Zajęcia w dniu 22 listopada 2020 roku.
Zasada trójpodziału władz
Twórca tej zasady Monteskiusz uważa, że państwo powstało w wyniku umowy społecznej zawartej przez ludzi w celu ochrony ich interesów, bezpieczeństwa i wolności, W państwie muszą funkcjonować trzy niezależne od siebie ośrodki władzy tj. władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza,
System organów państwowych:
Celem tego systemu jest realizowanie zadań przez Państwo w różnych dziedzinach życia społecznego.
System organów państwowych powinien być spójny i harmonijnie zbudowany.
Podział organów państwowych w ramach tego systemu jest następstwem przyjętego podziału władz.
Do organów ustawodawczych należą Sejm i Senat.
Do organów władzy wykonawczej należą : Prezydent, Rada Ministrów (Prezes Rady Ministrów i ministrowie), wojewodowie, organy kontroli państwowej np.
NIK, PIH.
Władzę sądownicza stanowią natomiast niezawisłe sądy.
Wymiar sprawiedliwości sprawują: a. Sąd Najwyższy, b. sądy powszechne, c.
sady administracyjne, d. sądy wojskowe.
Zadaniem sądów jest wymierzanie sprawiedliwości za popełnione przestępstwa, rozstrzyganie sporów, które wynikły na kanwie stosunków prawnych.
Sądy są niezawisłe tj. sędziowie rozpoznający sprawy orzekają na podstawie przepisów obowiązującego prawa i w tym zakresie nie podlegają żadnych organom.
Dwuinstancyjność sądownictwa polegająca na tym, że od każdego wydanego orzeczenia przysługuje możliwość złożenia odwołania do sądu drugiej instancji.
Prokuratura: organ państwowy którego zadaniem jest strzeżenie praworządności, czuwanie nad ściganiem przestępstw oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego w sądach.
Adwokatura składa się adwokatów i aplikantów adwokackich, których zadaniem jest udzielanie pomocy prawnej nieograniczonemu kręgowi osób i organizacji.
Notariat jest instytucją która ma zapewnić bezpieczeństwo obrotu prawnego i jego zgodności z obowiązującym prawem. Czynności dokonane przez notariusza maja charakter dokumentu urzędowego. Notariusz sporządza akty notarialne, spisuje protokoły, sporządza odpisy i wyciągi z dokumentów, przechowuje dokumenty.
Trybunał Konstytucyjny : organ państwowy powołany do konstytucyjnej ochrony prawa , tzn. zgodności ustaw i innych aktów prawnych tworzących system prawa z konstytucja a także do orzekania w wyraźnie określonych sprawach np. rozpoznawanie skargi konstytucyjnej,
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego maja moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Trybunał Stanu –powołany do określenia odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących najwyższe stanowiska państwowe. Do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu mogą być pociągnięte wyraźnie określone osoby zajmujące wysokie stanowiska państwowe np. Prezydent, Premier, członkowie rzazu, prezes NIK.
Rzecznik Praw Obywatelskich(RPO)-stoi na straży praw i wolności obywatelskich, określonych w konstytucji i innych przepisach prawa. RPO ma uprawnienia do badania czy wskutek działania lub zaniechania organów, organizacji i instytucji obowiązanych do przestrzegania i stosowania tych praw i wolności , nie nastąpiło naruszenie prawa ora zasada współżycia społecznego i sprawiedliwości społecznej.
RPO jest w swojej działalności jest niezawisły, niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem.
Prawo karne: reguluje zagadnienia dotyczące działań i zaniechań, które mogą stanowić czyn zabroniony, odpowiedzialności za popełnione przestępstwa.
Zasady prawa karnego:
nie ma przestępstwa bez ustawy(prawo pisane, zawarte w ustawie, przepis musi w miarę dokładnie opisywać konkretne przestępstwo),
nie jest dopuszczalne stosowanie analogii na niekorzyść oskarżonego,
Przestępstwo musi zawierać ładunek społecznej
szkodliwości(karygodności),
przestępstwo musi zawierać element winy( nie ma przestępstwa jak nie ma winy, np. wypadek drogowy z udziałem osoby, która wbiega pod samochód),
kara a konkretne przestępstwo musi być określona w ustawie,
prawo nie działa wstecz,
zasada humanitaryzmu( minimalizowanie cierpień, dolegliwości),
rozstrzyganie wszelkich wątpliwości na korzyść oskarżonego,
Kodeks karny (ustawa z 6 czerwca 1997 roku) reguluje zagadnienia dotyczące zasad odpowiedzialności karne, określa przestępstwa, zakres grożących kar).
Pojęcie przestępstwa : czyn(jako działanie lub zaniechanie) zawiniony popełniony przez człowieka, zabroniony przez ustawę pod groźba kary.
W pojęciu przestępstwa można wyróżnić elementy:
1. podmiot przestępstwa(człowiek, który ukończył 17 lat, w niektórych kategoriach przestępstw po ukończeniu 15 lat),
2. przedmiot przestępstwa np. kradzież, wypadek drogowy,
3. strona przedmiotowa przestępstwa(sposób działania lub zaniechania sprawcy, okoliczności popełnionego czynu, miejsce, czas),
4. strona podmiotowa przestępstwa ( wina umyślna lub nieumyślna), Rodzaje przestępstw:
1. ze względu na wysokość grożącej kary (zbrodnie zagrożone karą co najmniej 3 lat pozbawienia wolności lub karą surowszą), występki zagrożone kara grzywny, ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności od 1 miesiąca).
2. ze względu na skutek: materialne(występuje skutek np. kradzież) oraz formalne(bezskutkowe np. nieudzielenie pomocy),
3. ze względu na rodzaj winy :przestępstwa umyślne (sprawca chce lub godzi się na popełnienie przestępstwa) oraz nieumyślne (lekkomyślność lub niedbalstwo),
4. ze względu na sposób ścigania : ścigane z urzędu(większość, zasada legalizmu)), ścigane na wniosek(wymagane jest złożenie wniosku np.
groźby), ścigane z oskarżenia prywatnego(prywatno-skargowe, np.
spowodowanie obrażeń ciała na okres poniżej 7 dni, pokrzywdzony sam kieruje akt oskarżenia, chyba ze prokurator obejmie ten czyn ściąganiem ze względu na interes społeczny),
Formy popełnienia przestępstwa:
1. sprawstwo pojedyncze lub współsprawstwo(sprawca sam popełnia przestępstwo lub wspólnie w porozumieniu z inną osobą lub osobami),
2. przygotowanie(sprawca organizuje popełnienie czynu zabronionego, np. przygotowuje narzędzia, sporządza plan działania, zbiera informacje. Przygotowanie jest karane kiedy stanowi tak ustawa np. ,
3. podżeganie, (podżegacz chce aby inna osoba popełniła czyn zabroniony, np. namawia określoną osobę, podejmuje inne działania aby skłonić tą osobę do popełnienia tego czynu),
4. pomocnictwo(ułatwienie sprawcy popełnienia czynu zabronionego np. dostarcza narzędzia, środek transportu,
5. usiłowanie (sprawca w zamiarze popełnienia czynu zabronionego podjął określone działania lecz zamierzonego celu nie osiągnął np.
sprawca został spłoszony przez właściciela mieszkania, gdzie miało być dokonane włamanie),
Pojęcie winy na gruncie prawa karnego: określone nastawienie sprawcy do popełnionego czynu np. sprawca chce popełnić czyn zabroniony, sprawca wprawdzie nie chce popełnić czynu zabronionego , lecz na to się godzi, sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła uniknąć, sprawca nie przewiduje możliwości popełnienia czynu zabronionego, choć powinien i mógł to zrobić.
Okoliczności wyłączające bezprawność czynu(czyn został popełniony, lecz nie stanowi przestępstwa):
obrona konieczna,
stan wyższej konieczności, dozwolone ryzyko nowatorskie,
dozwolona krytyka,
zgoda pokrzywdzonego,
dozwolone ryzyko sportowe,
karcenie w celach wychowawczych,
Kary(środek przymusu państwowego stosowany przez sądy wobec sprawców przestępstw) i środki karne(dodatkowe kary orzekane obok kary zasadniczej w celu zaostrzenia dolegliwości w kodeksie karnym :
Kary zasadnicze :
1. pozbawienia wolności, 2. ograniczenia wolności, 3. grzywny,
Środki karne:
1. Pozbawienie praw publicznych,
2. Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, 3. Przepadek przedmiotów,
4. Nawiązka,
5. Świadczenie pieniężne,
6. Podanie wyroku do publicznej wiadomości, 7. Obowiązek naprawienia szkody,
8. Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu, prowadzenia działalności gospodarczej,
Prawo karne procesowe (kodeks postępowania karnego Ustawa z 6 czerwca 1997 roku).
Postępowanie karne zmierza od udzielanie odpowiedzi na następujące zagadnienia:
czy przestępstwo zostało popełnione,
kto jest sprawca tego przestępstwa,
jakie są okoliczności związane z tym przestępstwem tj. czas, miejsce, sposób działania,
jakie są skutki tego przestępstwa,
Prawo cywilne gałąź prawa regulująca relacje społeczne pomiędzy autonomicznymi podmiotami, które same kształtują treść stosunku prawnego.
Podział prawa cywilnego:
część ogólna,
prawo rzeczowe,
prawo zobowiązaniowe,
prawo spadkowe, Źródła prawa cywilnego :
1. kodeks cywilny –Ustawa z 23 kwietnia 1964 roku,
2. kodeks spółek handlowych-Ustawa z 15 września 2000 roku, 3. Prawo wekslowe-Ustawa z 28 kwietnia 1936 roku,
4. Prawo czekowe-Ustawa z 28 kwietnia 1936 roku,
5. Prawo własności przemysłowej-Ustawa z 30 czerwca 2000 roku, Zasady prawa cywilnego:
zasada jawności(sprawy odbywają się jawnie),
prawo do sądu(uprawnienie do sprawiedliwego procesu, do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie przez bezstronny i niezawisły sąd),
zasada prawdy obiektywnej,
zasada kontradyktoryjności ( dowody przeprowadzane są na wniosek),
zasada dyspozycyjności (prawo do rozporządzania swoimi uprawnieniami przez strony, uczestników postępowania),
zasada równości stron (korzystanie z jednakowych środków),
Zasada bezpośredniości( sąd bezpośrednio styka się przeprowadzanymi dowodami),
zasada formalizmu prawniczego(proces cywilny jest uregulowany przepisami prawa),
ustności(na rozprawie strony zgłaszają wnioski, ustosunkowują się do stanowiska drugiej strony),
zasada równorzędności podmiotów prawa,
zasada swobody umów,
zasada dobrych obyczajów,
zasada współżycia społecznego,
zasada dziedziczenia testamentowego,
zasada jednolitości prawa cywilnego(przepisy prawa cywilnego regulują stosunki powstałe w różnych sferach życia społecznego np. w obrocie gospodarczym, konsumenckim, powszechnym),
Podmioty prawa cywilnego:
1. Osoby fizyczne-człowiek, który swój byt rozpoczyna od urodzenia się, osoba fizyczna posiada zdolność prawną (zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilnoprawnych),zdolność do czynności prawnych(zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych.
Rodzaje zdolności do czynności prawnych:
pełną zdolność do czynności prawnych posiadają osoby pełnoletnie(ukończenie 18 roku życia),
ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiadają osoby, które ukończyły 13 roku życia oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo,
nie posiadają zdolności do czynności prawnych osoby nie ukończyły 13 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie,
Ubezwłasnowolnienie: pozbawienie lub ograniczenie zdolności do czynności prawnych na podstawie postanowienia z uwagi na chorobę psychiczna niedorozwój umysłowy, pijaństwo lub narkomanię.
2. Osoby prawne : wyodrębniona organizacyjnie jednostka, która zgodnie z przepisami może występować samodzielnie jako podmiot prawa cywilnego. Realizuje swoją zdolność do czynności prawnych za pośrednictwem swoich organów. Mogą posiadać strukturę korporacyjną (związki, stowarzyszenia), mogą działać jako fundacje.
Elementami osoby prawnej jest element ludzki(załoga przedsiębiorstwa), element majątkowy(majątek przedsiębiorcy), element organizacyjny(struktura organizacyjna przedsiębiorcy), cel działania przedsiębiorcy.
Rodzaje osób prawnych:
Skarb państwa,
spółki kapitałowe(spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna),
przedsiębiorstwa państwowe,
banki,
państwowe jednostki organizacyjne,
spółdzielnie,
fundacje,
stowarzyszenia
Pojęcie spółki: współdziałanie w sposób oznaczony dwóch lub więcej osób, które poprzez zawarcie stwierdzonej na piśmie umowy spółki zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Podział spółek:
a. spółki prawa cywilnego : cywilna(uregulowana w kodeksie cywilnym), b. spółki prawa handlowego: jawna, partnerska, komandytowa,
komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna(uregulowane w Kodeksie spółek handlowych),
c. spółki kapitałowe(wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym) : spółka z ograniczona odpowiedzialnością i spółka akcyjna,
d. spółki osobowe(wspólnicy odpowiadają swoim majątkiem, solidarnie i subsydiarnie): spółka cywilna, jawna, komandytowa, komandytowa- akcyjna.
Fundacja(ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 roku o fundacjach): osoba prawna ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczpospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych w szczególności w zakresie ochrony zdrowia, rozwoju gospodarki i nauki, oświaty i wychowania, kultury i sztuki, opieki i pomocy społecznej, ochrony środowiska oraz opieki nad zabytkami np. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Fundacja
„ Zdążyć z pomocą”, Fundacja na rzecz nauki.
Mogą być ustanowione przez osoby fizyczne bez względu na posiadane obywatelstwo i miejsce zamieszkania oraz osoby prawne mające siedziby w Polsce i poza granicami.
Statut Fundacji określa jej cele, zakres działania i strukturę wewnętrzną.
Czynności do ustanowienia fundacji:
a. oświadczenie aktu fundacyjnego(akt woli w formie aktu notarialnego, powinien wskazywać wolę utworzenia fundacji, określenie celu fundacji, określenie majątku przeznaczonego na zrealizowanie celu) ),
b. uchwalenie statutu( powinien określać nazwę fundacji, siedzibę, majątek, cele, zasada i zakres prowadzonej działalności, skład organizacyjny zarządu, prawa i obowiązki członków fundacji),
c. wpisanie do Krajowego Rejestru Sądowego.
Działalność gospodarcza fundacji:
a. może być prowadzona jedynie jako działalność dodatkowa w stosunku do działalności celowej(niegospodarczej).
Nadzór nad fundacjami: bezpośredni nadzór sprawuje sąd rejestrowy. Organy administracji państwowej sprawy ja jedynie nadzór pośredni.
Stowarzyszenie ( ustawa dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach)-jest to dobrowolne , samorządowe , trwałe zrzeszenie w celach niezarobkowych np. stowarzyszenie filmowców Polskich, Akademia Przyrody, stowarzyszenie onkologiczne,
Prawo do zrzeszania się obywateli w stowarzyszeniach musi być zgodne z przepisami Konstytucji oraz porządkiem prawny.
Stowarzyszenia maja prawo do wypowiadania się w sprawach publicznych.
Stowarzyszenie może być założone przez co najmniej 7 osób, którzy uchwalają statut oraz wybierają komitet założycielski oraz władze stowarzyszenia.
Stowarzyszenie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą zarejestrowania nabywa osobowość prawną. Jest zatem osoba prawną.
Organy stowarzyszenia:
a. walne zgromadzenie członków(walne zebranie delegatów), b. organ kontroli,
c. zarząd
Nadzór nad działalnością stowarzyszenia sprawuje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia w zakresie stowarzyszeń jednostek
samorządu terytorialnego oraz starostwa właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia.
Organ nadzorujący sprawuje nadzór nad działalnością stowarzyszenia wyłącznie w zakresie zgodności z przepisami prawa i postanowieniami statutu.
Ma prawo żądać w wyznaczonym terminie dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia odpisów uchwał walnego zebrania członków oraz niezbędnych wyjaśnień od władz stowarzyszenia.
Majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochody z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej.
Uproszczoną formą stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwykłe które może być założona przez co najmniej 3 osoby, nie posiada osobowości prawnej, może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność, prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania , pozywać i być pozywane. Każdy członek tego stowarzyszenia odpowiada za jego zobowiązania całym swoim majątkiem osobistym, bez ograniczeń, solidarnie z pozostałymi członkami i stowarzyszeniem. Nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego tylko do ewidencji.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez stowarzyszenie:
a. działalność musi być prowadzona na zasadach ogólnych, określonych w odrębnych przepisach tj. Prawo przedsiębiorców,
b. dochód z prowadzonej działalności ma służyć tylko do realizacji celów statutowych,
c. dochód nie może być przeznaczony do podziału między członków stowarzyszenia.
3. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej tzw.
ułomne osoby prawne, uczestniczą w obrocie pomimo nie posiadania osobowości prawnej, mogą nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, za zobowiązania odpowiadają osobiście, solidarnie i subsydiarnie np. spółka jawna, partnerska,
Czynności prawne : zdarzenia prawne(fakty), które powstają w wyniku uzewnętrznienia decyzji(oświadczenie woli) podmiotu prawa cywilnego.
Fakty prawne dzielimy na zdarzenia oraz zachowania(czyny i czynności).
Cecha charakterystyczną czynności prawnej jest to, że skutek czynności prawnej jest wynikiem woli strony dokonującej czynności.
Czynność prawna nie może być sprzeczna z ustawą oraz zasadami współżycia społecznego a także musi wolna od wad w zakresie złożonego świadczenia woli.
Rodzaje czynności prawnych:
Czynności jednostronne np. testament, porzucenie rzeczy,
Czynności dwustronne np. umowa sprzedaży, dzierżawy, najmu,
Czynności na wypadek śmierci np. testament,
Czynności prawne rozporządzające np. umowa sprzedaży,
Czynności prawne zobowiązujące np. umowa o dzieło,
Czynności prawne przysparzające np. darowizna,
czynności prawne odpłatne np. umowa kupna-sprzedaży,
czynności prawne kauzalne , skuteczność czynności jest uzależniona od podstawy prawnej).
Formy czynności prawnych:
czynność prawna może być dokonana w dowolnej formie(reguła),
w pewnych sytuacjach przepisy prawa wymagają dokonania czynności prawnej w szczególnej formie : a. forma pisemna, b. z poświadczeniem daty (tzw. data pewna), c. z poświadczeniem podpisu, d. forma aktu notarialnego, e. forma elektroniczna,
Wady oświadczenia woli : nieprawidłowości, które pojawiły się w toku składania oświadczenia woli, które maja wpływ na skuteczność dokonanej czynności prawnej.
Rodzaje wad oświadczenia woli:
brak świadomości(stan psychiczny wyłącza świadome i swobodne powzięcie decyzji),
błąd (mylne wyobrażenie u osoby składającej oświadczenie o rzeczywistym stanie rzeczy),
groźba (jak zmuszenie do złożenia oświadczenia woli, groźba użycia środków zabronionych przez prawo),
pozorność(złożenie oświadczenia woli za zgoda drugiej strony dla pozoru np. strony faktycznie dokonują darowizny lecz dla pozoru zawierają umowę sprzedaży),
Prawa rzeczowe : prawa o charakterze bezwzględnie obowiązującym dotyczące rzeczy.
Kodeks cywilny reguluje prawa rzeczowe w postaci:
a. własności,
b. użytkowania wieczystego( polega na długotrwałym użytkowaniu gruntów należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego,
c. ograniczonych praw rzeczowych tj. użytkowania, służebności, zastawu, hipoteki,
d. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej.
e. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
f. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, g. zastaw,
h. hipoteka,
Prawo własności: najszersze prawo do rzeczy, pozwala właścicielowi korzystać z niej, rozporządzać z wyłączeniem innych osób.
Współwłasność: odmiana własności polegająca na tym, że uprawnienia do rzeczy przysługują kilku podmiotom.
Rodzaje współwłasności :
a. współwłasność łączna- występuje tylko w sytuacjach przewidzianych przez prawo np. wspólność majątkowa małżeńska, spółka cywilna,
b. współwłasność w częściach ułamkowych.
Rodzaje nabycia prawa własności:
a. pierwotne(nacjonalizacja, wywłaszczenie, zasiedzenie, znalezienie, zawłaszczenie rzeczy niczyjej, znalezienie, połączenie, pomieszanie, b. pochodne(umowa sprzedaży, umowa darowizny, dziedziczenie, nabycie
majątku przy łączeniu się osób prawnych,
Ochrona własności :
a. roszczenie windykacyjne-prawo do ubiegania się o zwrot swojej własności,
b. roszczenie negatoryjne-prawo do domagania się zaniechania naruszania stanu własności np. zaniechania bezprawnego przechodzenia, przejeżdżania ,
Zobowiązania : są to stosunki prawne w których strona zwana dłużnikiem jest zobowiązana wobec drugiej strony zwanej wierzycielem do spełnienia określonego świadczenia np. zwrotu długu, naprawienia wyrządzonej szkody.
Zobowiązanie jest skutkiem dokonania przez strony określonej czynności prawnej lub wystawienia określonego zdarzenia np. spowodowanie obrażeń ciała, uszkodzenie samochodu.
Źródła powstania zobowiązań:
a. czynności prawne np. umowy,
b. czyny niedozwolone, np. związane z naprawieniem szkody, która została wyrządzona w wyniku czynu zabronionego,
c. akty administracyjne , szkoda powstała w wyniku wydanej decyzji administracyjnej np. w wyniku wydania wadliwego pozwolenia na budowę,
d. inne zdarzenia np. szkoda powstała w wyniku prowadzenia sprawy bez otrzymanego zlecenia.
Prawo spadkowe: zbiór norm prawnych regulujących skutki prawne związane ze śmiercią człowieka jako podmiotu praw i obowiązków majątkowych.
Z chwilą śmierci człowieka jego prawa majątkowe(własność, długi, roszczenia, wierzytelności ) przechodzą na jedną lub kliku spadkobierców.
W pojęciu spadku mieszczą się prawa i obowiązki zmarłego zaś w pojęciu dziedziczenie przejście tych praw i obowiązków na jedna lub więcej spadkobierców.
Rodzaje dziedziczenia:
a. testamentowe –jednostronna czynność prawna, której treścią jest rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci, dziedziczy wówczas
osoba powołana do spadku, W testamencie spadkodawca może dokonać zapis na mocy którego spadkobierca zostanie zobowiązany do zrealizowania określonego świadczenia o charakterze majątkowym na rzecz oznaczonej osoby, np. wydania kolekcji zbiorów obrazów. Ponadto spadkodawca może nałożyć na spadkobiercę obowiązek określonego zachowania , nie czyniąc w tym zakresie nikogo wierzycielem np.
zobowiązać do kontynuowania nauki, W testamencie można także powołać wykonawcę testamentu.
b. ustawowe-występuje wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu, wówczas przepisy kodeksu cywilnego określają kolejność dziedziczenia.
Pojęcie zachowku: uprawnienie przysługujące zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z mocy ustawy, jeżeli są trwale niezdolni do pracy albo jeżeli zstępni są małoletni.
Instytucja ta ma na celu ochronę członków rodziny spadkodawcy.
Literatura:
a. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, b. Ustawa o Prokuraturze,
c. Ustawa Prawo o adwokaturze, d. Ustawa Prawo o notariacie,
e. Ustawa Kodeks spółek handlowych, f. Ustawa kodeks karny,
g. Ustawa kodeks cywilny, h. Ustawa o fundacjach,
i. Ustawa Prawo stowarzyszeń
Praca samodzielna:
a. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych, b. Zasady funkcjonowania spółdzielni.
c. Zasady funkcjonowania Sejmu i Senatu, d. Uprawnienia Prezydenta RP
