WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH RÓDE£ ENERGII W POWIECIE NOWOS¥DECKIM W LATACH 2006–2011

(1)

Agnieszka KLESZCZ

Katedra Kszta³towania i Ochrony Œrodowiska Wydz. Geodezji Górniczej i In¿ynierii Œrodowiska AGH Akademia Górniczo-Hutnicza

30-059 Kraków, al. Mickiewicza 30 e-mail: agakleszcz87@gmail.com

Technika Poszukiwañ Geologicznych Geotermia, Zrównowa¿ony Rozwój nr 1/2012

WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH RÓDE£ ENERGII W POWIECIE NOWOS¥DECKIM W LATACH 2006–2011

STRESZCZENIE

Artyku³ przedstawia analizê zmian w wykorzystaniu odnawialnych Ÿróde³ energii na przestrzeni lat 2006–2011 w powiecie nowos¹deckim. Dokonano charakterystyki odnawialnych Ÿróde³ energii oraz omówiono istniej¹ce i mo¿liwe do pozyskania w powiecie nowos¹deckim zasoby poszczególnych rodzajów energii odnawialnej. Przed- stawiono równie¿ przestrzenne rozmieszczenie instalacji energetyki odnawialnej na terenie omawianego powiatu.

S£OWA KLUCZOWE

Odnawialne Ÿród³a energii, powiat nowos¹decki, kolektory s³oneczne, biomasa, geotermia

* * *

WPROWADZENIE

Rozwój cywilizacji zwiêksza zapotrzebowanie na energiê. Przy wyczerpywaniu siê tradycyjnych paliw kopalnych (wêgiel, ropa naftowa, gaz ziemny) oraz towarzysz¹cemu ich zu¿yciu wzrostowi zanieczyszczenia œrodowiska, zainteresowanie energi¹ odnawialn¹ stale roœnie. W Polsce energia ze Ÿróde³ odnawialnych obejmuje w zale¿noœci od warunków lokalnych energiê z bezpoœredniego wykorzystania wiatru, promieniowania s³onecznego, geotermii, zasobów wodnych oraz energiê z biomasy sta³ej, biogazu i biopaliw ciek³ych.

Strategicznym celem polityki pañstwowej jest zwiêkszenie udzia³u energii odnawialnej w finalnym zu¿yciu energii brutto do 15% w 2020 roku (Berent-Kowalska i in. 2011; Kieæ 2007).

Wed³ug danych G³ównego Urzêdu Statystycznego ³¹czne pozyskanie energii ze Ÿróde³ odnawialnych w Polsce w 2010 roku osi¹gnê³o 287 640 TJ, co stanowi³o 10,2% pozyskanej

(2)

energii pierwotnej ogó³em. W bilansie energii odnawialnej dominowa³a biomasa (85,36%).

Kolejnymi pod wzglêdem udzia³u by³y biopaliwa ciek³e (6,65%), woda (3,65%), wiatr (2,08%), biogazy (1,67%), energia geotermalna (0,2%), odpady komunalne (0,04%), promie- niowanie s³oneczne (0,03%) (Berent-Kowalska i in. 2011; GUS 2010)

1. ANALIZA WARUNKÓW LOKALNYCH POWIATU NOWOS¥DECKIEGO W ASPEKCIE MO¯LIWOŒCI WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH RÓDE£ ENERGII

Powiat nowos¹decki jest po³o¿ony w po³udniowo-wschodniej czêœci województwa ma³o- polskiego i jest najwiêkszym powiatem tego województwa, zajmuj¹c oko³o 10,26% jego powierzchni (1 550 km²). Powiat zamieszkuje 204,092 tys. osób (stan na rok 2010 GUS), a gêstoœæ zaludnienia wynosi 132 osoby na 1 km². W sk³ad powiatu nowos¹deckiego wchodzi 16 gmin: jedna miejska, cztery miejsko-wiejskie i 11 wiejskich. S¹decczyzna jest powiatem o charakterze turystyczno-rolniczym z nieznacznym udzia³em przemys³u. Tury- styka jest szans¹ rozwoju tego powiatu, a bardzo du¿e mo¿liwoœci w tej dziedzinie stwarzaj¹ naturalne uwarunkowania œrodowiskowe. St¹d niezwykle wa¿na jest dba³oœæ o œrodowisko naturalne, a rozwój alternatywnych Ÿróde³ energii mo¿e siê w znacznej mierze przyczyniæ do poprawy stanu œrodowiska (Program Ochr. Œrodowiska 2003; Strategia rozwoju pow. nowo- s¹deckiego 2005; www.psew.pl).

Przedstawiona mo¿liwoœæ wykorzystania odnawialnych Ÿróde³ energii (OZE) na S¹dec- czyŸnie dotyczy biomasy, energii wiatru, energii wody, energii s³oñca oraz geotermii.

Nale¿y zaznaczyæ, ¿e przeprowadzone próby inwentaryzacji odnawialnych Ÿróde³ energii na terenie powiatu nowos¹deckiego nie daj¹ pe³nego obrazu mo¿liwoœci powiatu w tym zakresie z uwagi m. in. na znaczne rozproszenie danych geoklimatycznych i Ÿróde³ pozyskania OZE, lokalny charakter wykorzystania oraz niskie moce, co utrudnia badania metodami statystycznymi jak np. w przypadku pomp ciep³a. Ponadto ró¿ne dane statystyczne dotycz¹ce odnawialnych Ÿróde³ energii mog¹ ró¿niæ siê sposobami obliczeñ, stosowanymi kategoriami i zestawieniami.

Biomasa. Z wykorzystaniem biomasy wi¹zane s¹ obecnie du¿e nadzieje. Mo¿e byæ ona wykorzystywana w produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Obecne zasoby biomasy sta³ej zwi¹zane s¹ z wykorzystaniem odpadów drzewnych, odpadów powsta³ych w trakcie pielêg- nacji parków oraz odpadów powstaj¹cych przy pielêgnacji infrastruktury drogowej. W powiecie nowos¹deckim powierzchnia zajmowana przez grunty leœne, zadrzewienia i za- krzewiania obejmuje 70 477 ha. Lesistoœæ powiatu wynosi 46% ogólnej powierzchni.

Najwiêkszy udzia³ lasów i terenów leœnych jest w gminach górskich: Rytro (72,8%), £abowa (70,8%), Piwniczna (63,6%), Muszyna (61,2%) oraz Krynica (57%). Lasy na obszarze powiatu odznaczaj¹ siê dobrym stanem zdrowotnym i sanitarnym. Œrednio w ci¹gu roku z lasów prywatnych pozyskuje siê 27 do 34 tys. m³drewna. Wykorzystanie energetyczne biomasy wi¹¿e siê przede wszystkim ze spalaniem odpadów drzewnych z tartaków oraz drewna odpadowego z lasów. Wykorzystanie biomasy pochodz¹cej z rolnictwa jest mniej

(3)

perspektywiczne. U¿ytki rolne stanowi¹ 73 283 ha, co stanowi 48,6% ogólnej powierzchni powiatu. Wœród u¿ytków rolnych grunty orne stanowi¹ 53,1%, u¿ytki zielone 43,6% oraz sady 3,3%. W powiecie jest 19 183 indywidualnych gospodarstw rolnych, a ich œrednia powierzchnia wynosi 3,82 ha. Energetyczne wykorzystanie s³omy ze wzglêdu na niewielk¹ powierzchniê gospodarstw rolnych, tradycyjne u¿ytkowanie s³omy oraz ni¿sze od œrednich plony nie stwarzaj¹ szans na znacz¹ce zagospodarowanie energetyczne tego surowca. W powiecie podejmowane s¹ te¿ próby zak³adania plantacji roœlin przeznaczonych do wykorzystania na cele energetyczne jednak jak dot¹d stanowi¹ one marginaln¹ czêœæ w wykorzystaniu energetycznym przez lokalne kot³ownie. Dodatkowym czynnikiem ogranicza- j¹cym uprawê roœlin energetycznych wydaje siê byæ wysoka lesistoœæ, która zaspokaja potrzeby na drewno. Nowatorskim pomys³em w powiecie nowos¹deckim jest te¿ pozyski- wanie biomasy powsta³ej w trakcie porz¹dkowania i pielêgnacji brzegów rzecznych (Toma- sik 2005; www.pigeo.org.pl).

Energia wiatrowa. S¹decczyzna pod wzglêdem zasobów energii wiatrowej le¿y w IV i V strefie kategorii wiatrowej, gdzie œrednia roczna prêdkoœæ wiatru osi¹ga wartoœci od 3 do 3,5 m/s. Dominuj¹ wiatry po³udniowe i zachodnie. Jest to strefa o niekorzystnych i wybitnie niekorzystnych warunkach dla rozwoju energetyki wiatrowej. Powiat posiada zró¿nicowan¹ rzeŸbê terenu, co powoduje zaburzenia w swobodnym przep³ywie wiatru. Wszelkie obni-

¿enia miêdzy wysoczyznami s¹ obszarami wyciszonymi, le¿¹cymi w cieniu aerodynamicz- nym i do takich obszarów nale¿y zaliczyæ kotlinê nowos¹deck¹. Pomimo niesprzyjaj¹cych warunków istnieje mo¿liwoœæ wykorzystania wiatrów lokalnych typu „wiatr ryterski” jak ma to miejsce w przypadku parafii rzymskokatolickiej w Rytrze. Moc elektrowni wynosi 160 kW, a œrednica wirnika mierzy 22 metry. Ponadto ograniczeniem w rozwoju energetyki wiatrowej jest unikalna przyroda S¹decczyzny i Beskidu S¹deckiego. Kolejnym utrudnie- niem przy lokalizacji farm wiatrowych jest znacznie rozrzucona zabudowa mieszkalna oraz du¿a lesistoœæ. Bardzo istotne jest równie¿ ukszta³towanie terenu S¹decczyzny, gdzie zna- czna czêœæ terenów po³o¿ona jest w dolinach górskich i gdzie prêdkoœci wiatru s¹ zbyt ma³e pod budowê farm wiatrowych. Wynika z tego, ¿e tylko niewielki obszar w powiecie nowos¹deckim nadaje siê pod budowê farm wiatrowych. W latach 2006–2011 na terenie powiatu nie powsta³y ¿adne nowe elektrownie wiatrowe (Oprac. UM woj. ma³opolskiego 2006; www.ure.gov.pl).

Energia wody. Powiat nowos¹decki charakteryzuje siê gêst¹ sieci¹ hydrograficzn¹ o ³¹cznej d³ugoœci rzek i potoków oko³o 1900 km, z czego wiêkszoœæ przypada na dorzecze Dunajca. Warunki fizjograficzne sprzyjaj¹ rozwojowi energetyki wodnej. W powiecie znajduj¹ siê du¿e zbiorniki wodne, jak i mniejsze elektrownie wodne u¿ytkowane przez prywatnych w³aœcicieli. Prywatne ma³e elektrownie wodne s¹ zlokalizowane m.in. we Florynce, Stró¿ach, £¹cku, Rytrze. Pomimo sprzyjaj¹cych warunków hydrograficznych istotnym ograniczeniem budowy ma³ych elektrowni wodnych wci¹¿ s¹ bariery prawne. W 2007 roku w £¹cku mia³a miejsce budowa ma³ej elektrowni wodnej, gdzie inwestorem by³a firma

„KAROR – elektrownie wodne” (Opracowania UM woj. ma³opolskiego 2008, 2009; mat.

seminaryjne – Brzezna 2009; www.zewroznow.pl).

(4)

Energia geotermalna. Na terenie powiatu nowos¹deckiego brak jest dotychczas in- stalacji wykorzystuj¹cych wody geotermalne. W ocenie Pañstwowego Instytutu Geolo- gicznego w Krakowie teren S¹decczyzny jest ma³o perspektywiczny dla uzyskania i wykorzystania wód termalnych. Pomimo tego w sierpniu 2010 roku przy gondoli w Jawo- rzynie Krynickiej rozpoczêto odwiert badawczy zwi¹zany z wydobyciem wody termalnej jednak inwestycja zakoñczy³a siê niepowodzeniem. Na pocz¹tku roku 2011 pomimo dotarcia z odwiertem na g³êbokoœæ prawie 3 tysiêcy metrów okaza³o siê, ¿e wody geotermalne tam nie wystêpuj¹, a inwestycja poch³onê³a blisko 17 mln z³otych. Jednak naukowcy podkreœlaj¹, ¿e pomimo braku wody jest to przedsiêwziêcie korzystne, gdy¿ jest to pierwszy odwiert geotermalny na terenie Karpat fliszowych, który mo¿na wykorzystaæ jako geotermiczny wymiennik ciep³a. Pojawi³ siê wiêc pomys³ budowy w tym miejscu basenu termalnego. Odwiert siêgaj¹cy 2750 metrów, w którym panuje temperatura 85°C móg³by wtedy zostaæ wykorzystany do ogrzania wody w basenie (www.sadeczanin.info;

www. wrotamalopolski.pl).

Energia s³oneczna. Iloœæ promieniowania s³onecznego padaj¹cego na powierzchniê po- ziom¹ dla województwa ma³opolskiego w ci¹gu roku waha siê w granicach od 980 do 1 060 kWh/m². W wyniku dotacji na zakup i monta¿ instalacji kolektorów s³onecznych do koñca 2009 roku na terenie Nowego S¹cza powsta³o 167 instalacji solarnych o powierzchni 837,19 m². Ich ³¹czna moc wynios³a 673,78 kW. Do wiêkszych inwestycji mo¿na zaliczyæ instalacjê kolektorów s³onecznych wspomagaj¹c¹ przygotowanie ciep³ej wody u¿ytkowej na

1- Tereny Chronionego Krajobrazu

2- Popradzki Park Krajobrazowy 3- Nowy S¹cz

4- Grybów

Obszar powiatu, który mo¿e byæ rozwa¿any pod budowê elektrowni wiatrowych

Rys. 1. Tereny nadaj¹ce siê pod budowê elektrowni wiatrowych w powiecie nowos¹deckim (Kleszcz 2011)

Fig. 1. Areas suitable for the construction of wind farms in the Country of Nowos¹deckie (Kleszcz 2011)

(5)

os. Wólki, instalacjê solarn¹ do podgrzewania ciep³ej wody u¿ytkowej w Komendzie Stra¿y Miejskiej czy instalacjê solarn¹ w firmie NOVA. Pozosta³e inwestycje dotycz¹ g³ównie domów jednorodzinnych i posiadaj¹ powierzchniê czynn¹ wynosz¹c¹ oko³o 5 m²

.

Wœród inwestorów prywatnych w pozosta³ej czêœci powiatu równie¿ wzrasta zainteresowanie kolek- torami s³onecznymi. Wykorzystywane g³ównie przez w³aœcicieli pensjonatów i hoteli poma- gaj¹ zmniejszyæ koszty energii zwi¹zanej z instalacj¹ ciep³ej wody u¿ytkowej. Kolektory s³oneczne znajduj¹ siê równie¿ w domach prywatnych jednak trudno zweryfikowaæ ich iloœæ.

Du¿e zainteresowanie tego typu instalacjami wi¹¿e siê tak¿e z atrakcyjnym system dop³at do kolektorów s³onecznych. Dziêki funkcjonuj¹cemu od kilku lat gminnemu systemowi dotacji kilkaset rodzin skorzysta³o z tej formy pomocy. Jest to przyk³adem wspó³pracy z mieszkañ- cami w zakresie wykorzystania odnawialnych Ÿróde³ energii (Oprac. UM woj. ma³opol- skiego 2007; www.mistia.org.pl)).

2. ZMIANY W WYKORZYSTANIU ODNAWIALNYCH RÓDE£ ENERGII W LATACH 2006–2011

Zestawienie instalacji wykorzystuj¹cych OZE zaprezentowano w tabeli 1. Lista nie jest pe³na gdy¿ nie obejmuje instalacji o niewielkiej mocy u¿ytkowanych przez prywatnych w³aœcicieli, co dotyczy w szczególnoœci kolektorów s³onecznych oraz kot³ów na biomasê.

Poszczególne instalacje przyporz¹dkowane s¹ gminom, w których s¹ usytuowane. W tabeli 2 przedstawiono instalacje powsta³e po 2005 roku. Z analizy nowych instalacji wynika, ¿e najwiêkszy rozwój dotyczy³ kolektorów s³onecznych. Wykorzystywane przez w³aœcicieli hoteli i pensjonatów oraz w domach prywatnych pozwalaj¹ ograniczyæ koszty energii.

Równie¿ atrakcyjny system dop³at do kolektorów s³onecznych przyczyni³ siê do znacznego rozwoju tego sektora energetycznego.

Analiza mapy odnawialnych Ÿróde³ energii wykonanej przez URE (Urz¹d Regulacji Energetyki) pokazuje, ¿e pod wzglêdem mocy koncesjonowanych instalacji wykorzystu- j¹cych OZE znajduj¹cych siê w powiecie nowos¹deckim najwiêksza moc znajduje siê w wodnych elektrowniach przep³ywowych w kategorii powy¿ej 10 MW (jest to pojedyncza instalacja w Ro¿nowie). Przestrzenne rozmieszczenie instalacji wykorzystuj¹cych odnawialne Ÿród³a energii przedstawiono na rysunku 3. Wiêkszoœæ instalacji wykorzystuj¹cych OZE jest zlokalizowana w Nowym S¹czu i tam te¿ notuje siê najwiêkszy rozwój w dziedzinie odnawialnych Ÿróde³ energii w ostatnich latach. Ponadto instalacje OZE znajduj¹ siê na terenach atrakcyjnych przyrodniczo i turystycznie m.in. w Rytrze, Krynicy, Gródku nad Dunajcem i Têgoborzy.

(6)

Tabela 1 Zestawianie instalacji do roku 2005 (Kleszcz 2011)

Table 1 Installations listed by 2005 (Kleszcz 2011)

Gmina Instalacja Parametry

Nowy S¹cz zespo³y pr¹dotwórcze lub kot³y grzewcze przy oczyszczalni œcieków kocio³ 285 kW

Nowy S¹cz kolektor s³oneczny pow. powy¿ej 6 m²

Stary S¹cz kolektor s³oneczny – klasztor Klarysek pow. powy¿ej 6 m²

Rytro elektrownia wiatrowa – parafia rzymskokatolicka 160 kW

Rytro ma³a elektrownia wodna – parafia rzymskokatolicka 35 kW Krynica zespo³y pr¹dotwórcze lub kot³y grzewcze przy oczyszczalni œcieków – Krynica kolektor s³oneczny – du¿a instalacja, zestaw z³o¿ony z 20 paneli – Krynica kolektory s³oneczne – kilka w³aœcicieli prywatnych –

£¹cko ma³a elektrownia wodna – w³aœciciel prywatny 5 kW

Ro¿nów elektrownia wodna – Zak³ad Energetyczny Kraków S.A 56MW

£ososina kolektor s³oneczny w Têgoborzy pow. powy¿ej 6 m²

Grybów ma³a elektrownia wodna w m. Florynka – wykorzystana w tartaku 30 kW Grybów ma³a elektrownia wodna w m. Stró¿e – w³aœciciel prywatny 10 kW Gródek

nad Dunajcem

hybrydowy system grzewczy – gimnazjum pompy ciep³a

kolektory s³oneczne

pompa c. 1–6 kW powierzchnia 10 m²

Rys. 2. Koncesjonowane instalacje wykorzystuj¹ce OZE w powiecie nowos¹deckim opracowano na podstawie (Kleszcz 2011)

Fig. 2. Licensed installations which use renewable energy sources in the County of Nowos¹decki were developed based on (Kleszcz 2011)

(7)

Tabela 2 Zestawienie instalacji powsta³ych w latach 2005–2010 (Kleszcz 2011)

Table 2 The list of installations created between 2005–2010 (Kleszcz 2011)

Gmina Instalacja Parametry

Nowy S¹cz biogaz z oczyszczalni œcieków 0,345 MW

Nowy S¹cz biogaz sk³adowiskowy 0,365 MW

Nowy S¹cz instalacje solarne (167 instalacji) powierzchnia 837, 19 m² 673, 78kW Nowy S¹cz kolektory s³oneczne dla potrzeb przygotowania ciep³ej wody

osiedla Wólki 100 m²

Nowy S¹cz kolektory s³oneczne pró¿niowe pow. 9,78 m²

Korzenna kocio³ do spalania biomasy 250 kW

Krynica- Zdrój kolektory s³oneczne – monta¿ 50 paneli rurowych moc zainstalowanego uk³adu to 117,19 kW Miasto i Gmina

Uzdrowiskowa Muszyna

wykorzystanie energii s³onecznej do przygotowania c.w.u.

w obiektach publicznych na terenie gminy. Monta¿ kolektorów s³onecznych na siedmiu gminnych obiektach u¿ytecznoœci publicznej

96,6 kW (57 sztuk) (pow. 132,37 m²)

£¹cko remont kompleksu sportowego w Gminie £¹cko. Kolektory

s³oneczne 3 kW

Jaworzyna Krynicka

odwiert badawczy zwi¹zany z wydobyciem wód geotermalnych zakoñczony niepowodzeniem

docelowo: pionowy wymiennik ciep³a

Rys. 3. Rozmieszczenie instalacji wykorzystuj¹cych alternatywne Ÿród³a energii w powiecie nowos¹deckim (Kleszcz 2011)

Fig. 3. The distribution of installations using alternative energy sources in the County of Nowos¹decki (Kleszcz 2011)

(8)

3. NOWE INWESTYCJE W ZAKRESIE ODNAWIALANYCH RÓDE£ ENERGII W NOWYM S¥CZU

Czynnikiem sprzyjaj¹cym zainteresowaniu odnawialnymi Ÿród³ami energii przez samo- rz¹d Nowego S¹cza s¹ wzglêdy ekonomiczne, ekologiczne, energetyczne oraz zobowi¹zania wobec dyrektyw Unii Europejskiej. Istotny jest te¿ element zwi¹zany z mo¿liwoœci¹ uzyskania na ten cel korzystnych œrodków kredytowych oraz dotacji – w tym unijnych.

Do realizowanych obecnie projektów w tym zakresie nale¿y zaliczyæ m.in.: instalacjê kogeneratora biogazowego na terenie oczyszczali œcieków, system odgazowania na terenie sk³adowiska odpadów z wykorzystaniem biogazu do celów energetycznych, instalacje solarne w miejskich jednostkach organizacyjnych i spó³kach, jak np. w Komendzie Stra¿y Miejskiej, czy miejskiej spó³ce MPEC. Istotnym elementem dzia³añ proekologicznych No- wego S¹cza jest wspó³praca z mieszkañcami w zakresie wykorzystania alternatywnych Ÿróde³ energii, szczególnie instalacji solarnych. Przyk³adem tej wspó³pracy jest gminny system pomocy finansowej dla osób fizycznych na zakup i monta¿ kolektorów s³onecznych, gdzie funkcjonuj¹cy od kilku lat system dotacji umo¿liwi³ kilkuset rodzinom realizacjê instalacji solarnych. Miasto Nowy S¹cz zdoby³o w 2009 i 2010 roku I miejsce w Ogólno- polskim Rankingu Energii Odnawialnej Zwi¹zku Powiatów Polskich za osi¹gniêcia w ochro- nie œrodowiska oraz tytu³ Mistrza Polskiej Ligi OZE za 2010 rok za wykorzystanie energii s³onecznej w kategorii miast powy¿ej 50 tys. mieszkañców. Równie¿ w 2012 roku dofinan- sowano projekt na zamontowanie 79 kolektorów s³onecznych w kompleksie obiektów pomocy spo³ecznej w Nowym S¹czu (www.cit.com.pl; www.eo.org.pl; www.ozeliga.pl).

PODSUMOWANIE

Przedstawiono analizê dotycz¹c¹ zmian stopnia wykorzystania odnawialnych Ÿróde³ energii na obszarze powiatu nowos¹deckiego na przestrzeni kilku lat. Przeprowadzone analizy pokaza³y, ¿e w latach 2006–2011 nast¹pi³y istotne zmiany w zakresie rozwoju na tym terenie OZE. Dzia³ania te s¹ zwi¹zane z koniecznoœci¹ poprawy stanu œrodowiska naturalnego na tym obszarze oraz za³o¿on¹ polityk¹ energetyczn¹ kraju (strategie przyjête przez Polskê wy- znaczaj¹ osi¹gniêcie 20% udzia³u energii ze Ÿróde³ odnawialnych w ca³kowitej produkcji energii brutto do roku 2020). Wiêkszoœæ powsta³ych po 2006 roku instalacji OZE w powiecie nowos¹deckim dotyczy³a kolektorów s³onecznych. W znacznej mierze przyczyni³ siê do tego system finansowania ze œrodków Gminnego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej na zakup oraz monta¿ kolektorów. Energetyka wód rzecznych na terenie powiatu odznacza siê du¿ym potencja³em. Na terenie tym znajduj¹ siê zarówno ma³e elektrownie wodne jak i du¿a elektrownia o mocy 50 MW. St¹d najwiêkszy udzia³ w przypadku mocy zainstalowanych instalacji wykorzystuj¹cych OZE dotyczy elektrowni wodnych.

W przypadku pozosta³ych odnawialnych Ÿróde³ energii ich potencja³ na obszarze powiatu prezentuje siê skromniej. Mo¿liwoœci wykorzystania energii wiatrowej s¹ niewielkie

(9)

ze wzglêdu na po³o¿enie powiatu w niekorzystnej strefie wiatrowej (na terenie tym znajduj¹ siê tylko 2 elektrownie wiatrowe). W przypadku geotermii teren S¹decczyzny jest uznawany za ma³o perspektywiczny w aspekcie wykorzystania wód termalnych. Potwierdzi³ to wyko- nany w latach 2010–2011 roku suchy odwiert w Czarnym Potoku k/Krynicy. Z wykorzystaniem biomasy w powiecie nowos¹deckim wi¹¿e siê obecnie du¿e nadzieje. Lesistoœæ powiatu wynosi oko³o 46%. Energetyczne wykorzystanie biomasy wi¹¿e siê przede wszystkim ze spalaniem drewna opa³owego z lasów oraz odpadów drzewnych z tartaków. Mniej perspektywiczne jest wykorzystanie biomasy pochodz¹cej z rolnictwa ze wzglêdu na niewielkie powierzchnie gospodarstw rolnych (œrednia powierzchnia 3,82 ha) oraz tradycyjne u¿ytkowanie. Plantacje energetyczne równie¿ stanowi¹ marginaln¹ czêœæ paliw wykorzy- stywanych przez lokalne kot³ownie ze wzglêdu na wysok¹ lesistoœæ obszaru zaspokajaj¹c¹ potrzeby na drewno.

Niezale¿nie od istniej¹cych ograniczeñ i uwarunkowañ sukcesywny rozwój odnawialnych Ÿróde³ energii w powiecie mo¿e przyczyniæ siê do zwiêkszenia bezpieczeñstwa energetycznego oraz zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza a inwestycje powi¹zane z rozwo- jem tego sektora do powstawania nowych miejsc pracy przyczyniaj¹c siê równie¿ do rozwoju gospodarczego regionu.

LITERATURA

BERENT- KOWALSKA G., KACPROWSKA J., KACPERCZYK G., JURGAŒ A. i in., 2011 — Energia ze Ÿróde³ odnawialnych w 2009 r. Informacje i opracowania statystyczne. GUS, Warszawa.

KIEÆ J., 2007 — Odnawialne Ÿród³a energii. Wyd. Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków.

KLESZCZ A., 2011 — Praca magisterska nt. „Zmiany wykorzystania odnawialnych Ÿróde³ energii w ci¹gu ostatnich 5 lat powiecie nowos¹deckim”. Uniwersytet Rolniczy, Kraków.

GUS: Ochrona œrodowiska 2010. Informacje i opracowania statystyczne. G³ówny Urz¹d Statystyczny, Warszawa 2010.

MAT. SEMINAR.: „Œrodowisko naturalne. Atut czy przeszkoda w rozwoju S¹decczyzny?” Seminarium. Brzezna 2009.

OPRAC.: Odnawialne i alternatywne Ÿród³a energii w Ma³opolsce zbiór „dobrych praktyk”. 2006. Wyd. Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego Departament Œrodowiska I Rozwoju Wsi, Kraków.

PROGRAM ochrony œrodowiska dla powiatu nowos¹deckiego na lata 2004–2011. 2003.

STRATEGIA rozwoju powiatu nowos¹deckiego na lata 2006-2013. 2005. Starostwo Powiatowe w Nowym S¹czu, Nowy S¹cz.

TOMASIK S. 2005. Wykorzystanie odnawialnych Ÿróde³ energii w powiecie nowos¹deckim. Aura, Nr 3, str.

27–30.

(10)

www.cit.com.pl www.mistia.org.pl www.ozeliga.pl www.pigeo.org.pl www.psew.pl www.sadeczanin.info www.ure.gov.pl www.wrotamalopolski.pl www.zewroznow.pl

CHANGES IN THE USE OF RENEWABLE ENERGY SOURCES IN THE YEARS 2006–2011 IN THE NOWY S¥CZ DISTRICT

ABSTRACT

The paper presents the changes in the use of renewable energy sources in the years 2006- 2011 in the Nowy S¹cz district. Have been characterization of renewable energy sources and discusses the existing and available types of renewable energy resources in the Nowy S¹cz district. It is also presents the spatial distribution of renewable energy installations in this area.

KEY WORDS

Renewable energy sources, Nowy S¹cz district, wind energy, sun energy, biomass, geothermal energy