Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 103-107
© Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007 PL ISSN 0137-1738
HALINA LASKOWSKA, ELŻBIETA POGROSZEWSKA, WOJCIECH DURLAK
WPŁYW RETARDANTÓW WZROSTU NA PLONOWANIE CZOSNKU GŁÓWKOWATEGO
(ALLIUM SPHAEROCEPHALON L.)
*Z Instytutu Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu Akademii Rolniczej w Lublinie
ABSTRACT. The effect or flurprimidol, daminozyde and chlormequat on growth and yielding of Allium sphaerocephalon L. Flurprimidol applied in a form of bulbs soaking caused increase of total yield.
Key words: Allium sphaerocephalon, flurprimidol, daminozide, chlormequat
Wstęp
Czosnki ozdobne należą do mało docenianych ozdobnych roślin cebulowych, dlate- go ważne jest poznanie czynników uprawowych decydujących o poprawie jakości roślin i wzroście plonu cebul. Jednym z nich jest stosowanie retardantów wzrostu. Zastosowa- ne w uprawie tulipanów (Hetman i in. 1996, Laskowska i in. 1998), korzystnie wpły- wają na wzrost plonu liczbowego i wagowego cebul. Poprawiają jakość ozdobnych roślin cebulowych i bulwiastych pędzonych bądź przyspieszanych (Krzymińska 2001, Serocka i Zalewska 2001, Startek i Zawadzińska 2001, Zalewska 1997). Zmiany w rozwoju roślin zależą od sposobu aplikacji retardantu i jego stężenia (Pobudkiewicz i Treder 2006, Serocka i Zalewska 2001, Weryszko-Chmielewska i in. 1997).
Celem badań było określenie wpływu retardantów na wzrost i plonowanie czosnku główkowatego.
*Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2004-2007 jako projekt badawczy 2 PO6 R 010 27.
Materiał i metody
Dwuletnie, dwuczynnikowe doświadczenie gruntowe przeprowadzono w latach 2004-2006 na roślinach czosnku główkowatego Allium sphaerocephalon. Użyto cebul o obwodzie 6-7 cm. Zastosowano trzy retardanty: flurprimidol – 30 mg·dm-3 w postaci Topfloru 015 SL, daminozyd – 8500 mg·dm-3 w postaci B-NINE, chloromekwat – 1000 mg·dm-3 w postaci Cycocelu 460 SL w formie moczenia cebul przed sadzeniem przez 60 min i opryskiwania roślin w stadium zielonego pąka. Na poletku o powierzchni 1 m2 posadzono 30 cebul. Zastosowano trzy powtórzenia. Powtórzeniem było jedno poletko.
Jesienią poletka nawożono Azofoską w ilości 6 kg·ar-1, a wiosną zastosowano 3 kg·ar-1 Azofoski i 2 kg·ar-1 saletry amonowej.
W pełni kwitnienia roślin dokonano pomiarów biometrycznych. Po zbiorze cebul określono liczbę i masę cebul plonu ogólnego. Wyniki opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji. Do oceny istotności różnic między średnimi zastosowano przedziały ufności Tukeya na poziomie istotności α = 0,05.
Wyniki i dyskusja
Wykazano, że najskuteczniej zadziałał chloromekwat aplikowany w formie mocze- nia cebul przed sadzeniem, powodując zahamowanie wzrostu pędu kwiatostanowego w porównaniu z kontrolą (tab. 1). Uzyskane wyniki są zbieżne z danymi przedstawio- nymi przez innych autorów, którzy stosując chloromekwat w uprawie tulipana (Hetman i in. 1996, Laskowska i in. 1998) i lilii (Dantuluri i Misra 2002), uzyskali krótsze pędy. Flurprimidol i daminozyd nie wpłynęły na badaną cechę, co potwierdziło badania Zalewskiej (1997) na mieczykach, mimo że Startek (2003) w doświadczeniu na tulipa- nach wykazała silniejsze zahamowanie wzrostu w wyniku działania flurprimidolu, sto- sowanego w formie moczenia cebul, w porównaniu z chloromekwatem i daminozydem.
Zahamowanie wzrostu pędów narcyzów, lilii i mieczyków po zastosowaniu flurprimi- dolu i daminozydu wykazali inni autorzy (Pobudkiewicz i Nowak 1992, Pobudkiewicz i Treder 2006, Serocka i Zalewska 2001).
Stwierdzono, że retardanty miały wpływ na liczbę kwiatów w kwiatostanie czosnku główkowatego. Najwięcej kwiatów w kwiatostanie wytworzyły rośliny traktowane daminozydem w obu formach aplikacji. W żadnym roku badań nie wykazano zróżnico- wania w średnicy pędu kwiatostanowego w zależności od retardantu i formy jego apli- kacji.
Zastosowane retardanty w różny sposób zadziałały na plon liczbowy i wagowy ce- bul. W pierwszym roku badań największy plon liczbowy uzyskano, aplikując flurprimi- dol w postaci opryskiwania roślin na zielony pąk, a w drugim roku, stosując chlorome- kwat, również w tej samej formie aplikacji. W obu latach badań najkorzystniej na ogól- ną masę cebul wpłynął flurprimidol aplikowany w postaci moczenia cebul. W bada- niach Startek (2003) chloromekwat, flurprimidol i daminozyd spowodowały zwiększe- nie współczynnika przyrostu cebul.
Tabela 1 Wybrane cechy morfologiczne Allium sphaerocephalon w zależności od retardantów i formy
ich aplikacji
Selected morphological features of Allium sphaerocephalon depending on retardants and applications
Wysokość pędu kwiato- stanowego (cm) Height of inflorescence
shoot (cm)
Liczba kwiatów w kwia- tostanie Number of flowers
in inflorescence
Średnica pędu kwia- tostanowego (mm) Diameter of inflorescence
shoot (mm) Retardant
Retardant Stężenie Concentra-
tion
Forma aplikacji Form of application
2005 2006 średnio
mean 2005 2006 średnio
mean 2005 2006 średnio mean moczenie cebul
bulb soaking 68,1 ab
71,0 ab
69,5 AB
400,5 d
242,4 b
321,4 C
3,0 2,8 2,9 Flurprimidol
Flurprimidol 30 mg·dm-3
opryskiwanie roślin plant spraying
67,9 ab
71,8 ab
69,8 AB
415,8 abc
286,0 a
350,9 ABC
3,1 2,8 2,9
moczenie cebul bulb soaking
66,6 ab
68,5 ab
67,4 AB
428,1 a
289,8 a
358,9 A
2,8 2,9 2,8 Daminozyd
Daminozide 500 mg·dm-3
opryskiwanie roślin plant spraying
66,9 ab
70,3 ab
68,6 AB
407,8 cd
315,1 a
361,4 A
3,0 2,7 2,8
moczenie cebul bulb soaking
65,7 b
63,4 b
64,5 B
421,3 abc
241,0 b
331,1 BC
2,9 2,7 2,8 Chlorome-
kwat Chlormequat 1000 mg·dm-3
opryskiwanie roślin plant spraying
68,4 ab
73,2 ab
70,8 A
424,2 ab
289,4 a
356,8 AB
3,0 2,6 2,8
Kontrola – Control 69,9 a
77,9 a
70,4 A
408,6 bcd
244,3 b
326,4 C
3,0 2,7 2,8
Średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się od siebie istotnie na poziomie istotności α = 0,05.
Ocena istotności różnic dla każdego roku została dokonana oddzielnie.
Means marked with the same letter do not differ significantly at α = 0.05 level of probability.
Means for each year were compared separately.
Wnioski
1. Flurprimidol aplikowany w formie moczenia cebul przed sadzeniem zwiększa masę plonu ogólnego Allium sphaerocephalon.
2. Traktowanie roślin daminozydem w obu formach aplikacji powoduje zwiększenie liczby kwiatów w kwiatostanie.
3. Chloromekwat stosowany w formie moczenia cebul przed sadzeniem powoduje największe zahamowanie wzrostu pędu kwiatostanowego, natomiast aplikowany w formie opryskiwania roślin zwiększa liczbę cebul w plonie ogólnym.
4. Żaden z preparatów nie miał wpływu na średnicę pędu kwiatostanowego.
Tabela 2 Wpływ retardantów i formy ich aplikacji na ogólną liczbę i masę cebul
Effect of retardants and form of applications on total number of bulbs and total bulbs mass Plon ogólny liczby
cebul z 1 m2 Total yield of bulb number
from 1 m2
Plon ogólny masy cebul z 1 m2 (g) Total yield of bulb weight
from 1 m2 (g) Retardant
Retardant Stężenie Concentration
Forma aplikacji Form of appli-
cation
2005 2006 średnio
mean 2005 2006 średnio mean moczenie cebul
bulb soaking
180,9 d
176,6 ab
178,7 C
497,1 a
446,6 a
471,8 A Flurprimidol
Flurprimidol 30 mg·dm-3
opryskiwanie roślin plant spraying
211,6 a
173,6 ab
192,6 AB
451,4 ab
401,0 abc
426,2 AB
moczenie cebul bulb soaking 200,6
c 159,3
b 179,9
C 419,7
ab 338,0
c 378,8 B Daminozyd
Daminozide 500 mg·dm-3
opryskiwanie roślin plant spraying
191,3
f 173,0
ab 182,1
BC 438,3
ab 374,9
ab 406,6 AB
moczenie cebul bulb soaking
196,9 e
175,0 ab
185,9 ABC
435,9 ab
409,2 abc
422,5 AB Chloromekwat
Chlormequat 1000 mg·dm-3
opryskiwanie roślin plant spraying
204,9 b
191,0 a
197,9 A
453,9 ab
423,5 ab
438,7 AB
Kontrola – Control 195,1
e 168,8
b 181,9
ABC 402,1
b 368,2
bc 385,1 B Średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się od siebie istotnie na poziomie istotności α = 0,05.
Ocena istotności różnic dla każdego roku została dokonana oddzielnie.
Means marked with the same letter do not differ significantly at α = 0.05 level of probability.
Means for each year were compared separately.
Literatura
Dantuluri V.S.R., Misra R.L. (2002): Effect of growth regulating chemicals on Asiatic hybryd lily. Proceedings of the national symposium on Indian floriculture in the new millennium, Lal Bagh, Bangalore, 25-27 February: 147-149.
Hetman J., Laskowska H., Durlak W. (1996): Wpływ CCC na plon cebul tulipanów odmiany Polka. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska 4, Sect. EEE, 8: 55-63.
Krzymińska A. (2001): Wpływ retardantów wzrostu na kwitnienie narcyzów pędzonych w do- niczkach. Rocz. AR Pozn. 332, Ogrodn. 33: 81-84.
Laskowska H., Hetman J., Durlak W. (1998): Wpływ chlorku chlorocholiny na plon cebul tulipanów odmiany Lustige Witwe. Fol. Univ. Agric. Stetin. 187, Agric 70: 57-64.
Pobudkiewicz A., Nowak J. (1992): Effect of flurprimidol and silver thiosulfate (STS) on the growth and flowering of ‘Prima’ lilies grown as a pot plant. Acta Hortic. 325: 193-198.
Pobudkiewicz A., Treder J. (2006): Effects of flurprimidol and daminozide on growth and flowering of oriental lily ‘Mona Lisa’. Sci. Hortic. 110, 4: 328-333.
Serocka K., Zalewska M. (2001): Wpływ Topfloru na jakość mieczyków kwitnących w szklarni.
Rocz. AR Pozn. 332, Ogrodn. 33: 127-136.
Startek L. (2003): Porównanie działania czterech retardantów, stosowanych do moczenia cebul, na tulipany uprawiane w doniczkach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 491: 253-260.
Startek L., Zawadzińska (2001): Wpływ retardantu na wzrost i wartość dekoracyjną narcyzów uprawianych w doniczkach. Rocz. AR Pozn. 332, Ogrodn. 33: 134-137.
Weryszko-Chmielewska E., Piotrowska K., Hetman J., Laskowska H. (1997): Reakcje tkanek łodygi i liści tulipana (Tulipa gesneriana L. cv. ‘Lustige Witwe’ na działanie CCC. Zesz.
Probl. Post. Nauk Roln. 449: 213-237.
Zalewska M. (1997): Zastosowanie retardantów wzrostu w przyspieszonej uprawie mieczyków w szklarni. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln. 449: 237-245.
THE EFFECT OF GROWTH RETARDANTS ON ALLIUM SPHAEROCEPHALON L. YIELDING
S u m m a r y
The effect of flurprimidol – 30 mg·dm-3, daminozyde – 8500 mg·dm-3 and chlormequat – 1000 mg·dm-3 applied in a form of soaking bulbs before planting or spraying plants in a phase of a green bud on growth and yielding of A. sphaerocephalon. It was found out that soaking bulbs with flurprimidol increases the weight of total yield. Treatment of plants with daminozyde in two ways of application causes increase of flower number in an inflorescence. Soaking bulbs in chlormequat causes the biggest retardation of growth of inflorescence stem, while applied in a form of soaking increases the number of bulbs in total yield. None of retardants used in the experiment had any effect on an inflorescence stem.
