Rada
Unii Europejskiej
Bruksela, 17 czerwca 2016 r.
(OR. en) 10416/16
SOC 417 GENDER 28 ANTIDISCRIM 40 FREMP 118 WYNIK PRAC
Od: Sekretariat Generalny Rady
Do: Delegacje
Nr poprz. dok.: 9947/16 SOC 392 GENDER 25 ANTIDISCRIM 38 FREMP 106
Dotyczy: Odpowiedź na dokument Komisji na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci
– Konkluzje Rady (16 czerwca 2016 r.)
W załączniku delegacje otrzymują konkluzje Rady pt. „Odpowiedź na dokument Komisji na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci” przyjęte przez Radę EPSCO na
3474. posiedzeniu, które odbyło się w dniu 16 czerwca 2016 r.
______________________
Odpowiedź na dokument Komisji
na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci – Konkluzje Rady
MAJĄC NA UWADZE, CO NASTĘPUJE:
1. Poszanowanie praw człowieka oraz poszanowanie równości kobiet i mężczyzn to
podstawowe wartości Unii, jak określono w Traktacie o Unii Europejskiej oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.
2. Ważne jest, by promować wspólne wartości, takie jak poszanowanie praw człowieka i równości kobiet i mężczyzn, oraz powszechne zrozumienie, że prawa człowieka są uniwersalne i mają zastosowanie do wszystkich, bez względu na, między innymi, płeć.
3. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że Unia we wszystkich swoich działaniach zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości kobiet i mężczyzn, a także dąży do zwalczania dyskryminacji z różnych względów, w tym ze względu na płeć, przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań1, oraz upoważnia Radę do podejmowania środków w celu zwalczania dyskryminacji ze wspomnianych względów2.
4. Niniejsze konkluzje opierają się na wcześniejszych pracach i zobowiązaniach politycznych podjętych przez Parlament Europejski, Radę, Komisję i inne zainteresowane podmioty, w tym na dokumentach wymienionych w załączniku I.
5. Równość kobiet i mężczyzn jest jedną z podstawowych zasad Unii Europejskiej zapisaną w Traktatach, a zarazem jednym z jej celów i zadań, zaś uwzględnianie tej zasady we wszystkich działaniach jest jedną ze szczególnych misji Unii.3
1 Art. 8 i 10 TFUE.
2 Art. 19 TFUE.
3 Art. 2 i art. 3 ust. 3 TUE oraz art. 8 TFUE.
6. Równość kobiet i mężczyzn jest zapisana w art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
7. Zarówno Parlament Europejski jak i Rada zwróciły się do Komisji o przyjęcie strategii na rzecz równości płci na okres po roku 2015 mającej ten sam formalny status jak poprzednie strategie.
8. W swoim programie prac na rok 2016 Komisja ponownie potwierdziła swoje zobowiązanie do prowadzenia dalszych prac w celu promowania równości kobiet i mężczyzn.
9. Komisja przedstawiła niedawno dokument na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019, który określa pięć priorytetowych obszarów działań:
zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej kobiet i równa niezależność ekonomiczna kobiet i mężczyzn; zmniejszenie zróżnicowania płac, przychodów i emerytur ze względu na płeć, a co za tym idzie walka z ubóstwem kobiet; promowanie równości kobiet i mężczyzn w procesie decyzyjnym; zwalczanie przemocy uwarunkowanej płcią oraz ochrona
i wspieranie ofiar; oraz promowanie równości płci i praw kobiet na całym świecie.
10. Unia Europejska posiada znaczący dorobek ustawodawczy promujący przestrzeganie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia oraz dostępu do towarów i usług.
11. UE odgrywa na świecie istotną rolę w promowaniu równości płci i zobowiązała się między innymi do pełnej i skutecznej realizacji oenzetowskiej pekińskiej platformy działania. Od 1999 r. Rada przyjmuje konkluzje odnoszące się do zestawu ilościowych i jakościowych wskaźników dotyczących kluczowych obszarów zainteresowania.
12. Podczas szczytu ONZ w dniach 25–27 września 2015 r. przyjęto program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, zawierający m.in. odrębny cel „Osiągnięcie równości płci i wzmocnienie pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt”, jak również zobowiązanie do uwzględniania problematyki równości płci w ramach realizacji innych celów. Ten powszechny program przewiduje nowe obowiązki i możliwości w sferze pełnego uwzględniania aspektu płci we wszystkich stosownych unijnych i krajowych strategiach, politykach i programach finansowania, a także w sferze systematycznego promowania i wdrażania ocen wpływu w aspekcie płci i sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci, oraz w sferze monitorowania i oceny polityk – w tym poprzez gromadzenie rzetelnych i porównywalnych danych segregowanych według kryterium płci i wieku, z wykorzystaniem w miarę możliwości wszelkich dostępnych danych, w celu osiągnięcia równości płci, nie tylko w kontekście działań zewnętrznych, ale również na terytorium Unii.
13. Chociaż w ostatnich dziesięcioleciach zmniejszyły się różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn, w kilku kluczowych obszarach wciąż mamy do czynienia z nierównościami i wyzwaniami. Nadal istnieje znaczne zróżnicowanie sytuacji kobiet i mężczyzn w zakresie zatrudnienia, samozatrudnienia, pracy w niepełnym wymiarze czasu, przedsiębiorczości i w procesie decyzyjnym, jak również w dziedzinie płac i emerytur, w związku z czym kobiety są również bardziej zagrożone ubóstwem niż mężczyźni. Kobiety częściej posiadają wyższe wykształcenie, ale są wyraźnie niedostatecznie reprezentowane na przykład na studiach i w zawodach z dziedziny STEM4, w badaniach i na wyższych stanowiskach na wszystkich szczeblach szkolnictwa. Ponadto mężczyźni są nadal niedostatecznie
reprezentowani w dziedzinach, takich jak opieka nad dziećmi i osobami starszymi, wczesna edukacja, sektor opieki zdrowotnej i pracy niezarobkowej. Jednocześnie przemoc
uwarunkowana płcią oraz stereotypy płci pozostają powszechnym problemem.
14. Mężczyźni mają do odegrania istotną rolę w zapewnianiu postępów w dążeniu do równości płci, w tym poprzez równy podział obowiązków opiekuńczych w odniesieniu do osób pozostających na ich utrzymaniu, co jest jednym z warunków wstępnych równego udziału kobiet w rynku pracy. Tworzenie ram instytucjonalnych i, w stosownych przypadkach, ram prawnych zapewniających zarówno kobietom, jak i mężczyznom prawdziwą swobodę wyboru w zakresie godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym i prywatnym przynosi korzyści obu płciom oraz jest sposobem na przyspieszenie praktycznego urzeczywistnienia faktycznej równości kobiet i mężczyzn.
4 Nauki ścisłe, technologia, inżynieria i matematyka.
15. Według sprawozdania Komisji za rok 2014 w sprawie równości kobiet i mężczyzn, przy obecnym tempie zmian osiągnięcie równości płci zajęłoby kolejne 70 lat. Konieczne są zatem formalne zaangażowanie polityczne i aktywne inicjatywy polityczne, by przyspieszyć postępy i sprostać oczekiwaniom obywateli. Równość płci jest też koniecznym warunkiem wzrostu gospodarczego, dobrobytu i konkurencyjności, a zatem warunkiem trwałości i dobrostanu naszych społeczeństw.
16. W deklaracji tria prezydencji, podpisanej w Brukseli w dniu 7 grudnia 2015 r., prezydencje niderlandzka, słowacka i maltańska ponowiły apel o nową inicjatywę Komisji dotyczącą ustanowienia strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn na lata 2016–2020 , która
powinna ściśle wiązać się ze strategią „Europa 2020” i uwzględniać również program działań Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030.
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
17. PONAWIA SWÓJ APEL DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ o podniesienie rangi jej dokumentu na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019 poprzez przyjęcie go w postaci komunikatu, w myśl strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn na lata 2010–2015, i tym samym potwierdzenie jej zaangażowania na rzecz promowania
równości kobiet i mężczyzn oraz większe uwypuklenie kwestii równości płci we wszystkich obszarach polityki i podnoszenie świadomości w tym zakresie. Zaangażowanie Komisji powinno być ściśle powiązane ze strategią „Europa 2020” oraz powinno uwzględniać
program działań Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030.
Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE
18. Zobowiązanie Komisji do zapewnienia spójności między pięcioma kluczowymi obszarami działań, nakreślonymi w dokumencie na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019, a polityką zewnętrzną UE.
19. Pięć priorytetowych obszarów działań i kwestie horyzontalne przedstawione przez Komisję w dokumencie na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019.
20. POTWIERDZA znaczenie zapewnienia równej niezależności ekonomicznej kobiet
i mężczyzn, w tym poprzez działania zmierzające do osiągnięcia wskaźnika zatrudnienia na poziomie 75% wśród kobiet i mężczyzn w wieku 20–64 lat, zgodnie z głównym celem wyznaczonym w strategii Europa 2020, i poprzez podejmowanie szczególnych środków do osiągnięcia tego celu.
21. PODKREŚLA, że instytucje UE, Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE), państwa członkowskie, partnerzy społeczni, organy promujące równouprawnienie płci oraz społeczeństwo obywatelskie mają do odegrania kluczową rolę w przyspieszaniu postępów w zakresie równości kobiet i mężczyzn oraz w zapewnianiu, by cele określone w dokumencie Komisji na temat strategicznego zaangażowanie na rzecz równości płci na lata 2016–2019 zostały osiągnięte.
22. PODKREŚLA, że równość praw i szans oraz równy dostęp do zasobów, a także równy podział obowiązków opiekuńczych i rodzinnych między mężczyznami i kobietami wspierają zapewnienie różnorodności ról, w jakich mogą występować kobiety i mężczyźni, oraz mają decydujące znaczenie dla ich dobrostanu i dobrostanu ich rodzin. Społeczne znaczenie roli rodziców w procesie wychowywania dzieci oraz sprawowania opieki nad innymi osobami pozostającymi na utrzymaniu powinno również zostać dostrzeżone. Należy zatem zwiększyć wysiłki na rzecz wzmocnienia równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, by wspierać zarówno kobiety, jak i mężczyzn przez całe ich życie, pamiętając, że dla osiągnięcia równości płci kluczowy jest dostęp do wysokiej jakości usług opieki.
23. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ do: realizacji działań nakreślonych w jej dokumencie na temat strategicznego zaangażowania – bez zwłoki i zgodnie z określonym w nim
harmonogramem; przedstawienia nowych inicjatyw dotyczących wyzwań w osiąganiu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, z jakimi borykają się pracujący rodzice i opiekunowie – w celu czynienia postępów w zakresie równości płci, w tym poprzez zachęcanie do równego podziału obowiązków opiekuńczych; do podjęcia działań na rzecz ograniczenie poważnych zagrożeń i ryzyk, na które narażone są zwłaszcza uchodźczynie;
zintensyfikowania wysiłków w zwalczaniu stereotypów płci i stereotypów innego typu;
zmniejszenia zróżnicowania sytuacji kobiet i mężczyzn w zakresie zatrudnienia, płac, przychodów i emerytur; promowania równości płci w procesie decyzyjnym; wzmocnienia wysiłków w zwalczaniu przemocy uwarunkowanej płcią.
24. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ I PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, by zgodnie ze swoimi kompetencjami zwiększały – tam gdzie to konieczne – wysiłki i środki finansowe w celu wspierania istniejących lub nowych środków i strategii służących zwalczaniu wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt poprzez stosowanie kompleksowej polityki obejmującej zapobieganie, ochronę i karanie, która to polityka odnosi się również do nowych form przemocy; oraz by angażowały mężczyzn i chłopców w zapobieganie przemocy wobec kobiet i dziewcząt i zwalczanie jej.
25. WZYWA w przedmiotowym kontekście PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, by – zgodnie ze swoimi kompetencjami – rozważyły podpisanie, ratyfikację i wdrożenie Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej.
26. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ I PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, by zgodnie ze swoimi odnośnymi kompetencjami zajęły się aspektem równości płci w ramach polityk dotyczących migracji, azylu, uchodźców oraz integracji społecznej i gospodarczej, w tym poprzez zapewnienie pełnego korzystania z praw człowieka.
27. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ, by zintensyfikowała swoje prace w zakresie równości płci oraz by włączyła w nie konkretny plan działania na rzecz stosowania systematycznej i widocznej perspektywy równości płci we wszystkich działaniach i politykach UE; by umieściła równość płci w swoim planie działania i by przyjęła w formie komunikatu nową strategię wysokiej rangi na rzecz równości kobiet i mężczyzn – przed wygaśnięciem jej dokumentu na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019.
28. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ I PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, by wdrażały i monitorowały, podjęte na szczeblu światowym, zobowiązania dotyczące równości płci, korzystając z prac grupy wysokiego szczebla ds. uwzględniania aspektu płci w celu
poszukiwania nowych sposobów realizowania tych zobowiązań i rozwijając synergie między unijnymi działaniami następczymi służącymi realizacji pekińskiej platformy działania oraz przyszłymi działaniami następczymi na szczeblu UE w odniesieniu do programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030.
29. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ I PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, by wzmocniły i nadal wspierały działania krajowych mechanizmów instytucjonalnych na rzecz awansu kobiet i równości płci, w tym organów ds. równości, które to działania mają kluczowe znaczenie dla postępów w zakresie formalnej i faktycznej równości płci, oraz by wzmocniły i wspierały działania europejskiej sieci krajowych organów ds. równości (Equinet).
30. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ I PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, by nadal rozwijały, w stosownych przypadkach, gromadzenie, zestawianie, analizowanie i rozpowszechnianie terminowych, rzetelnych i porównywalnych danych segregowanych według kryterium płci i wieku, we współpracy z unijnymi i krajowymi urzędami statystycznymi i przy pełnym wykorzystaniu potencjału i wiedzy fachowej EIGE, w celu ułatwienia osiągnięcia faktycznej równości płci.
31. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ, by monitorowała postępy w dziedzinie równości płci w ramach jej sprawozdań rocznych na temat równości kobiet i mężczyzn, przyjmowała te sprawozdania w oficjalnym formacie i wykorzystywała je w kontekście europejskiego semestru, aby poprawić uwzględnianie aspektu płci.
32. WZYWA KOMISJĘ EUROPEJSKĄ, by – zgodnie z jej zobowiązaniami wynikającymi z Traktatu – stosowała perspektywę równości płci przy opracowywaniu programów finansowania UE na okres po roku 2020.
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY
33. W celu przyspieszenia postępów w zakresie równości kobiet i mężczyzn oraz osiągnięcia faktycznego równouprawnienia płci, przy uwzględnieniu specyficznych krajowych uwarunkowań:
a) współpracowały z Komisją Europejską, aby promować równość kobiet i mężczyzn zgodnie z dokumentem Komisji na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019;
b) zapewniły skuteczne realizowanie ich krajowych strategii na rzecz równości płci;
c) zapewniły urzeczywistnianie równości kobiet i mężczyzn w ich politykach krajowych oraz w ich krajowych programach reform w kontekście wdrażania strategii „Europa 2020”;
d) skuteczniej realizowały działania następcze europejskiego paktu na rzecz równości płci poprzez pełne wykorzystanie istniejących mechanizmów, struktur i wskaźników;
e) podjęły kroki, aby ułatwić godzenie życia zawodowego z życiem rodzinnym i prywatnym i równy podział obowiązków opiekuńczych, oraz promowały pełne uczestnictwo kobiet w rynku pracy, w tym poprzez zapewnienie dostępu do odpowiedniej, przystępnej cenowo, wysokiej jakości opieki nad dziećmi zgodnie z celami określonymi na posiedzeniu Rady Europejskiej w Barcelonie w marcu 2002 r.;
oraz
f) prowadziły kampanie uświadamiające na temat równości kobiet i mężczyzn.
____________________
ZAŁĄCZNIK I
Dokumenty źródłowe 1) Parlament Europejski
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie nowej strategii na rzecz praw kobiet i równouprawnienia płci w Europie po roku 2015 (2016/2526(RSP)).
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii UE na rzecz równości kobiet i mężczyzn w okresie po 2015 r. (2014/2152(INI)).
2) Rada
Wszystkie konkluzje Rady przyjęte w związku z przeglądem pekińskiej platformy działania5, a w szczególności te wymienione poniżej:
Konkluzje Rady – Równość kobiet i mężczyzn w procesie decyzyjnym (14327/15).
Konkluzje Rady z dnia 11 grudnia 2014 r. – Równość kobiet i mężczyzn w UE: droga
naprzód po 2015 r. Podsumowanie 20 lat realizacji pekińskiej platformy działania (16891/14).
Konkluzje Rady z dnia 7 marca 2011 r. – Europejski pakt na rzecz równości płci (2011–2020) (Dz.U. C 155 z 25.5.2011, s. 10).
Konkluzje Rady – Zapobieganie wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, w tym okaleczaniu żeńskich narządów płciowych, i zwalczanie takiej przemocy (9543/14).
5 http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/tools/statistics-indicators/platform- action/index_en.htm
3) Rada Europejska
Konkluzje Rady Europejskiej (25–26 czerwca 2014 r.) (EUCO 22/15).
4) Komisja
Dokument roboczy służb Komisji na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata 2016–2019 (14746/15).
Wspólny dokument roboczy Komisji i ESDZ na temat równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet: odmiana losu dziewcząt i kobiet w kontekście stosunków zewnętrznych UE w latach 2016–2020 (12249/15).
Dokument roboczy służb Komisji: sprawozdanie za 2014 r. dotyczące równości kobiet i mężczyzn (6786/15).
Dokument roboczy służb Komisji: sprawozdanie za 2015 r. dotyczące równości kobiet i mężczyzn (6853/16).
Strategia Komisji na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015 (13767/10).
Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006–2010 (COM(2006) 92 final).
5) Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn:
Wskaźnik równouprawnienia płci: http://eige.europa.eu/rdc/eige-publications/gender- equality-index-2015-measuring-gender-equality-european-union-2005-2012-report
