Zdzisław Rogalski
"Théologie science du Salut“, R.
Latourelle, Bruges 1968 : [recenzja]
Studia Theologica Varsaviensia 12/1, 332-333
3 3 2 SPRAW OZDANIA I RECENZJE [28] ment jest słuszny, je ś li stosu je się do człow ieka pozbaw ionego łaski. A le i czyn zasłu gu jący n ie posiada tej rangi i w artości głó w n ie dzięki m ocy ludzkiej. Bez w ątpienia trudność pozostaje nadal. Zbyt pow ażne są jej pod staw y, które w szak doprow adziły do podziału K ościoła. K w estia uspraw ie d liw ien ia i łaski zajm uje tutaj m iejsce centralne. D alsze trudności są tylko logicznym i k onsekw encjam i rozbieżności w y jścio w y ch .
N a u w agę zasługuje bardzo in teresu jący rozdział na tem at sekularyzacji. W praw dzie zagadnienie to d oczekało się w ostatnim czasie cen n ych opra cow ań ze strony teo lo g ó w katolickich i dlatego część uw ag k rytycznych M ehla straciła na sile, niem niej idzie o problem w ażn y w sp ółcześn ie i kon trow ersyjny, a lektura rozdziału dostarcza w ie le istotn ych sprecyzow ań odnośnie do punktów spornych. Zwłaszcza, że M ehl pozostaje pod w yraź nym w p ływ em i urokiem m yśli B o n h o e f f e r a , chyba n ie odczytanej jeszcze do końca przez p rotestantów i, tym bardziej, przez teo lo g ó w kato lickich w Polsce.
W ostatniej części książki na n iew ielk iej, lecz w ystarczającej ilości stron, czyteln ik otrzym uje inform ację na tem at punktów styczn ych obu etyk. Do nich zalicza autor przede w szystkim biblijną persp ek tyw ę dzisiejszych studiów teologiczn om oraln ych oraz w zm ożone zainteresow anie problem a tyk ą społeczną.
W sum ie, M ehl ukazuje, jak jesteśm y jeszcze daleko od sieb ie i jedno cześn ie to, co nas łączy. I na tym p olega w artość jeg o książki, autentycznie ekum enicznej.
Tadeusz Sikorski
R. L a t o u r e ł l e , Théolo gie sci en ce du Salut, Bruges 1968, D esclée de Brouwer, ss. 286.
O m awiana książka ukazała się w serii Essais pour notre te m ps w yd aw a nej przez F akultety jezu ick ie w M ontrealu przy w spółpracy U niw ersytetu w Sudbury. N a leży ona do grupy prac ukazujących całość nauk teo lo g icz n ych w ich obecnym stanie. Jej cel jest potrójny: ukazanie m ożliw ości od n o w y teologii, w skazanie w niej na n ow e tem aty oraz przedstaw ienie mo żliw ie p ełn ego obrazu i stanu teo lo g ii p osoborow ej. ·
C ałość pracy autor p od zielił na pięć części. W dw óch pierw szych om a w ia zagadnienia ogólne: natury, przedmiotu, m etody teo lo g ii, w iary i racji rozum ow ych w teo lo g ii oraz, w ażne z punktu w idzenia aktualnych badań, zagadnienie stosunku w iary do M agisterium K ościoła. W części trzeciej dokonuje zestaw u w szystk ich d yscyp lin teologiczn ych . N astęp n ie w czw ar tej części zajm uje się om ów ieniem stosunku te o lo g ii do życia chrześcijań sk iego a zw łaszcza do zagadnień kaznodziejstw a, duszpasterzow ania, laika tu i problem ów życia w ew nętrznego. C zęść ostatnia p ośw ięcon a jest w sp ół czesn ej orientacji teologii, zw łaszcza jej uw arunkow aniom historycznym ,
[29] SPRAW OZDANIA I RECENZJE 3 3 3 personalizm ow i teo lo g ii, rozpatryw aniu jej w aspekcie dialogu, określeniu jej służebnej roli i szukaniu elem en tów łączących różne g a łęzie teologii w sw oistą jedność.
W śród w ęzło w y ch problem ów teo lo g ii w sp ółczesn ej Latourelle w y m ie nia grupę n ajczęściej podejm ow anych ob ecn ie tem atów ogóln ych , w obrę bie których w y su w a c a ły szereg tem atów szczegółow ych . Zauważa przy tym, że w sp ółczesn a teo lo g ia skupia sw oją u w agę głó w n ie w ok ół zagadnień Pism a św., problem ów ch rystologicznych, teo lo g ii K ościoła, stosunku K oś cioła do św iata, zagadnień łaski i sakram entów oraz problem ów esch ato logii.
Szczególną w artość posiadają trzy ostatnie części książki, w których autor jasno ok reślił przedm iot i zakres zainteresow ań p oszczególn ych d zie dzin teo lo g iczn y ch i ukazał p ersp ek tyw y ich rozw oju.
K siążka Latourelle'a jest dobrym przew odnikiem po całości w sp ó łczes n ych zagadnień teologiczn ych . M oże służyć zarów no znaw com przedmiotu, jak rów nież w szystkim szukającym znajom ości i p ogłęb ien ia zagadnień teologiczn ych . Jest posoborow ym com pen diu m podstaw nauk teologiczn ych . N apisana jest przystępnie. Posiada ja sn y i przejrzysty układ treści i może stanow ić przykład n ow oczesn ego podręcznika podstaw nauk teologiczn ych . D odatkow ym w alorem książki jest aktualna bibliografia dodana do każde go zagadnienia i całościow o zebrana na końcu tomu. Te szczeg ó ln ie w ar tości spraw iają, że choć w ydana stosunkow o daw no, zachow uje sw ą aktu alność i zasługuje na spóźnione naw et jej odnotow anie.
Zdzis ła w Rogalski
S ibylle M ä h 1, Quadriga virtutum. Die K ard in altu genden in der G e iste s
gesch ich te der Karolin gerzeit, Köln 1969, Böhlau V erlag s. 190.
O m awiana książka stanow i d ziew iąty tom serii w yd aw n iczej Beih eite zu m
A r c h i v für Kulturg esc hichte . W serii tej u kazały się poprzednio m ateriały
źródłow e i prace m. in. na następujące tem aty: francuska m yśl polityczna do czasów R ichelieu, średniow ieczny taniec szk ieletów , praw ny aspekt w o j n y w niem ieckiej m yśli średniow iecznej, husytyzm .
S. M ähl przedłożyła tę pracę jako rozprawę doktorską pisaną pod k ie runkiem prof. W . Lammersa na Fakultecie F ilozoficznym U niw ersytetu H am burskiego.
K siążka S. M ähl n ależy do bardzo n ieliczn ej grupy prąc, które d otyczą h istorycznego aspektu aretologii. A ntyczna, przejęta przez chrześcijaństw o, nauka o czterech cnotach kardynalnych do dziś przenika zachodnią ducho w ość europejską. N aukow o jest jednak ona zbadana tylko w n iew ielkim stopniu. Poza szczegółow ym i opracow aniam i dotyczącym i stoickiej, w cz e s nochrześcijańskiej nauki o roztropności, sp raw iedliw ości, m ęstw ie i umiar kow aniu, istn ieją jeszcze prace, które d otyczą sch olastyczn ej etyk i, a w niej
