Z działalności Pracowni Konserwacji Malarstwa PKZ Warszawa

Z działalności Pracowni Konserwacji

Malarstwa PKZ Warszawa

Ochrona Zabytków 15/4 (59), 81-84

1962

Ryc. 3. Lublin, „w iniar­ nia”, renesansow e m a­ lowidła ścian, stan po konserw acji (fot. PKZ -

K. Kowalska

Z działalności Pra­

cowni

K onserw acji

M alarstwa P K Z W ar­

szawa

Z ważniejszych prac, wykonywanych przez Pracow nię K onserw acji M alarstw a przy Pracow niach K onserwacji Zabytków w W arszawie należy w ymienić:

W zakresie m a l a r s t w a śc ien n ego w W a r s z a w i e — kontynuację prac na terenie oddanego częściowo w bieżącym roku do użytku Muzeum Narodowego pałacyku w Łazienkach (sala Salomona, supraporty), trw ające nadal prace w B ia­ łym Domku na terenie tegoż zespołu; odkrycie i przeprow adzenie konserw acji malowideł o charakterze plerschowskim na filarach sali w pałacu Tyszkiewiczów. W B o g u s z y c a c h k. Rawy Mazowieckiej zakończono żmudne odsłanianie i ko n ­ serw ację malowideł ściennych kościoła drewnianego z XVI w. oraz znajdującego się w nim w ystroju (patrz omówienie M. Prosnakow ej i M. Puciaty, „O. Z.” 1961, nr 3—4). W pałacu w G o s t k o w i e (woj. łódzkie) prowadzona jest konserw acja Lluzjonistycznych malowideł z początku XIX wieku. W L u b l i n i e zakończona została konserw acja XV-wiecznych malowideł w kaplicy św. Trójcy na Zam ku oraz renesansowych w „W iniarni” na Rynku. Na Śląsku zakończono prace w R u- d z i e ń c u i S i e r o t a c h . W ielorakich zagadnień konserw atorskich dostarczyły prace na terenie pałacu w W i l a n o w i e (omówienie patrz „O. Z.” 1962, n r 3).

Ryc. 4. Biecz, kolegiata, Chrystus ukrzyżowany z tę­ czy, stan po konserw acji w trakcie montażu (1950 r.) (fot. PKZ — R. Kazimierski)

Ryc. 5. Biecz, kolegiata, postać łotra z tęczy, stan przed konserw acją (1959 r.) (fot. PKZ)

Ryc. 6. Biecz, kolegiata, postać łotra z tęczy, stan po konserw acji (1960 r.) (fot. PKZ — R. Kazimierski)

Ryc. 7. Fragment tryptyku pocysterskiego z Bukowa Morskiego, stan w czasie kon­ serw acji

(fot. PKZ)

Ryc. 8. Fragment tryptyku pocysterskiego z Bukowa Morskiego, stan po konserw acji

(fot. PKZ)

Ryc. 9. Fragment tryptyku z Rychnowa — św. Rodzina, stan w czasie konserwacji, widoczne partie odczyszczone

Spośród ciekaw szych przykładów m alarstw a sztalugowego i rze źb y polichro­ m o w a n e j, poddanych zabiegom konserwatorskim należy wym ienić: grupę Ukrzy­ żow ania (7 rzeźb) tęczy kościoła w B i e c z u ; ocalałe skrzydła m alowane z pocy- sterskiego poliptyku z B u k o w a M o r s k i e g o (rzeźby zaginęły); krucyfiks z XVI w ieku i portret Katarzyny von Bonin z ok. połowy XVII w ieku z I w i e ń - c i n a; późnorenesansowy ołtarz z kościoła w P i o t r a w i n i e oraz 37 obrazów dew ocyjnych z k aplicy św. Stanisław a przy tym że kościele, pochodzących z ok. p ołow y XVII wieku; ikony z m uzeum w P r z e m y ś l u i S a n o k u ; tryptyk M aryjny z R y c h n o w a z pierwszej ćw ierci XVI wieku; osiem ołtarzowych obra­ zów z zespołu pokam edulskiego w R y t w i a n a c h z XVII wieku, wśród nich obraz fundacyjny klasztoru portrety trum ienne ze S k r z a t u s z a k. Wałcza z X V II i XVIII w ieku; późnogotyckie stalle z T u m u k. Łęczycy wreszcie blisko

30 portretów zw iązanych z fundacją Domu ks. Baudouin w W a r s z a w i e . M. P.

W ramach prowadzonej w latach 1960—1962 akcji porządkowania czterech p ierzei Rynku w Bytom iu Odrzańskim przeprowadzono pełny remont zabytkowego hotelu pod Złotym Lwem . Objął on m. in. konserw ację belkowanych stropów parteru i w ym ianę pozostałych; remont w nętrz i ich adaptację oraz uzupełnienie rzeźbiarskie i opracowanie kolorystyczne bogato dekorowanej elew acji. Obiekt przeznaczony jest na pom ieszczenie hotelu m iejskiego.

M. Pa.

Projekt konserw acji korpusu nawowego kolegiaty w form ie trwałej ruiny (przy­ gotow any przez PKZ W arszawa) w szedł w drugie stadium realizacji. Po wstępnym etap ie ubiegłorocznym (odgruzowanie, w stępne zabezpieczenie, budowa rusztowań w ok ół korpusu w ieiy ), przystąpiono do generalnego remontu w ieży. Korona muru przykryta została żelbetow ą płytą, zabezpieczającą przed działaniami atmosferycz­ nym i i pełniącą zarazem funkcję elem entu w iążącego mury obwodowe. Wymiana zniszczonego lica i uzupełnienie w yrw po działaniach wojennych zakończą prace elew acyjn e. We w nętrzu w ieży rem ont obejm ie k latki schodowe i stropy poszcze­ góln ych kondygnacji. Z apew nienie rów now agi statycznej pozostałym murom i fi­ larom naw poprzez specjalnie opracowaną stalow ą konstrukcję w zm acniającą oraz założenie instalacji odgromowej zakończy etap tegorocznych prac. W roku przyszłym przew idziane jest zabezpieczenie m urów n aw - korpusu ławam i i ściągam i żelbeto­ w ym i a następnie w m ontow anie w e w nętrzu w ieży ocalałych kilkudziesięciu płyt nagrobnych. Przew idziana jest również odbudowa lectorium.

L. K. F. P.

Jesienią 1961 r. od daiu do użytku, po zakończeniu odbudowy, gotycki ratusz w Pasłęku. Wśród ratuszy północnej P olsk i zajm uje on szczególne m iejsce. Wznie­ sion y w X IV w iek u przebudowany w XV i XVII, a następnie częściowo regoty- cyzow any do ch w ili zniszczenia w 1945 r. zachow ał proporcje bryły gotyckiej i istotne elem enty pierwotnego układu wnętrza.

Intencją konserwatorską b yło doprowadzenie bryły budynku do jej stanu pier­ w otnego. Problem em była nowa jej ekspozycja jako obiektu wolno stojącego (przed zniszczeniem — w topiony w pierzeję). Z zachowanej ściany frontowej usunięto tynki, a zastosow ano je jedynie na zrekonstruow anym szczycie i obramieniach neo­ gotyck ich okien drugiej kondygnacji. Pozostałe elew acje wykonano w cegle nowej, o odm iennej fakturze, tak, by nie konkurowała ona z zachowanymi partiami auten­ tycznym i. W trakcie odbudowy odkryto w południowo-zachodnim filarze jego p ier­ wotną form ę kamienną, obudowaną w XV w ieku i specjalnie zastosowanym „okienkiem ” zostaw iono do niego dostęp. Stan techniczny zachowanego sklepienia gw iaździstego z XV w ieku zm usił do jego przemurowania. Pozostałych sklepień, z braku dostatecznych przekazów, nie rekonstruowano, pozostawiono jednak ich relik ty w form ie fragm entów w sporników i żeber.

L. K.

84

Hotel

pod

Z ło ty m

L w em

w

B y to m iu

O drzańskim

Kolegiata

w

K o ło­

brzegu