O etykę zawodu radcy prawnego... [przegląd artykułu Romana Łyczywka opublikowanego na łamach miesięcznika "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego"]

Maria Cybulska

O etykę zawodu radcy prawnego...

[przegląd artykułu Romana

Łyczywka opublikowanego na

łamach miesięcznika "Przegląd

Ustawodawstwa Gospodarczego"]

Palestra 8/4(76), 55-56

N r 4 (76) P rzegląd p ra sy pra w n iczej ₅₅

Z a g a d n ie n ia p ra w n e n o rm y p ra c y

o m a w ia Ig n a c y W o l b e r g n a ła m a c h n r u 1 z 1964 r. m ie s ię c z n ik a „ P r a c a i Z a ­ b e z p ie c z e n ie S p o łe c z n e ” .

C z y n o r m a p r a c y w c h o d z i w tr e ś ć u m o w y o p r a c ę ? W l i t e r a tu r z e p r a w n ic z e j p r o b le m e m ty m z a ją ł s ię p ro f . M. S w ię c k i w p r a c y p o d ty tu łe m : „ P r a w o w y n a ­ g ro d z e n ia z a p r a c ę ”, r e p r e z e n tu j ą c p o g lą d , że n o r m a p r a c y je s t is to tn y m s k ł a d n i ­ k ie m u m o w y o p r a c ę , w k o n s e k w e n c ji w ię c n a r u s z e n ie p rz e z p o d m io t z a t r u d n ia ­ ją c y p r a w id ło w e j n o r m y p ra c y s tw a r z a d la p r a c o w n ik a ro s z c z e n ia o d s z k o d o w a w ­ cze.

A u to r , p o le m iz u ją c ze s ta n o w is k ie m p ro f . Ś w ię c ic k ie g o , p r z y z n a je w p r a w d z ie , że o b o w ią z e k z a p e w n ie n ia p r a c o w n ik o w i p ra w id ło w e j n o r m y p r a c y cią ż y n a p o d ­ m io c ie z a tr u d n ia j ą c y m , je d n a k ż e k w e s tio n u je p o g lą d , że b y n a r u s z e n ie te g o o b o ­ w ią z k u srtw arzało ro s z c z e n ie c y w iln o p r a w n e d la p ra c o w n ik a . Z d a n ie m a u t o r a — a n a lo g ic z n ie d o o b o w ią z k ó w s p o c z y w a ją c y c h n a k ie r o w n ic tw ie z a k ła d u p r a c y w z a k re s ie w y k o n a n ia p la n u p r o d u k c y jn e g o i z a p e w n ie n ia d o g o d n y c h w a r u n k ó w p r a c y — r ó w n ie ż z a p e w n ie n ie p r a w id ło w e j n o rm y p r a c y je s t o b o w ią z k ie m z a k ła d u p r a c y , a le o b o w ią z k ie m w o b e c P a ń s t w a o c h a r a k t e r z e p o lity c z n y m . D o e g z e k w o ­ w a n ia w y k o n a n ia te g o o b o w ią z k u p o w o ła n a je s t je d n o s tk a n a d r z ę d n a n a d z a k ła ­ d e m p r a c y , a n ie p r a c o w n ik . W p ra w d z ie p r a c o w n ik m a p r a w o k w e s tio n o w a ć u s t a ­ lo n ą n o r m ę p r a c y z m o c y § 12 u s t. 2 u c h w a ły n r 213 R a d y M in is tró w z d n ia 13 c z e rw c a 1961 r. (co m o ż e d o p ro w a d z ić d o je j s k o r y g o w a n ia ), je d n a k ż e p r a w o to n ie j e s t ź ró d łe m u p r a w n ie ń c y w iln o p r a w n y c h p r a c o w n ik a . D o s z u k iw a n ie s i ę „ c y w iln o p r a w n y c h s to s u n k ó w w tr e ś c i s to s u n k u p r a c y ” je s t s p o w o d o w a n e — z d a n ie m a u to r a — n ie d o s ta te c z n y m o p r a c o w a n ie m is to ty s o c j a li­ s ty c z n e g o s t o s u n k u p r a c y , k tó r e g o n ie n a le ż y id e n ty fik o w a ć z u m o w ą o p ra c ę . P o d c z a s g d y z o b o w ią z a n ia u m o w n e m o g ą b y ć p o s z u k iw a n e w s p o s ó b p r z e w id z ia n y d la ro s z c z e ń c y w iln o p r a w n y c h , z o b o w ią z a n ia b ę d ą c e tr e ś c ią s to s u n k u p r a c y n ie d a j ą s t r o n ie ty c h u p r a w n ie ń . D la p r z y k ła d u : z a p e w n ie n ie p r a c o w n ik o w i n a le ż y ­

ty c h w a r u n k ó w p r a c y , s u ro w c ó w , n a r z ę d z i i u rz ą d z e ń w c h o d z i w s k ła d s t o s u n k u p ra c y . P o d o b n ie p r z e d s ta w ia się s p r a w a p ra w id ło w e j n o rm y p r a c y . W o b u w y p a d ­ k a c h , g d y p o d m io t z a tr u d n ia j ą c y d o p u ś c i s ię z a n ie d b a n ia ty c h o b o w ią z k ó w , p r a ­ c o w n ik n ie b ę d z ie m ia ł ro s z c z e n ia o d sz k o d o w a w c z e g o , a c z k o lw ie k z a n ie d b a n ia te m o g ą się o d b ić n a w y s o k o ś c i jeg o z a ro b k ó w .

W k o n s e k w e n c ji a u to r p r z e c iw s ta w ia się p o g lą d o w i p ro f. Ś w ię c ic k ie g o , że m o c w ią ż ą c a n o r m y p r a c y w y m a g a zgody p ra c o w n ik ó w i że z m ia n a je j m o że n a s t ą p ić b ą d ź z a ic h z g o d ą , b ą d ź w d ro d z e w y p o w ie d z e n ia p rz e z z a k ła d p r a c y d o ty c h c z a ­ s o w y c h w a r u n k ó w p ra c y . A u to r z a jm u je o d m ie n n e s ta n o w is k o , m ia n o w ic ie ta k i e , ż e s a m o r z ą d r o b o tn ic z y m a w p r a w d z ie z a p e w n io n y u d z ia ł w p r z y g o to w a n iu n o r m p r a c y , j e d n a k ż e z c h w ilą z a w ia d o m ie n ia p r a c o w n ik ó w p r z e z z a k ła d p r a c y o w p r o ­ w a d z e n iu n o w y c h n o r m m a j ą o n e c h a r a k t e r o b o w ią z u ją c y , a z a w in io n e n i e w y k o n a ­ n ie o b o w ią z k o w e j n o rm y m o że b y ć n a w e t u z n a n e za c ię ż k ie n a r u s z e n ie p o d s ta w o ­ w y c h o b o w ią z k ó w p r a c o w n ik a , u p o w a ż n ia ją c e z a k ła d p r a c y do r o z w ią z a n ia u m o ­ w y o p r a c ę b e z w y p o w ie d z e n ia .

O e ty k ę z a w o d u ra d c y p ra w n e g o ...

W n u m e r z e z 1964 r. m ie s ię c z n ik a „ P rz e g lą d U s ta w o d a w s tw a G o s p o d a rc z e g o ” z a m ie s z c z o n e .z o s ta ły u w a g i R o m a n a Ł y c z y w k a n a p o w y ż sz y te m a t.

56 P rzegląd p ra sy p ra w n ic ze j _{N r 4 (76)}

s f e r a z a g a d n ie ń s p o łe c z n y c h i m o r a ln y c h , (p o w szech n ie z w a n a s f e r ą e ty k i z a w o ­ d o w e j, p o w s ta ją c a w z w ią z k u z id e n t y f i k a c ją oso b y p r z y n a le ż n e j d o z a w o d u z je j f u n k c ją . Z a s a d y te j id e n ty f ik a c ji s tw o r z y ła u c h w a ła n r 533, k tó r a u s t a li ła z a s a d y f o r m a ln e i o r g a n iz a c y jn e z a w o d u r a d c y p ra w n e g o .

„ C e c h ą z n a m ie n n ą p ro c e s u id e n t y f i k a c ji w z a w o d z ie r a d c y p r a w n e g o — p is z e a u t o r •— je s t d w u k ie ru n k o w o ś ć te n d e n c ji z m ie rz a ją c y c h b ą d ź to b a r d z ie j k u i d e n ­ ty f ik a c j i z z a k ła d e m p ra c y , b ą d ź to b a r d z ie j k u id e n ty f ik a c ji z z a w o d e m r a d c y p r a w n e g o , p o jm o w a n y m ra c z e j ja k o z a w ó d „ k o n s u l ta c y j n y ” n iż ja k o z a w ó d „ f u n ­ k c jo n a ln y ” z ro ś n ię ty z z a k ła d e m p r a c y ” . Z a s a d y o b s łu g i p r a w n e j p r z y ję te w u c h ­ w a le n r 533 z je d n e j s tr o n y o g ra n ic z a ją te n d e n c je „ k o n s u lta c y jn e ” , z d r u g ie j s t r o ­ n y — p rz e z u n ie z a le ż n ie n ie r a d c y p r a w n e g o w z a k re s ie tr e ś c i o p in ii p r a w n y c h , p rz e z z a k a z p o w ie r z a n ia m u c z y n n o śc i s p o z a z a k r e s u o b słu g i p r a w n e j, p o d d a n ie go s z c z e g ó ln e m u tr y b o w i d y s c y p lin a r n e m u o ra z p rz e z p e w n e o g ra n ic z e n ia c o d o m o ż liw o śc i z w o ln ie n ia z p r a c y — o r i e n tu j ą r a d c ó w p r a w n y c h „ w k ie r u n k u id e n ­ t y f ik a c j i z z a w o d e m , k tó r y z d o b y li d ro g ą w y k s z ta łc e n ia i s p e c ja lis ty c z n e j p r a k ­ t y k i ”. Z a w ó d -radcy p r a w n e g o w y e m a n c y p o w a ł się z z a w o d u a d w o k a ta , n ie m n ie j j e ­ d n a k p o m ię d z y z a s a d a m i w ła ś c iw y m i d la p o s tę p o w a n ia a d w o k a ta i r a d c y p r a w n e ­ g o m o g ą p o w s ta w a ć istc-tne ró ż n ic e . A d w o k a t z re g u ły c h ro n i p r a w a p o d m io to w e je d n o s tk i, n a to m ia s t is to ta o b o w ią z k ó w r a d c y p r a w n e g o p o le g a n a o c h ro n ie s z e r ­ szeg o in t e r e s u g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j, k tó r e g o w z a sa d z ie n ie p o w in ie n p r z e ­ s ła n ia ć c ia ś n ie js z y in t e r e s w ła s n e g o p r z e d s ię b io r s tw a . W p r a k t y c e r e a l iz a c j a t e j z a s a d y n ie b ę d z ie w c a le ła tw a . P o d c z a s g d y a d w o k a t j e s t n ie z a le ż n y w z a k r e s ie p o d e jm o w a n y c h p r z e z s ie b ie d z ia ła ń w o b r o n i e in te re s ó w k li e n ta , r a d c a p r a w n y m a ty lk o n ie z a le ż n o ś ć p o ło w ic z n ą , m ia n o w ic ie p r z y fo r m o w a n iu p o g lą d u p r a w n e g o , n a to m ia s t p o z b a w io n y j e s t t e j n ie z a le ż n o ś c i p r z y r e p r e z e n to w a n iu p r z e d s ię b io r ­ s tw a n a z e w n ą tr z i w ty m z a k re s ie p o z o s ta je p r a c o w n ik ie m p r z e d s ię b io r s tw a . W re s z c ie p o d s ta w o w ą z a s a d ą e ty k i a d w o k a c k ie j j e s t b r a k k o n ta k t ó w z p r z e c iw n ą s t r o n ą p ro c e s o w ą . Z a s a d a ta n ie je s t b e z s p o r n a p rz y w y k o n y w a n iu z a w o d u r a d c y p r a w n e g o , k tó r e g o p rz e c iw n ik ie m b ę d ą b ą d ź a n a lo g ic z n e p r z e d s ię b io r s tw a u s p o ­ łe c z n io n e , b ą d ź te ż p ra c o w n ic y z a k ła d u p ra c y . S z c z e g ó ło w y c h ro z w a ż a ń w y m a g a ć b ę d ą — z d a n ie m a u to r a — n ie ty lk o w y ż e j w y m ie n io n e s y tu a c je k o n flik to w e , a le ta k ż e k w e s tia p rz y g o to w a n ia z a w o d o w e g o r a d c y p ra w n e g o , n a le ż y te w y k o n y w a n ie p r z e z n ie g o s w y c h o b o w ią z k ó w i w ie le in n y c h p ro b le m ó w .

D ia w ła ś c iw e g o u k s z ta łto w a n ia się p o ję ć e ty k i z a w o d u r a d c y p ra w n e g o a u t o r p r o p o n u j e k o n ty n u o w a n ie d y s k u s ji n a te n te m a t, p o z o s ta w ia ją c je j w y n ik o m r o z ­ s tr z y g n ię c ie z a g a d n ie n ia celo w o ści s k o d y f ik o w a n ia je j z a sa d s tw o r z e n ie p o d s ta w s a m o rz ą d o w e j o rg a n iz a c ji z a w o d u , p o g łę b ia n ie s to s u n k ó w k o le ż e ń s tw a m ię d z y r a d c a m i p r a w n y m i, w re s z c ie p rz y ję c ie p r z e z s a m o r z ą d z a w o d o w y — co n a jm n ie j w p ie r w s z e j in s ta n c j i —; o rz e k a n ia k a r d y s c y p lin a r n y c h w ra z ie n a r u s z e n ia z a s a d e ty k i z a w o d u . M . C Y B U L S K A

In te rw e n c je i m iły

W p o p r z e d n im zeszy cie „ P a le s tr y ” o m ó w iliś m y a r t y k u ł p o d p o w y ż s z y m t y t u łe m p ió r a W a n d y F a l k o w s k i e j . P r z y p o m n ijm y , że w a r t y k u l e ty m a u to r k a s ta w i a te z ę , iż o k r e s in t e r w e n c ji p ra s o w y c h , k tó r y c h n a ro d z in y p r z y p a d a j ą n a w c z e s n y