202
Rozdział 7
Separatory fragmentów na świecie
Separatory fragmentów
fFRS – FRagmentSeparator w GSI Darmstadt (Niemcy) fLISE – Ligne d’Ions Super Epluchés w GANIL Caen (Francja) fA1900 – (Analyser, K=1900) w NSCL/MSU East Lansing, MI (USA) fRIPS – RadioactiveIonProjectileSeparator w RIKEN k. Tokio (Japonia) fACCULINNA – FLNR, Dubna (Rosja) – http://159.93.28.88/flnr/
fRIBLL –Radioactive Ion Beam Line at Lanzhou, IMP, Lanzhou (Chiny)
204
¼http://www.gsi.de/
FRS w GSI Darmstadt
−
+
=
−
= 1 1
107 . ) 3
1 (
2
A q u B
u A
Ek
γ ρ
238U ´Ek= 1353 AMeV12C ´Ek= 1923 AMeV H. Geissel i in., Nucl. Instr. Meth. B70 (1992) 286
7 .
= 2
b
mm´
a = 7 . 4
mradx
' x
a b
20 π π =
= a b
S
mm mradW praktyce energie wiązek
%
±1
=
206
Standardowy tryb achromatyczny
10 20 30 40 50 60 70
Długość [m]
obwiednia dla 20 π mm mrad w płaszczyźnie
x
obwiednia dla 40 π mm mrad w płaszczyźnie
y
Położenie cząstek o pędzie
p
=p
0+ 1%Dyspersja
D
1= − 6 . 81
cm/%ogniskowanie w x
ogniskowanie w x i y
Różne tryby – zmienna optyka
fstandardowy, achromatyczny
x
: 20 π mm mrad,y
: 40 π mm mrad,∆
p
= 1 %ftryb o dużej transmisji
x
: 220 π mm mrad,y
: 50 π mm mrad,∆
p
= 1 %ftryb o dużej dyspersji
x
: 20 π mm mrad,y
: 40 π mm mrad,∆
p
= 0.1 %cm/%
= 17
D
208
Optyka jonowa w innym przedstawieniu
20m
Tryb standardowy, achromatyczny
różne kąty emisji z tarczy
tory wybranego jonu jony o innym A/Q
Separacja względem A/Q
jony o innym Z
Separacja względem Z
LISE w GANIL
¼http://www.ganil.fr/lise Układ cyklotronów przyspiesza wiązki ciężkich jonów :
– C do 95 A MeV – U do 25 A MeV
210
R. Anne i in., Nucl. Instr. Meth. A257 (1987) 215
odległość tarcza – 1 ognisko (D4) : 19 m
odległość tarcza – ognisko końcowe (D6) : 42 m tarcza
ognisko achro-
matyczne 1 filtr Wiena
ognisko końcowe ognisko achro-
matyczne 2
degrader
filtr Wiena :
E
max= 350 kV T 1 . 0 01 . 0 −
= B
cm/%
= 3 D
VTm 3 .
max
4
1
=
ρ B
Tm 2 .
max
3
2
=
ρ B
% 5 . 2 )
( ∆ p p
max= ± mm/%
3 .
1
= 17 D
mm/%
3 .
2
= 44 D
2
= − 2.57 V mrad
4 .
± 17
=
∆θ
LISE 2000
Tm 3 .
max 4
2 =
ρ B
3-krotne zwiększenie akceptancji w stosunku do LISE3
Pierwszy eksperyment na LISE2000 : M. Sawicka, 2001
212
A1900 w NSCL/MSU
¼http://www.nscl.msu.edu/
Wiązki : 16O ≈200 AMeV
58Ni 160 AMeV
124Sn 120 AMeV
238U 85 AMeV
Morrisey i in., Nucl. Instr. Meth. B126 (1997) 316
Wszystkie magnesy nadprzewodzące!
Tm
max
= 6 ρ B
% 5 . 2 )
( ∆ p p
max= ± cm/%
1
= 5 D
Długość : 35 m
msr
= 8 Ω
degradery w I1 i/lub I2
ognisko końcowe A1900
214
RIKEN Accelerator Research Facility (RARF)
K540
K70 RILAC
RIPS
¼http://www.rarf.riken.go.jp/rarf/
RIPS w RIKEN
Tm 76 .
max
= 5 ρ B
% 0 . 3 )
( ∆ p p
max= ±
cm/%
4 .
1
= 2 D
Długość : 27 m
mrad
± 40
=
∆θ msr
= 5 Ω
Odchylenie wiązki pierwotnej na tarczy : do 15ş
¼polaryzacja fragmentów!
216