Jak działa reklama?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości1. Uczeń zna pojęcie perswazji i jej mechanizmy.
2. Uczeń wie, czemu służy reklama, jakie są jej zadania.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• wskazać elementy perswazyjne w analizowanych reklamach,
• wyjaśnić ich znaczenie.
2. Metoda i forma pracy
pogadanka heurystyczna, praca z tekstami reklam, praca w grupach
3. Środki dydaktyczne
teksty reklam przyniesione przez uczniów i nauczyciela
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Rozpoczynamy od pogadanki heurystycznej. Gdzie spotykacie się z reklamą? (telewizja, gazety, radio, bilboardy)
Jakie są zadania reklamy? (reklama ma nas do czegoś przekonać, np. do kupienia określonego proszku do prania lub założenia konta w takim a nie innym banku)
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel pyta uczniów:
- czy spotkali się już z pojęciem perswazji?
- co znaczy wyrażenie wyperswadować coś komuś? (odwieść kogoś od czegoś)
Tu jest miejsce na wykład nauczyciela. Perswazja to sztuka przekonywania. To oddziaływanie na zachowania, postawy odbiorcy, na jego rozum, wolę lub emocje. W aktach perswazyjnych zawsze obecna jest jakaś ocena (jawna bądź ukryta). W każdym z czterech mechanizmów perswazji wyróżnionych przez S. Barańczaka można wskazać elementy wartościowania lub narzucania wartości odbiorcy. Mechanizmy te to:
a) emocjonalizacja odbioru – jest to oddziaływanie odwołujące się nie do rozumu odbiorcy, ale do jego uczuć (niekoniecznie tych najwyższych); można na przykład odwołać się do takich kategorii emocjonalnych, jak sensacyjne napięcie, współczucie, instynkt opiekuńczy czy erotyzm;
b) wspólnota świata i języka – nadawca aktów perswazyjnych chce pokazać odbiorcy, że obaj
należą do jednej grupy, mają wspólny świat doświadczeń i wartości, tworzą więc jakieś my w opozycji do jakiegoś on, czyli ludzi obcych spoza grupy;
c) uproszczenie systemu wartości – jest tylko dobro i zło; dobro reprezentujemy my, zło – oni;
nie ma kategorii pośrednich;
d) odbiór bezalternatywny – dążenie do tego, aby odbiorca nie musiał podejmować samodzielnych decyzji, aby nie miał wątpliwości.
2. Uczniowie w grupach analizują reklamy. Mają za zadanie znaleźć mechanizmy perswazyjne w nich zawarte.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy.
5. Bibliografia
M. Derwojedowa, H. Karaś, D. Kopcińska, Język polski. Kompendium, Świat Ksiązki, Warszawa 2005.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia Mechanizmy perswazyjne:
- emocjonalizacja,
- wspólnota świata i języka, - uproszczenie,
- odbiór bezalternatywny.
b) Zadanie domowe
Wymyśl własną reklamę dowolnego produktu.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Lekcja dla III klasy gimnazjum. Nauczyciel musi wcześniej poprosić uczniów o znalezienie i przyniesienie na zajęcia reklam prasowych i przyjrzenia się telewizyjnym.
