (Na wyst~wanie w niecee bytomskiej wspomnianego pozilOmu dolomiJtow ilastych zwr6c'ili juz uwa- gE: F.WerniClke {19131) i H. ,Qruszczytk I(Hl¹56) nazywajqc je dolomitami ,,.przejSciowymi".Nad poziomem dolomit6w ila'Stych, a IW przypadlku ich bral.lm nad ilami Sp/:lgowymi, l€zy ibardz'i€'jzr6:inicowany, dolomitowo-ila- sty, kOmjpllw dolomilt6w IkruszconoSnych, ;w oibr~bie iktoregoznajduj/:l si~

zloza k1ruszcowe.

FOR-MY ,WYSTE/IPOIW:AlNlIlA KRlUSZCOW W DC[.()fM)LTAOH KlRUSIZO:}NOSiNYCH

ZIDza ikiruszcowe niecki ~bytomSkiej Skqadaj/:l siE: z siaoc2lkow Zn, Pb.

Fe i wytkazujq duZqzmien'noSc wyksztakenia oraz nasilenia mineralizacji.

zar6wno 'w p'rofilu pionowym .jak i poziomym. Pa'je si~zauwazyc, ze na- sHenie mineral'izacji kruszcOlWej oraz zroinicowan'ie wystEtllowania form zl6Z ikruszcawych uzalemione SI:l w znacznej mierze od l,itologie?lllJego wy- ksztalcen.ia kompleksu dolomit6w ikruszconoSnych nieoki hytom'Slkiej.

Pod w2!gl~em iksztaUu moma, przy pewnym uog61nieniu, wyroznic dwa gMwne :sposoby oikruszcowa:nia. Pierwszy ~ stanowill samodzielne cia,la !lwuszcowe charaik-teryzujqce si~ zdecydowanym I"Ozgraniezeniem mi- neralOw (kruszcowych i skaly pl<mnej. Drugi - stanowi~ kruszce iropreg- ID.tacyjlD.€, 'ro~roSzone w do;}omiiach kruszconosnych, przy czym gkaly le wykazuj/:l rozny stopieil. przesycerua m:ilD.eralami kruszcowymi.

Ciala kruszcowe

lSamod'zielne ciala Ikruszcowe, IbE:d~ce podstawq wielolelliniej eJksploa- tacji, posiadaj~ fmmy jplQtldadowo-soczewowe, gniazdowe i zylowe. .

Form.y poIkladowo-soczewowe ~ozwijajll siE: lPoziomo, wzdluz ko,n,talk- t6w ~awic dolomit6w dlJ"OIbno- ~ milkrokTystalicznycJh, ilastych. N a og6J:

dam. te

statlO'WlUl

mieszanin.~ nu, mniej lub fbardziej rozlo:ionych Oikruoh6w dolomi:t6w oraz sialfCzik6w Zn, Pb; Fe, w IbaTdzo zmierm.ych stosunlkach iloociowych. J,est uecUl charaikterystycznq, ze tego ItypU cial'om ikruszc.o- wym na ogol towarzyszq lup'iIny iJaste.

rw

pOildadowo-soczewowyeh cialach kruszcowych nierzadko moina obserwowac cz~ciowe 'Z8chdwani'e s'iE: pier- wotnego uwaa-stwienia skal. Niekt6lfe kruszce, zwlaszcza odmiany sko~u·

powe, ^cz~sto wylkazu!jq u'Wa!l"stwienie pozorne, ktore za.obserwowal jluz dawniej ^iF. WerniCke ^lal'!Ql). Hy i .d-olornity 'i!laste obrze.zajqce ciala ikrusz- cowe sq na agol po21ba:wione sia:rezk6w ^Zn i Pb.· Z mineral6w kruszcowych

wyst~ujq tu jedynie drobne iloSciroZlproswnychsia:reZk6w ^Fe.

Wsr6d dolornitow srednio- i grulbdkrystarilc'znych ^cia~a k.ruszcowe przybierajq formy nieprawidkmych gniaid, w ^()Ibr~ie kt6rych najcu:- sciej obserwu;jesi~ teikstU'ry Ibrekcjowe (ostTo!kraw~ziste okmchy dolo- nrlt6w scernen~towane !lm-uszcami). ^Stosuneik dkrudhow do tkruszcOw jest zmienny. Niekiedy :wyst~j.qce w ^oIbr~ie gniazd ddlomity poprzecinane sq sieciq dI'dbnych, :r6znokiierun!kowych szczelilnek, wypelnionych ^cZ~Scio­

Wo lub calkowicie mi!Ileralami Ikruszcowymi, czym a-6wtniez upodalbnia'jq

si~ do :b!l"etkcji. Gniazxia kruszcOlWe rozmieszc.z.one ^sq lI1ieregularnie w ^obr~­

Me dolomitow, a nasiJlenie mineralizacji wzrasta 'W dolomitaoh 'bardziej ja- rnistych ^sp~kanych i zbrekcjowanych. W otoczeniugnia2Jd Ilm'uszcowych rue oibserwu'je ^si~ na og61 ^'ska~ illastych, same zaS dolomiity rowniez nie wyka- zujq ^wi~szych domie-szeJk ^c~i ilalstych. Ni€!kiedy rw spoiwie !bralreji kruszcowej wystEW'Ujq domies:zJk:i ^c~i ila51tych, ale wtedy ta!kze i okTuchy brekcJi! a-eprezentowanesq najcz~ciej przez dolom:1ty Haste. Wotoczeniu gniazxi kruS'ZCowych r02Jwini~te sq stoSUlIlikowo szerotkie i bogate strefy kruszcOw impregnacy'jlnych.

Imlq i·ormq okruszcowania, rzadziej ,spotytkanq wsroo zloz kruszco- wych nleciki ibytomskiej,sq tYlP'owe 'zyly ikiuszcowe, \k:tore ^najc~iej przecinajq . caly lkornlp1eiks dolomitow !krus2JConoSnych, przy czym ^od zyl g1:6wnych odchodzq drobne Izyly drugorz~ne.Ta!kie formy zyl·owesta- n<JW'i;q dkrrusroorwane s2JC'zeliny tek,toniczne. lNiekiedy na scianach szczelilIl

wy51t~pujq naskorupienia ^·kruszc6w lu1b szczQ1Jki lkruszcowe, ktore naj-

cZ~Sciejspoty'kasi~ w 'jamach dolomitOw kruszconoonych.

Kruszce impregnacyjne

Krus2JCe imlPregnacyjne, ro~roszone w dolomitach Ikruszeonoonych, malkroSkopowo najlcz~ci'ej Sq niemzpoznawalne, a ich zawartooc ujaw- niajq dopiero ibadania nriikr·oskopowe (ewentualnie chemiczne). Z powyi:- szych pow·dd6w ikrus'Zce te ^c~sto uchodzq uwadZle lub Sq opisywane mar- ginesowo.

IPrzeprowadzone przez ^S. Sliwillskiego (HlI&6) ibadania chemiczne wy- kazaly, ze dolomity krU'szc()[[1osne obszaru slqsko-lkra:kowskiego charakte':' ryzujq ^si~ podwyzszonq(ponadik:lal'kowq) zawartosciq ^Zn, Fe i Mn. Sqd.Z'iJC rno.zna. ze pierwia'silkite ^wyst~pujq fhqIdZ pod postaci!l wlasnych mineraMw (sia'reZ!k6w, tlenlkaw), ^wzgl~e 2JllajdJujq ^si~ w stanie il"ozproszonym w ^in- nych rtrineraiach (do1omic'iie, ikalcycie). lMozna Itez przYiPuszczac, ze pod- wyZsz<ma miejscami zarwa1'ltoSc ^Fe i Mn, a nie!kiooy takZe Znzwiqzana jest z pr()Cesami hiperg,enicznymi. Obserwacje przeprowadzone Iprzez ^aurtorik~

KRUSZ'CE W D,oLOiMITACH ,KRUSlZCONOSNYCH NIECKI BY'rOMSKIEJ 165

dotycZq wyst~powania mineral6w ikruszcowych rozproszonych w strafie p'ierwotnej dolomitow kruS'ZconoSnych, z pomini~iem strefy zmia'll hilpeT- genicznych.

;WlSr6d kruszcOwiroprregna'Cyjnych olbserwu'je si~, p<jdobnie jaik w cia- lach kruszcowyc!h, prosty ~eSpOl milnera1lny sia,rcZk6w Zn, Pb, Fe. How- niez i Itutaj zaznacza si~ ,wyra'my zwiqz€ik wylksztaicenia litologic2'lIlego oma'Wianyc'h Ska~ z nasti:leniem mineraliza'Cji kruszcowej. Moma 'tu wi~

wyroznic skaly 0 szeroko. rozwini~tym Qlkruszcowaniu Tozproszonym (na

skal~ prrernyslowq) ora:z skaly OikTu8zcowane Sladowo.

Szeroko TOzwini~tym okruszc()lwaniem ,ro~roszonym charatlcteryzujq

si~ dolorni.ty STednio-i grulookrystalic2'lIl·e, porowate, gd'zie ikruszce imlpre- gnacyjne przy w'i~'kszyrn nasileniu mineralizacji powodujq nawet zataTCie pierwotnej teikSturry skaly. iBadania milkroskoOPowe wykaza~y, ze kruszce irnpregnacyjne gromadzq si~ 'najez~ciej na ikontaktachziam ,(romiboecir.ow dolom:i:tu} i 'W porachska'ly pod tposta'Ciq pojedynczych ikryszta~6w, gru- pujqcych si~ niekiedy w drobne agregaiy 00 .srednicy 'rz~u pa'm miliirne- tr6w '('pI. IT, fig. 4; pI. IIIII, fig. 1, 2 i 3; plo 'l!V, fig. 1~. C~sto kruszce im- pregnacyjne wyst~jq w przestrzeniach mi~dzyziarnowych, co w obrazie mikrdSlkopowym Slpiraw'ia wra'zenie, jaik gldylby ikruszce tworzyly t1ru. spoi'Wo daa romlboedrrycznych ziarn. doilomttu. Bl.ilZsze ibada:nia wskazujq na istnie- nie procesOw wypierania i 'zast~wania romboedrow dolomiitu przez kruszce ;(!pl. -I'll, fig. 3 oraz pI. ITV, fig. (1), przy czym dbserwuje Si~ przej- Sciaod milllimalnej Hood kruszcOw w skale do niemal cal!kDWitych jej zastClipien. Ni,eikiedy agregaty :kruszcowe zawierajq mniej lub 'bardziej s'k-or9dowane 'rell!kty Slkaly dolomitowej i(pl. IN, fig. '1 i 2). !PowyZsze ()Ib- serwacje wskazujq, zezachodzila tu niewqtpliwie t1ypowa metasoma'toza kruszcowa dolomitu. Hozmieszcz€nie izasi~g wysu:powania Ikrus.ro6w im- pregnacyjnych uzaleZnione Sq od porowatoSci i szczelinOWaltoSci ska]:y. D1a- tego tez najszersze strefy 'impregnacji {si~gajqce nieraz pam metr6w) wy-

st~jq w dodomitac!h jasnoszarych, grubo-i Sredniokrystalicznych, przy czym iloSe kruszc6w maleje ^VI miM'~ posuwania sit'; od. ciala ikruszcowego w gl~b skaly.N:atomilast w dolomitachdrdbno- i milkr.okrystalicZlllych, ilastychzwraca uwag~ Iznilkomy udzia~ ~ruszcOw Iro2JPTOSIzonych.

SlI'A'ROZlKlD 2ELAiZA 'ROZiPROSZONiE W KiOMRJEIKSIiE [)IOLOlM.ID'OW iKRUSZOONOSNYOH

Wyst€;powalllie sia'TC,zk6w Fe w cialach krusZICOwych i wsrOd Ikrusz- cOw futpregnacyjnych dolomit6w 'kruszconoonych n'i€Oki 'bytomSkiej zo- stalo omowione powyZej. BliZsze badania mak.ro- i rnilkroskopowe wY'ka- zaly jednak, ze - opr6cz Itych siaTCzlkOw Fe wysttWll'jqcych w pa'l'agenezte z siarczlkami Zn i Pb - 'Womawianym kompleksie dolomit6w :krus'zcOlllos- nY'ch niecki byt()lmsldej iWyst~pujq samodzielne wydzielenia siarC'zlk6w Fe,

nie 'ZWi~zane genetycznie z siaTcikami Fe ^cia~ kruszcowych i lkiruszc6w impregnacyjnych.

~aca uwagE; fa,kt zwi~ks2lOnejzawartolSci siarezlk6w Fe w dolomi- tach Hastych j! ilach wys't~pujqcych w ()lbr~ie dolomit6w, a takZe ,w ila'ch spqgowych. SiaTCzlki lte najc~iej wys~jq w 'f.ormie roZ'proszonej,

wZ'gl~n'ie 'tworzq wydlu'wneagregaty Uikladajqce si~r6wnolegle do war- stwowarua lub laminacji.

Siarc:z1ki Fe repl'ezentowane 'Sq tu prz,ez .piryt i marr'ikasyt, przy czym

przew~Za piryt, tWOI"ZqC na og61 drobne, ildiomornczne ziarna wielkoSci setnych i dziesiqtych cz~sci milimetra. lNie'j,ednokrotnie 'spO!tyka si~ t.a!kiZe pyl siarczk6w Fe,gdzie nieznaczne wymia'ry poozczegOlnych ziam utmd- ni,ajq mineralo'gic2JIle ich o.znaczenie. R6wniez na uwa'g~ zasluguje falkt zr6znioowania rozmieszezenia 1ych [,0'2Jproszonych siarcZik6w Fe w zalez- n.ooci od petrogranC'2JIlego wy'kszta'loenia omawianego :kom'pleksu skat

Hy spq-gowe, jalk wspomDliano, posiadajq domiesZiki niereg.ula'rnie l'OZ-

proszonych drobnych ziia::m pirytul(pI. 1'1, fig. 2').

W dolomiotach ciemnoszarych, dJ.1CJ1bno- i ro:ikrokrystaHcz:nych, ilastych i hitumicznyCh pyl sila:rcik6w Fe rozmieszc2lOny jest w f.ormie "mglawi- cy", ITzadziej IPOjedyncze ziama sku/piiajq si~ w drobne agr,egaty srednicy

lL...2 mm. Miejscami przesledzic mo±na grupowanie si~ siarc2ik6w Fe w Ua.- sto-bitumk:znych lamina'ch dolomrtow. 'Zjawisko to jest szczegolnie cha- ra!kterystycme dla dolomilt6w ilastych, cechujqcych si~ teksturami lami- nowanymi. Og6lnie mozna stwie'rdzic,ze !udzial siarcz!kowFe 'wzras.ta w dolomitach rwraz ze w.zrostem domieszetk sulbstancji ilast>ej i organicZllej.

iPonadto iCla'j'e si~ 'zau'Wazyc, 'z-e doaomity wyst~pUijq'Ce be:zpoS!I."oonio nad i9:ami ~gowymi (dolomity "przejSciowe") cec'hujq si~ stosuIllkowo wi~­

SZq zawartoSciq rozlprosz:on)1lCh siarc:z1kow Fe. Kou stropowi omawianego komple!ksu dolomit6w lkruszConoSnych Zimliejsza si~ udzial 1akich rozpro- s.zonych siarcmrow Fe, a cz~ej poja.wiajq si~ ich drolbne, wydluzone agre- gaty, 'ro~gajqce Si.~ r6wnolegtle do waTStwowarria Ibqldz 'laminacji.

Podobn,e warstewikowe i Ilderunllmwo lll'l.oz:OOle agregaty siarc'2lk6w Fe oIbserwuje si~ wm-Od itow wy~pujqcych 'W {jbl'~bie dolomiltow ik'ruszco- noSnych. 'Taikie warstewfk:i siare:?lkow Fe lPosiadajq miq:zszoSc ki!Iku do kil-

kudziesi~iu milime:trOw i rozciqgajq si~ na dlu'goSci 1ki1'klu dolri!Nrudziesi~­

ciu centymetr6w. Badania mtkroskopowe wytkaza-ly, Ze2lbudowane sq one z 'zia!i"!n pirytu, marlkasytu oraz zlia,rn piryttowo-maJ:1kasytowych, Ikt6re tkw]q w masie 'ilastej (pI. ;I,V, fig. 2). W i~ach tych, 'W przeciwienstwie do H6w spqgowych, udziall T02lpToszonych siall"Czk6w Fe jest miJkomy, a sia~ziki

lprzyjmujq pI"zewa'imlie telkstury kierunikowe.

Szcz~go1nie inlteresujqc-e jest zagadlnienie wysttWowania roz:pll"oszo,- nych silarcZJk6w Fe w dolomita~h sred:nio- i grubokrystalicznych, jaSIliO- szarych, gdzie siarc2Jki te wyst1Wujq jedynie w rformie pyrlu ^'W ~losciach

sladowyc'h. Badania mi!kroskopowe 1pOzwolily uchwycic nast~pujqce pra-

w:ild~owoSci.

KRUSZ!CE W DIOiI.JOiMrT.A!CH LKRUSZCONOSNYCH NIECKI BYTOlMSKI'EJ 167

Pyl siSlI",czikow Fe ,grupujesi~ wdhl'z ikon:taJk:t6w romboedr6w dolarnitu. Ni~ wy_

peln.iaon jednak przestrzeni mi~zyziamowyCh, jalk to :mda~o miejsce w przypaldku kruszc6w impregnacyjnych, lecz 'Uik!l:ada si~ obw6dka:mi wdk:61 romboedr6:w dolo- mitu, niezaleiJnie od ,chaTakterystyc7ll1ych dIla tY'Ch Skal !por mi~dzy Tom;boedrami (pI. 1lV, fig. 3 i 4).

W romboedrach dolamlitu czE:Ste sa. drobne, pojeciyneze <WJl'Iostk'i marC7Jk6w Fe rozmieszczone 'IlIieregularnie ba.~ ukladaja,oce si~strefuwo wzdluz rplaszczym lupli- woSoi romboe'dJ:6w (pI. V. fig. 1 i 2). Nalezy przy.pus2lczac, :iecz~clowo wrostld te sa, zlimonity.zowane, '00 bardzi~j uwidacznia si~ w dalomitach leklko zwie'trzalych.

rw

'towarzystwie ikwarcu ,gniazdowego o(charakterystyeznego clil:a teg.o typu do- lomit6w) nliekiedy ISlPOtyka s'i~ pojedyncze ziama siarczkbw Fe, na konta'ktaC'h ziam ikwall"cu (pI. V, ffrg. i).

Bralk domieszek: pylu siarczk6w Fe w rom.boedraeh dolomitu tworzqceg>o zyl'ki i szczO'bk'i w dolomitach kruszcono&!1ych.

Omowionym powyZej :rozproszonym siaTc2Jkom Fe nie towarzyszq siarc2Jld; Zn i Pb. MoOima wi~ sqdzic, ze w kompleksie do1omrt6w krusreo- fnoonych niroki Ibytomskiej, oOpr6cz 'sia'l"Czo'k!6w Fe zwiqzanych para'genetycz- niez 'SiaTc2lkami Zn i Pb, wyst~pujq jeszcze siarcruri Fe, ktore nalezy 00- niesc do innego procesu miner,al'i!zacji.

UIWAG'I iNA '1'lEnVtAlT lDIOiIJO!MIITYZACJI I GENEZY ZLOZ OORU\SiZCOIWYCH

rPlr2ieprowadzone badania poZIWalajq stwierdzic, z,e w omawianym kOmlple\ksie dolnego wapienia muszlowegoO niedki 'bytomskiej mozna wy- r6:inJi.c ska~y synigelIloetyrezne iep'ilgenetyc'zne. Przeprowadzeni,e takieg'o po- dzialu genetycznego wydaje si~ mO'zliwe lta'kze dla wyst~pujqcych tutaj krusreow.

Badania petrograficzne skal tworzqcych warstwy olJkuskie meclki bytomsikiej wskazujq,:le 'skaly te w o'becnym sWoOim wY'ksZ'takeni!ll rw wi~kswSci Bq ep'igenetyc2inymi, powsta~ymi. ze ska~ wapiennYlCh, wZ'gl~­

dnie marglistych, w traJkcieprocesu dolomityzac'ji.

Wedlug s. SliwiiiSkiego 1(,196u) 'Przyczynq dolomityzacji w~glanowych

Skal d{)llfnego wapienJi.a musiloOwegoO w dbszarze slq:sko-drrakowskim byia descenzja slonych woo morsk'ilch, majqca miejsce pr2ied gornym kajprem.

Rezultatem dolomityzacjil, wecRug tego autOl'la" 'byla IPrremiana metasoma- tycma wapienia w dolomit, w czasie iktorej doszlo do rekrystalizacji Skaly. W swietle danych S. ISliwins1ciegoO widac,Ze 'Z metasomatozq nal-e- zalolby rwiq'zac pewne zmiJany struk'tury 'Skal pi,erwotnych, polegajqce na

zwi~kszeniu si~ wymiaru i idiomorfrzmu 'Zialffi - :n:p. (Utworzeniu si~

romboedr.ow doOloOm:itu 0 IbudoOwie pasowej, gdzie w j,qdrach 'romlboed.r6w pD2iostaiy reliJkty w~lan6w w2J'botgaoonerw Fe i Mn. Procesy ~geID.etycz­

nej ,m.e'tasomatozy ,gq lbarldZliej dostrzegaJine i jednoznaczne w doOlomitach

00 ·gruhszej strukturze zia~na. iNiejedndkrotnie, co 'zostaloO r6wniez podlkre- slone pil'zez S. Sliwiiis'kiegoO ict 9¹616) , w dolomrtach kruszconosnych oibser- wuje si~ odwZlorowanie struJktur skal pierwotnych. Dolomity utworzne me-

tasomatyczmle z wapiooigrulboikrySltalricznych 'Sq grui})okrystaliczne, a z pe- li!tycznych - drdl:}no- i milkroikrystaliczne.

Bioxqc za podsta'W~ rozwazania IS. SliwiiJ.'skiego _!e1966) mozna sqdzic,

zesika~y lPierwdtne wa'rstw ol!kU'skich w niecce 'bytomskiej, podlegaj&ce epigenetycznejdolom'iityzacji, roznHy si~ w peiWnym stopniu od swoich odpowieJdnm:6w ·z innych rejo!Ilow oIbszaru sl&sik<>-ikrakowskiego, 'Z powodu odmiennych waTiU!nkow facjailnych iW zbiomiiku sedymentacyjnym. S. Sli- winski 109¹66), opieTaj.qc si~ na prZ'eslanikach litologicznych 1; faunistycz- nych, charaikteryzU'j-e sTodowisko tWO'rzenia si~ warstw dbkuskich w obsza- rze sl&s!ko .. kl~aikowS1kim jaiko ultloo,iaj&ce, anailogiczne do panuj&cego aiktu- alnie iW morzach 0 facjach oolitowych. Maj&c na uwadze .TozJbli.lez,nosc potglqdow odnosUlcych 'si~ do g€'nezy ikruszc6w wspolwyst~pujqcych 'Z do- lomHami :kIruszconoonymi (warstwami olikuskimi) naleialoby postawic py- tanie, jaki 'byl charaik:te.r Srooowiska, w kt6rym tworzyry si~ skaly pier- wotne, oraz jaik'~ Ibyil udziall ikruszcOW 'W 1ych ·skalach w niecce Ibytomskiej.

Na U'wag~ zasluguje faIrt znacznego udziaru domiesze!k sulbstancji ilastej i organicznej iW omawianym kompleiksie dolomitow ikTlUszcona'Snych niec'ki Ibytomskiej. Zwlaszczaw SP&gowych paTltiadh tego komplek'su udzial substancji ilastej jest znacmy, prowadzqcy nawet do u1tworzenia _si~

skal ilastych - d.l6w SM:gowych. R6wniei wys.t~pujqce nad Hami sp~go­

wymi: dolomity "pr:rejSciowe" chaTakteryzuj/Oi si~ 'Wi~SUl i'losciq domie- szek 'j)lastycll. By sp4gowe i dolomity "przejsciowe" nalezy zaliczyc do Skal syngenetycznych. Wainym axgumentem jest tutaj ci&glosc seldyme!Il- tacjQ tych utwor6w w cailym rejoni·e niecki ibytomskiej, cechy litologiczne dolomit6w "pr:rejSciowych" charlikteryStyczne dla ddlomit6w syngene- tycznych I(dolomity ilaste, peUtyC'zne, anorganiczne, 0 teksturzezbiitej), jak r6W!Iliez Z'nale'zienie ,OZawiSlaik '1'9¹65:) py}k6w i spor flory ilriasowej w iJach ·SlPllgOWYCib.. Przyjmujqc po.glqd S. :SliwiiJ.·Skiegoo _1(196,6) 0 descenzyj- nym rozprzestrzenianliu _si~ lI"oztwor,ow dolomityzuj&cych, naleZalolby uznac iry 'sPllIgowe i dolomity "lP'rzejsciowe" w niecce 'bytomskiej za e'kran, ona ik.torym za:trzymaly si~l"()ztwory dolomityzuj&ce.

Hom SP<l\go'wym i dolomitom "przejsoiowym" ,powszechnie towarzy- SZq .ro2lproszone sia'reziki Fe, przy czym zawartoSc tych SiiaTCZk6w wzra- eta w miaa"~ podnosze'n.ia si~ ibitumicznosci skaly. Na.zaleZnoSC t~ iW Hach

~spqgowych zwraca r6wni€iZ u'Wag~ L. ;Zawislaik ~1'965). IPowyzsze dane wskazuj& na redukcyjony charakteT srodowiska, w ikt6rym two.l"Zyly si~

Skaly pierwotne, a wraz 'Z nimi droibne ilosci siarc2lk6w Fe.

Wyiej leZ&ce serie skalne oma'Wianego ikompleksu dolomitow ikrusz- coI:liOOnych niedki !bytomskiej wyikarujq juz znaczne zroznicowanie Id:tQilo- gic2iIle, chociaz i tu dbserwuje si~ przewag~ dolonri'tow idroibno- i mi!kTo- kTystalicmycl1iilaSltych i hitumicznych zrozproszonymi siarczkami Fe.

Wydaje Si~ jednalk, ze Ilru stropowi omawianego kompleiksu cha,ralkter sro-

doWi~a ·tworzenia si~ osadow oikresoiWo zmienia~ si~ na bardziej u tle'nia- jqcy, \kiedy to w niekt6rycb. partiach 'zbiorniikasedymenitacyjnego tworzyly

K,RUSZ'CE 'W DOiUOMITACH ,KBU:SlZCONOSNYCH NIECKI BYTO!MSKIE.T 100

si~ mniej lulb Ibardziej ma:rgliste ws.pienie organoogeniczne mogqCe stano- wit odpowiedniJk'i, qpisywanych rpr:rez S. Sliwinskd.ego 1(1006) wapieni waTgtw gorazdeakich obsza'ru Slqsko-lkrakowskiego. Mozna sq.cizic, ze te wlaSnie wapienie rw czasie dolomityzacjli przeszly w dolomi.'ty srednio- i gl'uJboikrystal'iC'zne. Z procesem dol,omityzacji mozna itu wiqzac cz~sciowe przynajmniej przegTUipoOwanie sulbstancji ilastych d siarc21k6w Fe zawar- tych w w~lal[1owych sk~ac/h pierwodtnych, 00 czym omogq Swiadczyc ob- se:rwowane dzisiaj, nieregUilarne wllcladki i drdbne lami1ny H6w w odbr~bie

dolomit6w grubokrY'staUcznych. Na pewnq 'l'ol~ siarc2lk:6w Fe w procesach metasomatycznej dolomityzacji zwraca uwalg~ A. Gawel IQ194J9'), kt6ry st'wierdzil wys~porwanie wrostikOw limom'tu w jqdrach romJboedr6w do- lomitu. Taokie w.ros1;·roi jpowszechne sq r6w!niei; w rOIniooedrach dodoOmit6w (zwlasreza gruookTystalicznych) omawianych skal, co swiadczy 0 domiesz- kach 'Siarc2lk:6w Fe (piTy tu) w .Skalach pi,erwotnyc'h. Niekiedy pyl pirytQiWy uklada si~ niekollljpletnymi obw6cikami na oibwodzie 'romJooeidrOw dolomi- tu, irliezale2m.ie od istniejqcycih itam por, /kt6ryclh powstanie mozna wiqzac ze zmianq ()bj~to5ci przy przejSciu wapienia w dolomit. Podobnie w to- warzystwie wysrt;~ujqcegoO nieikiedy w tych porach kwa'l'Cu gnia'zdow,ego.

kt6rego powstanie wiq!i;eS:i,~ z pI'Iocesami epig,enetycz~ej doOlomHyzac'ji (G6reCika 19tii7), cz~sto spOtylka si~ pojedyncze ziall'na piTy tu. Wszystko to wskazuje, z·e spoSroo milneral6w ikruszoowych, wyst~ujqcych w obr~­

bie dolomit6w kruszconoSnych nidi ibytomSkiej, jedynie samodzie,lne wydzie1'enia rO~p'roOszonego pirytu moma .uwa'zac Za syngenetyczne. KruSlz- ce impr'egnacyjne na'tomiast OTaz silareoziki Zn, ,Pb, Fe wchodzqce w sk'l:ad cial kruszcowych naile.zyzaliczyC Ido ultw.or6w epigen.etycznych,. tworzqcych

si~ niezaleznie od proces6w sedymantacji i doloOmiiyzacj'ii. rPrzeprowadzo- ne badania minenilogiczne i geochemiczne (iHaTaflczyk 19612,!l9615) dlla z16z kru'Sreowyc'h nieckd. ibytomskiej przemawiajq zaep'ilgeneitycznym .,(hydl'o- termalnym) ich powstaniem.

Sedymentacyjny chaTaitter lNuszc6w 'trworzqcyc'h w n.iecce by tom- skiej ciala ,kTuszcowe mog.q$lgerowac przewaZajqcepdldadowe i soczewo- we formy ich rozprzestrzen.ienia. BliZ·sze !badania wy'kazaly jednak, z·e po- kladowe i! SIOczewowe formy ~oz cyn!ku i ,olowiu w mecce bytomSlkiej znajdujq si~ w Scislym POWiq2lallliu z iitologilcmym wylksZJtakeniem kom- pl€lksu dolomit6w ikrus~yC'h, w ktary lWI1;ar~ly roztwory kruszc'o- noSne. Wainq rol~ ooegraly 'tu ocogi tkrqi;enia rozJtwor:Ow ikruszcO!Il.oSnych.

kt6rymi mogly ibye, z uwa,gi na ,9lalbo Illa o,g61 'zaawa!ll.SOwanq telktoniik~

dysjuniktywnq, prz·e!de wszystkim fugi m'i~dzy!awicowe. Hasto-dolomitowe przewarSltwienia ikierowaly natomiast r02lpTzestrzenianiem si~ roztworaw kruszoonoonych, stanowiqc 'zarazem maloO pTzepuszczalne 'barie-ry. Na du- ze Z'Ilaczenie ilasto-doloOmiitowych i 'i!1a:sto-marglistych IPrzewarstwien przy tworzeniu :si~ polldadowych igniaZidowych form epig,enetYC2lnych :d6z,. kruszcowych w oikolicy Siewie:rza 'ZWTaca uwag~

c.

K!uznia'r «1191312~. Po- kladowe i soczewowe formy zl6z w niecce IbytomlSki,iej wyst~ujq priede

wszyst1ldm wSrOO. ddlomi:t6w ilastych, dTObno- i mikrdkrystalicznych, actO- rym towarZYSZq Uezne Skaqy ilaste.Wsp6lwyst~pow.an1e How z cialami kJruszoawymi 'WSikaruje, ze roztwory, z \ktorych wytrqc-a!y si~ mineraly .kruswowe, Jugowa,ly Jaitwiej TOZlpU'szczalne Skladniiki dolomrt6w. Pozo- stale na miejscu rezydua weszly nastEWIlie w Slcl:ad cial ~l'uswowyc-h, sta- nowlqcych mieszanin.~ skal Ha'Stych i okruchow dolomi:t6wz siarc·zikam~

Zn, Pb, Fe. ~owstale w tyro czasie wdk61 cia~ kruszoowych lupiny Haste zapoibiegaqy dalszemu rozprzestrz'enianiu si~ roztWlorow :kiruszconosnych, ppowaoCizqc zarazem Ido duzych Ilwnce:nJtracji kruszcow na stosunkowo nie- w1elkiej pr2JetStrzeni,z drug1ej 'zas strOlllY UIIliemozliwiajqc powstanie store!

impregnacji Ikruszoowej. 'Przypuszc;zaihnie poddbne lujpiny Haste mia>l na mySli C. Kumiar 1(1!9I3!Q) opisujqc zloze kopaLni Ulisses I(oboonie kop. Ba- leslarw).

Na Tezydualrny charaikier H6w wsp61wystEtl)ujqcych w niecce by":

tomSikiej z rpollcladowo-soczewowymi cialami Ikruszcowymi moze wskazy- wae r6wniez znacznie roniejsza w ruich, w por6wnaniu z ilami .spqlgowymil, zawartase lW~glarn6w ~ZawiSlaJk '196i5).

'ZUlpelnie inaczej przed'StalWia si~ rozwoj <form cia! ikruszcowych w tych pa'rtiach n.iooki! ibytomsldej, 'gdzie domitnrujq dolomrty grubo- i sre- dnj,oikrystalicme, p<}r,owate i jamiSte. Tutaj cia!a ikTuszcowe przyhierajq for-my nie!prawid~owych Igniaro, w obr~e !ktorych najcz~sciej obserwuje

si~ kruszceo t€!ksturach Ibreikcjowych. tNaleZy lPOdJk!re.slic, ze gn'iaZlda kruszcowe r6wnierz i 'tutaj majq :tetndetncj~ do poztomego :(!pokladowego) roz- przesitrzeniania si~.W dtoc'zeniu ,gniazid ikruszcowych oraz w dolomitach

wyst~pujqcych w dbr~bie 'tych gniarooibserwuje si~ bQgate Sl1rupieniia kruszcOw imprE'gnacyjnych z cha'rallcterystycznymi stmkturami powsta- lymi ws1kuⁱtetk wY'piE1rania i 'zast~powania ,l1omboedr6w dolomitu. Kruszce

te najcz~ie'j gromadzq si~ w porach m'i~zy rombooorami dolomitu, a Hose d.ch maleje w mia'T~ ,oddailania si~ od cia!a ikruszcoweg'o'. Wskazuje to niewqtpli!wie na ,epigenetycznq, meltasomatycZIlq dziai}:alnoSc roztworaw kr,uszt!ornoSnych, przy czym drogaini klI'qzenia 'tych 'roztwoI'6w bylyby tu- taj nie tylko fug] mi~d:zylawicowe, ale r6WlIliez ~ania i sz.czeliny natu- ry 'tek.'Wnieznej. !W !partiach 0 iba,rdziej zaanga^l2:ow,anej ite!ktonice dysjunk- tywnej ()Ibse'TWuje si~ zaniik rozwoju form pokladowo-soczewowych na ko- rzyse form zylowych i gniaZldOlWych.

Zagaldnienia ik'ruszc6w impregnacyjnych oraz metasoma'tycmego wy- ksztakenia zl,oz cynlku i olowiu w oIbszarze slqsko-lkraikowskim podejmo- wane byly n'iiejedndkwtnie p'rzez wiel'u badaczy b~dqlCych zwolennikami epigenetycmego pochodrenia tych z}:,0i; - szczetg01nie !przez F. :Wernic- kego (19131) oraz C. iKwmiara 1C1~2'7, 19218, 11912:9, 1'93'0, i1932), wedlug kt6- rych zasadniczym c'zynnd!kiem pI'owadzqcym do utworzenia si~ 'tychzl6z byla metasomatyczna dzialalno.sc roz'tworow kiruszconoSnych. H. Grusz- czyk :61956) w dyksusji z F. iWe.rniokem stwierdza, ze slalbym punk-tern po- glqdu 0 metasomatoZlie jest sporadycme wyst~powani,e ikruszcow impl1eg~

KRUSZCE W DOiIJOMITACH KHU<SZCONOSNYCH NIECKI BY'I'OIMSKIEJ 17:1

nacyjnych, kt6rych F. Wemicke nie obserwowal w ilosci takiej, jakiej na-

leZa~dby si~ spodziewac dla zloz ikruszoowych rozwijaj~cych si~meitaStO­

matycznie w Ska'le 'W~.glanowej. Na ,uwaog~ zasluguje fakt, ze F. Wernidke (19ⁱ3'1) prac~ sw~ 'iI WlDioski odnoszqce Si~ do genezy slq.s1ko-4kirakowskich z16z cynJku i olowiu oparlglownie na :badaniac'h przeprowadzonych rw ,rue,cce bytomskiej - w ikopalniach J. MarehlewSkrl. i L. Waryilski. KopaI1nie te

obejmuj~ cen'tralne par tie nieck'iI by'tomSkiej, gdzie zlolZa przY'bierajq gl6wnie formy ipolkladowo-soczewowe rozwijajqce 'Si~ W dbr~ie dolomitow rlastych drobno- i milkrokrysta1icmych, pOZlbawionydh stre'f impregnacji kuuszcorwej. 'W taik wytksztalconych 1:iltologicznie skaffich metasomatoza

zwi~zana 'Z ro~orami Ikruszconosnymi mogla rujawnic ,si~ jedynie ,w pr,o- cesach cz~iowego lulb nawe't calkowiiego niszczenia ilaiWic dolomitu oraz w tworzenlU si~ P<llk~adowo-soczewowych C'ia~ Ikruszcowych wrazz rezy- ,dualnym materialern ilas1io-<dolomitowym. Powstajqce w tym czasie lupiny iilaste zapdbiegaly dalszemru rozprzestrzenirun.i:u si~ roztworow ikruszconoo- nych i tworz€ll1iu si~ stJref 'tmpregnacy'jnych, prowadzqc 'za.razem do duzych 'koncen:tracji IkrusZICow na stosun!kowo niewielikiej ip!l'zestrzeni. Mo:ina r6w- niez sqdzic, ze so:npcyjna dzia:la1lnoSC panuj~cego tutaj 'redulkcyjne,go, dla- sto-lbiitumicznego srodowiska ooegrala n'iemaiq TOI~ przy tworzeniu si~

tych cia,l ikrusze,owych. N a'tomiast ws'rod dolomit6wgrulbo- i sredomokry- stalkznych, po:rowatych i jamistych, metasomatyczma dzialalnoSc roztwo- row kruszeonosnych ujawnHa si~ w powstaniu kruszcOw ilmpregnacyjnY'ch ('zwiqzanych SciSle przeg1>rzennie i mmeralogiczniez cialami Ikruszoowymi) . eh.ar-ak-te-~l:liq(l-y()'hsi~-tyi{3owymi -Eilameita-soma rozy formami! wypiera:nia i zast~aJll.iJa ;romlboedr6w dolomitu. Przyjmuj,qc,

re

romboedry dolomHu urtWCX1'zyly si~ w procesie dolomityzacji, sruS2l1lym rwydaj-e si~ wniose!k, z,e mettasoma'tyczna dzia~alnoB'c roz1>wor6w IkruszconoSnych zachodzila w go- towym juz do1omiciie, a lWi~c byla nieza'le:ina i poz.niejsza od pr.oces6w do- lomityzacji.

Na zakoticzenie IPracy autorlka skla-da Iserdecznepodzi~owa'nie doc. <ir Eugenii Zimnoch za przeC'ZYtalIlie maszYlIlopisu oraz cenne uwagi.

ZOJk~ad GeQJ~ogii Zl6z Uniwersytetu WaTszaWSikiego WaTszawa 22, Al. ZwiTki i WigUTY 93

W'aTs,zaJWa, we W7"zeSn.iu 1968 T.

I1IfI'ERA'lmR!A CYroIW AlNA

GA WEt. A. 194e. Dolomityzacja w Wlapien:iach jurajskich okolic KiNlkowa ^;([)olQllli- tisa'tlon des 'ca'lcaires jur.assiques des. erwiroaliS de Cracovlie). - Rocz. P. T. Geol.

'(Ann. Soc. Geo!. !Pol.), t. 18. 'Kra:k6w.

GORE'aK:A E. 1'967. WYSl«;lPoWlanje wolnej krzemionki w dolom~ta<lhklruszoonoSnyC'h

!i kruszcach nieck'i :bytomskiej ',Sur ila presence de la silice dBlnS les dolomites .

metalilfieres et dImS !les minera'is du Bassin de By'tom). - Acta Gaol. !Pol., vol. 17, no. 2. Wars'zawa.

GRUSIZlOZY'K H. 1006. 0 wy-ksztaroeniu i ,genezie IOO.qsko-krakowS1lcich zl6Z cynk,owo- ... olowiany,ch .. -

mw. [.

G. Wars'zawa.

HARANCZYlK C. 11962. iMineralogia krus2lc6w slQ'Slk:o-krakowslk1ch zl6Zcynku i olowiu {Ore mineral'S of Silesia-Cracow 'Zinc and lead deposits. - ~a<:e Gaol. (Geol.

Transac.), IIlr 8. !W'!lll'szlIiwa.

11965. Geochem!ia IkruSZct)W SlQSko-krakowslk:ich 'Ll.6Z rud cynku i olowiu (Geo- chemistry O'f the ore miner,ails from Silesia-Craoow Zlinc 'and lead deposits). - Ibidem, ^IlJ:' 30.

KiUZN!I~ C. 1927. Spra'W'oZidani,e z Ibadan nad rudami ·cynlku i olowiu i(Comp'te- -renldu des ·recher,ches ,sur aes gites SliIesiens de Zinc et de plomb). - Ba's.

Nauk. P.Il. G. (IC.-R. .geanc. SeI"V. Geol. PoL.), ml' ·18./Warszawa.

1928. 0 powstaridu

ilaw

witriolowy,ch {Sur la genese des "Vitriolletten"). - I'bidem, nr'lQ/20.

'1912'9. Sprarw~dame z badan lIlad 'Llo'z'ami oeynku i o~oWliu, wyroonanych w rOl.1j;:u 'l900 (rOolmpte-rendu des recherches sur les gisements de zinc et de plomlb exeeutee,s en 1928)'; - I'bidem, nr 22/.23,

1930. ~loia ,eyndru i clowiu IIlJa kopalni Ulisses (Sur les gisements de me et de plomJb ex/pldites 'par la mine ,.,UHsses" pres dl'QIkusz). - Ibidem, nr 28.

1932. Z},oZe rud orowiu w dkolky Sliewierza (lBleierzlagerSitatten der Umgegend von Siewderz). - Spr8JW. fP. I. G. (!Bull. Serv. Geol. Pol.), t. 7, z. '1. Warszawa.

SMULI~O!WlSiKJlIIK. 191416. IQ doIomkie 'Z fllm~elina na G6rlnym Sl~s1k:u ICOn the dolomite of Im!i.eiln, Upper SHesi'a, Poland). - iRocz. P. T. Geol. (AnIIl. Soc. Geol. Pol.), t. 16. Krak6w.

SI1IlW)I~"SKlll S. ,1966. Dolomd.tYX8<:ja !morSkich utwor6w triasu Ikrakowsko..M.QSlk:iego (DolO!mUizatio!ll of the Silersian-Cra'covian Triassie rocks Of marine origin). - Rudy i rMet. Nieiel., ^!!lit' 1, 2,3. !Katowiee.

WERJN1!CKE F. 1913'1. ,Die primaren Erzmineralien der [)eutsch-BleischarJeygrUlbe bei lBeuthen, .Obers-chllesien. ~ Arch. Lagerst.-lForsch., H. <53. Berlin.

ZA \VII1S!LAK IL. 19165. Mineralogia i geneza U6w witriolowydl nieOlci bytomsilciej (Moi- nera<1ogie ;UiIld Genesis der Vitriolletten del' !Bytom-a3ecken). - ?raoe Geol.

QGeol. Transa'c.~, nl' .3r2, Wa'l'szaw.a.

SUMMARY

,A,BSTRACT: syngenetic and epigenetic rocks h'a,ve been distialiguished withIn the d·olomitic- -clayey cOlll\Plex of the Lower Musohelk'al'k in the By-tom synCiline 'on the Ibasds of geologIcal and :m1croscolPic studies. OC'Currence fo,rms and distribution of ores in the ore-bearIng dolomLtes of the By tom syncline ·are characterized. Syngenetic ·ores (d1spersed Fe sulphides) aDd epigenetic ones (Zn, Pb, Fe sulphides) occu.r in the dolomltic-clayey c01llplex of :the Lower Muschelkailk: 00 tbe !By tom syncli'ne. The existence of the [atter sulphides ;s 'COnnected with

a metasomat1c activIty of hydrothermal ore.,beat'lng solutions.

The ore-bearing dolomite.s ,of the By tom syncl'ineare as a rule epigenetic rocks. whose orilgin lis due to metasomatic dolomitization ·of calcareous or marly depQlsits. Sliwdflski's {1966) opinion which postUlates tha't a ~re-Upper Keuper

IKaUSZ'CE 'W DlDilJOMITACH ,KRlUSiZCONoOSNYCH NIECKI BYTOIMSKIEJ" 173

descension ·af satJ:ty marine waters was 'the main Ifa·ctor in the process 'Of the dolomitization, s·eems :to be reasonably correct.

The "Vitrio1lletten" day and clayey dolomites, which occur at the bottom of the ore~bearing dolomite ·complex should be treated as primary rodk·s which furmed a s'creen in the By·tom sYlIlcline 'On which tJhe dlo1omlit'i2ii.ng .solutions were stopped.

The days ,that occur within the <ll'e-bea;rmg do1omii'tes :(pl . .l!L, fi.g. 3) ·ar·~

residualJ. rocks, whlich f01"IIled during the leaching process of d'Olomitizirug solutions and llhen ·af the QIe-bear.i:ng solutions. A f,r!!quen t occlliITence at clayey rocks Wiithin 'the ore~beaI'ing dolomites lPOints to 'a considerable Il'·ole .of argilla,ceous substance in the pr'ima'ry roCks.

An analysis {jf too primary rooks ando! admixtures (dayey 'substance, organic substance and Fe sulpbides) points to a d'Ominant (particularly in the bot'tom parts) reducti<ve ,character ·olf the ,en\"ironment, in which were formed the ro,elks of the Lower Muschelkallk of the By tom 'syncline. Toward the top of the Dower MusoheIkalk the ciharader 'Of env'ir<>nment has C'hanged graduaJJy to .a m'Ore oxidative· one and mOll'e or less marly ·organogenioc liLme·stones developed in some pa,m of the sedi- ffi·entary !basin. cr'hese limes1;iones may ·correspond to ·simhlar rodks 'Of the Gorazdze

B~ds, deseribed by S'liwh'iSiki '(1900) ft·om ttihe SilesdJaoCrlaooowBl'€'a. Dt seems most pr·Qlbable that the limesrones whiC'h were subject to the dolomiUzation haove ohanged int·o the medium- .and ooarseCorYlstalline dolomites, wh~ch ,show typical metasomatic fe'atures viz. development ·of rhombohedr·01ns willh llonal struc1mire (IPI. [, figs. 2 and 3; pI. IDl, fig. 11).

The sy·ruge:netic and EPigenetic 'Ores have been di'Stinguisbed among t'hQsethat occur 'Wil.'bhin the ore-bearing dolomi:tes 'Of the By tom synciine.

The syngenetic <lres are repl'lesented on'ly by 'SiInallquan1li.ties o(wtithout economic va;J.ue) od' dissemilllate'd Fe sulphides. These sulphides ,formed Ilal'ger or smaller admixtures, depending on the more or 'less reductioveenlV'ironment; in the primary rocks (pI. IN, :f~g. ,2), and then took part in the chan;gesof the deposits connected with the dololIIli'tIlzation proce,sses bedlllg then partly regrouped 'a:nd ordered. This is prov.ed by the presen'ce dinclusi'<llns of Fe suJJpbi<les whioh have been obseT'Ved, in places, rin dolomite Thombohedrons With zonal structure :(p1. V, figs. 1 and 2).

The epigenetioc 'Ores which are ·of economic value 8il"e relPresented by Zn, Pb, Fe sulphddJes wh!J.c!h. Iform the ore bodlies and uarger or smaller impregnation zones arQ1,md othese bodies I(,impregination <lres). These 'Ores have developed ID oConnecti<ln with la1er processes l('probably hydrothermal) w1Jich were independmt orf the sedi- mentation 'and d<llomiti:zation processes.

The dMiferenti'8'>bi.1On in the occurrence of :the ore bod'~es depends mostly on the Litoholagica1 developmen1t of the Ol'e-baai:ing dolamlite C<l!Il'Iplex in t'he iBytom syncline.

rrhe .ore bodies are of layer-t1ensy fo1'lIll ow'ithin tfine- and microcrystaL1ine, ,comJpact, !frequently clayey dolomites. TheSfe 'are most tfireoquentlya mixture of clayey rocks, P8!rt'ly decomposed Ifragments of dolomites wlith Zn, Pb, Fe suLphides of ovaorym'g quantitative ratio.

oA.rnontg medium- and coarsecrystallinre ·caovern'Ous and fractured dolomites the . ore bodies ofo1'lIll i!l"regular ne·sts within wh'ichas a rulJ.e ,CorY'staliliine ores ·orf ibrecciated

texture are to be obserIved.

lIn parts with more advanced tdisjun·c1rl.VIe tectonics ore vedns are frequent Wihich ori.giinated as the minlerali2ied tectoni'c fissure·s.

lDmp'regna1'ion ~es With <!'haraderisti.oc .mfcroscopic replacement structures of d'Olomite rlloQlmbobedrons ('Pl. JlI, fig. 4; 'PI. ,m, ifiigs. J~; pI. /1lV, fig. 1) are conoceniTated (in ·some cas;es in amoun:bs of eoonomic value) in ·coarse- aOO medirumcrystallline doLomites, Iforrmn:g impre:gnation zones od: 'VarI'ous width Bl'ound the .are bodies. The ore m':irieral'iza1ii<ln becomes less intense <lutwards the ore body. The diJstrtibution and

ran'ge of the impregnation ores depend on the !porosity and fracturin.g of the dolomites.

i])nterlayer 'gaps formed ipassa,ges for ore-bearing solutions in the By tom syncline as is suggested Iby IPoor'ly marked disjunctive tectonies and lar.ge amount of impervious or poorily p.ervlious rocks (clays 'aOO ,clayey dolomites). nolomitic- -clayey intercalations directed the d'istrilbution ofore-bearill1,g solutlions. This explains the occurrence of layer-dens-,li'ke !forms of the lOre bodies in the By tom syncline. IlIn parts of better ·developed disjultlctive tectonics and better permeability of the ore-beamng dolo mites Kporous, calVernous and fissured) rathea.- nlest 1iIke and vein forms QCcur iIl1stead 'Of the former ones. :1'n thela1Jter ,case, fissures and IbectOniC joints as well as caverns and pores in do~omdtes ifa.rmed the pass8lges fOor ore- -bearing solutions.

The metasomatioe acti'V1ity of ascension (\hy,ch""atherm'al) ore-bearin.g 501uti!ons wa:s .bhemaill1·f.adorintheformationolf.oTedeipos.cttsinthe(Bytomsyndine.ID ,clayey, fine- and m'ieI"ocrystallill1e dololrnites the metasomatic and leaching acti'Viity of ore- -bearingrolut'ions has ca·used a partial (or eovenoomplete) destrucUon of dolomlitle layer,s and the :flormat.i.on of layer-lens-like ore bodies together wl!th residual.

clayey-dillomitic materialJ.. The clayey linings which wex·e then formed h8lVe prevented ,the ex:pansion of the ore-bearing solllltiOIl,S l(laCk of ore impregnation zon'es near layer- and le'll's-liike bodies} 'and hav,e led tooonsddieraiIJle ,concentrations of ores in a rela1li'vely sma1il. area. lit may be presumed that the sorption aetivity of the reduotive, .clayey-bituminous environment IPlay,ed and dmportant role In t'he d€'v.elopment ·of these ore dE!iPosHs. In the medium- an-d cOaTsecrystaHine, porous and cavernous -dolomites ·on the 'Other hanid, the metaoomatic acti'Vity of the ore-beardu'g solutions is ,revealed by the format~on ·off [mpregnation ,ores (closely connected spaciaIly and minell'alogically with the 'O!re bod'i.es) characterized by f,arms O'f relPla- cement {)f do1om'ite rhom:bohedrons typical ID metasoma'1iosis. As9uming that the dolomite r'hombohedrons halv'e been formed during :the dolomitiza1iion !process it seems re·as·anable io conclude that the metasomatk activity of the ore-:bearing solutions ool()lk place .in !the pre'Viously delPosited dolomite rock hence lit was indepen-dent of and ,posterior to the -doilomitizat[on.

Laboratory

at

Ore Geology

of Ute Warsaw Univers~ty

WaTSlZawa 22, Al. ZwiT'ki i Wigury 93 Warsaw, September 1968

C(BJASNIENlIlA !DO !PLANSZ I<-,V DESCRIPTION OF PLATES :I ... v

iPIL. (]I

1 - Dolomit iJasty, drObnolk:ry,stalic:zny z domieszkamlisubstanc'jiorganicznej (czar- ne). Swiattlo prILechodzltce; 'kopalnia,L. Wary,DSkIi X 100 Argillaceous, f1inecrystalline dolomite with ,atimix,ture 'of organic matter (blaCk).

TranspaTent lligbrt; WarynSki mine X !lOO

KRUS'ZCE W IDODOMrT.A!CH IKBUSiZCONOSNYCH NIECKI BYTOIMS~EJ 1175

2 - Dolom:it grubCikryst,alJiczny zbudowany z r-omiboedrow 0 bUldowile pasowej.

Swiatlo prze,chodZ!lce; 'kopallnia Nowy nwor X 50'

OoarsecrystaIline dl()'l!bmtite consistiJng of rhombohedrons with zonal structme.

Transparent light; iNowy IDw6r mine X 50>

3 - Dolomit grUibokrystatl.iczny zbudOiWany z romboedrow '0 budoWie pasowej.

SwiaHo rprzechodzq,ce; kopalnia Nowy :Dw6r X 1'00'

Ooarsecrys'talline dol'omiteconsistlLng of rhombohedrons with zonal structure.

TranSlPaDent light; Nowy nwor mine X 1'00

PL. ] I

1 - Dolomit gDubolkryst'aticzny '21budow.any z T-omboedrow 0 ibudowlie pasowej. Mi~­

dzy romboedrami dCilomitu wyst~uj.e kwarc gn'iazd'Owy. Swiaro przechodzqce.

nikole Slkrzyzowane; 'kopalnia Nowy Dwor X 100

. Coarsecrystalline dolomite cOcrlS<is~dng ,oif rhombohedrons with zonal structul1e.

!Nest quartz ibe't'ween rhomiboha&ons ,of dol!OImi'be. 1.1r,anspar,etnt liight, nicols.·

crossed; Nowy DiWor mine X lOO'

2 - :n Spqgowy (ze slaibo zazna·czajqcq SiE: laminacjq) z rozpros:zonymi ziarnami pi- rytu I(bial-e). ISwiatlo odbille; 'kopalnia L. ,Waryiis'ki X 1:2()O

"Vit:tiolletten" clay (poorly marked iJ.amination) with dispersed pyrite g,rains

(whirte). Reflected light; W,aryiiski mine X 120'

3 - Il wyst~pujqcy wobr~b[e doilomitow IkruszconoStnych z r,el'iktam[ 'C'z~sdowo·

mZ~oZonych dkruchow dolomitu i(szare). IBiabe - siarc:zJki Fe. Swiatlo odbite;

ikopalnia Nowy Dwor X 120'

Clay occurring within the ore-bearing dolOlmttes with .relicts 'oIf partly de- composed tfraJgments ,Qif dolomHe (gray). White - Fe 'Su'1phides. Reflected l!ight;

iNowy Dwor mine X 120'

4 - IdIomorliczne ziarna sialerytu '('biale) impregnujq'ce dolomit Igrubokrystaliczny.

Czarne - pory. SWiaUo odbUle; ikolPalnia Nowy :Dwor X 60 Idiomorphic spha1erJ:te grams (white) impregnating the ,oo,aII'se,crysta1line dolLo- mite. Black - pores. iReflected light; iNoQ'WY !Dwor mine X 60

PL. ] ] !

1 - I]d~omorficzne ziarna sfa1erytu (szaro-hiale) impregnujqce dolomit grubokrysta- Hczny. W ziarna-ch ,sfaiJ.e,rytu Wiidocz,ne Sq wrD'stki dolomtitu. Czarne - pory.

Sw!iatlo od'bite; 'koQpaJnda L. 'WaryiiskJ X 60>

ildiomorphic s'phalelrite grains (white-gray) impregnating the coarse crystalline' dolomite. Dolomite ilnc!lusloQns visible in 'slPhaledte -grains. Black - pores. iRe-

.flected l!ight; Waryiis'ki min,e X 60-

2 - Agregaty siar'c:zJk:6w 'Fe (bia9:e) impreglIlujqce do101IIl~t grubokrys,taliczny. Wi- doczne ,sikorodoQwan,eo'kruchy do1:omitu WiSr6d agregat6w s'iarczk6w Fe. Cz,ar- ne - pory. Swtiatlo odbite; 'kopaln'ia iL. Wary,iiski X 00- iIlron ,suJa:jh[de ,a.ggr,ega:tes (white') 'impregnating the coarse crystalline dolomite ..

Corroded fragmtents Of dolomlite within iron sulphide 'aggregates. Bla,eIk - pores.

Refilected Ugh!t;,Waryii'siki mine X 61)