Ks. Stanisław Skurczyński 4 IV 1892

(1)

Zygmunt Włodzimierz Pyzik

-13 VI 1972

Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego 9, 559-560

(2)

KS. STANISŁAW SKURCZYNSKI 4 IV 1892 — 13 VI 1972

13 czerwca 1972 roku zmarł w wieku 80 lat ks. Stanisław Skurczyński, zasłu żony dla nauki i m uzealnictw a archeo log amator, zam iłowany kolekcjoner za bytków archeologicznych, num izm atycz nych oraz przyrodniczych z zakresu geo

logii i entomologii. Był w ielkim społecz nikiem, gorącym patriotą i bardzo do brym człowiekiem . Archeologia stanowiła pasję jego życia i w ielką przygodę, któ rej nigdy nie m iał dosyć i służył jej w iernie przez całe życie.

(3)

560 Z ż a ło b n e j karty

Urodził się 4 kw ietnia 1892 r. w P iń  czowie. Po ukończeniu m iejscow ego pro- gimnazjum odbył następnie studia teolo giczne w Seminarium Duchownym w Kielcach. Po otrzymaniu św ięceń praco w ał w Gnojnie, W awrzeńczycach i N iw - ce, a od 1920 roku już jako proboszcz kolejno w Korytnicy, Brzegach i naj dłużej w Gnojnie koło Chmielnika, gdzie spędził 29 lat życia. Będąc od 1963 r. na em eryturze m ieszkał w charakterze re zydenta w Bogucicach, Chełmcach i przez kilka m iesięcy w swym rodzinnym P iń  czowie, gdzie zaskoczyła go niespodzia nie śmierć.

Z archeologią zetknął się już w la  tach młodzieńczych i był w niej czynny przez 60 lat. W porozum ieniu z w ładza mi konserwatorskimi i placówkami m u zealnym i prowadził liczne badania tere now e powierzchniowe i ratownicze. Od krył w iele cennych stanow isk archeolo gicznych w ponad stu miejscowościach południowej i zachodniej części K ielec czyzny. Odznaczał się w yjątkową intuicją odkrywczą. Do najznaczniejszych jego znalezisk należą zespoły z okresu w p ły w ów rzymskich, jak „grób książęcy” z si- tulą jako popielnicą i bogatym w yposa żeniem ze Stawian w pow. pińczowskim , dwa groby kowali z Szańca w pow. bu skim i Korytnicy w pow. jędrzejowskim , zaw ierające bogaty inw entarz narzędzi

żelaznych, oraz groby wojow ników .

Oprócz wym ienionych, odkrył ponadto w iele innych cennych stanowisk, w tym parę dużych cm entarzysk kultury łużyc kiej (Balice, Janowice), grobów kloszo w ych (Korytnica, R zeszutki), osadę ze starszej fazy w czesnego średniow iecza w Borkach pod Kielcami, czy w reszcie gro dzisko w Gnojnie.

Był też niezmordowanym popularyza torem w iedzy o pradziejach. W okresie

m iędzywojennym urządził na użytek

ogółu prywatny pokaz archeologiczny

obrazujący kulturę starożytnych m iesz kańców Ponidzia, który zw iedziły liczne wycieczki z terenu Kielecczyzny i dal szych stron kraju. W ygłosił w iele odczy tów o znaczeniu zabytków archeologicz nych i potrzebie ich ochrony.

Ks. Stanisław Skurczyński był auto rem kilku prac drukowanych, m iędzy in  nymi obszernego artykułu źródłowego pt. Archeolog na probostw ie opublikowa nego w „Pamiętniku K ieleckim ” (Kiel ce 1947, s. 9—40). Zamieścił też kilka pu blikacji w „Dawnej Kulturze” i „Z otchłani w ieków ”.

B ył aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa A rcheologicznego i odda nym przyjacielem w ielu archeologów, którym w każdej potrzebie udzielał w y datnej, a zawsze bezinteresownej po mocy i gościny podczas ich badań tere nowych, a także chętnie udostępniał im sw e bogate zbiory do różnych opracowań naukowych (prac magisterskich, doktor skich i innych).

W latach sześćdziesiątych prawie całą sw ą kolekcję archeologiczną liczącą po nad sto tysięcy zabytków przekazał Mu zeum Świętokrzyskiem u w Kielcach oraz n owo powstałym placówkom muzealnym w Szydłow ie i Pińczowie, dzięki czemu w ielki dorobek tego niepospolitego Czło w iek a stał się własnością ogólnospołecz ną — na użytek nauki i kultury.

Ks. Stanisław Skurczyński został po grzebany w Pińczowie. Cześć Jego pa mięci!