Janusz Gręźlikowski
"Struktury kolegialne w Kościele
partykularnym(...). Wydział Nauk
Prawnych TN KUL i Wyższe
Seminarium Duchowne w Tarnowie",
Tarnów 2004 : [recenzja]
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 47/3-4, 293-298
2004
w ażn y m i d la K o ś cio ła w P o lsce tre ś c ia m i. J e d n o c z e ś n ie są p r ó b ą w y ty czen ia i o k re ś le n ia d ro g i k u ic h re c e p c ji i w p ro w a d z a n iu w życie o ra z z w ró c e n iu u w a g i n a ich d o n io sło ść d la w szy stk ich czło n k ó w K o ś c io ła w P o lsce. L e k tu r a p u b lik a c ji, za k tó r ą n a le ży p o d z ię k o w a ć jej in ic ja to ro m i re d a k to ro m , zm o b iliz u je z a p e w n e b i sk u p ó w , k a p ła n ó w i w ie rn y c h d o w łą c z e n ia się w n u r t re c e p c ji u c h w ał sy n o d a l nych, k tó ry c h w a rto ś ć i z n a c z e n ie są n ie p o d w a ż a ln e d la c a ło k s z ta łtu p a s to ra ln e j d z ia łaln o śc i K o ś c io ła u p o c z ą tk u n o w e g o ty siąclec ia . M a m ta k ż e n a d z ie ję , że r e flek sja n a d zam iesz c zo n y m i w o p ra c o w a n iu te k s ta m i u św ia d o m i w szystkim u s ta w o d a w c o m p a rty k u la rn y m K o ś c io ła w P o lsce, iż ro z w iąz an ia , w s k a z a n ia i decyzje S y n o d u P le n a rn e g o n a le ży w p ro w a d z a ć w życie celem u je d n o lic e n ia n o rm p ra w nych w e w szystkich K o ś c io ła c h p a rty k u la rn y c h . S y n o d P le n a rn y p o w in ie n z a te m s ta ć się stały m o d n ie s ie n ie m sy n o d ó w d iec ez ja ln y ch w re c e p c ji e k le zjo lo g ii, p o s tu la tó w i p o s ta n o w ie ń S y n o d u P le n a rn e g o d o d u sz p a s te rs tw a i p ra w o d a w stw a d ie c e z ja ln eg o .
K s. J a n u sz G ręźliko w ski
Struktury kolegialne w Kościele partykularnym. Materiały z ogólnopolskiej konfe rencji naukowej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Nauk Prawnych TN KUL i Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie, Wydawnictwo
Diecezji Tarnowskiej BIBLOS, Tarnów 2004,146 s.
P re z e n to w a n a p u b lik a c ja je s t o w o c e m d w u d n io w e g o s p o tk a n ia k a n o n is tó w p o lsk ich ja k ie m ia ło m ie jsc e w d n ia c h 17 i 18 w rz e ś n ia 2002 r. w W yższym S e m in a riu m D u c h o w n y m w T arn o w ie. Z o s ta ła d e d y k o w a n a z m a rłe m u 17 lis to p a d a 2003 r. K s. p ro f, d r h a b . J a n o w i D u d z iak o w i, w y b itn e m u u c z o n e m u , z a s łu ż o n e m u p e d a g o g o w i i w ychow aw cy w ie lu p o k o le ń k a n o n is tó w , a je d n o c z e ś n ie człow iekow i s k ro m n e m u , życzliw em u, o w ie lk im i p rzy jazn y m k a p ła ń s k im se rcu , k tó ry w y d a t n ie przy czy n ił się d o z o rg a n iz o w a n ia p o w yższego s p o tk a n ia k a n o n is tó w . T em at o g ó ln o p o ls k ie j k o n fe re n c ji z o s ta ł z aty tu ło w an y : S tru ktu ry kolegialne w K ościele
p a rty ku la rn y m i ta k i te ż ty tu ł n o si o m a w ia n a p o zy cja k siążk o w a. T ak ja k sa m a k o n
f e re n c ja je s t o n a re fle k s ją w o k ó ł s tru k tu ry K o ś cio ła p a rty k u la rn e g o i p o d e jm u je te m a t pozycji i z a d a ń o rg a n ó w k o leg ia ln y c h w K o ście le p a rty k u la rn y m , w św ietle n a u c z a n ia II S o b o ru W aty k ań sk ie g o i n o rm K o d e k s u P ra w a K a n o n ic z n e g o n a t e m a t u d z ia łu w ie rn y ch - d u c h o w n y ch i św ieckich w z a rz ą d z a n iu K o ś cio łe m p a r ty k u la rn y m . O m a w ia n a p u b lik a c ja u św ia d a m ia i p rz y p o m in a , że K o ś ció ł je s t j e d n o cześn ie w s p ó ln o tą w ie rn y ch i sp o łe c z n o śc ią u p o rz ą d k o w a n ą h ie ra rc h ic z n ie , w k t ó rej w ła d z a n a le ży d o b isk u p ó w . A le je d n o c z e ś n ie istn ie je w s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś ć
w szystkich w ie rn y ch z a K o śció ł, p o w s z e c h n e k a p ła ń s tw o w ie rn y ch i słu ż e b n a ro la k a p ła ń s tw a h iera rc h ic z n e g o . D la te g o p o V a tic an u m I I u tw o rz o n e z o stały no w e k o le g ia n a sz c ze b lu K o ś cio ła p a rty k u la rn e g o , k tó ry c h z a d a n ie m je s t w sp o m a g a n ie b isk u p a w tro s c e o rozw ój K o ścio ła.
C a ło ś ć p u b lik a c ji, k tó re j re d a k to r a m i są Ks. p ro f, d r h a b . J ó z e f K ru k o w sk i i Ks. d r h a b . T om asz R o z k ru t sk ła d a się z k o lo ro w e g o zdjęcia śp. K s. p ro f, d r h a b . J a n a D u d z ia k a , k tó r e o tw ie ra p u b lik a c ję i w sp o m n ien ia p o śm iertn eg o a u to rs tw a Ks. R o z k ru ta o K s. p ro f. D u d z ia k u (s. 3 - 8 ) ,p ro g ra m u o g ó ln o p o ls k ie j k o n fe re n c ji k a - n o n istó w (s. 9-10), h o m ilii b isk u p a ta rn o w sk ie g o W ik to ra S k w o rca w yg ło szo n ej w k a te d rz e ta rn o w sk ie j n a ro z p o c z ę c ie sy m p o zju m (s. 11-15), słow a w p row adzają
cego w y g ło szo n eg o p rz e z z m a rłe g o ju ż ks. p ro f. J a n a D u d z ia k a (s. 1 7 -1 8 ),p r z e m ó w ienia otw ierającego k o n fe ren cję w y p o w ie d z ia n e g o p rz e z p re z e s a S to w arzy szen ia
K a n o n istó w P o lsk ich Ks. p ro f. J ó z e fa K ru k o w sk ie g o (s. 19-20) o ra z p o sz c z e g ó l nych r e fe r a tó w w y g ło szo n y ch n a k o n fe re n c ji p rz e z z n an y c h p o lsk ich i z a g ra n ic z nych k a n o n is tó w : K olegialne organy k o n su lta cyjn e w K o ścio ła ch p a rtyku la rn ych (ks. p ro f, d r h a b . J ó z e f K ru k o w sk i) - s. 21-31, S y n o d diecezjalny (śp. ks. p ro f, d r h a b . J a n D u d z ia k ) - s. 33-60, S y n o d b isk u p i w K o ściołach su i generis w edług C C E O (Ju - raj B u jn a k ) - s. 61-79, R a d a k a p ła ń s k a (ks. p ro f, d r h a b . E d w a rd G ó re c k i) s. 81-93,
K o leg iu m konsultorów . Stru ktu ra i k o m p e te n c je (ks. p ro f, d r h a b . J ó z e f K ru k o w sk i -
s. 95-107), D iecezja ln a R a d a D u szp a sterska - struktura i za d a n ia (ks. p ro f, d r h a b . J ó z e f W ro ce ń sk i) - s. 109-126, W ady ko ścielnych a k tó w a d m inistracyjnych w yn ika
ją c e z p o m in ię c ia p rz e z b isk u p a diecezjalnego o p in ii lub zgody kolegialnych organów ko n su lta c yjn ych (ks. d r M iro sła w S itarz ) - s. 127-144.
P u b lik ac ję o tw ie ra p rz e d ło ż e n ie Ks. p ro f, d ra h a b . J ó z e fa K ru k o w sk ieg o s ta n o w iące w p ro w ad z en ie do p o d ję te j n a k o n fe re n c ji p ro b le m a ty k i n t. Kolegialne organy
kon su lta cyjn e w K ościołach partykularnych. A u to r w c z te re c h zasad n iczy ch p u n k
ta c h om ów ił: p rz e s ła n k i te o lo g ic z n o -p a s to ra ln e k o leg ia ln y ch o rg a n ó w k o n su lta c y j nych w K o ścio łac h p a rty k u la rn y c h o ra z ich re a liz a cję w p ra w ie p o so b o ro w y m ; n a stę p n ie w yjaśnił p o ję c ie K o ścio ła p a rty k u la rn e g o , o k re ślił i p o d a ł ro d z a je o rg a n ó w w K o ściele p a rty k u la rn y m o ra z je w y m ien ił (sy n o d d iecezjalny, ra d a k a p ła ń s k a , k o leg iu m k o n su lto ró w , ra d a d u sz p a ste rsk a , d ie c ez jaln a ra d a d o sp ra w e k o n o m ic z n ych); w yjaśnił zasad y re la cji m ięd zy k o leg ialn y m i o rg a n a m i k o n su ltacy jn y m i a b i sk u p e m d iecezjaln y m (z a sa d a p o m o cn ic zo śc i i d o b ra w sp ó ln e g o , p ra w o rzą d n o śc i, czyli leg a ln o ści); w reszcie o m ó w ił fu n k c je k o n su ltac y jn y ch o rg a n ó w ko leg ia ln y ch . K s. P ro fe s o r stw ierd ził, że kon su lta cyjn e organy kolegialne uczestniczą w p rocesie p o
w staw ania a ktu adm inistracyjnego n a etapie p o stę p o w a n ia przygotow aw czego. W yra żo n e p rz e z nie opinie stanow ią niezb ęd n ą p rze sła n k ę p o d jęc ia p rz ez biskupa diecezji i w ydania a ktu ostatecznego. M a ją o n e zn a czą cy w pływ n a w alor p ra w n y a k tó w a d m i nistracyjnych, p o d e jm o w a n y c h p rz e z bisku p a diecezjalnego. P om inięcie p rz ez biskupa
tych w ym ogów jes t źró d łem nielegalności a ktu adm inistracyjnego, opatrzonej sa n kcja niegodziw ości b ą d ź ta kże sa n kcja niew a żn o ści tego aktu. D latego a k t adm inistracyjny który zo sta ł w ydany z p o m in ię c ie m rady lub zgody konsultacyjnego organu kolegialne go, m o ż e sta ć się p rz e d m io te m sporu adm inistracyjnego (s. 31 ).
S y n o d diecezjalny - organizacja i za d a n ia to te k s t z m a rłe g o Ks. p ro f. J a n a D u
d ziak a. P o d ją ł o n te m a t isto tn y i w ażny, gdyż sy n o d d iec ez jaln y sta n o w i je d n ą z g łów nych s tr u k tu r K o ś c io ła p a rty k u la rn e g o , a z a ra z e m je s t in sty tu c ją, k tó r a sw o im i p o c z ą tk a m i sięg a p ierw szy ch w ie k ó w K o ścio ła, a n a w e t czasó w ap o sto ls k ic h . P o w p ro w a d z e n iu h isto ry czn y m , z n a jd u je m y o m ó w ie n ie o rg a n iz a c ji s y n o d u d ie c e z ja ln eg o , ja k o n a d rz ę d n e j in sty tu c ji w ś ró d s tr u k tu r d iec e z jaln y ch p o d p o rz ą d k o w a n ej w ład zy b isk u p a d iec e z ja ln e g o . P o czym A u to r o m aw ia n a d w ó ch p łaszc zy z n a ch z a d a n ia sy n o d u : z a d a n ia te o lo g ic z n o -p a s to ra ln e i z a d a n ia o d n o w y s tr u k tu r d ie c e zja ln y ch . Sw oje o p ra c o w a n ie K s. P ro fe s o r o p a r ł n a K o d e k sie P ra w a K a n o n ic z n e go z 1983 r. o ra z In stru k c ji S tolicy A p o s to lsk ie j D e syn o d is dioecesanis agendis z d n ia 19 m a rc a 1997 r., w y d an ej p rz e z K o n g re g a c ję B isk u p ó w o ra z K o n g re g ac je E w a n g eliz a cji N a ro d ó w .
T rzecie p r z e d ło ż e n ie a u to rs tw a J u r a ja B u jn a k a re fe ru je z a g a d n ie n ie syn o d u bi
sku p ieg o w K o ścio ła ch sili iuris w edług K o d e ksu K a n o n ó w K o ścio łó w W sch o d n ich .
K o d e k s te n p o tw ie rd z a p r z e d e w szystkim p a tr ia r c h a ln ą i s y n o d a ln ą s tr u k tu r ę K o ścio łó w W sc h o d n ic h su i iuris, k tó r a o b o w ią zu je w K o ście le o d czasó w n a jd a w n ie j szych, u z n a w a n ą ju ż p rz e z p ierw sze so b o ry e k u m e n ic z n e . A u to r w y m ien ia cztery k a te g o rie K o ścio łó w s u i iuris: K o ścio ły p a tria rc h a ln e , a rcy b isk u p ie w ię k sze, m e tr o p o lita ln e su i iuris i w szystkie in n e k o ścio ły su i iuris. O m a w ia n a to m ia s t dw a sy n o d y b isk u p ie d w ó ch n ajw aż n ie jszy ch K ościołów : sy n o d p e r m a n e n tn y K o ścio ła p a tria rc h a ln e g o i sy n o d b isk u p ó w w w ięk szy ch K o ś cio łac h a rcy b isk u p ich . N a z a k o ń c z e n ie A u to r stw ie rd z a , że o b a sy n o d y tw o rz ą n ajw a ż n ie jsz a m o c k iero w n iczą , w ra z z p a tr ia r c h ą w z a r z ą d z a n iu i k ie ro w a n iu n ie ty lk o b isk u p a m i, czy d u c h o w ie ń stw em , ale ta k ż e w szystkim i w ierzący m i im p o d le g ły m i w e w n ą trz lu b p o z a te r y to riu m K o ś cio ła p a tria rc h a ln e g o czy w ięk szeg o arcy b isk u p ieg o su i iuris. D latego k a
n o n icz n e zn a czen ie syn o d u b isk u p ó w je s t szczególnie w a żn e w ogólnym ro zu m ien iu i organizacji K o ścio ła (s. 78).
K s. p ro f, d r h a b . E d w a rd G ó re c k i je s t a u to re m c z w a rteg o p rz e d ło ż e n ia p r e z e n tu ją c e g o R a d ę K a p ła ń sk a ja k o s tr u k tu r ę d o ra d c z ą w d iec ez ji o p a r tą z je d n e j stro n y n a te o lo g icz n y ch p rz e s ła n k a c h , w s p ó łu d z ia łu i w s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś c i c ałeg o p re z b ite riu m d iec ez jaln eg o z a p ro w a d z o n ą w tym K o ściele e w an g e liz a cję, z d r u giej s tro n y n a k ry ty cz n ej o c e n ie d o ty ch c za so w eg o o rg a n u d o ra d c z e g o w K o ście le p a rty k u la rn y m - k a p itu le k a te d ra ln e j. A u to r p o d ję tą te m a ty k ę p re z e n tu je w p ię c iu p u n k ta c h . N a jp ie rw u m ie jsc aw ia ra d ę k a p ła ń s k ą w e w sp ó łc z esn e j p rz e s trz e n i K o ś cio ła p a rty k u la rn e g o i u k a z u je jej ew o lu cję. P o czym p o d a je p o ję c ie i cele ra d y
k a p ła ń sk ie j w e d łu g K o d e k s u P ra w a K a n o n ic z n e g o z 1983 r. o ra z jej s tru k tu rę (czło n k o w ie, w y bory), a n a s tę p n ie w a sp e k cie fo rm a ln y m i p ro c e d u ra ln y m o m aw ia sp e łn ia n ie z a d a ń p rz e z r a d ę k a p ła ń s k ą i w re szcie p re cy z u je jej k o m p e te n c je . Ks. P ro fe s o r z au w a ż a, że natura, cel i struktura rady k a p ła ń s kiej zm ierzają d o p erych o re-
zy w ładzy b isku p a diecezjalnego r o z u m ia n ej ja k o słu żb y i od p o w ied zia ln ej aktyw n o ści c zło n k ó w jego prezb iteriu m . R ea liza cja w sp ó ło d p o w ied zia ln o ści w e w spółpracy b isk u p a diecezjalnego i rady k a p ła ń s k ie j m a być „ dziełem stałego i cieqyliwego dialogu w d u c h u wiary, w za jem n ej m iło śc i oraz u fn o śc i sy n o w skiej i p rzyja c ielskiej”, osiąga n y m w k lim a c ie lu d zkiej szczerości (s. 93).
K o leg iu m K o n su lto ró w - stru k tu rę i k o m p e te n c je o m a w ia K s. p ro f. J ó z e f K r u
k o w sk i. K o le g iu m to je s t s to s u n k o w o n a jm ło d s z y m o r g a n e m k o le g ia ln y m w s tr u k tu r z e K o ś c io ła p a r ty k u la r n e g o , b o u s ta n o w io n y m n a m o c y K o d e k s u P r a w a K a n o n ic z n e g o z 1983 r. w c e lu z a p e w n ie n ia p rz e d s ta w ic ie lo m p r e z b ite r iu m u d z ia łu w z a r z ą d z a n iu d ie c e z ją . A u t o r n a jp ie rw p r z e d s ta w ił s tr u k tu r ę te g o k o le g iu m (c z ło n k o w ie , ilo ść, w y m o g i s ta w ia n e c z ło n k o m , c za s tr w a n ia k a d e n c ji, b is k u p d ie c e z ja ln y - p rz e w o d n ic z ą c y k o le g iu m k o n s u lto r ó w ) , p o czym o k r e ś lił je g o z a d a n ia w w a r u n k a c h zw y czajn y ch (w y ra ż a n ie zg o d y , u d z ie la n ie ra d y , z a s tę p o w a n ie z a d a ń r a d y k a p ła ń s k ie j, a s y sto w a n ie p rz y o b e jm o w a n iu u r z ę d u p rz e z b is k u p a k o a d iu to r a ) i w w a r u n k a c h n a d z w y c z a jn y c h (w sy tu a c ji se d e im
p e d ita i sed e v a c a n te ). C iek a w y m w y w o d em p rz e p ro w a d z o n y m p r z e z K s ię d z a
P r o f e s o r a je s t u k a z a n ie k o le g iu m k o n s u lto r ó w w p o ls k im p ra w ie p a r ty k u la r ny m . S u g e ru ją c ró ż n e n ie d o c ią g n ię c ia , sz c z e g ó ln ie w o k r e ś le n iu z a d a ń te g o k o le g iu m , A u to r z a s u g e ro w a ł, ab y K o n f e r e n c ja E p is k o p a tu P o lsk i w y d a ła w z o r c o w y s t a tu t k o le g iu m k o n s u lto r ó w d la w s z y s tk ic h d ie c e z ji w P o lsc e , gdyż w c z e śn ie js z e p o s ta n o w ie n ia w y d a n e p r z e z K o n f e r e n c ję E p is k o p a tu z 21 m a rc a 1985 r. ta k ie j fu n k c ji n ie s p e łn ia ją . K s. p ro f, d r h a b . J ó z e f W ro c e ń s k i o m a w ia D iecezja ln ą R a d ę D u szpasterska, je j
stru ktu rę i z a d a n ia . P o d k re ś la i u w y p u k la n o w o ść i o ry g in a ln o ś ć te j in sty tu c ji o ra z
o d w a ż n o ś ć jej p ra w n e j k o n c e p c ji ja k ą w ytyczył S o b ó r W aty k ań sk i II, co p o te m u ją ł w n o rm y p ra w n e K o d e k s P ra w a K a n o n ic z n e g o . N a w s tę p ie A u to r o k re ś la p o d sta w y i z a ło ż e n ia e k le z jo lo g ic z n e d ie c ez ja ln e j ra d y d u s z p a s te rs k ie j, k tó r e sp raw iły , ż e w s tr u k tu r z e K o ś c io ła p a rty k u la rn e g o p o jaw iły się in sty tu c je d ia lo g u i w s p ó łp ra cy , d o k tó ry c h n a le ży w s p o m n ia n a ra d a . W p u n k c ie d ru g im p o z n a je m y p rz e p is y p ra w n e o d n o s z ą c e się d o u s ta n o w ie n ia ra d y d u s z p a s te rs k ie j, a n a s tę p n ie m o ż e m y p o z n a ć n o rm y d o ty cz ąc e z a d a ń ra d y i c zło n k o stw a , m ie jsc e b is k u p a d ie c e z ja ln e g o w ra d z ie i jej a u to r y te tu o ra z k o n ie c z n o ś c i w y d a n ia p rz e z b is k u p a d ie c e z ja ln e g o s ta tu tu ra d y . O s ta tn im z a g a d n ie n ie m p o d ję ty m p rz e z A u to r a je s t w s p ó łd z ia ła n ie ra d y d u s z p a s te rs k ie j z in n y m i o rg a n a m i d o ra d c z y m i w diecezji. Z d a n ie m K s. P ro fe s o ra , diecezja ln a rada du szp a sterska j a k o organ d o ra d czy b isk u
p a diecezjalnego m a sza n sę p o m ó c w n a w ią za n iu ścisłego dialogu w szystkich wier nych ze sw o im p a ste rze m i sta ć się in stytucją w za je m n e j współpracy. D o b rze fu n k c jo n u ją ca rada m o ż e p rz y n ie ść w ielkie k o rzyści duszpasterskie, p o n ie w a ż je s t w stanie p rz e a n a lizo w a ć i ro zw ią za ć niejed en p r o b le m du szp a sterski w diecezji. A b y ta k się
d zia ło p o tr z e b n i są w n ie j lu d zie o d p o w ied zia ln i i roztro p n i (s. 124).
O s ta tn i r e fe r a t - a u to rs tw a ks. d ra M iro sła w a S ita rz a - n o si ty tu ł W ady ko ściel
nych a k tó w a d m inistracyjnych w ynikające z p o m in ię c ia p rz e z b isku p a diecezjalnego o p in ii lub zgody kolegialnych organów ko n su lta cyjn ych i je s t u szc ze g ó ło w ie n iem
p ierw sze g o p rz e d ło ż e n ia Ks. p ro f. K ru k o w sk ieg o . P rz e d m io te m ro z w aż a ń p o d ję ty ch p rz e z A u to r a są w ad y k o ście ln y ch a k tó w a d m in istrac y jn y c h , b ę d ą c e n a s tę p stw em b r a k u z as ię g n ię c ia p rz e z b isk u p a d iec ez jaln eg o o p in ii lu b u z y sk a n ia zgody ze s tro n y k o le g ia ln y c h o rg a n ó w k o n su ltac y jn y c h w sy tu a cjac h , w k tó ry c h p ra w o zo b o w iąz u je go d o z a c h o w a n ia ta k ie j p ro c e d u ry . P o z n a n ie ty ch w a d m o ż e być p rz y d a tn e d la u s ta le n ia , ja k ic h a k tó w a d m in istrac y jn y c h n ie n a le ży w ydaw ać, a w ra zie w y d a n ia, ja k n a le ż y je p o p ra w ić lu b w y elim in o w ać. O c e n a w a d liw o śc i a k t u a d m in istra c y jn e g o w in n a być d o k o n y w a n a w e d łu g p recy zy jn ie o k re ślo n y c h k ry te rió w . K ry te ria te A u to r p rz e d s ta w ia i a n a liz u je u k a z u ją c n a jp ie rw p o ję c ie i r o d zaje k o ścieln y ch a k tó w ad m in istrac y jn y c h , p o s tę p o w a n ie a d m in istra c y jn e w s ta n o w ie n iu k o n k re tn y c h a k tó w ad m in istrac y jn y c h , w ad y ty ch a k tó w i n a stę p s tw a n ie le g a ln o śc i a k tu a d m in istra c y jn e g o . O s o b n o z o stały z a p re z e n to w a n e w ad y a k tó w a d m in istrac y jn y c h w y n ik a ją ce z p o m in ię c ia o b o w ią zk u z a s ię g n ię c ia ra d y k o le g ialn y ch o rg a n ó w k o n su ltac y jn y c h i b r a k u u z y sk a n ia z g o d y k o le g ia ln e g o o rg a n u a d m in istrac y jn e g o . A u to r o m ó w ił ró w n ie ż w a d y a k tó w a d m in istrac y jn y c h p o w s ta łych p o s tro n ie o rg a n ó w k o n su ltacy jn y ch .
Z a p r e z e n to w a n e o p ra c o w a n ie s ta n o w ią c e d o k u m e n ta c ję o g ó ln o p o ls k ie j k o n fe re n c ji n a u k o w e j k a n o n is tó w z c ałej P o lsk i je s t p u b lik a c ją w a ż n ą , p o tr z e b n ą i g o d n ą z a u w a ż e n ia o ra z p o le c e n ia n ie ty lk o k a n o n is to m , ale i te o lo g o m . P r z e d s ta w io n e re fe ra ty , ja k ż e in te re s u ją c e i a k tu a ln e w sw ej te m a ty c e s tr u k tu r k o le g ialn y ch K o ś c io ła p a rty k u la rn e g o , s ta n o w ią w a ż n e tre ś c i, k tó r e z a p e w n e o k a ż ą się p o m o c n e w z a r z ą d z a n iu K o ś cio łem p a rty k u la rn y m , w d y d a k ty c e p ra w a k a n o n icz n eg o , ja k te ż w p o s łu d z e d la K o ś c io ła p rz e z d zisiejszych a lu m n ó w , a w p rz y szło ści k a p ła n ó w . S zczeg ó ło w a re fle k s ja w o k ó ł s tru k tu ry K o ś c io ła p a r ty k u la r n e go i p o zy cji o ra z z a d a ń o rg a n ó w k o le g ia ln y c h w tym K o ś cie le u ś w ia d a m ia czy tel n ik o w i w s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś ć w szy stk ich w ie rn y c h z a K o śció ł, ja k o s p o łe c z n o ść u p o rz ą d k o w a n ą h ie ra rc h ic z n ie , w k tó re j w ła d z a n a le ży d o b isk u p ó w . K o le g ia n a sz c ze b lu K o ś c io ła p a rty k u la rn e g o m a ją z a z a d a n ie w s p o m a g a ć b is k u p a w tro s c e o ro zw ó j K o ścio ła.
N a le ż y p o c h w a lić in ic ja ty w ę i p o m y s ł r e d a k to r ó w o p r a c o w a n ia , d e d y k o w a n ia p u b lik a c ji p a m ię c i K s. p ro f. J a n a D u d z ia k a . To sw eg o r o d z a ju p o ż e g n a n ie ,
o k a z a n ie w d z ię c z n o ś c i i h o id z io ż o n y z n a n e m u , z a s łu ż o n e m u i c e n io n e m u p o l s k ie m u k a n o n iś c ie , k tó r y m ia i sw ój u d z ia ł w z o r g a n iz o w a n iu k o n f e re n c ji. S z k o d a, że r e d a k to r z y p u b lik a c ji n ie z a m ie ś c ili c h o c ia ż k ró tk ie j n o ty o a u to r a c h p rz e d k ła d a ją c y c h sw o je r e fe r a ty , gdyż n ie k tó r z y z n ic h n ie są w szy stk im c z y te l n ik o m z n a n i.
M a m n a d z ie ję , że re fle k s ja n a d z am iesz c zo n y m i w o p ra c o w a n iu r e fe ra ta m i u św ia d o m i b isk u p o m d ie cezjaln y m o d p o w ie d zia ln y m z a K o ścio ły p a rty k u la rn e , ro lę , z n a c z e n ie i w a rto ś ć k o leg ia ln y c h o rg a n ó w k o n su ltac y jn y ch , z a c h ę c i d o k o rz y sta n ie z ich p o m o cy , a c z ło n k o m ty ch g re m ió w k o leg ia ln y c h , k a n o n is to m i te o lo g o m w sk aże w a żn o ś ć o ra z o d p o w ie d z ia ln o ść ich p o w o ła n ia i p ra cy , ja k te ż zac h ęc i do p o g łę b ia n ia ro z u m ie n ia św iad o m o śc i i isto ty K o ścio ła. J e d n o c z e ś n ie przyczyni się d o le p s z e g o i p e łn ie js z e g o z ro z u m ie n ia fu n d a m e n ta ln e j zasad y , n a k tó re j o p ie r a się w s p ó łc z e sn a s tr u k tu r a o rg a n iz a c y jn a i a d m in istra c y jn a K o ścio ła, a m ia n o w i cie z asad y p o m o c n ic z o śc i - p rin c ip iu m subsidiarietatis. Z a p e w n e p u b lik a c ja b ę d zie sta n o w iła b o g a ty i w ażn y m a te ria ł d o p rz e m y śle ń i p o d e jm o w a n ia w yzw ań w słu ż bie K o ścio ło w i p a rty k u la rn e m u .
Ks. J a n u sz G ręźliko w ski
W i e s ł a w R e g l i ń s k i, Aspelli giuridico-etici dei trapianti di organi nella legi-
slazione canonica e civile (verso una cultura del dono), Pontificia U niversité Latera
nense, Roma 2003, ss. 344.
A u to r o m aw ia n ej p ra c y je s t p o lsk im k a p ła n e m , c zło n k iem in s ty tu tu św ieckiego R u c h S z en sztack i. D n ia 3 m a rc a 2003 r. o b ro n ił sw oją ro z p ra w ę d o k to rs k ą , n a p i s a n ą p o d k ie ru n k ie m ks. p ro f. F ra n c e sc o D ' A g o s tin o n a In sty tu c ie O b o jg a P ra w w P a p ies k im U n iw e rsy tec ie L a te ra ń s k im w R z y m ie. R e c e n z e n ta m i byli ks. p ro f. G iu s e p p e d a lia T o rre o ra z o. p ro f. Z b ig n ie w S u ch eck i, O F M . N in ie jsz a p r a c a u k a z a ła się w se rii „ T h e s e s a d D o c to r a tu m in U tr o q u e I u r e ” i p o s ia d a c h a r a k te r i n te r dyscyplinarny.
In s p ira c ją d o ta k ic h a n aliz s ta ł sie d la a u to r a d u a lizm w u ję c iu w sp ó łc z esn e j k u ltu ry , n asy co n ej ro z w o jem te c h n icz n y m . Z je d n e j s tro n y p o ja w ia się b ow iem m y ślen ie n a u k o w e o p a r te n a fa k ta c h bio lo g iczn y ch , z d ru g ie j z aś m yśl h u m a n i sty czn a w ra z z w a rto śc ia m i etycznym i. P o m ię d z y ty m i d w ie m a k u ltu ra m i p o ja w ia sie b io e ty k a , sta n o w ią c a m o s t i ro z w iąz an ie p o ś r ó d ety k i i biologii.
R o z w a ż a n ia n a d ty m i z a g a d n ie n ia m i a u to r p rz e p ro w a d z ił w p ię c iu ro z d ziała c h . G łó w n y cel, ja k i p rzy św iec a te m u d ziełu , to p rz e d s ta w ie n ie s p o jrz e n ia k a n o n is ty k i o ra z cyw ilistyki n a k u ltu rę d a r u w e w sp ó łc zesn y m św iecie.
