Joachim Roman Bar
"Posoborowe prawodawstwo
kościelne", T. 1-2, zebr. i przetł. ks. dr
Edward Sztafrowski, Warszawa
1968-1970 : [recenzja]
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 15/1-2, 249-251
DO KUM ENTY R EC EN ZJE SPRA W OZD A N IA
P ra w o k anoniczne 15 (1972) n r 1—2
R EC EN ZJE
Synopsa tekstów Soboru W atykańskiego II, oprać. ks. Tomasz Bielski,. Poznań—W arszawa 1970 Pallottinum 8° s. 1810.
Z g łębianie tre śc i u ch w a ł Soboru W a tykańskiego II p rzynosi w szech stro n n ą korzyść teologom i kanonistom . D latego z rad o śc ią należy zasygnalizow ać u k az an ie się zestaw ien ia te k stó w soborow ych w formie· słow nika, nazw anego z greckiego „S ynopsą”.
W praw dzie indeksy (skorow idze rzeczow e) zam ieszczone w w y d a niach d o k u m en tó w soborow ych, ja k np. w w y d a n iu W atykańskim z 1966 r., czy w y d an iu p oznańskim P a llo ttin u m z 1968 r., u ła tw ia ją znalezie nie poszukiw anego te k stu , ale „Synopsa" p o d ając odpow iednie w y ją tk i te k stó w pozw ala szybciej dotrzeć do treśc i doku m en tó w soborowych* p o rów nać te k sty i je zrozum ieć.
„S ynopsa o b ejm u je haseł 794 i p o n ad 4 tysiące podhaseł, a w su m ie p onad 8800 tek stó w . M ożna słusznie przy jąć, że dzieło dość szcze gółow o p rze d staw iło treść doku m en tó w soborow ych i razem powiązało· zagad n ien ia pokrew ne. T eksty są p rzy ta cz an e w edług tłu m ac ze n ia ogłuszonego przez W yd. P allo tin u m w 1968 r. (Sobór W aty k a ń sk i II,. K o n sty tu c je , D ek rety , D eklaracje). T rzeb a je d n a k z uzn an iem podnieść,, że A u to r S ynopsy d okładnie p o ró w n ał te k st p olski z oryginałem ła cińskim i w n ie k tó ry ch m iejscach dał now e tłum aczenie, lepiej o d d a ją ce te k s t ła ciński (zob. np. s. 188, 189, 411). W artość dzieła p o d n o si p ię k n a szata graficzna, sta ra n n a k o re k ta , dobry p apier.
„S ynopsa” może być bardzo użyteczna dla p ro w ad zen ia ćw iczeń ze- stu d e n ta m i. U łatw i ta k ż e p rzy g o to w an ie k azań i katechez.
O. Joachim R om an B a r
Posoborowe praw odawstw o kościelne, zebrał i przetłum aczył ks. dr. Edward Sztafrowski, (T. 1) zesz. 1—3, T. 2 zesz. 1—4, Warszawa 1968— 1970 Akadem ia T eologii K atolickiej 8° s. 237; 249; 263; 369; 410; 414? 152.
W o k resie soborow ym i posoborow ym ożyw iła się działalność u s ta w odaw cza S tolicy A post., zaczęły się ukazyw ać w szybkim stosunkow o te m p ie now e dok u m en ty p ra w n e i p ra w n o -litu rg ic z n e , k tó re poważnie·
:250 R ecenzje
[2] zm ieniły obow iązujące dotychczas praw o kanoniczne.W praw dzie p e ł n a odnow a p ra w a kanonicznego m a się dokonać przez ogłoszenie no w ego K odeksu p ra w a kanon., ale ju ż p rzed ogłoszeniem now ej k o d y fi k a c ji n a stą p iły liczne zm iany w d y scyplinie kościelnej, o czym m u szą w iedzieć zw łaszcza stu d iu ją c y p raw o kanoniczne. S tą d w y n ik ła p o trz e b a jakiegoć zbioru, k tó ry podałby w sposób p ełn y i p rze jrz y sty
najnow sze d o k u m e n ty p ra w n e S tolicy św.
S p ra w a p rzy g o to w an ia takiego zb iaru sta ła się przed m io tem dys k u s ji n a posiedzeniu n au k o w y m W ydziału P ra w a K anonicznego A TK o db y ty m w dniu 12 k w ie tn ia 1967 r. U stalono w ted y ogólne w y ty cz n e dla przyszłego zbioru, a cały ciężar p rac y w ziął n a siebie ks. dr E d w a rd S ztafrow ski. T ak p o w stało „Posoborow e p raw o d aw stw o k o ś c ie ln e ” , w y d an e w trze ch zeszytach w 1968 r., n azw ane po tem to m em I i p rze d ru k o w an e w 1969 r. W 1970 r. u k azały się dalsze cztery zeszyty, oznaczone jako tom II.
Zesz, 1—3 to m u I-g o z a w iera d o k u m e n ty p ra w n e i p ra w n o -litu rg ic z - n e Stolicy A post. w y d an e od stycznia 1963 r. do czerw ca 1967 r. z p om inięciem d o k u m en tó w w y d an y c h przez S obór W a ty k a ń sk i II. W sum ie znalazło się w biorze 57 dokum entów , k tó re zajęły 749 stro n ■druku, ułożonych w p o rzą d k u rzeczow ym , w edług sy ste m a ty k i K odeksu p r a w a kanon. D okum enty są przytoczone w języ k u łaciń sk im i w tłu m aczeniu polskim . Na m arg in esie d okum entów u m ieścił T łum acz n u m e ry m arginesow e, od 1 do 1454, aby m ożna było ła tw ie j posługiw ać .się in d ek sem rzeczow ym . T ak i indeks, ułożony w p o rzą d k u a lfa b e tycznym , sporządził T łum acz w trzecim zeszycie. Je st on obszerny (obejm u je 44 stro n druku) i szczegółowy, co pozw ala na szybkie k o rz y s ta n ie ze zbioru. S zkoda tylko, że indeks nie zachow uje p o rzą d k u
alfab ety czn eg o ta k że p rzy w yliczan iu treści pod szczegółow ym i h asłam i (zob. np. „K onferencje B isk u p ie”, gdzie przytoczono 28 podhaseł, bez za c h o w a n ia p o rzą d k u alfabetycznego, — albo „M sza św .”, gdzie je st podobnie ułożonych 32 podhaseł).
C ztery zeszyty to m u Ii- g o w y d an e w 1970 r. trz e b a treściow o podzie lić na dw ie części: zesz. 1—3 i zesz. 4.
Zesz. 1—3 zaw iera razem 57 doku m en tó w (na 1193 stro n ac h druku), oznaczonych n u m e re m bieżącym od 58 do 114, z n u m e ra m i m a rg in e sow ym i od 1455 do 4515, czyli T łum acz tr a k tu je te zeszyty ja k o d a l szy ciąg to m u I-go. In d ek s rzeczow y (obejm ujący 99 stron) p o d aje treść to m u I i zesz. 1—3 tom u Ii-g o . U k ład m a te ria łu je st podobny do u k ła d u przy jęteg o w tom ie I. D okum enty zesz. 1—3 tom u Ii-g o zostały w ydane w ok resie od lipca 1967 r. do końca sie rp n ia 1969 r., czyli w p rze cią g u 26 m iesięcy.
Zesz. 4 to m u Ii-g o stan o w i o d ręb n ą całość. J e s t to E nchiridion in d u l
g e n tia r u m czyli „W ykaz o d p u stó w ” ogłoszony d ek re tem P e n ite n c ja rii
A post. z d n ia 29. VI. 1968 r. Z aw ie ra te k s t ła ciński i tłum aczenie polskie o raz indeks rzeczow y w ję zy k u polskim .
13] R ecenzje 251 Słusznie te n „W ykaz” został ogłoszony w oddzielnym zeszycie, u ła t w i to; k o rzy sta n ie z niego i p rę d z e j d o trze do r ą k n a w e t niekan o n istó w , p o sia d a bow iem szerokie zastosow anie p rak ty c zn e .
„Posoborow e p raw o d aw stw o kościelne” nie je st dziełem zam k n ięty m , a le m a ją się u k azy w ać tom y n astęp n e , w m ia rę o głaszania przez S to lic ę A post. now ych doku m en tó w p raw n y ch . B iorąc pod uw agę o b fi tość d okum entów w yd aw an y ch w dalszym ciągu przez Stolicę A post. w zw iązku z p rze p ro w ad z an ą posoborow ą odnow ą in sty tu c ji k ościel nych, należy się spodziew ać, że co ro k u będzie m a te ria ł n a je d en tom , m oże n a w e t podzielony na zeszyty. P o żąd a n ą byłoby rzeczą, aby o d tą d p odaw ać n a k arc ie ty tu ło w e j „Posoborow ego p ra w o d a w stw a kość.” , po zaznaczeniu to m u (i zeszytu), rów n ież czas, z którego pochodzą ogłaszane dokum enty. N ajlep iej byłoby trzy m ać się stałego okresu, od w rz eśn ia jed n eg o ro k u do sie rp n ia następnego. R ów nież n u m e ra c ję do k u m e n tó w lep iej byłoby zaznaczyć d la każdego to m u od jeden. P odob n ie też n u m e r m arginesow y. In d ek s rzeczow y pow inien obejm ow ać treść danego tom u, bez n a w ra c a n ia do poprzed n ich tomów'.
O ceniając ogólnie siedem dotychczas w y d an y ch zeszytów „Posoboro w ego p ra w o d a w stw a kościelnego” trz e b a podnieść użyteczność rozpo czętego dzieła, w k ład p rac y T łum acza, tro sk ę o dobre tłum aczenie d o kum entów , s ta ra n n ą szatę graficzną. W praw dzie tr a f ia ją się czasem d ro b n e nieścisłości w tłu m ac ze n iu dokum entów , ale w tego ro d zaju p ra c y tru d n o ich uniknąć. P rz e d n iebezpieczeństw em w p ro w a d ze n ia do n a u k i i p ra k ty k i błędów rzeczow ych b ro n i n as te k st łaciński, k tó ry przecież m usi być sta le b ra n y pod uw ag ę dla k o n troli.
N ależy ty lko w yrazić życzenie, ab y n a stę p n e tom y były coraz dosko nalsze i u k az y w ały się te rm inow o, a w te n sposób aby się d alej p rzy - p rzy c zy n ia ły do rozw oju n a u k i polskiej.
O. Joachim R o m a n Bar W arszaw a, 3. I. 1971.
N owy obrząd konsekracji dziewic
D ek retem K o n g reg acji d la K u lu tu Bożego z dn ia 31. V. 1970 r. zo s ta ł zatw ierdzony i ogłoszony now y obrzęd k o n se k ra c ji dziew ic (Ordo c onsecrationis .virginum ), k tó ry w szedł w życie dn ia 6. I. 1971 r.
P ierw sze w y d an ie tego obrzędu nosi ty tu ł: P o ntificale R o m a n u m e x
decreto Sacrosancti O ecum enici C oncilii V a tic a n i 11 in sta u ra tu m , a u cto r ita te P auli PP. V I p ro m u lg a tu m , Ordo consecrationis v irg in u m , editio
ty p ic a, T ypis P oly g lo ttis V aticanis 1970 4° ss. 64, nlb. 1.
