"100 einfache Lieder Religion", wyd. Rolf Krenzer, Lahr-München 1978 : [recenzja]

(1)

Elżbieta Rakowska

"100 einfache Lieder Religion", wyd.

Rolf Krenzer, Lahr-München 1978 :

[recenzja]

Collectanea Theologica 49/4, 209-210

(2)

R E C E N Z J E

209 rzędzne i m arginesowe, jak np. istnienie czyśćca, piekła itp. Mimo tych potknięć książka J. D e l u m e a u w dzisiejszych czasach, kiedy pesym izm i bezradność nasuw ają obaw y co do przyszłych losów chrześcijańskiej w iary, wskazuje na nowe, trzeźwe i zachęcające perspektywy. Ewangelizacja ma przed sobą kw itnący rozwój, byleby słowo Boże głoszono człow iekow i w pokorze, ubóstw ie i z miłością.

ks. Ignacy Bieda SJ, W arszawa

Miscellanea Am ato Pietro Fruta z, Roma 1978, Tip. Guerra, s. 526, tabl. 10.

Jest to księga pam iątkowa wydana na cześć ks. prałata A. P. F r u t a z , podsekretarza Kongregacji Kanonizacji, z okazji ukończenia przez niego 70 roku życia. Zawiera krótką biografię prałata oraz bibliografię jego druków z okresu praw ie półw iekow ej działalności naukowej, a następnie 23 rozprawy pośw ięcone archeologii chrześcijańskiej, hagiografii, liturgii i historii Kościo ła. Rozprawy, napisane przez znanych specjalistów w powyższych dziedzinach nauki, są ciekaw e i dorzucają now e wiadom ości, gdyż badania są oparte na źródłach dotychczas m ało znanych albo niew ykorzystanych. Charakter ogól niejszy i syntetyczny posiada jedynie obszerny artykuł (s. 285—310) P. M o l i n a r i na tem at pojęcia „św ięty” (II „santo" alia luce della teologia

dogmatica).

Wykaz dorobku naukowego F r u t a z a byłby jaśniejszy, gdyby był po dzielony na dw ie części: a) publikacje naukowe, b) druki związane z pracą w kongregacji. Ta druga grupa druków (przygotowane pozycje historyczne, wprowadzenia, opinie w spraw ie cnót sług Bożych itp.) jest cenna i zawiera w iele now ych opracowań historycznych i hagiograficznych, ale jest mało dostępna dla uczonych i należy raczej do działalności urzędowej ich autora w łonie kongregacji, gdyż są to publikacje w ykonane w n iew ielkim nakładzie dla użytku procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych.

N ależy jeszcze zaznaczyć, że A. P. F r u t a z (nr. 29 VIII 1907 r. w Torg- non, V alle d ’Aosta) od jesieni 1933 r. stale przebywa w Rzymie, najpierw na studiach archeologii chrześcijańskiej i paleografii (doktorat z archeologii w 1936 r.), a potem podjął pracę w sekcji historycznej Kongregacji Obrzędów. Od listopada 1959 r, był relatorem generalnym tejże sekcji, od stycznia 1965 r. podsekretarzem Kongregacji Obrzędów (obecnie Kongregacji Kanoni zacji). W czasie trw ania Soboru W atykańskiego II należał do ekspertów dla spraw liturgicznych, Jego w ielką zasługą jest przygotowanie kilkudziesięciu spraw beatyfikacyjnych, które postępow ały drogą historyczną. Równocześnie przyczyni! się do w yrobienia i unowocześnienia procedury historycznej w spra w ach beatyfikacyjnych. N ależy dzisiaj do najlepszych znaw ców tej procedury. Księga pam iątkowa jest wydana wzorowo, na dobrym papierze, z in deksami, co ułatw ia korzystanie z obfitej treści nagrom adzonej w tym dziele. o. Joachim Roman Bar OFMConv., W arszawa

100 einfache Lieder Religion, wyd. Rolf К r e n z e r, Lahr-M ünchen 1978,

Verlag Ernst Kaufm ann i K ösel-V erlag, s. 104.

Idea wspólnego zbiorowego m uzykowania w m yśl założeń elem entarnego w ychow ania m uzyczno-ruchowego Carla O r f f a wyrosła nader bujnie i objęła sw ym zasięgiem w iele dyscyplin dydaktycznych. K onsekw entnie rozwijana jest nie tylko w ychow aniem do m uzyki, ale i w ychow aniem przez muzykę. Wartości tej idei w ykorzystują pedagodzy .muzyczni pracujący z najm łodszym i dziećm i, zarówno na bazie m uzyki św ieckiej, jak i kościelnej, nie tylko z dziećm i zdrowymi, lecz także wychodząc naprzeciw potrzebom dzieci specjal nej troski. Potw ierdzeniem tego jest w zbogacająca tę dziedzinę literatura fachowa. Omawiana pozycja jest przykładem syntezy tych różnorodnych form działania.

(3)

2 1 0 R E C E N Z J E

Zbiór „100 łatw ych pieśni religijnych” w ynikł z doświadczeń praktycz nego m uzykowania i śpiew ania na chw ałę Boga w łaśnie na gruncie pedago gik i specjalnej. W ydawca niniejszego zbioru pieśni, Rolf К r e n z e r , w raz ze sw oim i współtwórcam i: Christą L i n k e , Gertrudą L o r e n z , Iiigą L o t z oraz innym i, zebrał i skomponował owe pieśni dla um ysłow o upośledzonych dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym , mając na uwadze przybliżenie treści religijnych i Boga poprzez pieśń śpiewaną, a w ięc i przeżywaną. К r e n z e r zaznacza w przedmowie, iż pieśni te znalazły szczególną sym patię i aplauz u 3-latków w norm ie psychofizycznej, zatem zbiorek ten dedykuje w szystkim dzieciom.

Dzieci pragną śpiew ać i m uzykować już od najm łodszych lat, a Dobrą N ow inę można wprowadzać i przybliżać w łaśnie poprzez śpiew , grę na instrum entach, czy w zabawie ruchowej. W ielość przykładów muzycznych, w postaci pieśni, piosenek, zawołań i odpowiedzi m elodycznych stanow i głów  n y cel tego zbioru. W szystkie one opierają się na ścisłym związku prostego i zrozumiałego tekstu z odpowiednią dla dzieci m elodią. Znajduje to swój w yraz w prostej strukturze m elicznej pieśni, w prostych, nieskom plikowanych przebiegach m etrorytm icznych, w m ałym am bitusie ich melodii. W iele z nich w yrasta z pentatonicznego m ateriału dźwiękowego, gdyż, jak praktyka dowo dzi, dzieci m ogące śpiew ać bez trudu poruszają się w tej sw oistej skali dźw ię kowej.

Pieśni om awianego zbiorku uporządkowane są tem atycznie. Znajdziem y w nim pieśni na cały rok kościelny, pieśni na każdą porę dnia, wzruszające w sw ej prostocie, a m ówiące o codziennym życiu w spólnoty ludzkiej, pieśni pochwalne i dziękczynne. Szczególnie godnym i uwagi i rozpowszechnienia są cykle pieśni m szalnych (7— 10 pieśni), które z dużym powodzeniem można w ykorzystyw ać na Mszach św. dla dzieci dla rodzin czy też na różnych n a bożeństwach. N ie zapomniano także o pieśniach i piosenkach w tek ście ade kw atnych do liturgii słowa, a czerpiących swój m ateriał głów nie z Now ego Testam entu.

Zapis w szystkich pieśni jest monodyczny, bez akompaniam entu. Autorzy pozostaw ili w tym zakresie swobodę w pobudzeniu inw encji twórczej dzieci bądź nauczyciela celem doboru czy opracowania tow arzyszenia instrum ental nego; jest to bowiem uzależnione tak od m ożliwości dzieci, jak i dysponowa nia odpowiednim instrumentarium . Niem niej wykorzystanie instrum entarium O r f f a, a przede w szystkim sekcji rytm icznej w niosłoby w iele urozmaicenia przy wykonaniu pieśni. N iektóre przykłady kom pozytorzy zaopatrzyli w od pow iednie chw yty gitarowe, służąc tym sam ym pomocą tym, którzy grają na tym instrum encie — rodzicom lub wychow awcom . Również każdy śpiew wzbogacić można o ostinatow y akom paniam ent przy pomocy klaskania, pstrykania, uderzania ręką o kolana itp.

Książkę należałoby spopularyzować także u nas. Rozpowszechnienie choćby kilkunastu w ybranych i zaopatrzonych w polski tekst pieśni poszerzyłoby w ciąż ubogą literaturę z tego zakresu i z pew nością byłoby bodźcem do roz budzenia inw encji nauczycieli w ychow ania m uzycznego, czy m łodych kompo zytorów celem stworzenia pięknych i prostych w form ie cykli pieśni m szal nych dla najm łodszych oraz dla dzieci specjalnej troski. Dzieci małe sponta nicznie śpiew ają i grają razem ze w szystkim i, a sw oją spontanicznością pociągają dorosłych do w spólnego śpiew ania i muzykowania.

Elżbieta Rakow ska, Lublin

Lieder fur das 1.-4. Schuljahr, wybór i komentarz dydaktyczny Sigrid B e r g ,

Stuttgart-M ünchen 1978, Calwer Verlag — K ösel-Verlag, s. 80 (Lieder — B i l

d er — Szenen im Religionsunterricht, t. 1).

W ieloletnie poszukiwania zachodnioniem ieokich nauczycieli religii zm ie rzające do w łaściw ego i pełnego ujęcia problem ów dydaktyczno-m