LUKA ZDROWOTNA I LUKA W POPULACJI MIARAMI RYZYKA FUNKCJONOWANIA W ZDROWIU

Anna Ojrzyńska

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

LUKA ZDROWOTNA I LUKA W POPULACJI MIARAMI RYZYKA FUNKCJONOWANIA W ZDROWIU

Wprowadzenie

Równolegle z przejściem demograficznym, które opisuje proces przemian reprodukcji ludności, zachodzą dwa inne, ściśle związane ze sobą przejścia – epidemiologiczne i zdrowotne. Pierwsze z nich można skrótowo przedstawić jako proces przebiegający dwupłaszczyznowo. Jest to zatem¹:

‒ zmiana podstawowych przyczyn zgonów – od dominacji chorób zakaźnych i pasożytniczych do dominacji chorób degeneratywnych (związanych z pro- cesem kumulacji losowych szkód występujących w organizmie) i cywiliza- cyjnych (związanych ze stylem życia, zanieczyszczeniem środowiska);

‒ zmiana rozkładu zgonów według wieku – od dominacji zgonów występują- cych w pierwszych miesiącach i latach życia do dominacji zgonów występu- jących w grupach wieku.

Z kolei przejście zdrowotne jest pojęciem włączającym w siebie kategorię przejścia epidemiologicznego. Umożliwia ono opis zmian w długim okresie stanu zdrowia i sprawności ludności poprzez odwoływanie się do osiągalnych i porów- nywalnych pośrednich wskaźników stanu zdrowia². Łączy w sobie zmiany związa- ne z demokratyzacją i upublicznieniem medycznym, zmianą jej celu (od ingerowa- nia w przypadkach ciężkich chorób do przeciwdziałania ich występowaniu), skuteczności (np. dzięki rozwojowi technologii, farmakologii). Konsekwencją dwóch wspomnianych przejść jest wydłużanie się trwania ludzkiego życia, a w związku z tym pytanie o poprawę stanu zdrowia ludności i odraczanie momentu pojawiania

1 To idzie starość. Postawy osób w wieku przedemerytalnym. Raport z badań. Red. P. Szukalski.

ISP, Warszawa 2008, s. 10.

2 Ibid.

się chronicznych chorób. Zmiany w zakresie chorobowości i niesprawności łączą się również z ważnymi konsekwencjami ekonomicznymi i społecznymi, wynikają- cymi m.in. z zapotrzebowania na opiekę medyczną i rehabilitacyjną.

Celem artykułu jest ocena rozmiarów luki zdrowotnej i luki w populacji oraz określenie relacji między nimi jako ryzyko funkcjonowania w zdrowiu w Polsce w latach 1996-2011. Przy czym luka zdrowotna jest określana jako różnica pomiędzy aktualnym stanem zdrowia w populacji a stanem określanym jako pełne zdrowie. Natomiast obszar pomiędzy krzywą przeżycia a zakładaną w populacji normą do przeżycia jest nazywany luką w populacji, którą stanowią straty wynikające z umieralności przed osiągnięciem oczekiwanego wieku.

1. Ogólny model przejścia zdrowotnego

Model zaproponowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 1984 r., który przedstawia relację między umieralnością a szeroko rozumianą chorobowością i niesprawnością, jest nazywany ogólnym modelem przejścia w zdrowiu³ (rysunek 1).

Rys. 1. Interpretacja modelu przejścia zdrowotnego Źródło: Na podstawie WHO, 1984.

Górna linia reprezentuje umieralność, która wyznacza frakcję osób pozosta- jących przy życiu w danym wieku, a krzywe poniżej przedstawiają odsetek osób w danym wieku żyjących bez niesprawności oraz odsetek osób bez dolegliwości zdrowotnych. Obszar powyżej krzywej reprezentującej umieralność stanowi stratę wynikającą z przedwczesnej umieralności oraz umieralności przed osią-

3 W. Wróblewska: Sumaryczne miary stanu zdrowia populacji. „Studia Demograficzne” 2008, s. 153-154.

gnięciem wieku uznawanego za optymalny lub maksymalny dla danej populacji.

Obszar ten jest także nazywany luką w populacji spowodowaną umieralnością⁴ (mortality gap). Natomiast odległość między liniami opisującymi chorobowość oraz umieralność może być określana jako luka zdrowotna⁵ (health gap) i jest to różnica pomiędzy aktualnym stanem zdrowia w populacji a stanem określanym ja- ko pełne zdrowie. W literaturze przedmiotu istnieje kilka teorii opisujących możli- we relacje pomiędzy krzywymi stanu zdrowia i niesprawności a krzywą przeżycia.

2. Wybrane teorie przejścia zdrowotnego

Do najbardziej znanych teorii przejścia zdrowotnego należą: teoria kompre- sji chorobowości, teoria ekspansji chorobowości, teoria dynamicznej równowagi oraz nowe ujęcie nazywane ogólną teorią starzenia się populacji.

Teoria kompresji chorobowości zakłada poprawę stanu zdrowia w kolej- nych kohortach osób starszych i skupienie chorobowości i niesprawności w naj- starszych grupach wieku. Hipoteza ta zakłada, że wraz z wydłużaniem się trwa- nia życia wyraźnie opóźnia się moment wystąpienia poważnej niesprawności, wskazując na możliwość współwystępowania sędziwego wieku i dobrego zdro- wia. W ogólnym modelu przejścia zdrowotnego ilustruje to przesunięcie krzywej przeżycia bez chorób i niesprawności wraz z krzywą przeżycia. Ponadto przesunię- cie okresu występowania chorób może być większe niż zmian w umieralności.

Natomiast teoria ekspansji chorobowości zakłada wydłużenie oczekiwane- go czasu trwania życia, przy nieznaczących zmianach w wieku występowania niesprawności, co w efekcie skutkuje wzrostem czasu trwania życia w niepeł- nym zdrowiu⁶. Autorzy tej teorii wskazują, że na wzrost odsetka osób chorych w populacji (spowodowanego przez choroby niekończące się śmiercią) oraz wzrost odsetka osób obciążonych fizyczną niesprawnością ma wpływ przedłu- żenie trwania życia na lata, gdy choroby i inne dolegliwości utrudniające wyko- nywanie codziennych czynności występują częściej.

Z kolei według teorii dynamicznej równowagi spadek umieralności może prowadzić do wzrostu udziału i liczby osób chorych i z dolegliwościami, ale tyl- ko w zakresie stanów chorobowych o niezbyt ciężkim przebiegu, przy jednocze- snym spadku częstości występowania ciężkich schorzeń i niesprawności⁷. Z jed-

4 W. Wróblewska: Wydłużanie trwania życia a zmiany w stanie zdrowia w populacji. „Polityka Społeczna” 2012, s. 16.

5 W. Wróblewska: Sumaryczne miary…, op. cit.

6 W. Wróblewska: Wydłużanie trwania życia…, op. cit.

7 Ibid.

nej strony okres życia z umiarkowanymi dolegliwościami i chorobami wydłuża się (ekspansja chorobowości), z drugiej zaś czas trwania życia z poważnymi schorzeniami ulega skróceniu (kompresja chorobowości). Efektem tych prze- mian jest stan równowagi w obciążeniu chorobami w populacji.

Podstawę ogólnej teorii starzenia się populacji stanowi założenie o cyklicz- ności następujących po sobie etapów⁸. Etap pierwszy dotyczy wzrostu oczeki- wanego trwania życia spowodowanego spadkiem umieralności w najstarszych grupach wieku. Wzrost przeżycia osób w zaawansowanym wieku obciążonych różnymi schorzeniami i dolegliwościami pociąga za sobą wzrost liczby lat prze- żytych z niesprawnością oraz udziału osób w populacji, które są obciążone cho- robami przewlekłymi (ekspansja chorobowości). Drugi etap odpowiada teorii dynamicznej równowagi. Jest związany z dalszym postępem medycznym, który pozwala na zatrzymanie lub spowolnienie rozwoju wielu chorób oraz opóźnienie występowania ciężkich objawów choroby. Trzeci etap (kompresja chorobowo- ści) następuje w wyniku wejścia w proces starzenia kolejnej generacji. Zakłada się, że osoby z tej kohorty, dzięki zachowaniom prozdrowotnym i lepszym wa- runkom życia, będą się cieszyć lepszym stanem zdrowia w porównaniu z po- przedzającą generacją. Poprawa stanu zdrowia będzie się uwidaczniała w opóź- nieniu występowania niesprawności i chorób przewlekłych, co będzie skutkowało skróceniem lat przeżytych w złym stanie zdrowia oraz skumulowaniem występo- wania chorób i niesprawności w wieku późnej starości. Autorzy tej teorii przy- puszczają, że proces może być kontynuowany i po zakończeniu jednego cyklu na- stąpi ponownie etap pierwszy, choć charakteryzujący się już inną jakością.

3. Metody badawcze

Spośród mierników trwania życia ludzkiego najczęściej stosuje się przecięt- ne trwanie życia ludzkiego e_x, nazywany także oczekiwaną długością życia – Life Expectancy (LE). Miara ta jest szacowana jako jeden z parametrów tablic trwa- nia życia i wyraża średnią liczbę lat, które osoba w określonym wieku ma szanse przeżyć przy założeniu, że nie zmienią się dotychczasowe tendencje umieralno- ści. Przeciętne dalsze trwanie życia e_x jest określane jako⁹:

x x

x l

e

=

T , (1)

8 W. Wróblewska: Sumaryczne miary…, op. cit.

9 J.Z. Holzer: Demografia. PWE, Warszawa 2003.

∑

= +

+

= ^ω

2 _{i x}1ⁱ x

x l l

T , (2)

gdzie:

lx – liczba osób dożywających wieku x ukończonych lat,

Tx – łączna liczba lat, jaką mają do przeżycia – do końca trwania tej generacji – osoby w wieku x ukończonych lat.

x – przyjmuje wartości od 0 do

ω

, gdzie

ω

oznacza czas, po upływie którego badana generacja przestaje istnieć.

W badaniach demograficznych i społecznych najczęściej jest wykorzysty- wane przeciętne dalsze trwanie życia noworodka, które w sposób syntetyczny wyraża panujące w danym czasie warunki umieralności badanej zbiorowości oraz ocenia sytuację, w jakiej żyje badana populacja¹⁰. Miara ta jest szeroko używanym wskaźnikiem stanu zdrowia populacji, jednak jej znajomość nie po- zwala wyciągnąć wniosków na temat jakości życia¹¹.

Miarami pozwalającymi na określenie lat życia przeżytych w pełnym zdro- wiu oraz lat przeżytych z pewnymi dysfunkcjami i niesprawnością jako równo- ważnik tych pierwszych są m.in.: oczekiwana długość życia bez niesprawności oraz oczekiwana długość życia korygowana niesprawnością. Miary te należą do grupy wskaźników nazywanych sumarycznymi miarami stanu zdrowia.

Oczekiwana długość życia bez niesprawności (Disability Free Life Expectancy – DFLE) została zaproponowana jako jeden ze wskaźników monito- rujących stan zdrowia w krajach europejskich. Od 2004 r. wskaźniki te są publi- kowane pod nazwą „lata życia w zdrowiu” (Healthy Life Years – HLY) i opra- cowywane przez Eurostat dla krajów Unii Europejskiej¹². Metoda ta zakłada, że:

x x i

i

x l

YWD

DFLE

∑

=

= ω

, (3)

) 1

(

_x

x

x L prev

YWD

= ⋅ −

, (4)

gdzie:

ܻܹܦ_௫ – liczba lat życia bez niesprawności w wieku x, lx – liczba osób dożywających wieku x ukończonych lat,

10 Procesy demograficzne i metody ich analizy. Red. J. Kurkiewicz. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków 2010.

11 M. Burzyńska i inni: Life Expectancy i Healthy Life Years jako podstawowe miary oceny sytu- acji zdrowotnej ludności. „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2010, 91(4).

12 W. Wróblewska: Sumaryczne miary…, op. cit.

L

w c n

4

z z w j n s 7 l w n z

R

Lx

pre w p czan nies

4. A

z E zdro wyn ją ró nia stan 72,6 lat w wzr nies zgo

Rys.

– l evx

M popu ne p spra

Ana

A Euro owi niki O óżn cho nem 6 la w z rosły spra

dne

2. P m

liczb – c Meto

ulac prze awn

aliz

Anali opej ia lu iem

cze ne c orób m hig at i w zdro

y o awn e z z

Prze men

ba l czę oda cji w

ez E nośc

za

izę jskie udno m do

ekiw czyn b or gien w c owiu o 4,2 nośc

zało

ecięt ncie n

lat ż ęsto

ta o w o Euro ci ro

em

em ego ośc stęp wan

nnik raz ny.

iągu u m 2 la ci i ożen

tne t naro

życ ść w opie okre

osta ozum

mpi

mpir o Sy i Po pno na dł

ki: p zm Oc u 1 mężc

ata dłu niam

trwan odzin

cia p wys era eślon

at n mia

ryc

rycz yste olsk ości ług pop mian czek 5 o czy (rys ugoś

mi t

nie ż n w

prze stęp się nym na p

anej

czn

zną em ki. P

dan ość praw ny sp kiwa

stat yzn sun ści t teor

życi latac

eży pow na m w pods j jak

na

ą pr Sta Pocz nych ć ży

wa s poł ana tnic w 2 nek

trwa rii d

ia (L ch 1

ytyc wan dwó wiek

staw ko w

rzep atys ząte h na cia spo łecz a dłu ch la 201

2).

ania dyna

LE) 996

ch w ia n óch ku o wie

wys

prow styc ek i

a te od osob zne

ugo at w 11 r

Oz a ży ami

oraz -201

w w nies h mi oraz tab stęp

wad zne kon ema

wie bu o zw ość ż wzro r. w znac ycia iczn

z ocz 11

wiek spra iara z um blic pow

dzon ego,

niec at sa

elu odży

iąza życ osła wyni cza a na nej

zeki

ku x awn ach:

mier um wanie

no , a c ok amo

lat ywi ane cia m

a o 4 iosł

to, astęp

rów

wan

x na nośc

czę raln miera e og

na tak kres ooce się iani z p męż 4,5 a 6 , że puj wno

ne la

a po ci w ęsto nośc alno gran

po kże

su b eny wy ia, p pop żczy

rok 4,1 e prz

e w owa

ata ż

odst w st ości ci. L ości

nicz

odst pub bada sta ydłu pop praw yzn ku.

lat zesu w tak

agi.

życia

tawi tani i wy Lata i i in zeń

taw blik ania anu uża.

praw wą w n w

Prz t, a uni kim

a w

ie t e zd ystę

a ży ndy cod

ie kacj a, cz

zdr Za wa w

war Pol zy c od ęcie m sa

zdro

tabl dro ępow

ycia ywid

dzie

dan ji G zyli row a ten

wyk runk lsce zym

199 e w amy

owiu

ic t owia

wan a w dua enne

nych GUS i lat

ia lu n wz kryw ków e w m o 96 w w ym w

u HL

trwa a w nia n w zdr

alnie ej a

h z S n ta 19

udn zro wal w ży 201 cze r. w wieku wym

LY m

ania w wi

nies drow e po akty

zacz a te 996 nośc st o lnoś ycia

11 r ekiw wart u w mia

męż

a ży ieku spra wiu

ostr ywn

zerp ema 6-20 ci P odpo

ści a i l r. w wan

tośc wyst arze

czyz

ycia u x.

awn są o rzeg nośc

pnię at s 011, olsk owi

i le eps wyni

a li ci ܪ

tąpi , co

zn w

a,

nośc obli gane ci.

ętyc stan , jes ki.

iada ecze szym

iosł czb ܪܮܻ

ieni o jes

w mo

ci i- ej

ch nu

st a- e- m ła ba

ܻ_଴ ia st

o-

c c d w w e

R

l l o n z r d z k czaj czy dzin w z wzr eksp

Rys.

lub luki ocz nie zmn rów dla zdro kob

M j ró zn.

n w zdro

rost pan

. 3. P m

Pr ma i w ekiw

w niej wnie kob

O owo biet

Międ óżni Od wzro owiu tem nsji

Prze men

rzyj aksy w po wan

naj jsze eż z biet dw otne

jes dzy

ica d 19 osło u w m cz

cho

ecięt ncie

jmu yma opu

neg jsta enie zale t w wrotn

ej.

t dł oc na 996 o o wzro

asu orob

tne t naro

ując alny ulacj go t arszy

e się eżno cał na Okr łużs

czek kor 6 r.

o 4, osła u trw

bow

trwa odzi

c gr y d ji p trwa ych ę lu ość łym

syt res szy

kiw rzyś

w ,5 l a ty wan woś

anie in w

rani dla d

prze ania h gr uki w

, że m ok tuac życ niż

aną ść k Pol lata ylko nia ści.

życ w lata

icę dan edst a ży rup w p e w kres cja cia ż dl

ą dł kob lsce a d o o

życ

cia ( ach

wie nej

taw ycia ach pop wielk

sie b we obc a m

ługo iet, e pr o p 2,3 cia k

(LE) 199

eku pop wion a sp h w pula koś bad edłu ciąż mężc

ośc co rzec poz 3 la kob

) ora 6-20

u rów pula ną n pow wiek

acji ć lu dani

ug p żon czy

ią ż jes cięt iom ata (

biet

az o 011

wną acji na r wod ku,

zar uki ia.

płci ny r yzn.

życ st w tne mu

(z 6 t w

oczek

ą 10 i, oc rysu dow

w l rów w i do różn

cia k wyn

trw 81, 66,8 nie

kiw

00 l cen unk wane lata wno pop oty nym

kob nikie wani ,1 l 8 la epeł

ane

lat j nion

ku 4 ego ach dla pul czy mi s

biet em

ie ż lat, at d łnym

lata

jak no d

4. W sp

19 a m acji y ks scho

i m zja życi

po do 6 m z

a życ

ko w dla W

adk 996- ężc i je szta orze

męż awis ia k odc 69,1 zdro

cia w

wiek mę zwi kiem

-20 czyz est w

ałto enia

żczy ska kob zas 1 la owi

w z

k uz ężcz iązk m u

11 zn, j wyż owan

ami yzn

nad biet s gd

t). Z u, o

drow

znaw zyzn

ku umie

mo jak ższa

nia i i d

n w dum

w dy Zm o cz

wiu

wan n i

z w eral ożna k i k

a d się dole

wyst mier

mo licz mian

zym

HL

ny ko wyd

lno a z kobi

la m ę w egli

ępu raln ome

zba ny t m m

LY k

za o bie dłuż

ści, aob iet.

męż wiel

iwo uje

noś enci a la te sk mów

kobie

opty t w żani , sz bser Ni żczy lkoś ościa

zaz ci m ie n at ż kut wi te

et w

ym wielk

iem zcze rwo ie d yzn ści

ami zwy męż naro życi tkuj eori

w mo

maln koś m si egól owa dziw

n ni luk i dl

y- ż- o- ia ją ia

o-

ny ść ię l- ać wi iż ki la

R

s d m l t z

R

w o a s

Rys.

spra dla męż licz trwa zgo

Rys.

w 2 ocze a od stars

. 4. L

D awn

mę żczy zba

ania odne

5. P 6

N 2011

ekiw d 19

szyc

Luk

oda nośc ężcz

yzn dal a ż e z

Prze 65 la

Natom 1 r.

wan 996

ch g

a zd

atko ci a zyzn n w

lszy yci zało

ecięt at w

mia wy na li r. w grup

drow

owo a kr n i k

wi ych

a z oże

tne tr w lata

ast ynio

iczb war p w

wotn

o ab rzyw kob ieku lat z ni enia

trwan ach 1

w osła ba la rtoś wieku

a i lu

by wą biet u 65

t pr esp ami

nie ż 1996

prz a 19 at w ci ܪ u dl

uka

oce prz t w 5 la rzeż praw

teo

życi 6-20

zypa 9,7 l w zd ܪܮܻ

la ko

w p

enić zeż wie at w żyty wno orii

a (L 011

adku lat i drow

ܻ_଺ହ obie

popu

ć re życi

eku wzro

ych ości

dyn

LE) o

ku k i w wiu

wz et je

ulacj

elac ia, w u 65

osło w ią p nam

oraz

kobi cią u dla zrosł est o

ji ko

cje wyz 5 lat

o o tym pozo micz

ocz

iet ągu a ko ły o osią

obiet

po zna t. O 2,4 m o osta znej

zekiw

w 15 obie o 3, ągan

t i m

omię aczo Od 1 4 lat okre aje ej ró

wane

wie ost et w 5 la ny s

mężc

ędz ono 1996

t. O esie na ówn

e lat

eku tatn w tym

at. W stan

czyzn

zy k an 6 r.

O ty e. W

nie now

ta ży

u 65 nich m w Wyn rów

n w

krzy naliz prz yle s Wyn ezm wagi

ycia w

5 la h lat

wiek niki wno

lata

ywy zow zec sam niki mien

i.

w zd

at o t wz ku w

i te owa

ach 1

ymi wan iętn mo w

i te nion

drow

ocze zros w 20

ws agi w

1996

i st ne m

ne d w ty

po nym

wiu H

ekiw sła o 011 skaz w ob

6-20

tanu miar dals ym otwi m p

HLY

wan o 3 1 r. w zują

bcią

011

u zd ry t sze m ok ierd pozi

Y mę

na d ,2 l wyn ą, że

ążen dro trw trw kres dzaj iom

ężcz

dług lat.

nios e w niu c

owia wani

wani sie w

ją, mie,

zyzn

goś Prz sła

prz cho

a i ia ż

ie ż wzr że

co

n w w

ść ż zy c 10,4 zypa orob

nie życi życi rosł cza jes

wiek

życi czym

4 la adk bam e- ia ia ła as st

ku

ia m at, ku mi.

R

Z

z s o w m r s s w j w k w ś t w d w m g w

Rys.

Zak

zmi sekw opie woś med rośc szen sow w p jest w ty kiw w p ści tam w m dla w n moż grup wag

. 6. P 6

koń

K ian wen ekę ści dycz ci. N nie wi w

późn wa ym N wane

przy trw mi te mom

ko niep że p pac gi w

Prze 65 l

ńcz

Każd w z ncja me ozn zną Nato

zap wys

niej ażne

arty Na p

ego ypad wani

eori men obie pełn potw ch w w ob

ecięt at w

zen

da z zak ami edy nacz ą za

om potr stęp szy e i c yku pods o trw

dku ia ż ii dy ncie et ( nym wie wiek

bcią

tne t w lata

nie

z om kresi

, ta yczn za k arów iast rzeb owa ych

ciek ule p staw wan u m życi yna e na w m z erdz ku ążen

trwa ach

mów ie c akże ną i kon wno t na bow ania

faz kaw pros wie nia mężc

ia n ami arod

mo zdro zić p dla niu

anie 199

wio chor e ek

reh niec o os astęp wani

a c zach we z

sta ob życ czyz nast

iczn dzin ome

owi pos a ko cho

życ 96-20

onyc robo kon habi czno ób pstw ia n

hor h ży ze w ana licz cia zn ępu nej

n, ja enci

iu.

stula obie

oro

cia (L 011

ch owo nom

ilita ość

w w wem na śr

rób ycia wzgl aliza zon

w prz uje rów ak ie n

Zao aty et zo obam

LE)

w t ośc micz acyj zw wie m te

rodk ora a. P

lędó a je nych

zdr zesu w t wno rów naro obs

teo osta mi.

ora

tym i i n znym

jną.

więk ku eori ki p az p Pyta

ów st p h w row unię taki owa wnie

odz serw orii

ał o

az oc

m ar nies mi, . Na ksze sęd ii ko prze prz anie eko pocz warto wiu

ęcie im s agi.

eż w zin) wow eks osią

czek

rtyk spra wy a pr enia dziw omp ezna esu , kt ono zątk ośc

w e wi

sam Po w w

w wan span ągni

kiwa

kule awn ynik rzyk a na wym

pres aczo unię

tóry omic kow i oc lata ieku mym otwi

wiek ska ne z

nsji ięty

ane l

e te nośc

kają kład akła m, ja sji c one cie y ze czn wym

czek ach u w m w ierd ku azuj zjaw i ch y, ta

lata

orii ci łą ącym d w adów

ak i cho e na tyc e sc nych m eta

kiw h 19 wyst wym dzaj 65 ą n wisk horo ak j

życi

i pr ączy mi wyst w n i w orob a lec ch cena h i s ape wane

996 tąpi miar

ją to lat na

ko obo ak

ia w

rzej y si

m.

tępo na o

wie bow

czen śro ariu społ em p

ego 6-20 ieni rze, o w . N

wzr do owo i dl

w zdr

ścia ię z in.

owa och eku wośc nie dkó uszy łecz prób o trw 011

ia n co wart Niest rost otyc ości la m

row

a zd z ba

z z anie hron u wc ci m dzi ów y m zny by o wan mo nies

jes tośc tety t cz cząc

. Je męż

iu H

drow ardz

zap e ek nę z cze mog ięki na a m ch.

odp nia ożn spra st zg ci ty y w

zas ce p edna

żczy

HLY

wot zo w potrz kspa zdro snej głyb

i kró lec miej

Prz pow

życ na s awn god ych wyni u t pop akż yzn

Y kob

tneg waż

zeb ansj owi ej i p by b

ótsz czen

sce zepr wied

cia stwi nośc dne h ws iki trwa pula

e w n, st

biet

go, żnym

ow ji ch ia i póź być zem nie e w row dzi n ora ierd ci i

z p ska otrz ania acji w sta

tan

w w

a w mi k

ania hor

op źnej zmn mu o

ch Po wadz

na n az o dzić i dłu post aźni

zym a ż

ko arsz rów

wiek

wię kon a n obo piek j sta niej okre oró lsce zon nie.

ocze ć, ż ugo tula ików man życi obie zyc wno

ku

ęc n- na

o- kę

a- j- e- ób

e, na e- że o- a- w ne ia et ch o-

Literatura

Burzyńska M. i inni: Life Expectancy i Healthy Life Years jako podstawowe miary oceny sytuacji zdrowotnej ludności. „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2010, 91(4).

Holzer J.Z.: Demografia. PWE, Warszawa 2003.

Procesy demograficzne i metody ich analizy. Red. J. Kurkiewicz. Wydawnictwo Uniwer- sytetu Ekonomicznego, Kraków 2010.

To idzie starość. Postawy osób w wieku przedemerytalnym. Raport z badań. Red. P. Szukalski.

ISP, Warszawa 2008.

Wróblewska W.: Sumaryczne miary stanu zdrowia populacji. „Studia Demograficzne”

2008, 153-154.

Wróblewska W.: Wydłużanie trwania życia a zmiany w stanie zdrowia w populacji.

„Polityka Społeczna” 2012.

HEALTH GAP AND GAP IN POPULATION AS A RISK MEASURES FUNCTIONING IN HEALTH

Summary

The aim of the action at the level of healthcare has become not only a quantitative dimension, which means extending the duration of life, but also qualitative, extension of the duration of life in good health, which is not accompanied by disability and activity limitation due to health living. Health gap is defined as the difference between the cur- rent state of health in the population and the condition termed full health. In contrast, the area between the survival curve and the estimated population norm for survival is called a gap in the population, which are the losses resulting from mortality before the expected age. The aim of this paper is to evaluate the size of the gap of health and gaps in the population and to determine the relationship between them as the risk function in health.