KARTA KURSU
Nazwa
Animacja Społeczna
Nazwa w j. ang. Social Animation
Koordynator Dr hab. Janina Pach, prof. UP Zespół dydaktyczny
Punktacja ECTS* 1 (część akademicka)+1 (część projektowa)
Opis kursu (cele kształcenia)
Animacja społeczna jest ważnym elementem stymulacji osób, grup, społeczności, instytucji, organizacji nie tyle do tworzenia czy formowania, co do pobudzania, zachęcania oraz odkrywania możliwości podchodzenia do ważnych społecznie kwestii. Animowanie społeczne pociąga za sobą konieczność współpracy z innymi ludźmi, a poprzez pobudzanie ich do samodzielnego projektowania i realizowania działań wyciąga ukryty potencjał istotny do rozwiazywania problemów społecznych i środowiskowych.
Długookresowo, animacja społeczna uruchamia potencjalne możliwości wielostronnego rozwoju konkretnego środowiska. W krótkiej perspektywie może być postrzegana jako ważna metoda edukacyjna zorientowana na przyspieszenie zmian procesów, relacji społecznych, tak aby nowe jakościowo przyczyniały się do tworzenia zespołów, metod, pomysłów skutkujących nowymi rozwiązaniami, podejściami, produktami.
Kurs ma na celu dostarczenie teoretycznych podstaw do zrozumienia roli animacji społecznej w aktywizowaniu środowiska lokalnego. Szczególny nacisk zostanie położony na stymulanty i destymulanty animacji społecznej w rozwoju społeczności lokalnych. Kurs jest jednocześnie nakierowany na ukazanie korzyści płynących z pracy animatora i włączania społeczności lokalnej w podejmowanie decyzji dotyczących realizowanych działań́.
Ukazanie metodycznych elementów organizowania i przeprowadzenia spotkania animacyjnego ma na celu wyeksponowanie spotkania animacyjnego jako ważnej metody diagnozowania potrzeb społecznych oraz promowania pomysłów na ich zaspokajanie -
animacja społeczności lokalnych (np. organizowanie społecznościowe, metoda ABCD).
Warunki wstępne
Wiedza podstawy rozwoju i programowania lokalnego
Umiejętności wstępna analiza planowania i podejmowania decyzji
Kursy
Przedsiębiorczość społeczna, Planowanie inicjatyw lokalnych z zakresu ekonomii społecznej
Efekty uczenia się
1
Wiedza
Efekt uczenia się dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych W01
charakteryzuje rolę animacji społecznej i animatora we wspieraniu aktywizowania i rozwijania społeczności lokalnych
W02
identyfikuje techniki prowadzenia animacji społecznej, zasady projektowania zmian i konstruowania programów animacji społecznej.
K2_S_W02
K2_S_W02
Umiejętności
Efekt uczenia się dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych U01
umie zinterpretować wstępnie potrzeby danej grupy społecznej, w tym odnośnie ewentualnych możliwości ich zaspokojenia
U02
potrafi zaproponować wstępnie działanie w oparciu o całościową metodę pracy ze społecznością
U03 potrafi przygotować projekt animacji społeczności lokalnej oraz posiada umiejętność komunikowania i pracy w grupie
K2_S_U01
K2_S_U03
Kompetencje społeczne
Efekt uczenia się dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych K01
jest przygotowany do przeprowadzania procesu pozyskiwania wiedzy i jej zastosowania w animacji społecznej
K02
jest zorientowany na inspirowanie i inicjowanie działań z zakresu animacji społecznej
K03 przejawia zainteresowanie problematyką społeczności lokalnej, zarządzania różnorodnością, wykazuje wrażliwość wobec osób i grup społecznych wysokiego ryzyka wykluczenia społecznego oraz przejawia gotowość do udzielania im wsparcia, a także poszukiwania rozwiązań problemów społecznych
K2_S_K01
K2_S_K03
Organizacja
Forma zajęć Wykład (W)
Ćwiczenia w grupach
A K L S P E
Liczba godzin
15 15
Opis metod prowadzenia zajęć
część akademicka: Zajęcia zostaną przeprowadzone z wykorzystaniem różnorodnych podejść
dydaktycznych, w tym elementów wykładu, dyskusji, analiz przypadków, projektowania multimedialnego część projektowa: Zajęcia w formie warsztatowej nakierowane zostaną na przygotowanie projektów animacji społecznej, zarówno indywidualnego, jak i przygotowywanego grupowo
Formy sprawdzania efektów uczenia się
E – learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projektindywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne
W01 x x x x
W02 x x x x
U01 x x x x
U02 x x x x
U03 x x x x
K01 x x x x
K02 x x x x
K03 x x x x
Kryteria oceny
Zaliczenie projektu indywidualnego Zaliczenie projektu grupowego
Uwagi
Jeśli celem pracy projektowej jest zdobycie praktycznych umiejętności związanych z np. prowadzeniem diagnozy lub prowadzeniem spotkania animacyjnego, studenci mogliby wziąć udział jako obserwatorzy lub wsparcie w elemencie procesu
animacyjnego prowadzonego przez organizację pozarządową albo zrealizować małe działanie o charakterze animacyjnym w społeczności studenckiej.
Treści merytoryczne (wykaz tematów) część akademicka:
1. Definicyjne i systematyzacyjne podstawy ujęcia animacji społecznej;
2. Istota animacji społecznej w kontekście rozwoju lokalnego;
3. Przedmiot animacji (jakim celom służy, do czego społeczność ma być pobudzona, co ma być
3
efektem animacji oraz powiązanie z różnymi formami współpracy - partnerstwo, tworzenie nowych podmiotów czy grup nieformalnych do realizacji celów);
4. Techniki animacji społecznej;
5. Stymulatory i bariery w animowaniu społecznym;
6. Reprezentatywne przykłady animacji społecznej;
7. Animator społeczny – kompetencja, zasady pracy;
8. Trudności w prowadzeniu działań animacyjnych;
9. Analiza wyzwań i problemów społeczności lokalnej;
10. Inicjatywy europejskie w zakresie wspierania środowisk lokalnych;
11. Komunikacja i promocja działań animacyjnych;
12. Metoda pracy OSL (organizowanie społeczności lokalnych) jako kompleksowy model działania, w kontekście projektu Ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych;
część projektowa:
13. Dobre praktyki w animacji społecznej;
14. Przykładowe metody animacji społeczności lokalnej – np. Organizowanie społecznościowe i/lub Metoda ABCD;
15. Diagnoza społeczności lokalnej - cele, narzędzia, sposoby gromadzenia danych, angażowania społeczności do badania jej potrzeb, animacyjnej roli diagnozy;
16. Prowadzenie spotkań animacyjnych – szczególnie jako zagadnienie w części praktycznej.
Zagadnienie to również obecne jest w opisie celów kształcenia, a nie widoczne jest w treści kursu;
17. Prezentacja dobrych projektów z zakresu animacji społecznej w Polsce i na świecie;
Wykaz literatury podstawowej
Kobylarek A., Animacja społeczno-kulturalna jako metoda aktywizacji środowiska lokalnego. Techniki animacji, w:
Zierkiewicz E. (red.) 2006,Tworzyć, zmieniać, aktywizować.Animacja społeczno- kulturalna jako mobilizowanie potencjału indywidualnego i przeciwdziałanie bezradności społecznej, Wrocław, Mar-Mar, s.35-47.
Model środowiskowej pracy socjalnej/ organizowania społeczności lokalnej” (praca zbiorowa, m.in. Kaźmierczak T., Rymsza M., Skrzypczak B.) do pobrania w bibliotece www.osl.org.pl Bąbska B., Jordan P., 2014, Organizator społeczności lokalnej jako refleksyjny praktyk, [w:]
Kaźmierczak T. (red.), ABC organizowania społeczności lokalnej. Organizator społeczności lokalnej – refleksyjny praktyk. Poradnik I, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa.
Kaźmierczak T., 2014, Być organizatorem społeczności lokalnej, [w:] Kaźmierczak T. (red.), Organizator społeczności lokalnej – refleksyjny praktyk, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa.
Jordan, P., Skrzypczak, B., Kim jest animator społeczny? Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL 2003
1.
Łuszczyńska, M., Rybka, I., Koncepcja analizy dotychczasowych doświadczeń w obszarze pracy socjalnej i animacji społecznej (desk research)
2.
Pylak W., 2008, Animować, czyli co (robić)?, [w:] Czerkawska M., Mika K. (red.), Animator
1 http://www.ipsir.uw.edu.pl/UserFiles/File/Katedra_Socjologii_Norm/TEKSTY/Pawe%20Jordan%20i%20Bohdan%20Skrzypczak%20-%20Kim%20jest%20animator%20spoeczny.pdf 2 http://www.osl.org.pl/wp-content/uploads/2013/04/Rybka_Izabela_Luszczynska_Maria_Koncepcja_analizy_dotychczasowych_doswiadczen_w_obszarze_pracy_socjalnej.pdf
skuteczny, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Tenyson R., 2010, Poradnik animatora partnerstwa, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska
3. Rozwój społeczności w oparciu o zasoby Model ABCD w praktyce, M. Green, H. Moore, J.
O’Brien, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, 2013.
Wprowadzanie zmian w społecznościach lokalnych. Przewodnik dla organizatorów
społecznościowych., I. Nowak, Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej BONA FIDES.
Model środowiskowej pracy socjalnej / organizowania społeczności lokalnej, B. Bąbska, M.
Dudkiewicz, P. Jordan, T. Kaźmierczak, E. Kozdrowicz, M. Mendel, M. Popłońska-Kowalska, M.
Rymsza, B. Skrzypczak, Instytut Spraw Publicznych, Stowarzyszenie Centrum Aktywności Lokalnej.
Inne pozycje Stowarzyszenia Centrum Aktywności Lokalnej np. seria Aktywne Społeczności, seria „ABC organizowania społeczności lokalnej”
Wykaz literatury uzupełniającej
Lisiewicz I., Systematyzacja teoretycznych ujęć animacji społecznej, Przegląd Pedagogiczny 2013, nr 1, s.
133-141;
69 pomysłów na aktywność lokalną, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Warszawa 2001 2.
Adamowska L., Animacyjna rola zabawy, w: Kropla nr 1/1992;
Aleksander T., Animacyjne i edukacyjne funkcje regionalizmu, w: J. Papież (red.), Człowiek, kultura, edukacja, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2006;
Animatorzy, Akompaniatorzy, Partnerstwa, Firmy…. Wzmacnianie krajowej gospodarki społecznej, katalog dobrych praktyk, Fundacja Fundusz pracy, EQUAL, Warszawa 2008;
Bańska A. Społeczna psychologia środowiskowa, Scholar, Warszawa 2002;
Bayer M., Rola szkoły, rodziny i organizacji społecznych w procesie zintegrowanej edukacji, w: M.
Mendel (red.), Człowiek, szkoła, wspólnota. W kręgu edukacji społecznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002;
Besnard P., Problematyka animacji społeczno-kulturalnej, w: M. Debesse, G. Mialaret, Rozprawy o wychowaniu, PWN, Warszawa 1988;
Błogowska M., Partnerstwo – pojęcie wielowymiarowe, w: Nowa Szkoła 8/1989;
Bobrowicz W. (red.), Pedagogika i kultura – pomiędzy teorią i praktyką, UMCS, Lublin 2009;
Bomba J., Hampel J., Aktywizacja kulturalno-oświatowa i społeczno-gospodarcza środowisk lokalnych, Wydawnictwo GUT, Siedlce 2009;
Castelli S., Mendel M., Ravn B., School, family and community partnership in a world of differences and change, ERANAPE, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003;
Chaskin R. J., P. Brown, S. Venkatesh, A. Vidal, Budowanie potencjału społeczności lokalnej. W: T.
Kaźmierczak [red.], Zmiana w społeczności lokalnej, Warszawa 2007;
Dąbrowska E., Analiza sytuacji animacyjnych, w: Pedagogika Pracy kulturalno-Oświatowej, nr 6/1986;
Dąbrowska E., osoba animatora i koncepcja jego kształcenia w: J. Gajda, W. Żardecki (red.) Dylematy animacji kulturalnej, UMCS, Lublin 2001;
de Robertis Ch., Pascal H., Postępowanie metodyczne w pracy socjalnej z grupami i społecznościami”, BPS, Interart, Warszawa 1997;
Dobrowolski P., (red.), Władza lokalna a problemy rozwoju samorządności i decentralizacji w Polsce, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2000;
Dom kultury w XXI wieku – wizje, niepokoje, rozwiązania, red. B. Jedlewska, B. Skrzypczak, Olsztyn,
3 http://www.fpds.pl/media/filemanager/publikacje/partnerstwo/poradnik_animatora.pdf
5
2009, książka dostępna w Internecie na: www.edukultura.pl5,Baza_wiedzy.htm;
Domosławski A., Świat nie na sprzedaż, W-wa 2002, rozdz. Porto Allegre 2002;
Drucker, P. F., Obywatelstwo jako zaangażowanie w sektorze społecznym. W: Myśli przewodnie Druckera, Wydawnictwo MT Biznes, Warszawa 2001;
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
liczba godzin w kontakcie z prowadzącymi
Wykład 15
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 10
liczba godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi
Lektura w ramach przygotowania do zajęć 2 Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu 3 Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca
w grupie) 5
Przygotowanie do egzaminu/zaliczenia
Ogółem bilans czasu pracy 50
Liczba punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2
