Diagnostyka zaburzen ze spektrum autyzmu

Dorota Prażmowska

Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej IMiD

Diagnostyka zaburzeń ze

spektrum Autyzmu

Całościowe zaburzenia rozwojowe F84 wg

ICD -10

Kryteria:

- Nieprawidłowości w interakcjach społecznych

- Deficyty komunikacji i we wzorcach

porozumiewania się

- Ograniczony, stereotypowy, powtarzający się

wzorzec zainteresowań i aktywności.

Klasyfikacja ICD 10

• Autyzm dziecięcy

• Autyzm atypowy

• Zespół Retta

• Inne dziecięce zaburzenia dezintegracyjne

• Zaburzenia hiperkinetyczne z towarzyszącym

upośledzeniem umysłowym i ruchami

stereotypowymi

• Zespół Aspergera

Wczesne symptomy zaburzeń ze spektrum

autyzmu

• Pierwsze objawy autyzmu zauważalne są pomiędzy 6 a 12 mż

• Większość dzieci w 6 mż nawiązuje jeszcze relatywnie prawidłowy kontakt wzrokowy, prezentują uśmiech

społeczny- częstotliwość zmniejsza się pomiędzy 6mż a 12mż

Wczesne objawy

Pierwsze objawy:

• Brak prawidłowej reakcji na własne imię

• Brak współgrania emocjonalnego z innymi osobami • Nieokazywanie przywiązania

• Zubożała wokalizacja

• Zachowanie stereotypowe

• Nietypowe reakcje na bodźce sensoryczne • Nietypowa eksploracja przedmiotów

Wczesne objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu

Niespecyficzne objawy: • - zaburzenia snu

• - zaburzenia łaknienia

• 30% rodziców widzi zaburzenia w 1 roku życia • 80% rodziców widzi zaburzenia w 2 roku życia

Narzędzia wczesnej diagnozy

Badania ( min.):

- Steiner A., GoldsmithT.R, Snow A.V, Charaska K. „Practitioner’s Guide to Assesment of Autism Spectrum Disorders in Infants and Toddlers” 2012

- StoneW.L, Coonrod E.E, Ousley O.Y „ Brief report:screening tool for autism in two-year olds (STAT): development and preliminary

data”2000

• wskazują, że można postawić stabilną diagnozę zaburzenia ze spektrum autyzmu u dzieci w 2 rż ( diagnoza powtarzalna w 80-100%):

Diagnoza

• Diagnoza powinna być postawiona w oparciu o kryteria

diagnostyczne ( w naszym wypadku o kryteria ICD-10)

Materiał do oceny kryteriów zbieramy przeprowadzając zespołowo: - Ustrukturyzowany wywiad ( min. ADI-R Autism Diagnostic

Interview-Revised),

- Obserwacje kliniczne ( min. ADOS Autism Diagnostic Observation Schedule

- Kwestionariusze – wypełniane przez rodziców ( min. Q-CHAT, The Checklistist for Autism in Toddlers)

- Testy i interaktywne narzędzia skriningowe ( min. STAT, polska wersja Skrinigowy Test w Autyzmie dla małych dzieci STAT)

ICD 10 kryteria badawcze

- autyzm dziecięcy

• A. Nieprawidłowy lub upośledzony rozwój wyraźnie

widoczny przed 3 rokiem życia w co najmniej jednym z obszarów:

1. rozumienie i ekspresja językowa używane w społecznym porozumiewaniu się,

2. rozwój wybiórczego przywiązania społecznego lub wzajemnych kontaktów społecznych

Diagnoza autyzmu – ICD 10

• B. W sumie co najmniej 6 objawów spośród wymienionych w punktach (1), (2) i (3), przy czym co najmniej dwa z nich z punktu (1) i po co najmniej jednym z punktów (2) i (3): •

1. Jakościowe nieprawidłowości wzajemnych interakcji społecznych przejawiane co najmniej w dwóch z

Diagnoza autyzmu - ICD 10

• a) niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postaw ciała i gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych,

• b) niedostateczny (odpowiednio do wieku umysłowego i mimo licznych okazji) rozwój związków rówieśniczych obejmujących wzajemnie podzielane zainteresowania, czynności i emocje,

Diagnoza autyzmu ICD -10

• c) brak odwzajemniania społeczno-emocjonalnego, przejawiający się upośledzeniem lub odmiennością

reagowania na emocje innych osób, albo brak modulacji zachowania odpowiedniej do społecznego kontekstu, albo słaba integracja zachowań społecznych, emocjonalnych i komunikacyjnych,

Diagnoza autyzmu – ICD -10

d) brak spontanicznej potrzeby dzielenia się z innymi osobami radości, zainteresowań lub osiągnięć

(np. brak pokazywania, przynoszenia lub podkreślania wobec innych osób przedmiotów swego indywidualnego zainteresowania).

Diagnoza autyzmu- ICD-10

• 2. Jakościowe nieprawidłowości w porozumiewaniu się przejawiane co najmniej w jednym z obszarów:

a) opóźnienie lub zupełny brak rozwoju mówionego języka, które nie wiążą się z próbą kompensowania za pomocą

gestów lub mimiki jako alternatywnego sposobu

porozumiewania się (często poprzedzane przez brak komunikatywnego gaworzenia),

Diagnoza autyzmu_ICD-10

• b) względny niedostatek inicjatywy i wytrwałości w

podejmowaniu wymiany konwersacyjnej (na jakimkolwiek występującym poziomie umiejętności językowych), w

której zachodzą zwrotne reakcje na komunikaty innej osoby,

Diagnoza autyzmu-ICD-10

• c) stereotypowe i powtarzające się, idiosynkratyczne wykorzystanie słów i wyrażeń,

• d) brak spontanicznej różnorodności zabawy w udawanie („na niby”) lub zabawy naśladującej role społeczne.

Diagnostyka autyzmu – ICD-10

3. Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce

zachowania, zainteresowań i aktywności przejawiane w co najmniej jednym z następujących obszarów:

Diagnoza autyzmu-ICD-10

• a) pochłonięcie jednym lub liczniejszymi stereotypowymi zainteresowaniami o nieprawidłowej treści i

zogniskowaniu, albo jednym lub więcej zainteresowaniami nieprawidłowymi z powodu swej intensywności i

Diagnoza autyzmu-ICD-10

• b) wyraziście kompulsywne przywiązanie do

specyficznych, niefunkcjonalnych czynności rutynowych i zrytualizowanych,

• c) stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe, obejmujące albo stukanie lub kręcenie palcami, albo

Diagnoza autyzmu-ICD-10

• d) koncentracja na cząstkowych lub niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów, służących do zabawy (jak: ich zapach, odczucie powierzchni lub powodowanego hałasu lub wibracji).

Diagnoza autyzmu- ICD-10

• C. Obrazu klinicznego nie można wyjaśnić innymi

odmianami całościowymi zaburzeń rozwojowych - ASD, specyficznymi rozwojowymi zaburzeniami rozumienia języka z wtórnymi trudnościami

społeczno-emocjonalnymi, reaktywnymi zaburzeniami przywiązania ani zaburzeniem selektywności

przywiązania, upośledzeniem umysłowym z cechami zaburzeń emocji i zachowania, schizofrenią o wczesnym początku, ani zespołem Retta.

Autyzm atypowy

• F84.10 – nietypowość wieku > 3 rż (nie spełnione kryterium A, spełnione B i C dla autyzmu

• F84.11-nietypowośc symptomatologii -spełnione kryterium A i C, nie spełnione B - nie spełnia liczby obszarów

nieprawidłości

• F84.12- nietypowość zarówno wieku jak i symptomatologii - spełnione kryterium C, nie spełnione B i A

Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne

• A. Rozwój prawidłowy do 2 rż – odp. do wieku

• B. Utrata umiejętności w zakresie: 1.ekspresja i rozumienie języka, zabawa, umiejętności społeczne, zachowania

adaptacyjne, kontrola nad oddawaniem moczu i stolca, umiejętności ruchowe-wyraźna utrata co najmniej 2 pkt. • C. Kryterium zdefiniowane dla autyzmu jako B

Zaburzenia hiperkinetyczne z upośledzeniem

umysłowym i ruchami stereotypowymi F84.4

• A. Ciężka, nadmierna aktywność ruchowa: • - stały niepokój ruchowy

• - znaczna trudność w pozostawaniu w pozycji siedzącej, przysiadanie na kilka sekund

• - wybitna aktywność w sytuacjach wymagających względnego spokoju

• - bardzo szybka zmiana czynności – nie trwają zwykle dłużej niż minutę

F84.4 (c d.)

B. Powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania i aktywności przejawiające się co najmniej dwoma z następujących:

• - sztywne, powtarzane manieryzmy ruchowe • - nadmierne, niefunkcjonalne powtarzanie

czynności o stałej postaci

F84.4 (c d.)

C. Iloraz inteligencji poniżej 50

D. Brak upośledzenia społecznego charakterystycznego dla autyzmu, są obecne:

• - rozwojowe właściwe wykorzystywanie kontaktu wzrokowego, ekspresji i postawy

• - zbliżanie do innych osób w celu otuchy, uczucia, przynajmniej niekiedy

F84.4

E. Zaburzenie nie spełnia kryteriów autyzmu (F84.0 i F84.1) dziecięcego zaburzenia dezintegracyjnego ( F84.3) ani

Zespół Aspergera F84.5

• A. Brak istotnego klinicznie opóźnienia w zakresie języka mówionego i rozumienia języka lub rozwoju czynności poznawczych

• B. Jakościowe nieprawidłowości we wzajemnych interakcjach, ew. niezdarność

• C. Niezwykle nasilone, wyizolowane zainteresowania, sztywne wzorce, stereotypie

Całościowe zaburzenia rozwojowe, nie

określone F84.9

• Zaburzenia pasujące do ogólnego opisu całościowych zaburzeń rozwoju ale nie spełniają kryteriów żadnych innych zaburzeń spośród oznaczonych kodami F84.

Wywiad ADI-R

• Kompleksowy, wystandardyzowany i częściowo ustrukturyzowany wywiad do przeprowadzania z

rodzicami lub opiekunami osób z ASD (przeszkolony diagnosta)

• Zaleca się stosowanie ADI-R od 24 miesiąca wieku umysłowego (dzieci i dorośli)

• Wysoka trafność teoretyczna ( wywiad uwzględnia kryteria ICD -10 i DSM-IV)

Wywiad ADI-R

• Wprowadzenie - pytania wstępne, sytuacja rodzinna, proces edukacji, etapy diagnozy i terapii, trudności rozwojowe w rodzinie

• Wczesny rozwój dziecka – początki symptomów, początek postrzegany z perspektywy czasu, kamienie milowe w

rozwoju dziecka, trening czystości, mowa • Nabywanie i utrata umiejętności

Wywiad ADI-R

• Język i funkcjonowanie komunikacji – rozumienie języka, używanie ciała innych do komunikacji, artykulacja,

stereotypowość mowy i echolalie, werbalizacje społeczne, konwersacje, niestosowność pytań, używanie zaimków, neologizmy, język idiosynkratyczny, rytuały werbalne,

intonacja mowy, głośność, tempo, rytm, komunikatywność mowy, gesty

Wywiad ADI-R

• Rozwój społeczny i zabawa: z rówieśnikami, uśmiech

społeczny, kierowanie uwagi, proponowanie podzielenia się, podzielanie radości, pocieszanie, inicjowanie

kontaktów społecznych, zakres wyrazu twarzy do komunikacji, nieadekwatność ekspresji i reakcji

społecznych, ulubione zajęcia, zabawa z naśladowaniem, zabawy grupowe z rówieśnikami, przyjaźnie,

Wywiad ADI-R

• Zachowanie i zainteresowania – niezwykłe

zaabsorbowanie, ograniczone zainteresowania, powtarzające się używanie przedmiotów lub

zainteresowanie ich częściami, kompulsje, rytuały, nietypowe zainteresowania sensoryczne, nadmierna ogólna wrażliwość na hałas, negatywne reakcje na określone bodźce sensoryczne,

Wywiad ADI-R

• Zachowania i zainteresowania

( kontynuacja):opór wobec błahych zmian w otoczeniu, nietypowe przywiązanie do przedmiotów, manieryzm w obrębie dłoni i palców i palców, stereotypowe ruchy ciała, ruchy rąk w linii środkowej ciała, chód, agresja wobec

opiekunów, agresja wobec innych osób, samouszkodzenia, hiperwentylacja, omdlenia, drgawki, utraty przytomności, zdolności.

STAT - diagnoza autyzmu

Oparte na doświadczeniu empirycznym, interaktywne narzędzie przesiewowe pod katem autyzmu do stosowania dla dzieci w wieku 24 – 36 miesięcy ( 24 miesiące i 0 dni do wieku 35 miesięcy i 29 dni)

(Vanderbilt Kennedy Center – Treatment and Research Institute for Autism Spektrum Disorder s -TRIAD )

STAT

• Cel : wykazanie ryzyka autyzmu

• Wynik 2 lub więcej plasuje dziecko w grupie ryzyka – skierowanie dziecka do dalszej diagnozy

• Wynik poniżej grupy ryzyka może oznaczać inne

zaburzenia rozwojowe – skierowanie na dalsze badania zgodnie zaleceniami specjalisty

STAT

Cztery moduły badawcze:

Proszenie ( 2 pozycje )

Kierowanie Uwagi ( 4 pozycje ) Naśladowanie ( 4 pozycje )

STAT

• Zabawa naprzemienna

(

badający na przemian wykonują czynności daną zabawką)

• Zabawa funkcjonalna

( wykorzystanie zabawki zgodny z celem, do którego została zaprojektowana )

STAT

• Definicja „proszenia” jako komunikatu mającego na celu uzyskanie czegoś od innej osoby

• W przypadku STAT dziecko powinno skłonić inną osobę do wręczenia mu upragnionego przedmiotu ( np. cukierka) lub wykonania pożądanej czynności ( np. otwarcia pojemnika ze słodyczami lub bańkami ).

• Celem jest uzyskanie czegoś , a nie sama interakcja społeczna • Ważna również ocena zachowania niewerbalnego

STAT

• Zachowania kwalifikujące się jako wyrażenie prośby: - Kontakt wzrokowy - Prośba słowna - Wokalizacja - Wręczanie przedmiotu - Wskazywanie - Manipulowanie ręką

Należy pamiętać, że dzieci mogą prosić o „bańki” lub „przekąskę”, a jednocześnie nie zaliczyć pozycji testowych związanych z proszeniem

STAT

• Kierowanie uwagi definiuje się jako akt komunikacji służący funkcji dzielenia się polem uwagi lub zainteresowaniem z inną osobą

• Cel kierowania uwagi – nawiązanie interakcji społecznej, a nie pozyskanie czegoś

• Zachowania kwalifikowane jako kierowanie uwagi:

kontakt wzrokowy, komentarz społeczny, pytanie, nazwanie przedmiotu, wokalizacja/pisk, zmiana afektu, wskazanie, pokazywanie

STAT

Modelowanie konkretnej czynności z odpowiednią wokalizacją i zachętą, żeby dziecko zrobiło to samo - Naśladowanie

Ocena prób:

• Zaliczone - dziecko właściwie naśladuje czynność,

• Wyłaniające się - dziecko usiłuje naśladować czynność, jednak naśladowanie jest tylko częściowo właściwe,

• Niezaliczone - dziecko nie próbuje naśladować czynności lub manipuluje przedmiotem bez naśladowania czynności.

Test CAST – diagnoza Zespołu Aspergera

• Obecnie trwa przystosowywanie wywiadu na warunki polskie

• Kwestionariusz przesiewowy (> 15 możliwe spektrum autyzmu) – należy uzupełnić oceną kliniczną i

The Childhood Asperger Syndrom Test

( CAST)

• Czy syn/córka łatwo włącza się do zabawy z innymi dziećmi? tak/nie • Czy podchodzi do pani spontanicznie, żeby porozmawiać? tak/nie • Czy mówił/mówiła w wieku 2 lat? tak/nie

• Czy lubi sport? tak/nie

• Czy jest dla niego/niej ważne, aby pasować do rówieśników? tak/nie

• Czy zdaje się zauważać nietypowe szczegóły, które inni pomijają? tak/nie • Czy ma skłonność do dosłownego rozumienia rzeczy? tak/nie

• Czy w wieku 3 lat spędzał/spędzała dużo czasu udając ( np. bawiąc się w odgrywanie super-bohatera albo wydając przyjęcia dla lalek)? tak/nie • Czy lubi robić ciągle te same rzeczy w ten sam sposób? tak/nie

• Czy jest mu/jej łatwo pozostawać w interakcji z innymi dziećmi? tak/nie • Czy potrafi utrzymać dwustronną, wymienną konwersację? tak/nie

• Czy potrafi czytać, stosownie do swojego wieku? tak/nie

The Childhood Asperger Syndrom Test

(CAST)

• Czy ma jakieś zainteresowania, które zajmują tyle czasu , że robi niewiele poza nimi? tak/nie

• Czy ma przyjaciół, a nie tylko znajomych? tak/nie

• Czy często przynosi Pani/Panu pokazać rzeczy, które go/ją interesują ?tak/nie • Czy lubi żartować, robić kawały ? tak/nie

• Czy ma trudności w zrozumieniu zasad kulturalnego zachowania się ?tak /nie • Czy wydaje się, że ma niezwykłą pamięć do szczegółów? tak/nie

• Czy jego/jej głos jest nietypowy( np. nadmiernie dorosły, płaski lub bardzo monotonny)?tak/nie

• Czy ludzie są dla niego/niej ważni? tak/nie • Czy potrafi się samodzielnie ubrać? tak/nie

• Czy dobrze sobie radzi z wymienną konwersacją ? tak/nie

• Czy bawi się z innymi dziemi w zabawy wyobrażeniowe i podejmuje odgrywanie ról? tak/nie

The Childhood Asperger Syndrome Test

( CAST)

• Czy często robi lub mówi rzeczy, które są nietaktowne lub społecznie niewłaściwe? tak/nie

• Czy potrafi policzyć do 50 bez pominięcia żadnej liczby? tak/nie • Czy nawiązuje zwyczajny kontakt wzrokowy? tak/nie

• Czy wykonuje jakieś nietypowe i powtarzające się ruchy? tak/nie

• Czy jego/jej zachowanie społeczne jest bardzo „jednostronne” i zawsze na jego/jej warunkach? tak/nie

• Czy mówi czasem „ty” lub „on” /„ona” gdy myśli „ja”? tak/nie

• Czy woli aktywności angażujące wyobraźnię, takie jak zabawa w teatr lub opowiadanie bajek, od liczb, faktów? tak/nie

• Czy traci czasem słuchacza, ponieważ nie wyjaśnia mu o czy mówi? tak/nie • Czy umie jeździć na rowerze ( nawet jeśli rower ma boczne kółka)?tak/nie • Czy narzuca sobie lub innym rutynę, która powoduje problemy ? tak/nie • Czy obchodzi ją/jego jak jest postrzegany przez grupę? tak/nie

The Childhood Asperger Syndrom Test

(CAST)

• Czy często zmienia temat rozmowy na swój ulubiony, a nie podąża za tym, co mówi druga osoba? tak/nie

• Czy używa dziwacznych lub nietypowych zwrotów ? tak/nie Obszar specjalnych potrzeb

należy odpowiednio wypełnić :

> Czy nauczyciele lub lekarze okazywali kiedykolwiek jakieś zaniepokojenie jego/jej rozwojem? tak/nie

Jeśli tak opisz:

➢ Czy kiedykolwiek otrzymał, którąś z poniższych diagnoz: - Opóźnienie rozwoju językowego tak/nie

- Nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi tak/nie - Trudności ze słuchem lub wzrokiem

- Zaburzenia ze spektrum autyzmu, włączając zespół Aspergera - Niepełnosprawność fizyczną

ADOS

2

-

ocena kliniczna

Obserwacja kliniczna osoby z podejrzeniem ASD poprzez dostosowany moduł :

• Moduł 0–dla małych dzieci ( 12-30miesięcy)

• Moduł 1 – mowa pojedynczymi słowami, osoby niewerbalne ( dzieci >30miesiaca)

• Moduł 2 – frazy, pojedyncze zdania

• Moduł 3 – płynna mowa (dzieci/młodzież) • Moduł 4 - płynna mowa ( młodzież /dorośli)

Badanie bez ograniczeń czasowych, wskazane nagrywanie celem weryfikacji sesji, duża czułość i swoistość!

ADOS – badane obszary

• - poszukiwanie pomocy

• - integrowanie komunikacji

• - reagowanie na imię i kontakt wzrokowy • - umiejętność zabawy symbolicznej

• - podzielanie radości w zabawie • - konwersacja

ADOS – badane obszary

• naśladowanie

• umiejętności opisowe i narracyjne • myślenie przyczynowo – skutkowe • zachowania społeczne – odpowiedzi

• ocena zachowań rutynowych i stereotypowych • ocena afektu, spontaniczności oraz umiejętności

ADOS badane obszary

• ogólna ocena mowy nieecholalicznej • ocena reakcji na propozycje otoczenia

• nieprawidłowości w mowie (tempo, rytm, spontaniczność, intonacja, głośność)

• stereotypowość/ idiosynkratyczność w używanej mowie • gesty deskryptywne, instrumentalne, informacyjne,

ADOS ocena

• ekspresja twarzy kierowana do otoczenia • wskazywanie, pokazywanie otoczeniu

• spontaniczne inicjowanie kontaktu w zabawie • poczucie kontaktu u badającego

• wyobraźnia, kreatywność

• zabawa z zastosowaniem ról, tematyczna • zainteresowania sensoryczne

ADOS - ocena

• Ogólna aktywność

• Manieryzmy w obrębie dłoni, palców i całego ciała • Zachowania autoagresywne

• Niezwykłe, powtarzające się lub stereotypowe zachowania • Napady złości, agresja, nagłe zmiany zachowania, lęk

ADOS sposoby oceny

• zadania konstrukcyjne

• zabawa wyobrażeniowa miniaturami • zadania demonstracyjne, konwersacja • opisy obrazków i opowiadanie historyjek • zabawa swobodna

• zabawa wspólna

• zabawa na niby, poczęstunek, zabawa ruchowa,

DSM V

- diagnoza autyzmu, zespołu Aspergera, PDD NOS, zaburzeń dezintegracyjnych ujęta jako ASD – autism spectrum disorder - Zespół Retta w DSM V – wyłączony z zaburzeń autystycznych

- ASD może być „z” lub „bez” towarzyszących deficytów intelektualnych

- z towarzyszącymi znanymi medycznymi i genetycznymi zaburzeniami - z towarzyszącymi zaburzeniami neurorozwojowymi, psychicznymi, z

zaburzeniami behawioralnymi, z katatonią (np. ASD z towarzyszącym zespołem Retta)

- osoby z deficytem społecznej komunikacji, których objawy nie spełniają kryteriów ASD należy kodować jako społeczne

( pragmatyczne) zaburzenia komunikacji

DSM- V zmiany

• konieczność wystąpienia symptomów autyzmu we wczesnym dzieciństwie ( zaburzenia społeczne i komunikacyjne oraz sztywne, stereotypowe wzorce

zachowań) ale przy ich braku w okresie późniejszym nie można wykluczyć ASD

• uwzględnianie zaburzeń w obrębie profilu sensorycznego • możliwość łączenia ASD z innymi zaburzeniami

współwystępującymi np. ADHD, ODD, zaburzenia odżywiania, mutyzm wybiórczy, CHAD

( do 70% ma 1 zaburzenie , a 40% do 2 lub więcej zaburzeń dodatkowych)

DSM- V zmiany

• Rozpoznanie ASD w DSM-V:

- Charakterystyczny obraz kliniczny

- Ustrukturyzowany wywiad

- Diagnoza zaburzeń współwystępujących

( badania biochemiczne, genetyczne, obrazowe)

- Wystandaryzowane , interaktywne testy

Nie stosuje się żadnego z powyższych badań pojedynczo! Wielodyscyplinarny zespół – lekarz, psycholog, pedagog,

DSM-V zmiany

• wprowadzenie nowej klasyfikacji zwiększyło swoistość ( redukcja fałszywie dodatnich diagnoz)

• i zmniejszyło czułość ( część pacjentów ze spełnionymi kryteriami DSM-IV nie spełnia kryteriów DSM-V)

• badania Matson J.L , Sipes M. Methods of Early Diagnosis and Tracking for Autism and PDDNOS – 2010 wykazały, że spośród 4453 dzieci ze spektrum autyzmu wg DSM-IV przy zastosowaniu ADI-R i ADOS – 91% miało utrzymaną diagnozę ASD wg DSM-5

DSM 5

•

Poziom funkcjonowania Społeczna komunikacja Ograniczone, powtarzające się zachowanie Potrzeba bardzo intensywnych oddziaływań Poważny deficyt komunikacji Bardzo ograniczone inicjowanie społecznych interakcji, minimalna odpowiedź na społeczne propozycje Nieugiętość w zachowaniu, ekstremalne trudności przy zmianach, ograniczone, sztywne wzorce przenikają do

wszystkich sfer życia Potrzeba intensywnych oddziaływań Deficyt werbalno-niewerbalnej komunikacji nawet przy wsparciu osób na miejscu

Na tyle częsty objaw, że rzuca się w oczy i przenika do

funkcjonowania społecznego, silny stres przy zmianach

Oddziaływania Nietypowe, nieudane odpowiedzi na propozycja społecz. Nieugiętość, sztywność w choćby jednej z sfer

Terapia

• Postawienie diagnozy kluczowe dla wdrożenia prawidłowej terapii

• Praca nad kierowaniem uwagi ma związek z lepszym rozwojem zdolności językowych

• Umiejętność zabawy symbolicznej ma związek z rozwojem kompetencji językowych ale i społecznych

• Brak wczesnej diagnozy i odpowiedniej terapii wpływa niekorzystnie na przystosowanie społeczne