Maria Patlowa
Na marginesie obrony z urzędu
Palestra 7/7-8(67-68), 99-100
N r 7— 8 (67—68) Obrona z u rz ęd u 99
II
MARIA PATLOWA
Na marginesie obrony z urzędu
G d y b y m o ż n a b y ło o d p r a k t y k u ją c y c h a d w o k a tó w u z y s k a ć o d p o w ie d ź n a e w e n t u a l n ą a n k ie t ę co do w z a je m n y c h s to s u n k ó w a d w o k a ta i je g o k li e n ta w w y p a d k u o b r o n y z u r z ę d u , to o d p o w ie d ź t a s ta n o w iła b y d o s k o n a ły p rz y c z y n e k d o „ a t r a k c y j n o ś c i” z a w o d u , j a k i m j e s t a d w o k a tu r a .
W ie lu u w a ż a , że a d w o k a t z u r z ę d u to ja k a ś s p e c ja ln a k a te g o r ia a d w o k a ta b ę d ą cego j a k g d y b y „ n a s łu ż b ie ” p a ń s tw o w e j, a w ię c r o d z a j u r z ę d n ik a , k tó r y o b o w ią z a n y je s t b e z p ła tn ie b ro n ić p rz y d z ie lo n e g o m u k lie n ta .
T a k so b ie w y o b r a ż a ją c p o ję c ie a d w o k a ta z u r z ę d u , o g ro m n a w ię k s z o ś ć k lie n tó w z u r z ę d u u s t o s u n k o w u je s ię d o n ie g o z p o z y c ji: k li e n t — p a n , a d w o k a t z a ś — p o s łu s z n y w y k o n a w c a je g o zle c e ń , b o p rz e c ie ż n ie m o ż e s ię z rz e c p r o w a d z e n ia s p r a w y . K lie n t ż ą d a w ię c n p . od a d w o k a ta , a b y m u w y s z u k iw a ł a d r e s y z g ło sz o n y c h p rz e z n ie g o ś w ia d k ó w czy o d n a jd y w a ł d o k u m e n ty p o r ó ż n y c h u r z ę d a c h lu b s ą d a c h u w a ż a ją c , że m ie ś c i się to j a k n a jb a r d z ie j w r a m a c h o b o w ią z k ó w a d w o k a ta b r o n ią c e g o z u rz ę d u . C zęsto b y w a ,* ż e o b r o n a z u r z ę d u k o lid u je — z e w z g lę d u n a t e n s a m te r m i n — ze s p r a w a m i z w y b o ru . T rz e b a w ó w c z a s o b r o n ę z w y b o r u p rz e k a z a ć s u b s ty tu t o w i, b o in n e g o w y jś c ia n ie m a . B y w a je s z c z e g o rz e j, g d y a d w o k a t z o s ta je w y z n a c z o n y d o o b ro n y z u rz ę d u w p ro c e s ie p o z a s w o ją sie d z ib ą . W ó w c z a s n a „ sw ó j r a c h u n e k ” m u s i p r z e ją ć r ó w n ie ż k o s z ty p r z e ja z d ó w i d o ja z d ó w , n o c le g ó w itp . P is z ę „ k o s z ty ” w lic z b ie m n o g ie j, g d y ż b y w a i ta k , że a d w o k a t z u r z ę d u u c z e s tn ic z y n ie r a z w p ro c e s ie tr w a j ą c y m n a w e t p a r ę ty g o d n i, i to d a le k o p o z a s w o ją sie d z ib ą . A j e d n a k m im o te j o f i a r n e j p r a c y i p o n ie s io n y c h n ie k ie d y s t r a t m a t e r i a ln y c h p rz e z o b ro ń c ę z u r z ę d u „ w d z ię c z n y k l i e n t ” p rz e d z a m k n ię c ie m p rz e w o d u s ą d o w e go w s ta j e i o ś w ia d c z a sąd o w i, że n ie m a z a u f a n i a do w y z n a c z o n e g o m u a d w o k a ta z u r z ę d u i p r o s i o w y z n a c z e n ie m u in n e g o a d w o k a ta . N ic go to n ie k o s z tu je , m a n a to m ia s t p r e t e k s t d o o d ro c z e n ia s p r a w y . S ą d n a jc z ę ś c ie j o d m a w ia , b o z w o ln ie n ie a d w o k a ta z u r z ę d u w ta k im s t a d iu m p ro c e s u ró w n a ło b y się z n iw e c z e n iu n ie r a z k i l k u ty g o d n io w e j c ię ż k ie j p ra c y . W ta k i e j s y t u a c ji a d w o k a t m u s i z a c is k a ć z ę b y i n a d z g ło sz o n y m w o tu m n ie u f n o ś c i p r z e jś ć do p o r z ą d k u d z ie n n e g o . A je ś li są d u w z g lę d n i w n io s e k , to d r u g i a d w o k a t b ę d z ie m u s ia ł ro z p o c z y n a ć p r a c ę o d p o c z ą tk u . N ie c h m i w o ln o b ę d z ie te g o r o d z a j u w y p a d e k z ilu s tr o w a ć w ła s n y m n ie d a w n y m d o św ia d c z e n ie m : O b. Ł. s t a n ą ł p rz e d są d e m W o je w ó d z k im w X p o d z a r z u te m u s iło w a n ia ro z b o ju . A k t o s k a r ż e n ia z a rz u c a , że o godz. 9 r a n o , k ie d y k a s j e r B a n k u S p ó łd z ie lc z e g o w r a c a ł z te c z k ą w y p e łn io n ą s u m ą 80 000 zł, o b . Ł ., b ę d ą c w ty m c zasie w b r a m ie d o m u , g d z ie m ie śc i się B a n k , u d e rz y ł k a s j e r a la s k ą w głow ę. N a szczęście u d e r z e
100 M a r i a P a t l o w a N r 7— 8 (67—68)
n ie n ie b y ło d o ść s iln e i k a s j e r w y c h o d z i z n a p a d u c a ło . Ł. w id z ą c „ n ie w y p a ł”, s z y b k o się o d d a la , u c ie k a ją c p r z e z b r a m ę p rz e jś c io w ą s ą s ie d n ie g o b u d y n k u . S ą d p o p r z e p r o w a d z e n iu p r z e w o d u u z n a je Ł . za w in n e g o -u s iło w a n ia r o z b o ju i s k a z u je go n a k a r ę 12 l a t w ięziem ia. N iż e j p o d p is a n a ja k o o b r o ń c a z u r z ę d u d o w o d z i w r e w iz ji d o S ą d u N a jw y ż s z e go, ż e o s k a r ż o n y — m im o u d e r z e n ia k a s j e r a — n ie u s iło w a ł n a w e t o d e b r a ć m u te c z k i z p ie n ię d z m i, t a k że w ty m s t a n ie rz e c z y m o ż e o n o d p o w ia d a ć je d y n ie za u d e rz e n ie k a s j e r a , a n ie z a ro z b p j. S ą d N a jw y ż s z y , p r z y c h y la ją c s ię d o w y w o d u r e w iz ji, p r z e k a z u j e s p r a w ę d o p o n o w n e g o r o z p o z n a n ia . W p o n o w n y m r o z p o z n a n iu Ł. z o s ta je s k a z a n y n a k a r ę 7 l a t w ię z ie n ia . N a s k u t e k p o n o w n e j r e w iz j i S ą d N a jw y ż s z y z n ó w u c h y la w y r o k S ą d u W o je w ó d z k ie g o , u c h y la ją c z a r a z e m a r e s z t ty m c z a s o w y . W te n sp o só b , p o tr z e c h la t a c h a r e s z tu ty m c z a so w e g o , Ł. z n a la z ł się n a w o ln o ści. J a k o o b r o ń c a z u r z ę d u s t a ję p o r a z tr z e c i p r z e d S ą d e m W o je w ó d z k im . N a o s t a t n ie j (trz e c ie j) r o z p r a w ie o s k a r ż o n y o ś w ia d c z a , ż e n ie m a d o m n ie j a k o sw e g o o b r o ń c y z a u f a n i a i p r o s i S ą d o w y z n a c z e n ie m u in n e g o a d w o k a ta z u rz ę d u , p r z y cz y m p o d k r e ś la , że n ie z a m ie rz a b r a ć a d w o k a ta z w y b o ru , b o j e s t m u n ie p o t r z e b n y , a je ś li w in s ta n o ji w o je w ó d z k ie j a d w o k a t j e s t w p r o c e s ie k o n ie c z n y , to p r o s i o w y z n a c z e n ie in n e g o a d w o k a ta . D o d a je w k o ń c u , że „ ta k ą g łu p ią s p r a w ę m o ż n a ju ż b y ło d a w n o r o z s tr z y g n ą ć ”, s u g e r u ją c je d n o c z e ś n ie , że o n p o w in ie n b y ć ju ż d a w n o u n ie w in n io n y (...), b o ż a d n e g o u d e r z e n ia k a s j e r a w o g ó le n ie b y ło i c a ła t a s c e n a z u d e r z e n ie m j e s t z m y ś lo n a . W ty c h w a r u n k a c h p ro s z ę S ą d o z w o ln ie n ie m n ie o d d a ls z e j o b ro n y w ty m p r o cesie. • S ą d p r z y c h y la s ię d o m e j p r o ś b y i z w a ln ia m n ie z o b o w ią z k ó w o b ro ń c z y c h w te j tr u d n e j i t a k n ie w d z ię c z n e j s p r a w ie . N ie je d n e m u a d w o k a to w i p o r u s z o n y p rz e z e m n ie t e m a t c is n ą ł się ju ż — b y ć m o że — p o d p ió ro . A je ś li z n a jd z ie s ię om n a ła m a c h p is m a p ra w n ic z e g o , to z a p e w n e z n a jd z ie n ie j e d e n o d z e w . A k o n k lu z ja ? W ła ś n ie n a k o n k lu z j i p r a g n ę p o ło ż y ć a k c e n t. S p r a w a o b r o n y z u r z ę d u p o w in n a z n a le ź ć s i ę — m o im z d a n ie m — n a ła m a c h p r a s y p r a w n ic z e j o r a z p o w in n a b y ć p r z e d y s k u to w a n a w s z e c h s tr o n n ie p r z e d w y jś c ie m n o w e j u s ta w y o u s t r o j u a d w o k a tu r y . W c h o d z i t u p o z a ty m w g r ę r ó w n ie ż i s t r o n a m a t e r i a l n a s p r a w y : n ie ty lk o w ię c s a m a n ie o d p ła tn o ś ć te g o , k o g o się b ro n i, a le i z a g a d n ie n ie k o s z tó w p o d ró ż y , d o ja z d ó w i d i e t o r a z n o c le g ó w w w y p a d k a c h o b r o n y z u r z ę d u p o z a s ie d z ib ą a d w o k a ta . K to te k o s z ty m a p o k ry ć ?
W ty m m ie js c u p o s tu lu j ę n ie ś m ia ło , czy n ie n a le ż a ło b y k o s z ta m i o b ro n y z u r z ę d u o b c ią ż y ć k li e n t a w s a m y m w y r o k u . K lie n t b ę d z ie w ó w c z a s o s tr o ż n ie js z y z ż ą d a n ie m z m ia n y a d w o k a ta z u r z ę d u , b o b ę d z ie z o b o w ią z a n y d o p ła c e n ia k a ż d e m u
