Zadania: 1, 3, 4, 5, 6,7,9,10, 29
11, 12, 13, 14, 15
BUDOWA USTAWY
BUDOWA USTAWY
§ 14. 1 Ustawa zawiera:
1) tytuł
2) przepisy merytoryczne
3) przepisy o wejściu ustawy w życie
2. Ustawa zawiera także przepisy przejściowe lub dostosowujące oraz przepisy uchylające, jeżeli reguluje dziedzinę spraw uprzednio
unormowaną przez inną ustawę.
3. Ustawa może zawierać przepisy wprowadzające
zmiany w innych ustawach (przepisy zmieniające)
oraz przepisy o wygaśnięciu jej mocy obowiązującej.
§ 15. Poszczególne elementy ustawy zamieszcza się w następującej kolejności:
1) tytuł;
2) przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe;
3) przepisy zmieniające;
4) przepisy przejściowe i dostosowujące;
5) przepisy uchylające, przepisy o
wejściu ustawy w życie oraz przepisy o
wygaśnięciu mocy obowiązującej ustawy
(przepisy końcowe).
§ 38. 1. Przepisy końcowe zamieszcza się w następującej kolejności:
1) przepisy uchylające;
2) przepisy o wejściu ustawy w życie;
3) w razie potrzeby - przepisy o wygaśnięciu mocy ustawy.
2. W przepisach końcowych nie zamieszcza się przepisów innych, niż wymienione
w ust. 1
RODZAJE PRZEPISÓW PRZYPOMNIENIE
Przepisy merytoryczne ogólne i szczególne
§ 21. 1. W przepisach ogólnych zamieszcza się:
1) określenie zakresu spraw regulowanych ustawą i podmiotów, których ona dotyczy, lub spraw i podmiotów wyłączonych spod jej regulacji;
2) objaśnienia użytych w ustawie określeń i skrótów.
2. W przepisach ogólnych zamieszcza się również
inne, niż wskazane w ust. 1, postanowienia
wspólne dla wszystkich albo dla większości
przepisów merytorycznych zawartych w ustawie.
PRZEPISY OGÓLNE PRZYKŁAD
USTAWA
z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych
DZIAŁ I Przepisy ogólne
Rozdział 1 Przedmiot regulacji
Art. 1. Ustawa określa zasady i tryb udzielania zamówień publicznych, środki ochrony prawnej, kontrolę udzielania zamówień publicznych oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie.
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) cenie - należy przez to rozumieć cenę w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. poz. 915);
1a) cyklu życia produktu - należy przez to rozumieć wszelkie możliwe kolejne fazy istnienia danego produktu, to jest: badanie, rozwój, projektowanie przemysłowe, produkcję, naprawę, modernizację, zmianę, utrzymanie, logistykę, szkolenie, testowanie, wycofanie i usuwanie;
2) dostawach - należy przez to rozumieć nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu;
…
§ 23. 1. W przepisach szczegółowych nie reguluje się tych spraw, które zostały wyczerpująco unormowane w przepisach ogólnych.
2. Jeżeli określone elementy uściślające treść kilku przepisów szczegółowych powtarzają się w tych przepisach, wydziela się je w jeden wspólny przepis i zamieszcza się w przepisach ogólnych albo w bezpośrednim sąsiedztwie tych przepisów szczegółowych, w których te elementy występują.
3. Jeżeli od któregoś z elementów przepisu szczegółowego przewiduje się wyjątki lub któryś z elementów tego przepisu wymaga uściślenia, przepis formułujący wyjątki lub uściślenia zamieszcza się bezpośrednio po danym przepisie szczegółowym.
§ 24. 1. Przepisy szczegółowe zamieszcza się w następującej kolejności:
1) przepisy prawa materialnego;
2) przepisy o organach (przepisy ustrojowe);
3) przepisy o postępowaniu przed organami (przepisy proceduralne);
4) przepisy o odpowiedzialności karnej (przepisy karne).
2. Przepisy szczegółowe można systematyzować w grupy tematyczne i oznaczać je nazwami charakteryzującymi treść każdej z tych grup.
Zadania: 27, 28
§ 25. 1. Przepis prawa materialnego powinien możliwie bezpośrednio i wyraźnie wskazywać kto, w jakich okolicznościach i jak powinien się zachować (przepis podstawowy).
2. Przepis podstawowy może wyjątkowo wskazywać tylko zachowanie nakazywane albo zakazywane jego adresatowi, jeżeli:
1) adresat lub okoliczności tego nakazu albo zakazu są wskazane w sposób niewątpliwy w innej ustawie;
2) celowe jest, aby określenie adresata lub okoliczności zamieścić w przepisach ogólnych tej samej ustawy;
3) powszechność zakresu adresatów lub okoliczności jest oczywista.
PRZYKŁADY:
Art. 77. Zamawiający i wykonawcy od momentu otwarcia do momentu zamknięcia licytacji przekazują wnioski, oświadczenia i inne informacje drogą elektroniczną. (Prawo zamówień publicznych);
Art. 509. § 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
(Kodeks cywilny)
§ 26. W przepisach ustrojowych zamieszcza się przepisy o utworzeniu organów albo instytucji, ich zadaniach i kompetencjach, ich organizacji, sposobie ich obsadzania oraz o tym, jakim podmiotom podlegają lub jakie podmioty sprawują nad nimi nadzór.
PRZKŁADY:
Art. 1. 1. Tworzy się Policję jako umundurowaną i uzbrojoną formację służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. (Ustawa o Policji).
Art. 17. W skład rady wchodzą radni w liczbie:
1) piętnastu w gminach do 20 000 mieszkańców;
2) dwudziestu jeden w gminach do 50 000 mieszkańców;
3) dwudziestu trzech w gminach do 100 000 mieszkańców;
4) dwudziestu pięciu w gminach do 200 000 mieszkańców oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 000 mieszkańców, nie więcej jednak niż czterdziestu pięciu radnych. (Ustawa o samorządzie gminnym)
§ 27. W przepisach proceduralnych określa się sposób postępowania przed organami albo instytucjami, strony i innych uczestników postępowania, ich prawa i obowiązki w postępowaniu oraz rodzaje rozstrzygnięć, które zapadają w postępowaniu, i tryb ich wzruszania.
PRZYKŁADY:
Art. 104. § 1. Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.
(Kodeks postępowania administracyjnego)
Art. 11a. 1. Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.
2. W przypadku inwestycji drogowej realizowanej na obszarze dwóch lub więcej województw, decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje wojewoda, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część nieruchomości przeznaczonych na realizację inwestycji drogowej. (Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych)
2. Ustawa zawiera także przepisy przejściowe lub dostosowujące oraz przepisy uchylające, jeżeli reguluje dziedzinę spraw uprzednio unormowaną przez inną ustawę.
3. Ustawa może zawierać przepisy
wprowadzające zmiany w innych
ustawach (przepisy zmieniające)
oraz przepisy o wygaśnięciu jej
mocy obowiązującej.
Zadania: 26, 19, 20
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
§ 30. 1. W przepisach przejściowych reguluje się wpływ nowej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy albo ustaw dotychczasowych.
2. W przepisach przejściowych rozstrzyga się w szczególności:
1) sposób zakończenia postępowań będących w toku (wszczętych w czasie obowiązywania dotychczasowych przepisów i niezakończonych ostatecznie do dnia ich uchylenia), skuteczność dokonanych czynności procesowych oraz organy właściwe do zakończenia postępowania i terminy przekazania im spraw;
2) czy i w jakim zakresie utrzymuje się czasowo w mocy instytucje prawne zniesione przez nowe przepisy;
3) czy zachowuje się uprawnienia i obowiązki oraz kompetencje powstałe w czasie obowiązywania uchylanych albo wcześniej uchylonych przepisów oraz czy skuteczne są czynności dokonane w czasie obowiązywania tych przepisów; sprawy te reguluje się tylko w przypadku, gdy nie chce się zachować powstałych uprawnień, obowiązków lub kompetencji albo chce się je zmienić albo też gdy chce się uznać dokonane czynności za bezskuteczne;
4) czy i w jakim zakresie stosuje się nowe przepisy do uprawnień i obowiązków oraz do czynności, o których mowa w pkt 3;
5) czy i w jakim zakresie utrzymuje się w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie dotychczasowych przepisów upoważniających.
PRZYKŁAD:
Art. 32. Dochodzenie, śledztwo albo postępowanie sądowe wszczęte lub prowadzone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy jest prowadzone nadal w dotychczasowej formie lub trybie i mają do niego zastosowanie przepisy szczególne dotyczące tej formy lub trybu postępowania w brzmieniu dotychczasowym, z wyjątkiem art. 517g § 1 oraz art.
517i § 2 ustawy, o której mowa w art. 1 niniejszej ustawy, które stosuje się w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
(USTAWA z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw)
PRZEPISY DOSTOSOWUJĄCE
§ 35. 1. W przepisach dostosowujących reguluje się w szczególności:
1) sposób powołania po raz pierwszy organów lub instytucji tworzonych nową ustawą;
2) sposób przekształcenia organów lub instytucji utworzonych na podstawie dotychczasowej ustawy w organy lub instytucje tworzone przez nową ustawę;
3) sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych nową ustawą, zasady zagospodarowania ich mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotychczasowych pracowników.
2. W przepisach dostosowujących można wyznaczyć termin dostosowania organów lub instytucji do nowej ustawy.
PRZYKŁAD:
Art. 4. Do mienia i finansów Krajowej Szkoły stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące państwowych szkół wyższych. Uprawnienia ministra właściwego w rozumieniu tych przepisów w odniesieniu do Krajowej Szkoły wykonuje Minister Sprawiedliwości.
(USTAWA z dnia 23 stycznia 2009 r. o
Krajowej Szkole Sądownictwa i
Prokuratury)
Art. 88. 1. Członkowie Trybunału wchodzący w jego skład w dniu wejścia w życie ustawy stają się sędziami Trybunału w rozumieniu ustawy.
2. Kadencja sędziów Trybunału wybranych na podstawie art. 15 ust. 2 i 4 oraz art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym trwa osiem lat od chwili wyboru.
3. Sejm dokona wyboru sędziów Trybunału w liczbie niezbędnej do dostosowania Trybunału do wymogów określonych w art. 5
PRZEPISY KOŃCOWE
KOLEJNOŚĆ:
przepisy uchylające;
przepisy o wygaśnięciu mocy ustawy (tylko w razie potrzeby);
przepisy o wejściu ustawy w życie;
PRZEPISY UCHYLAJĄCE
§ 39:
„
W przepisie uchylającym wyczerpująco
wymienia się ustawy lub poszczególne przepisy,
które ustawa uchyla; nie poprzestaje się na
domyślnym uchyleniu poprzedniej ustawy ani jej
przepisów przez odmienne uregulowanie danej
sprawy w nowej ustawie.”
PRZEPISY UCHYLAJĄCE
Jeżeli ustawa w sposób całkowity i wyłączny
reguluje daną dziedzinę spraw, a wyczerpujące
wymienienie przepisów ustaw dotychczas
obowiązujących w danej dziedzinie napotyka
znaczne trudności, można wyjątkowo w przepisie
uchylającym posłużyć się zwrotem:
„Tracą moc wszelkie dotychczasowe przepisy dotyczące spraw uregulowanych w ustawie; w szczególności tracą moc ...”.PRZEPISY UCHYLAJĄCE
Art. 1. Tracą moc wszelkie dotyczące spraw uregulowanych w ustawie; w szczególności tracą moc:
1) art. 12 ustawy z dnia 12 maja 1990 r. o lasach (Dz. U. Nr 12, poz. 34);
2) art. 50 – art. 80 ustawy z dnia 1 czerwca 2000 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 100, poz. 885);
3) art. 17 i art. 73 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
(Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 50).
PRZEPISY O WYGAŚNIĘCIU MOCY OBOWIĄZUJĄCEJ
Art. 160. Ustawa obowiązuje do dnia 31 grudnia 2005 r.
Art. 160. Ustawa obowiązuje do dnia przystąpienia
Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
PRZEPISY O WEJŚCIU W ŻYCIE
§ 43. W ustawie zamieszcza się przepis określający termin jej wejścia w życie, chyba że termin ten określają odrębne przepisy ustawy wprowadzającej.
§ 44. 1. Ustawa powinna wchodzić w życie w całości w jednym terminie.
2. Odstępstwo od zasady, o której mowa w ust. 1, może nastąpić wyjątkowo w przypadku, gdy zróżnicowanie terminów wejścia w życie poszczególnych przepisów ustawy jest niezbędne do zrealizowania celu ustawy oraz nie narusza jej spójności.
3. Jeżeli zróżnicowanie terminów wejścia w życie poszczególnych przepisów ustawy mogłoby naruszać jej spójność lub zmniejszać jej komunikatywność, a dana instytucja prawna ma mieć zastosowanie do zdarzeń lub stanów rzeczy zaistniałych lub powstałych od określonego dnia, wyraża się to w odrębnym przepisie jednoznacznie określającym tę instytucję oraz te zdarzenia lub stany rzeczy.
§ 45. 1. Przepisowi o wejściu w życie ustawy można nadać brzmienie:
1) "Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia";
2) "Ustawa wchodzi w życie po upływie ... (dni, tygodni, miesięcy, lat) od dnia ogłoszenia";
2a) "Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia";
3) "Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia" albo "Ustawa wchodzi w życie ... dnia ... miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia";
3a) "Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie ...
(dni, tygodni, miesięcy, lat) od dnia ogłoszenia";
4) "Ustawa wchodzi w życie z dniem ... (dzień oznaczony kalendarzowo)";
5) "Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia";
6) "Ustawa wchodzi w życie ..., z wyjątkiem art. ..., który wchodzi w życie ...";
7) "Ustawa wchodzi w życie w terminie określonym w ustawie z dnia ... - ... (tytuł ustawy wprowadzającej) (Dz. U. ...)".
2. Liczbę dni, tygodni, miesięcy lub lat, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 3a, zapisuje się cyframi arabskimi albo słownie. Określenie dnia i miesiąca, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zapisuje się słownie.
Np. Ustawa z dnia 10 lutego 2017 r. o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa (Dz. U. poz.
623) wchodzi w życie z dniem 1 września 2017 r.
§ 46. 1. Wejścia w życie ustawy albo jej poszczególnych przepisów nie uzależnia się od
wystąpienia zdarzenia przyszłego, chyba że jest tokonieczne ze względu na zakres regulacji ustawy albo jej poszczególnych przepisów, a termin wystąpienia zdarzenia przyszłego można ustalić w sposób niebudzący wątpliwości i zostanie on urzędowo podany do wiadomości publicznej.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, ustawa
powinna określać formę urzędowego podania do
wiadomości publicznej terminu wystąpienia zdarzenia
przyszłego oraz organ właściwy do dokonania tej
czynności.
PRZEPISY O WEJŚCIU W ŻYCIE (§ 45)
„Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia”
24 lipca + 14 dni = 8 sierpnia
Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia”
14 kwietnia + miesiąc = 15 maja
PRZEPISY O WEJŚCIU W ŻYCIE (§ 45)
„Ustawa wchodzi w życie drugiego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia”.
Ustawa wejdzie w życie 2 października
Dzień ogłoszenia: 24 lipca.
Zadania: 21, 22, 23, 30, 31, 32
TYPOWE ŚRODKI TECHNIKI PRAWODAWCZEJ
Dział VIII
§ 144. 1. Jeżeli norma ma być adresowana do każdej osoby fizycznej, adresata tej normy wskazuje się wyrazem "kto".
2. Jeżeli zakres adresatów normy ma być węższy niż wskazany w ust. 1, wyznacza się go przez użycie odpowiedniego określenia rodzajowego.
3. W przypadkach, o których mowa w ust.
1 i 2, określenia adresata normy nie
poprzedza się wyrazem "każdy"
Art. 117. § 1. Kto wszczyna lub prowadzi wojnę napastniczą,podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
§ 2. Kto czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego w § 1,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§ 3. Kto publicznie nawołuje do wszczęcia wojny napastniczej lub publicznie pochwala wszczęcie lub prowadzenie takiej wojny,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
(Kodeks karny)
DEFINICJE
§ 146. 1. W ustawie lub innym akcie normatywnym formułuje się definicję danego określenia, jeżeli:
1) dane określenie jest wieloznaczne;
2) dane określenie jest nieostre, a jest pożądane ograniczenie jego nieostrości;
3) znaczenie danego określenia nie jest powszechnie zrozumiałe;
4) ze względu na dziedzinę regulowanych spraw istnieje potrzeba ustalenia nowego znaczenia danego określenia.
2. Jeżeli określenie wieloznaczne występuje tylko w jednym przepisie prawnym, jego definicję formułuje się tylko w przypadku, gdy wieloznaczności nie eliminuje zamieszczenie go w odpowiednim kontekście językowym.
PRZYKŁAD:
Rozdział XIV
Objaśnienie wyrażeń ustawowych
Art. 115. § 1. Czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej.
….
§ 15. W rozumieniu tego kodeksu za statek wodny uważa się także stałą platformę umieszczoną na szelfie kontynentalnym.
§ 17. Żołnierzem jest osoba pełniąca czynną służbę wojskową.
§ 18. Rozkazem jest polecenie określonego działania lub zaniechania wydane służbowo żołnierzowi przez przełożonego lub uprawnionego żołnierza starszego stopniem.
DEFINICJA AGREGATOWA:
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) cenie - należy przez to rozumieć cenę w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o
informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. poz. 915);
1a) cyklu życia produktu - należy przez to rozumieć wszelkie
….;
2) dostawach - należy przez to rozumieć …;
2a) dynamicznym systemie zakupów - należy przez to rozumieć …;
3) kierowniku zamawiającego - należy przez to rozumieć osobę lub organ, …;
4) (uchylony);
5) najkorzystniejszej ofercie - należy przez to rozumieć ofertę, która …
5a) newralgicznych robotach budowlanych - należy przez to rozumieć …;
5b) newralgicznym sprzęcie - należy przez to rozumieć …;
5c) newralgicznych usługach - należy przez to …;
5d) obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć …;
(Kodeks pracy)
Art. 9. § 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o
prawie pracy, rozumie się przez to przepisy
Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i
aktów wykonawczych, określające prawa i
obowiązki pracowników i pracodawców, a także
postanowienia układów zbiorowych pracy i
innych opartych na ustawie porozumień
zbiorowych, regulaminów i statutów
określających prawa i obowiązki stron stosunku
pracy.
STYLIZACJE W DEFINICJACH
1)stylizacja semantyczna:
Określenie „A” oznacza przedmiot „B”
2) stylizacja słownikowa:
Określenie „A” oznacza tyle co wyrażenie „B”
3) stylizacja przedmiotowa:
A jest to B
DEFINICJA ZAKRESOWA
§ 153.
Wylicza elementy składowa zakresu definiowanego określenia. Zgodnie z Zasadami techniki prawodawczej definicję taką formułuje się w jednym przepisie prawnym i obejmuje się nią cały zakres definiowanego pojęcia (definicja pełna) np.
Art. 5. Określenie „aparatura” oznacza urządzenia elektryczne i elektroniczne oraz instalacje i systemy, które zawierają…
Jeżeli nie jesteśmy w stanie wymienić wszystkich
elementów składających się na zakres pojęcia używamy
zwrotów: „w szczególności”, „zwłaszcza”.
ZADANIA:
16, 17
SKRÓTY:
§ 154. 1. Dla oznaczenia określenia złożonego, składającego się z więcej niż jednego wyrazu, które wielokrotnie powtarza się w tekście aktu normatywnego, można wprowadzić jego skrót.
2. Skrót wprowadza się w przepisach ogólnych aktu normatywnego lub jego jednostki systematyzacyjnej albo w tym przepisie tego aktu, w którym po raz pierwszy zostało użyte skracane określenie złożone.
3. Skracane określenie złożone przytacza się w tekście aktu normatywnego po raz pierwszy w pełnym brzmieniu, a skrót formułuje się w postaci "...(określenie złożone w pełnym brzmieniu), zwane dalej ...
("skrót")". Skrót może składać się z pierwszych liter skracanego określenia złożonego, napisanych wielkimi lub małymi literami, z jednego spośród wyrazów wchodzących w skład określenia złożonego albo z wyrazu niewchodzącego w skład tego określenia.
4. Skrótu nie wprowadza się w tym samym przepisie, w którym formułuje się definicję.
Art. 1. 1. Tworzy się Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury, zwaną dalej "Krajową Szkołą".
(Ustawa o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury)
ZADANIA: 18