Mieczysław Kijas
"Prawa emerytów i rencistów",
Zygmunt Kopankiewicz, Warszawa
1958 : [recenzja]
Palestra 3/1(13), 76-77
R
E
C
E
N
Z
J
E
Z y g m u n t K o p a n k i e w i c z : P r a w a e m e r y tó w i re n c istó w . „ W y d a w n ic tw o P r a w n ic z e ” , W a rs z a w a 1958 r. O b o w ią z u ją c a od d n ia 1 lip c a 1958 r. z m ia n a p rz e p is ó w e m e r y ta ln y c h sp o w o d o w a ła — ze w z g lą d u n a sw ój z a k r e s i p o k a ź n ą lic z b ę osób, do k tó ry c h n a le ż y s to so w a ć z m ie n io n e p rz e p is y — d u ż e z a m ie s z a n ie n ie ty lk o w ś ró d z a in te r e s o w a n y c h , a le ta k ż e w ś ró d p r a c o w n ik ó w in s ty tu c ji re n to w y c h o ra z w o góle p r a k t y k ó w z te j d zied z in y .D u ż ą ipom ocą w n a le ż y ty m z o rie n to w a n iu się w o b o w ią z u ją c y c h o b ec n ie p rz e p is a c h e m e r y ta ln y c h je s t n ie w ą tp liw ie p r a c a a d w o k a ta Z y g m u n ta K o p an ik iew icza p t. P r a w a e m e ry tó w i re n c is tó w . N ie d u ż a o b ję to ś c io w o k s ią ż k a K o - p an fciew icza s ta n o w i ja s n y a z a ra z e m zw ię z ły w y k ła d n ie ty lk o p rz e p isó w sa m e g o d e k r e tu z d n ia 25.6.1954 r. o p o w sz e c h n y m z a o p a trz e n iu e m e r y ta l n y m p ra c o w n ik ó w i ich ro d z in (w b rz m ie n iu o g ło szo n y m w D z ie n n ik u U s ta w N r 23, poz. 97), a le ró w n ie ż w s z y s tk ic h a k tó w p ra w n y c h p o z o sta ją c y c h w z w ią z k u z ty m d e k re te m a s ta n o w ią c y c h ra z e m z n im je d e n z w a r ty s y s te m p o ls k ie g o p r a w a e m e ry ta ln e g o . J u ż sa m o o p ra c o w a n ie , p o k ró tc e n a w e t, w s z y s tk ic h ty c h p rz e p isó w p o c h o d z ą c y c h z o k re s u 1945 — 1958 r. u ła tw ia n ie z m ie r n ie o r ie n ta c ję w dość z a w iły m s y s te m ie e m e r y ta ln y m . P r a c a a d w . K o p a n k ie w ic z a o m a w ia z a s a d y ogó ln e d o ty c z ą c e z a o p a tr z e n ia e m e r y ta ln e g o o ra z św ia d c z e ń z teg o ty tu łu . W y ja ś n ia ona, ja k e o soby o b ję te są s y s te m e m e m e r y ta ln y m , ja k ie są k a te g o r ie z a tr u d n ie n ia i w y m a g a n e o k re s y z a tr u d n ie n ia , w y m ie n ia szcze g ó ło w o o k re sy ró w n o rz ę d n e z z a t r u d n ie n ie m o ra z o k re s y z a l c z a to e do o k re s ó w z a tr u d n ie n ia , w re s z c ie o b j a ś n ia p o d s ta w y w y m ia r u r e n t. W y c z e rp u ją c e m u o m ó w ie n iu p rz e z a u to r a p o d le g a ją re n ty s ta rc z e , re n ty in w a l d z k ie o ra z w a r u n k i k o n ie c z n e d o ic h p rz y z n a n ia , a n a s tę p n ie w y p a d k i, w k tó r y c h r e n ty te p o d le g a ją z a w ie s z e n iu w y p ła t lu b te ż z m n ie js z e n iu ich w ysokości. D użo sto su n k o w o u w a g i p o św ięć ł a u to r b a rd z o a k t u a l n e m u z a g a d n ie n iu z a m ia n y r e n t ze „ s ta re g o p o r tf e lu ” n a r e n t y z „ n o w e go p o r t f e lu ” . W o d rę b n y m ro z d z ia le o m ó w ił a u to r r e n t y in w a lid z k ie w y p a d k o w e , p rz y ta c z a ją c m .i. szczeg ó ło w y w y k a z c h o ró b z a w o d o w y c h , k tó r e d a ją p ra w o do r e n t y w y p a d k o w e j. W ro z d z ia le o r e n ta c h ro d z in n y c h — p oza o b ja ś n e n ia m i d o ty c z ą c y m i osób u p ra w n io n y c h do ta k i e j re n ty i w a r u n k ó w do je j u z y s k a n ia — a u to r w y m ie n ia w y p a d k i, w k tó r y c h p o m i m o p o s ia d a n ia ia n e p o je szcze opró cz r e n ty ź ró d ła d o c h o d u n ie z a w ie sz a się re n c is to m w y p ła ty r e n t lu b te ż ob n iża się ty lk o w y so k o ść re n ty . S z k o d a je d n a k , że p rz y o m a w ia n iu p rz e p isó w d o ty c z ą c y c h r e n ty ro d z in n e j a u to r n ie w s p o m n ia ł n ic o z a siłk a c h d la osób p o z o sta ły c h p o u c z e s tn k a c h r u c h u p o d z ie m n e g o i p a rty z a n c k ie g o , p o le g ły c h w w a lc e o w y z w o le n ie P o l sk i spod n a ja z d u h itle r o w s k ie g o . Z a siłk i te w p o s ta c i r e n t y ro d z in n e j m o g ą b y ć w y ją tk o w o p rz y z n a w a n e w te r m in ie sp ó ź n io n y m , d la te g o te6
N r 1 R E C E N Z J E 7T z a g a d n ie n ie to n ie je s t je s z c z e w z u p e łn o ś c i z d e z a k tu a liz o w a n e . P o z a o m ó w ie n ie m p rz e p is ó w o z a s iłk a c h p o g rz e b o w y c h , p o m o cy le c z n ic z e j o ra z in n y c h ś w ia d c z e ń d la r e n c is tó w , o r e n t a c h s p e c ja ln y c h d la h u t n ik ó w s z k ła i o r e n ta c h d la o fia r w r o g ów d e m o k r a ty c z n e g o u s t r o j u a u to r o m a w ia je s z c z e p rz e p is y n a tu r y f o r m a ln e j, d o ty c z ą c e p o s tę p o w a n ia p rz e d w y d z ia ła m i r e n t, o ra z u d z ie la og ó l n y c h i p o d s ta w o w y c h in f o r m a c ji o p o s tę p o w a n iu o d w o ła w c z y m od d e c y z ji w ła d z r e n to w y c h p rz e d s ą d a m i u b e z p ie c z e ń sp o łe c z n y c h . D la le p s z e j p rz e jrz y s to ś c i p r z e p i sów d o ty c z ą c y c h r e n t s ta rc z y c h i in w a lid z k ic h b y ło b y d u żo le p e j, aż e b y z a w a r te w ro z d z ia le „ W y ja ś n ie n ia O gólne” (s tr. 1) in f o r m a c je o a k ta c h p r a w n y c h d o ty c z ą c y c h szczeg ó ln y ch z a o p a trz e ń e m e r y ta ln y c h (np. d la g ó r n ik ó w , k o le ja r z y , ż o łn ie rz y , f u n k c jo n a r iu s z y M ilic ji O b y w a te ls k ie j i S t r a
ży W ię z ie n n e j) z o sta ły p o w tó rz o n e c h o ć b y w o d sy ła c z a c h w p o sz c z e g ó l n y c h ro z d z ia ła c h o m a w ia ją c y c h r e n t y s ta rc z e lu b in w a lid z k ie — p o d o b n ie ja k to z re s z tą u c z y n ił a u to r w r o z d z ia le tr a k tu j ą c y m o r e n t a c h r o d z i n n y ch , p o d a ją c w zm ian lk ę o z a o p a tr z e n iu d la ro d z in p o z o s ta ły c h po żo n ie - rz a c h z a w o d o w y c h i n a d te r m in o w y c h (str. 79). W siumie — ja s n y i p rz e jr z y s ty u k ła d s a m e j p ra c y , ja s n y i p r z y s tę p n y w y k ła d p o sz c z e g ó ln y c h p rz e p is ó w e m e r y ta ln y c h s p r a w ia ją , że p r a c a a d w K o p a n k e w ic z a s p e łn ia s w o je z a d a n ia w z u p e łn o ś c i i s ta n o w i w te j c h w ili ■ niew ątpliw ie n a jle p s z e o p ra c o w a n ie teg o a k tu a ln e g o i n ie z m ie r n ie i n t e re s u ją c e g o sz e ro k i ogół te m a tu . P rz e d m o w ę do p ra c y K o p a n k ie w i- cza n a p is a ł d y r e k t o r b. Z a k ła d u U b e z p ie c z e ń S p o łeczn y c h , K o n s ta n ty N ie - m e n to w s k i, w y b itn y z n a w c a z a g a d n ie ń e m e r y ta ln y c h . (o p ra c o w a ł a d w . M i e c z y s ł a w K i j a s >
II
N o w a p o z y c j a k s i ą ż k o w a o a d w o k a t u r z e . W r o k u b ie ż ą c y m u k a z a ła s ię w A n g lii k s ią ż k a H e n r y C E C I L A p t. „ B r ie f to C o u n s e l” (w yd.M ic h a e l J o s e p h , L o n d y n 1958). J e s t to o b s z e r n a p r a c a m a ją c a n a o elu z a z n a jo m ie n ie c z y te lń k a z p r o b le m a ty k ą , n a ja k ą n a t r a f i a p r a w n ik r o z p o c z y n a ją c y z a w ó d a d w o k a ta . C h o d zi 9 a d w o k a ta w e w ła ś c iw y m te g o sło w a z n a c z e n iu , a w ięc o tzw . b a r r is t e r a . A tr a k c y jn o ś ć k s ią ż k i z o s ta ła u z y s k a n a d z ię k i z a m ie s z c z e n iu lic z n y c h , d z ia ła ją c y c h n a w y o b ra ź n ię d ia lo g ó w i h is to r y je k z p r a k t y k i s ą d o w e j. A u to ro w i u d a je się w p ro w a d z ić c z y te ln ik a w n a s t r ó j o p ty m is ty c z n y . K s ią ż k a je s t p oza ty m b o g a to z ilu s tr o w a n a p rz e z d o s k o n a łe g o g ra f ik a . D z ię k i s w e j w a rto ś c i r o z r y w k o w e j m o ż e o n a b y ć z z a in te r e s o w a n ie m c z y ta n a p rz e z la ik ó w . U k a z u je n ie z n a n y ogółow i o b ra z p r a c y a d w o k a ta . D la p o c z ą tk u ją c y c h p r a w n ik ó w s ta n o w i b a r dzo p o u c z a ją c ą le k tu r ę . Z zam ieszczo n ej w T h e Q u a r t e r l y R e v i e v ) p a ź d z ie rn ik 1958, z eszy t 174> re c e n z ji w y n ik a , że w A n g lii o d c z u w a się b r a k l i t e r a t u r y o z a w o d o w e j te c h n ic e w y m ia r u s p r a w ie d liw o ś c i ( p r o f e s s i o n a l t e c h n i q u e s o f t h e l a w ) i m . i. z teg o w ła ś n ie w z g lę d u p r a c a H e n ry C ecila u w a ż a n a je s t za p o z y c ję szc z e g ó ln ie c e n n ą . (o p ra c o w a ł A . K i s z ą>
