Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, wiedza o społeczeństwie
Temat: Jedziemy na wycieczkę! Tylko dokąd?
Treści kształcenia:
Uczeń:
1) przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i między grupami – wiedza o społeczeństwie (1.3).
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Rozpoznaje wspólne i sprzeczne interesy grup,
● Zna główne zasady prowadzenia negocjacji grupowych,
● Potrafi znaleźć realistyczne, sprawiedliwe i konkretne rozwiązania sytuacji konfliktowych.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Zna i stosuje różne sposoby rozwiązywania konfliktów,
● Potrafi porozumiewać się w trudnych sytuacjach,
● Umie bronić własnego stanowiska.
Środki dydaktyczne:
● Zasoby multimedialne: ćwiczenie interaktywne Jestem mediatorem, karty pracy (Negocjacje – o czym pamiętać? oraz Jak rozwiązać konflikt?),
● Arkusz papieru,
● Flamaster,
● Plan przeprowadzenia negocjacji.
Metody nauczania:
● Problemowa: aktywizująca – wchodzenie w rolę (elementy dramy),
● Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe.
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita,
● Grupowa jednolita.
Przebieg zajęć:
1. Powitanie uczniów. Aby wprowadzić klasę w tematykę lekcji i przypomnieć podstawowe wiadomości potrzebne do realizacji zajęć, nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy Jak rozwiązać konflikt? i poleca im wykonanie zadania na powitanie. Omawia wspólnie z uczniami wyniki ćwiczenia.
2. Nauczyciel proponuje uczniom wzięcie udziału w negocjacjach grupowych. Wprowadza ich do tego ćwiczenia, np. mówiąc:
1
„Wyobraźcie sobie, że jesteście uczniami klasy, która wygrała Szkolną Ligę Klas. Jako nagrodę dyrektor i rada rodziców ufundowali wam wycieczkę. Musicie wybrać miejsce, do którego pojedziecie. Połowa klasy chce pojechać na jednodniową wycieczkę do Berlina, druga część klasy wybrała dwudniowy pobyt w gospodarstwie agroturystycznym nad jeziorem. Wspólnie, na drodze negocjacji, ustalcie, dokąd pojedziecie”.
Uwaga: nauczyciel może zmienić problem negocjacji, wykorzystać aktualne wydarzenia w klasie, szkole. Uczniowie sami mogą zaproponować temat negocjacji.
Prowadzący dzieli uczniów na dwie grupy – losowo stronników każdej z opcji.
Uczniowie wspólnie wybierają sekretarza spisującego ustalenia grupy w czasie negocjacji.
Należy zwrócić uwagę na to, aby skład grupy był różnorodny – by znaleźli się w niej uczniowie uzdolnieni społecznie (przywódczo), którzy będą mogli pokierować pracą grupy, i uczniowie z dysfunkcjami, którzy dzięki pracy w zespole będą mogli odnieść sukces.
3. Zanim uczniowie rozpoczną negocjacje, nauczyciel zaprasza ich do wykonania ćwiczenia interaktywnego Jestem mediatorem, które pomaga uporządkować wiedzę na temat zachowań sprzyjających rozwiązywaniu konfliktów i utrudniających je.
Prowadzący omawia z uczniami wyniki ćwiczenia. Prosi, aby chętni skomentowali, dlaczego wymienione w zadaniu zachowania zostały tak zaklasyfikowane. Grupa powinna dojść do wniosku, że podczas negocjacji należy unikać zachowań opisanych jako utrudniające proces porozumienia, a korzystać z tych, które sprzyjają rozwiązaniu konfliktu.
4. Przygotowanie negocjacji. Zespoły naradzają się, spisując argumenty przemawiające za wyborem ich propozycji.
Wybierają po trzech negocjatorów, którzy w imieniu grupy będą prowadzili negocjacje z przeciwną stroną.
Plan negocjacji można umieścić w widocznym miejscu, żeby wszyscy uczniowie mogli śledzić kolejne etapy.
5. Negocjacje.
Wybrani przez zespoły negocjatorzy siadają naprzeciwko siebie rozpoczynają negocjacje.
Toczą się one pod kierunkiem nauczyciela według planu:
● Prezentacja stanowisk obu grup,
● Określenie potrzeb każdej z grup,
● Znalezienie wspólnych interesów łączących obie grupy,
● Poszukiwanie rozwiązań,
● Ocena propozycji rozwiązań i wybranie najlepszej, spełniającej potrzeby obu grup,
● Spisanie porozumienia lub protokołu rozbieżności.
Sekretarz spisuje w widocznym miejscu (na dużym arkuszu papieru) stanowiska, potrzeby, propozycje rozwiązań.
Podczas pracy grup nauczyciel może zaobserwować, jakie nastawienie – aktywne, pasywne – i role grupowe odgrywają uczniowie, którzy z nich wykazują zdolności prowadzenia rozmowy, dobierania argumentów, formułowania wniosków, kierowania rozmową. Swoje obserwacje może wykorzystać przy organizacji kolejnych tego typu ćwiczeń, dbając, aby grupy były odpowiednio zróżnicowane (np. dwóch liderów w jednej grupie może konkurować ze sobą o pozycję wśród rówieśników, zamiast pracować nad zadaniem), a pasywni uczniowie dostali aktywizujące zadania.
6. Podpisanie porozumienia lub protokołu rozbieżności.
2
Nauczyciel wraz z uczniami omawia przebieg i efekty obrad. Czy przebiegały w kulturalnej, pokojowej atmosferze? Jakie zachowania uczestników sprzyjały rozwiązaniu konfliktu, a jakie mogły to utrudniać?
W przypadku, kiedy nie uda się osiągnąć porozumienia, nauczyciel prosi o zastanowienie się nad potencjalnymi konsekwencjami. Jeśli uczniowie nie potrafią wskazać takich rezultatów, powinien podkreślić, że np. wycieczka może się w ogóle nie odbyć.
7. Podsumowanie zajęć.
Uczniowie wypełniają podsumowującą zajęcia kartę pracy Negocjacje – o czym pamiętać?.
8. Nauczyciel dziękuje uczniom za zaangażowanie podczas zajęć.
3
