Naczelna Rada Adwokacka : [przepisy prawne]

Naczelna Rada Adwokacka :

[przepisy prawne]

Palestra 9/1(85), 85-98

NACZELNA RADA ADWOKACKA

A.

Z A R Z Ą D Z E N I E M IN IS T R A S P R A W IE D L IW O Ś C I

z dnia 12 listopada 1964 r.

w sprawie oznaczenia liczby aplikantów adwokackich dla poszczególnych wojewódzkich ]zb adwokackich

Na podstaw ie art. 16 ustaw y z dnia 19 grudnia 1963 r. o ustroju adw okatury (Dz. U. N r 57, poz. 309) zarządza się, co następuje:

§ 1. Oznacza się liczbę aplikantów adwokackich dla poszczególnych wojewódz­ kich izb adw okackich w sposób następujący:

W ojewódzka Izba Adw okacka w: Liczba aplikantów adwokatów Białym stoku 14 Bydgoszczy 18 Gdańsku 15 Katowicach 30 Kielcach 17 Koszalinie 15 •K rakowie 25 Lublinie 23 Łodzi 25 Olsztynie 15 Opolu 15 Poznaniu 21 Rzeszowie 15 Szczecinie 20 W arszawie 60 W rocławiu 30 Zielonej Górze 12 R a z e m : 370 § 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1965 r.

w.z. MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI (—) K. Zaw adzki

86 N aczelna Rada A d w okacka _{Nr 1(85)}

B.

WYKONANIE KARY ZAWIESZENIA W CZYNNOŚCIACH ZAWODOWYCH

W STOSUNKU DO ADWOKATA PEŁNIĄCEGO FUNKCJE RADCY PRAWNEGO (uchwała Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 5 listopada 1964 r.) Prezydium N aczelnej R ady Adwokackiej, po rozpoznaniu pisma Rady Adwokac­ kiej w Poznaniu z dnia 19 m aja 1964 r. w spraw ie w yjaśnienia, czy k ara zawie­ szenia w czynnościach zawodowych w stosunku do adw okata pełniącego funkcje I radcy praw nego może być w ykonana, a jeśli tak, to ja k i powinien być try b po­

stępow ania w powyższych spraw ach,

p o s t a n o w i ł o w yjaśnić w szystkim radom adwokackim, że:

1) orzeczona k ara zawieszenia w czynnościach zawodowych adw okata nie w y­ konującego zawodu, a zajm ującego stanowisko radcy prawnego pow inna być w ykonana niezwłocznie po jej upraw om ocnieniu się;

2) k ara zawieszenia w czynnościach zawodowych adw okata nie wykonującego zawodu, lecz zajm ującego stanowisko radcy praw nego powoduje dla niego konsekwencje przewidziane w art. 95 ust. 3 u.o u.a. (utrata praw a w ybieral­ ności do organów adw okatury na okres sześciu lsft od dnia upraw om ocnienia się orzeczenia);

3) adw okat-radca praw ny w okresie zawieszenia w czynnościach zawodowych nie może występować przed sądam i w tych spraw ach, w których w ym agany jest przym us adwokacki, może natom iast w ystępow ać przed sądam i i urzę­ dami w charakterze pełnom ocnika zakładu pracy z tytułu pełnienia w nim funkcji radcy prawnego, lecz bez używ ania w takich w ypadkach stroju ad ­ wokackiego, ja k również ty tu łu adw okata. Ponadto zawieszenie w czynnoś­ ciach zawodowych adw okata nie wykonującego zawodu, a zajm ującego sta ­ nowisko radcy praw nego powoduje następujące dalsze skutki:

a) u tra tę praw a udziału w zebraniu wyborczym delegatów do zgromadzenia (§ 3 regulam inu zgromadzeń delegatów w wojewódzkich izbach adw okac­ kich, uchwalonego przez Naczelną R adę Adw okacką w dniu 29.11.1964 r. — „P alestra” n r 4/76 z 1964 r.),

b) obowiązek zrzeczenia się funkcji w organach adw okatury, jeżeli zaw ie­ szony adw okat jest członkiem władz adw okatury (uchwała W ydziału Wy­ konawczego NRA z dnia 20.111.1959 r. — „P alestra” n r 6 z 1959 r.), c) niemożność korzystania z zasiłków w yjątkow ych przyznaw anych z F u n d u ­

szu Samopomocy Koleżeńskiej przy NRA (uchw ała W ydziału W ykonaw­ czego NRA z dnia 19.VI.1959 r. — „P alestra” n r 9 z 1959 r.).

U z a s a d n i e n i e

I. Jedną z k a r dyscyplinarnych przew idzianych przez ustaw ę o ustroju adw o­ k a tu ry jest k ara zawieszenia w czynnościach zawodowych na czas od 3 miesięcy do lat dwóch (art. 94 ust. 1 p k t 4). K ara ta pociąga za sobą konsekwencje okre­ ślone w art. 95 ust. 3 i 4 u.o u.a. Zawieszony adw okat-członek zespołu nie ucze­ stniczy w podziale dochodów zespołu, może jednak otrzymywać wynagrodzenie określone umową (§ 38 rozp. o zespołach adw okackich z 28.XII.1963 r.). Ponadto

Nr 1(85) U chwała P rezy d iu m NRA 8?

uchw ały sam orządu adwokackiego wprow adziły dodatkowe sankcje, a mianowicie: u tra tę praw a udziału w zebraniu wyborczym zgromadzenia delegatów (§ 3 ust. 3 regulam inu z 29.11.1964 r. — „P alestra” n r 4 z 1964 r.), obowiązek zrzeczenia się funkcji w organach adw okatury, jeżeli zawieszony adw okat jest członkiem organu adw okatury (uchw ała Wydz. Wyk. NRA z 20.111.1959 r. — „P alestra” n r 6 z 1959 r.), niemożność korzystania z zasiłków w yjątkow ych przyznaw anych z Funduszu Sa­ mopomocy Koleżeńskiej przy NRA (uchwała Wydz. Wyk. NRA z 19.VI.1959 r. — „P alestra” n r 9 z 1959 r.).

W szystkie sankcje związane z k a rą zawieszenia — poza sankcją z art. 95 ust. 4 — nie łączą się z wykonywaniem zawodu adw okata, lecz z jego udziałem w sa­ morządzie zawodowym adw okatury, mogą być zatem stosowane do wszystkich osób wpisanych na listę adwokatów, a więc także do osób wymienionych w art. 70 ustaw y, szczególnie zaś do adwokatów zajm ujących stanow iska radców prawnych.

II. Z kolei należy się zastanowić nad sankcją z art. 95 ust. 4 ustawy.

U staw a o u stroju adw okatury zna pojęcie w ykonyw ania zawodu (oczywiście za­ wodu adwokackiego),, posługując się tym pojęciem w art. 3, 70, 110 i 111. Adwokat w ykonuje swój zawód w zespole, w społecznym biurze pomocy praw nej, przejścio­ wo w ykonuje go także indyw idualnie (art. 3 i 110). Już choćby z tych przepisów w ynika, że adw okat-radca praw ny nie w ykonuje zawodu adwokackiego, co ponad­ to w yraźnie stw ierdza art. 70. Gdyby art. 94 ust. 1 p k t 4 określał karę zawieszenia jako zawieszenie w wykonyw aniu zawodu, to nie mogłoby budzić wątpliwości, że k a ra ta, pociągając za sobą wszystkie inne konsekw encje nie związane z w ykony­ w aniem zawodu a w ynikające z przepisów ustaw y (art. 95 ust. 3) bądź z powo­ łanych wyżej uchw ał samorządu, nie mogłaby w niczym w płynąć na wykonywanie przez adw okata czynności związanych ze stanowiskiem radcy prawnego, skoro wykonyw anie tych czynności nie stanowi w ykonyw ania zawodu.

III. U staw a jednak operuje pojęciem nie „zawieszenia w wykonyw aniu zaw o­ d u ”, lecz „zawieszenia w czynnościach zawodowych”. Użycie tego określenia przez ustaw ę nie jest bynajm niej przejaw em term inologicznej. nieścisłości, lecz przeciw ­ nie, w skazuje na precyzyjność sformułowania.

Rzecz w tym, że zgodnie z wolą ustaw odaw cy adw okat skazany na karę zawie­ szenia nie jest w tym okresie całkowicie pozbawiony możności w ykonywania za­ wodu, lecz tylko w tej możności (zresztą w sposób bardzo istotny) ograniczony. U staw a z dnia 27.VI.1950 r. o u stro ju adw okatury określała w art. 49 pojęcie p ra ­ cy zawodowej adw okata. U staw a obecna norm y takiej nie zawiera, określa jednak w a rt. 17 zadania zespołu adwokackiego. Określone w tym przepisie zadania zes­ połu realizowane są przez adwokatów-członków zespołu i dlatego wykonywanie zawodu adwokackiego w zespole polega na w ykonyw aniu zadań ustalonych w art. 17 ustawy. Z b raku jakichkolw iek odmiennych norm to samo dotyczy ad ­ w okata zatrudnionego w biurze społecznej pomocy praw nej lub adw okata w yko­ nującego zawód indyw idualnie. W rezultacie więc zakres w ykonyw ania zawodu przez adw okata określony jest w istocie rzeczy w ta k i sam sposób ja k w u sta ­ wie z dnia 27.VI./1950 r.

K ara zawieszenia, zgodnie z art. 95 ust. 4 u.o u.a., pozbawia adw okata możności Wykonywania zawodu w zakresie w skazanym w art. 17 ust. 2 pkt 1 i 2, nie poz­ baw ia go jednak możności w ykonywania tego zawodu w zakresie punktu 3 i 4 (udzielania porad praw nych i opinii prawnych). Zawieszony adw okat-członek ze­ społu może wykonywać swe czynności tylko na zlecenie kierow nika zespołu, ale W tym zakresie nie różni się on od adw okata nie zawieszonego, który też nie

88 N aczelna Rada A dw okacka Nr 1(85)

może przyjm ow ać bezpośrednio zleceń od klientów (§ 20 rozporządzenia z dnia 28.XII.1963 r.). Oczywiście jest rzeczą kierow nika zespołu ocenić, czy i w jakim zakresie ma zlecić zawieszonemu adw okatow i ustalone wyżej czynności.

K ara zawieszenia w w ykonyw aniu czynności zawodowych w zakresie udziela­ nia porad i opracow yw ania aktów praw nych m a ponadto ten wpływ, że adw okat- -człohek zespołu nie uczestniczy w dochodach zespołu naw et wtedy, gdy dochody te pow stały z powyższych czynności, może zaś uzyskać tylko wynagrodzenie um ow ­ ne ( | 38 powołanego wyżej rozporządzenia).

Ponieważ adw okat zawieszony nie jest w całości pozbawiony możności w ykony­ w ania zawodu, przeto ustaw a konsekw entnie używa określenia „zawieszenie w czynnościach zawodowych”, precyzując zarazem , o jak ie czynności chodzi, a nie określenia „zawieszenie w w ykonyw aniu zaw odu”. Pojęcie „czynności zawodowych” w rozum ieniu art. 94 ust. 1 p k t 4 jest więc pojęciem węższym aniżeli pojęcie „wykonywania zaw odu”, stanowi określenie częściowej możności wykonywania zawodu, niem niej jednak dotyczy ono w ykonyw ania zawodu i nie może obejm o­ wać czynności w ynikających z zajm ow ania stanow isk wymienionych w art. 70 ustaw y, skoro zajm ow anie tych stanowisk nie stanow i w ogóle wykonyw ania za­ wodu adwokackiego. Zakaz w ykonyw ania czynności zawodowych — jako zakaz wykonyw ania częściowo zawodu — może więc dotyczyć tylko adwokatów w yko­ nujących zawód, staje się zaś bezprzedmiotowy w stosunku do adwokatów zawo­ du nie w ykonujących.

IV. Radca praw ny jednostki gospodarki uspołecznionej w ykonuje swój zawód radcy na podstaw ie um owy o. pracę (§ 8 uchw ały n r 533 Rady M inistrów z dnia 13.XII.1961 r. — M onitor Polski N r 96, poz. 406). Zadania radcy praw nego określa § 1 w związku z § 2 tej uchw ały. Z przepisów powyższych wynika, że do w yni­ kających z um owy o pracę obowiązków radcy praw nego należy także zastępstwo w postępow aniu sądowym, arbitrażow ym , adm inistracyjnym oraz przed innymi

organam i orzekającym i. '

Przyjęcie, że' radca praw ny-adw okat nie może w okresie zawieszenia go jako adw okata spełniać czynności zastępstw a, prow adziłoby w konsekwencji do n ie ­ możności w yw iązania się takiego radcy praw nego z obowiązków wynikających z umowy o pracę, co uzasadniałoby rozwiązanie um owy o pracę ze skutkiem n a­ tychm iastow ym (art. 2 ust. 1 p k t 3 dekretu z dnia 18.1.1956 r. — Dz. U. N r 2, poz. 11). W rezultacie k a ra zawieszenia dla radcy praw nego mogłaby być znacznie do­ tkliw sza aniżeli dla adw okatów w ykonujących zawód, gdyż mogłaby prowadzić

do definityw nej u tra ty zajm owanego stanowiska.

Ponadto przyjęcie, że adw okat-radca praw ny w okresie zawieszenia nie może zastępować swego zakładu przed sądam i i urzędam i, prowadziłoby do pewnej p ertu rb acji w zakresie obsługi praw nej jednostek gospodarki uspołecznionej. Z a­ wieszenie w czynnościach zawodowych adw okata w ykonującego zawód nie naraża klienta na trudności czy szkody, gdyż opiekę p ra w n ą nad nim spełnia nadal zes­ pół, społeczne biuro pomocy praw nej lub wyznaczony przez radę zastępca adw o­ kata w ykonującego zawód indywidualnie. N atom iast jednostka gospodarki uspo­ łecznionej m usiałaby sam a organizować sobie zastępstw o zawieszonego adw okata- -radcy prawnego, co niejednokrotnie może n atrafiać na trudności, zwłaszcza jeśli chodzi o tymczasowe zawieszenie, którego skutek jest bezzwłoczny.

V. Dodać należy, że przepisy procesowe nie w ym agają bynajm niej zastępstw a adwokackiego jednostek gospodarki uspołecznionej. Pełnomocnikiem takiej jedno­ stki przed sądem, kom isją arbitrażow ą lub urzędem może być każdy należycie

Nr 1(85) In stru k cja w sp ra w ie urlopóui w yp o cz. adw ok. w zespołach ₈₉

umocowany pracow nik takiej jednostki [art. 79 k.p.c., art. <85 § 2 k.p.k. w brzm ie­ niu noweli z 27.XI.1961 r. i(Dz. U. N r 53, poz. 296), § 27 rozporządzenia o postępo­ w aniu arbitrażow ym (Dz. U. z 1960 r. N r 26, poz. 148) i art. 30 k.p.a.]. Radca praw ny w tych wszystkich w ypadkach może występować przed sądem nie ze względu na wpis na listę adwokatów, lecz z tego względu, że jest pracow nikiem danego zakładu pracy. Orzecznictwo zaś dyscyplinarne adw okatury nie może poz­ baw iać pracow nika (także radcy prawnego) upraw nień w ynikających nie z wpisu

na listę adwokatów, lecz z faktu, że jest on pracow nikiem danej instytucji. Odmienna sytuacja pow staje w spraw ach, w których praw o przew iduje p rz y ­ mus adwokacki, w tedy bowiem adw okat-radca praw ny mógłby występować przed sądam i tylko z tego względu, że jest w pisany na listę adwokatów , a to nie dało­ by się pogodzić z instytucją zawieszenia. Dlatego też adw okat-radca praw ny za­ wieszony w czynnościach zawodowych nie może występow ać w spraw ach, w któ­ rych przew idziany jest przym us adwokacki.

W konsekw encji adw okat-radca praw py w okresie zawieszenia nie jest również upraw niony do występow ania przed sądam i w stroju urzędowym adw okata, tj. w todze, ja k również nie może używać ty tu łu adw okata zarówno w sądach, jak

i w pism ach procesowych.

VI. Można podnieść zarzut, że przyjęcie powyższej w ykładni uprzyw ilejow uje w pewnym sensie adw okata-radcę praw nego i że k a ra zawieszenia będzie w re ­ zultacie dla niego mniej dotkliw a niż dla adw okata wykonującego zawód. Nie­ w ątpliw ie, k a ra zawieszenia nie jest zbyt adekw atna dla adw okata-radcy p raw ­ nego, orzecznictwo dyscyplinarne więc, biorąc przy w ym iarze k ary pod uwagę wszystkie okoliczności, powinno mieć również i ten moment na względzie. Należy jednak pam iętać, że każdy radca praw ny, a więc i radca-adw okat, podlega nie tylko rygorom zw iązanym z umową o pracę, ale także narażony jest na sankcje ze strony arbitrażu państwowego (upomnienie, nagana, zagrożenie skreśleniem z li­ sty radców praw nych i skreślenie z tej listy), i to nie tylko z ty tu łu nienależytego w ykonyw ania obowiązków, lecz także z ty tu łu wszelkich okoliczności podryw a­ jących do niego •zaufanie <§ 14 powołanej uchw ały z 13.XII.196l r.).

C.

INSTRUKCJA W SPRAWIE URLOPÓW WYPOCZYNKOWYCH ADWOKATÓW WYKONUJĄCYCH ZAWÓD W ZESPOŁACH ADWOKACKICH

(uchwała Prezydium Naczelnej R ady Adwokackiej z dnia 5 listopada 1964 r.) Prezydium Naczelnej R ady Adwokackiej uchw aliło następującą i n s t r u k c j ę w 6praw ie urlopów wypoczynkowych adw okatów wykonujących zawód w zes­ połach adwokackich:

I. Instytucję urlopów wypoczynkowych dla adw okatów zespolonych w prow adziła ustaw a z dnia 19.XII.1963 r., stanowiąc w art. 76 |ust. 1 pkt 2, że adw okat ma praw o do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w w ym iarze 30 dni kalendarzowych. Rozporządzenie z dnia 28.XII.1963 r. w spraw ie zespołów adw okackich określa w § 37 pojęcie płatności urlopu wypoczynkowego. Zgod­ nie z tym przepisem, w okresie urlopu wypoczynkowego adw okat uczestniczy w podziale dochodu zespołu w sposób przew idziany w § 34 i'3 5 tego rozpo­ rządzenia. Są to jedyne norm y regulujące specyfikę urlopów adwokackich i w skutek tego szereg zagadnień wiążących się z tym i urlopam i pozostaje otw artych i w ym aga rozwiązania przez sam orząd adw okatury.

90 N aczelna R ada A d w okacka _{Nr 1(85)}

II. Z tych względów na zasadzie art. 55 ust. 1 p k t 4 ustaw y o u stro ju adw oka­ tu ry Prezydium Naczelnej R ady Adwokackiej poleca stosować w zakresie urlo­ pów wypoczynkowych następujące zasady:

1. P r a w o d o u r l o p u p o w s t a j e po każdych 11 miesiącach członkostwa w zespole. Do okresu 11 m iesięcy nie wlicza się okresu urlopu. Po 6 m ie­ siącach członkostwa adw okat może uzyskać urlop 2-tygodniowy na poczet należnego urlopu 30-dniowego.

P rzykład: adw okat, który w stąpił do zespołu 1.III.1963 r., uzyskuje praw o do 30-dniowego urlopu wypoczynkowego z dniem 1.11.1964 r. Po 31.VIII. 1963 r. na poczet urlopu 30-dniowego może w ykorzystać urlop 2-tygodniowy i w takim w ypadku uzyska z dniem 1.II.1964 r. praw o tylko do uzupełnia­ jącego urlopu 16-dniowego. Praw o do następnego 30-dniowego urlopu w y­ poczynkowego uzyska z dniem 1.II.1965 r.

Do obowiązków kierow nika zespołu należy czuwanie nad w ykorzystywaniem przez członków zespołu urlopów wypoczynkowych tylko w granicach u sta ­ wowych.

2. Do okresu członkostwa w zespole zalicza się — dla celów uzyskania upraw-=- nień urlopow ych w zespole — c z a s a p l i k a c j i a d w o k a c k i e j , obo­ jętnie przy tym , w którym zespole, a naw et w której izbie odbytej, jeżeli pomiędzy zakończeniem aplikacji a złożeniem w niosku o wpis na listę ad­ w okatów celem w ykonyw ania zawodu upłynie nie więcej niż 3 miesiące. N atom iast nie należy zaliczać pracy w innych zawodach i instytucjach z w yjątkiem pracy adw okata-radcy prawnego. W tym ostatnim w ypadku praca adw okata-radcy praw nego ulega zaliczeniu, jeżeli pomiędzy zaprze­ staniem pełnienia funkcji radcy prawnego a złożeniem w niosku o przyjęcie do zespołu minęło nie więcej niż 3 miesiące. Przy przejściu adwokatów z zespołu do zespołu ciągłość pracy (jeżeli przerw a nie przekracza 3 mie­ sięcy) ulega zachowaniu. Jedyny w yjątek należy zastosować w razie w yklu­ czenia adw okata z zespołu (§ 17 rozporządzenia). P rzy ew entualnym przy­ jęciu takiego adWokata ponownie do zespołu powinien on być traktow any w zakresie upraw nień urlopowych jako członek nowo w stępujący.

3. K o l e j n o ś ć u r l o p ó w . P lan w ykorzystania urlopów powinien ustalić kierownik zespołu, który w razie potrzeby może tę spraw ę przedstawić do decyzji zebrania zespołu. P lan w ykorzystania urlopów powinien być u sta­ lony w term inie do 30 kw ietnia każdego roku. N ieuniknione odstępstwa od tego planu powinien akceptować kierow nik zespołu. Trzeba z całym nacis­ kiem podkreślić, że okres odbycia urlopu wypoczynkowego przy obecnej stru k tu rze zespołów nie może być pozostawiony do wyłącznego uznania za­ interesow anego adw okata, lecz wymaga decyzji kierow nika lub zebrania zespołu — oczywiście z jak najszerszym uw zględnieniem, w granicach mo­ żliwości, wzajem nych w tym zakresie potrzeb i życzeń.

4. D z i e l e n i e u r l o p u . Specyfika naszej pracy (brak ferii sądowych) nie zawsze pozwoli na w ykorzystanie całego okresu urlopowego bez przerw y i dlatego trudno by mieć zastrzeżenia co do w ykorzystyw ania urlopu w czę­ ściach (z reguły jednak nie krótszych niż 2-tygodniowe). N atom iast za sprzeczne z istotą urlopu wypoczynkowego należało by uznać podejm owanie przez zespoły uchw ał zobowiązujących członków zespołu do wykorzystania urlopu w odwóch okresach.

Nr 1(85) In stru k cja to sp ra w ie u rlopów w y p o cz. adw ok. w zespołach ₉₁

5. P ł a t n o ś ć u r l o p u . Zagadnienie to unorm ow ał w yraźnie § 37 rozporzą­ dzenia o zespołach. Adwokat nie otrzym uje za okres urlopu żadnego stałe­ go uposażenia. Jedyne jego upraw nienie w tym zakresie polega n a uznaniu b rak u jego udziału w pracach zespołu w okresie urlopowym za uspraw ie­ dliwiony i nie pociągający za sobą sankcji z § 36.

Niedopuszczalne jest więc pozbawienie iadw okata, naw et za jego zgodą, udziału w dochodach zespołu ze względu na brak jego uczestnictwa w p ra ­ cach zespołu w okresie urlopu wypoczynkowego. W w ypadku gdy adwo­ k at w ykorzystuje urlop w częściach w różnych miesiącach, w żadnym z tych miesięcy nie może być pozbawiony udziału w dochodach ponad w ypraco­ w aną przez siebie kwotę z tej tylko przyczyny, że w okresie urlopu nie brał udziału w pracach zespołu. Odmiennie natom iast przedstaw ia się kwestia, gdy w danym miesiącu adw okat korzystający z częściowego urlopu nie b rał pełnego udziału w pracach zespołu także w okresie pozaurlopowym, b rak zaś w tym okresie przyczyn uspraw iedliw iających. W w ypadku takim za cały dany miesiąc adw okat otrzym a tylko w ypracow aną przez siebie kwotę, albowiem § 36 rozporządzenia nie w prow adza w ym agania, żeby brak pełnego udziału w pracach zespołu trw a ł przez cały dany miesiąc. W ystarczy, gdy ten b rak trw a choćby przez część miesiąca, jeżeli tylko w ykazuje on tak i ch ara k ter i takie rozm iary, że zebranie uzna za uzasadnione powzięcie uchw ały na podstawie § 36.

Przykład: A dw okat w ykorzystał urlop w 2 częściach: od 1 do 15 stycznia i od 1 do 15 lipca. W styczniu po powrocie z urlopu, tj. od 16 do 31, brał pełny udział w pracach zespołu. A dw okat ten musi otrzym ać rów ny udział w dochodach za cały styczeń i bierze w ypracow aną kwotą udział w n ad­ wyżce również za cały styczeń. Nie ma w tedy żadnych podstaw do zasto­ sow ania § 36 rozporządzenia. N atom iast w lipcu po zakończeniu urlopu, czyli od 16 lipca, adw okat uchylał się od pełnego udziału w pracach zespo­ łu z przyczyn nie usprawiedliwionych. Istn ie ją wówczas podstawy do za­ stosow ania § 36 rozporządzenia, i to w stosunku do całego lipca.

6. E k w i w a l e n t z a n i e w y k o r z y s t a n y u r l o p . Ze względu na prze­ pis § 37 rozporządzenia o zespołach adw okatow i w żadnym razie nie przy­ sługuje ekw iw alent za nie w ykorzystany urlop. W szczególności nie przy­ sługuje ten ekw iw alent w razie ustąpienia z zespołu przed w ykorzystaniem urlopu za dany rok kalendarzowy.

7. A d w o k a c i-r e n c i ś c i. Ze względu na uchw ałę Naczelnej Rady Adwo­ kackiej z dnia 30.VI:1964 r. członek zespołu-rencista w okresie urlopu otrzy­ m uje tylko w ypracow aną przez siebie kwotę, nie przekraczającą 750 zł. 8. U r l o p „ b e z p ł a t n y”. Kierownik zespołu może na wniosek zaintereso­

wanego adw okata udzielić mu w szczególnie uzasadnionych w ypadkach tzw. urlopu bezpłatnego na okres zależny od okoliczności, ale nie tak długi, żeby wyłączał on celowość członkostwa danego adw okata w zespole. W tym okre­ sie do korzystającego z bezpłatnego urlopu adw okata będzie mieć zastoso­ w anie § 36 rozporządzenia o zespołach.

9. U r l o p y a p l i k a n t ó w a d w o k a c k i c h . A plikanci adwokaccy zatru d ­ nieni w zespołach podlegają w zakresie urlopów wypoczynkowych ogól­ nym przepisom praw a pracy, stosują się więc do nich przepisy ustaw y z dnia 16.V.1962 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 1949 r. N r 47, poz. 365; zra:

N aczelna R ada A dw okacka Nr 1(85)

Dz. U. z 1950 r. N r 13, poz. 123), a to zgodnie z art. 89 powołanej ustaw y z dnia 19.XII.19E3 r.

Ponadto aplikantow i adwokackiem u dopuszczonemu przez radę adwokacką do egzaminu na najbliższej sesji egzam inacyjnej przysługuje miesięczny p łatny urlop przedegzam inacyjny (§ 36 regulam inu aplikacji adwokackiej oraz kształcenia i egzaminu aplikantów adwokackich, uchwalonego przez Naczelną R adę Adwokacką dnia 24—25.V.1963 r. — „P alestra” z 1963 r n r 7—8, s. 146).

D.

1

R E G U L A M I N

Funduszu Samopomocy Koleżeńskiej przy Naczelnej Radzie Adwokackiej utw orzo­ nego z dniem 1 kw ietnia 1959 r., uchwalony przez Naczelną R adę Adwokacką w dniu 14.XI.1964 r. i zatw ierdzony decyzją M inistra Sprawiedliwości z dnia

2.XII.1964 r. otrzym uje brzm ienie następujące: § 1

1. Celem Funduszu jest udzielanie adw okatom i członkom ich rodzin zapomóg koleżeńskich na w arunkach określonych w niniejszym regulam inie.

2. Środki finansow e Funduszu składają się:

a) ze składek w płacanych przez w szystkich adw okatów, wpisanych na listę adw okatów , w wysokości ustalanej corocznie przez Naczelną Radę Adwo­ kacką,

b) z dotacji organów adw okatury,

c) z dobrowolnych w płat osób fizycznych i praw nych.

§

Zarząd Funduszem spraw uje NRA poprzez powołaną przez siebie Komisję Samopomocy Koleżeńskiej.

5 *

Praw o do pobierania zapomóg przysługuje: a) adwokatom,

b) członkom rodzin adw okatów znajdujących się na liście po dniu 9 maj« 1945 r.,

c) członkom rodzin adwokatów, którzy zm arli w związku z w ojną trw ającą od 1 w rześnia 1939 r. do 9 m aja 1945 r.

S *

1. Z Funduszu wypłaca się miesięczne zapomogi wyrównawcze:

a) adw okatom — w tak iej wysokości, żeby łącznie z otrzym yw aną rentą a d ­ w okat otrzym yw ał 1.500 zł miesięcznie,

b) wdowom (wdowcom) po adw okatach, które otrzym yw ały zasiłki z Funduszu Samopomocy Koleżeńskiej przed dniem 1 kw ietnia 1964 r. — w takiej w y­ sokości, żeby ren ta otrzym yw ana z ZUS-u w zam ian świadczeń z F.S.K. i zasiłek wyrów naw czy łącznie nie przekraczały 750 zł,

Nr 1(85) Regulamin F. S. K . p r z y NRA 93

c) wdowom ^wdowcom) po adw okatach zm arłych po dniu 1 kw ietnia 1964 r. — w takiej wysokości, żeby ren ta łącznie z zapomogą nie przekraczała 750 zł. 2. W szczególnie uzasadnionych wypadkach, gdy wdowa po adwokacie — poza świadczeniami z F.S.K. — otrzym yw ała przed dniem 1 kw ietnia 1964 r. ren tę i ZSU-u z innego tytułu, Komisja Samopomocy Koleżeńskiej może przyznać ty m ­ czasową zapomogę wyrównawczą w takiej wysokości, żeby ren ta oraz zapomoga w yrównawcza nie przekraczały świadczeń otrzym yw anych przed dniem 1 kw ietnia 1964 r.

3. Na wniosek Komisji Samopomocy Koleżeńskiej Prezydium NRA może przy­ znać zapomogę dodatkow ą:

a) adw okatow i szczególnie zasłużonemu dla adw okatury lub znajdującem u się w w yjątkow o trudnych w arunkach m aterialnych,

b) rodzinie po zm arłym adwokacie szczególnie zasłużonym dla adw okatury. § 5

1. Komisja Samopomocy Koleżeńskiej może przyznawać w wysokości i na w a ­ runkach według swego uznania zapomogi doraźne:

a) adw okatom nie m ającym upraw nień do renty, jeżeli są czasowo niezdolni do w ykonyw ania zawodu adwokackiego,

b) małżonkowi zmarłego adw okata nie m ającem u upraw nień do otrzym ania renty z Z akładu Ubezpieczeń Społecznych,

c) dzieciom oraz innym osobom będącym na utrzym aniu zmarłego adw okata w chwili jego śmierci.

2. Zapomogi, o których mowa w ust. 1 lit. b), mogą być w ypłacane tylko wtedy, gdy wdowa (wdowiec) znajdow ała się na utrzym aniu adw okata w chwili jego śmierci. '

3. Zapomoga doraźna może być przyznana na czas oznaczony, a w uzasadnionych w ypadkach — zmniejszona lub cofnięta.

§ 6

1. K om isja Samopomocy Koleżeńskiej może przyznać według swego uznania i w wysokości przez siebie ustalonej zapomogę jednorazow ą osobom wymienionym w § 3 regulam inu, gdy:

a) szczególne okoliczności uzasadniają przyznanie takiej zapomogi,

b) przy radzie adw okackiej, w której jest lub był w pisany adw okat, nie ma zorganizowanego funduszu samopomocy koleżeńskiej, mającego za zadanie — ram ach regulam inu — udzielanie tego rodzaju zapomóg.

2. Zapomogi, o których mowa w ust. 1, wypłacane będą tylko w m iarę mo­ żliwości (finansowych Funduszu.

§ 7

Utworzenie Funduszu nie wyłącza działalności odrębnych funduszów samopo­ mocy koleżeńskiej przy poszczególnych radach adwokackich.

Fundusze tak ie mogą udzielać świadczeń nie objętych § 4 i 5 regulam inu. § 8

Szczegółowy try b udzielania świadczeń i zarządzania Funduszem określa in stru k - «ja uchw alona przez Prezydium NRA.

§ 9

M N aczelna Rada A dw okacka _{Nr 1(85)}

2

R E G U L A M I N

• zakresie i sposobie działania oraz o zasadach wynagradzania wizytatorów, uchwalony przez Plenum NRA dnia 14.XI.1964 r. i zatwierdzony przez Ministra

Sprawiedliwości decyzją z dnia 2.XII.1964 r.

Na podstaw ie a rt. 58 ust. 2, 3, i 4 w związku z a rt. 32 ustaw y o u stroju adw oka­ tu ry z dnia 19 grudnia 1963 r. (Dz. U. N r 57, poz. 309) u stala się zakres d sposób działania oraz zasady w ynagradzania w izytatorów w sposób następujący:

Dział I. Organizacja wizytacji

§ 1

K ontrola nad ścisłym w ykonyw aniem przez zespoły adw okackie przepisów o a d ­ w okaturze dokonyw ana jest na podstawie niniejszego regulam inu przez organy sam orządu adwokackiego przy pomocy:

1) Centralnego Zespołu W izytatorów przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, 2) zespołów wizytatorów przy poszczególnych radach adwokackich.

§ 2

C entralny Zespół W izytatorów powołany jest przez Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w składzie: przewodniczący, zastępca przewodniczącego i członkowie w liczbie nie przekraczającej osiemnastu.

§ 3

P rzy poszczególnych radach adwokackich działają zespoły w izytatorów powołane w m iarę potrzeby przez Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z w łasnej in icja­ tyw y lub na wniosek właściwej rady adwokackiej w składzie: przewodniczący oraz członkowie w liczbie: jeden w izytator n a 3— 10 zespołów adwokackich istnie­ jących na terenie danej izby.

Liczba w izytatorów przy radzie adwokackiej nie może być m niejsza niż trzech. K andydatów na przewodniczącego i w izytatorów zgłaszają rad y adwokackie.

§ 4

Członków Centralnego Zespołu W izytatorów i zespołów w izytatorów przy radach adwokackich powołuje Prezydium Naczelnej R ady Adwokackiej spośród członków organów sam orządowych adw okatury lub spośród innych adw okatów z danej izby o wysokim poziomie zawodowym, znających dokładnie pracę zespołów adwokackich.

§ 5

Przewodniczącym Centralnego Zespołu W izytatorów jest członek Prezydium N a­ czelnej Rady Adwokackiej, a przewodniczącym zespołu w izytatorów przy radzie adwokackiej — członek rad y adw okackiej.

§ 6

Zadaniem Centralnego Zespołu W izytatorów jest:

a) przeprow adzanie w izytacji poszczególnych zespołów adwokackich,

b) nadzór i koordynow anie działalności zespołów w izytatorów przy poszczególnych radach adwokackich,

c) system atyczne zbieranie i analizow anie m ateriałów powizytacyjnych i s ta ty s­ tycznych dotyczących zespołów adwokackich.

Kr 1<85) R egulam in o za k resie działania vaizytatorów ₉₅

d) opracowywanie wniosków i projektów instrukcji dla uspraw nienia pracy ze­ społów adwokackich,

e) opracowywanie półrocznych sprawozdań zbiorczych dotyczących w izytacji i pracy zespołów adwokackich,

£) kontrola w ykonania wniosków powizytacyjnych. § 7

Zespoły w izytatorów przy radach adwokackich:

a) przeprow adzają na polecenie prezesa Naczelnej R ady Adwokackiej, przew odni­ czącego Centralnego Zespołu W izytatorów, dziekana rad y adwokackiej lub prze­ wodniczącego zespołu w izytatorów wizytacje poszczególnych zespołów adw okac­ kich na terenie izby, przy której działają,

b) zbierają i analizują m ateriały pow izytacyjne z teren u izby adwokackiej, c) kontrolują wykonanie wniosków pow izytacyjnych,

d) opracow ują wnioski i projekty instrukcji dla uspraw nienia pracy zespołów a d ­ wokackich na terenie danej izby, przedstaw iając je w raz z opinią rad y Cen­ tralnem u Zespołowi W izytatorów,

e) opracow ują półroczne spraw ozdania dotyczące w izytacji i pracy zespołów a d ­ wokackich.

Zespoły w izytatorów przesyłają półroczne spraw ozdania C entralnem u Zespołowi W izytatorów.

§ 8

W izytacje przeprow adza jeden w izytator, a w m iarę potrzeby grupa w izytatorów złożona z 2 lub 3 osób.

Dział IŁ Zakres w izytacji § 9

W zakres pracy w izytatorów wchodzi: a) kontrola pracy zespołów,

b) działalność instruktażow a.

§ 10

W każdym zespole adwokackim powinna być przeprowadzona przez wizytatorów C entralnego Zespołu W izytatorów lub przez w izytatorów zespołów przy poszcze­ gólnych radach adw okackich co najm niej raz d.o roku ogólna w izytacja, obejm ująca całokształt działalności zespołu. Ponadto w m iarę potrzeby mogą być przeprow a­ dzane w zespole adw okackim wizytacje specjalne o ustalonym zakresie badania.

§ U

W izytacja ogólna, obejm ująca kontrolę nad ścisłym wykonywaniem przez ze­ społy adw okackie przepisów o adw okaturze, powinna w szczególności obejmować następujący zakres:

a) badanie pracy zawodowej członków zespołu adwokackiego,

b) badanie stanu organizacyjnego zespołu, obsługi ludności, stanu lokalu i pracy biura zespołu,

c} badanie działalności finansowej zespołu, wysokości ustalanych i pobieranych w y­ nagrodzeń i zgodności z taksą, prawidłowości rozliczenia w płat dokonywanych przez klientów, ściągania nie uregulow anych wynagrodzeń, kosztów zespołu oraz kosztów podróży i w ydatków członków zespołu,

d) kontrola pracy kierow nika, a w szczególności system u rozdziału spraw , obron z urzędu i zastępstw.

96 Naczelna Rada A dw okacka _{Nr 1(85)}

e) kontrola podziału dochodu pomiędzy członków zespołu,

f) kontrola kształcenia aplikantów adw okackich, ich pracy oraz zajęć dodatko­ wych,

g) badanie stanu i term inowości składania spraw do archiw um . Dział H I. Sposób przeprow adzania w izytacji

S 12

W izytator przed przystąpieniem do w izytacji zgłasza się do kierow nika zespołu hib zastępującego go w tym dniu adw okata, inform uje go o celu przybycia i oka­ zuje polecenie dokonania w izytacji.

S 13

W izytacja pow inna być dokonyw ana w lęk alu zespołu w dniach i godzinach urzędow ania zespołu w sposób nie zakłócający — w m iarę możliwości — norm al­ nych czynności zespołu.

9 14

Obowiązkiem w izytatorów jest dokładne ustalenie stanu faktycznego. Wszelkie uchybienia stwierdzone w toku w izytacji powinny być ustalone na podstaw ie obo­ wiązujących przepisów z wyczerpującym oświetleniem okoliczności faktycznych m ających istotne znaczenie dla ich oceny. Poza tym w izytatorzy powinni zwracać uwagę na wszelkie przejaw y nienależytego funkcjonow ania zespołu, wyjaśniać przyczyny tego stan u rzeczy i wskazywać środki mogące przyczynić się do ich napraw y.

W izytatorzy mogą żądać od kierow nika, członków zespołu, aplikantów i pracow ­ ników zespołu, a w w ypadkach ważniejszych także od osób trzecich, udzielenia w yjaśnień ustnie lub na Ipiśmie.

5 15

W yniki w izytacji pow inny być omówione na naradzie roboczej zespołu, przy­ czyni w naradach tych pow inni brać udział w izytatorzy, chyba że od tego obo­ wiązku zwolni ich organ zarządzający wizytację.

§ 16

W izytatorzy sporządzają ze swych czynności protokół w trzech egzemplarzach, z których jeden otrzym uje zespół wizytowany, drugi — C entralny Zespół Wizy­ tatorów , a trzeci — zespół w izytatorów danej ra d y adw okackiej.

S 17

Protokół powinien zaw ierać:

a) nazwę i adres jednostki w izytowanej, b) datę i m iejsce czynności,

c) imię i nazwisko w izytatora lub w izytatorów , d) określenie czynności objętych w izytacją,

e) opis dokonywanych czynności i ustalenia faktyczne, f) podpisy osób biorących udział w czynnościach.

W protokole z w izytacji należy wym ienić stw ierdzone fa k ty oraz przytoczyć łzczegółowo w szystkie zauważone uchybienia i nieprawidłowości oraz wszystki* pozytywne osiągnięcia.

Z ebrany m ateriał pow inien dać dostateczne podstaw y do oceny poszczególnych ustaleń oraz całokształtu działalności.

Nr 1(85) R egulam in o za k resie działania w izytator& w _9T

9 U

Protokół powinien być opracowany w zasadzie w siedzibie jednostki w izytow anej i podpisany przez w izytatora i kierow nika zespołu.

9 19

Kierownikowi zespołu przysługuje praw o złożenia dodatkowych w yjaśnień p i­ semnych pod tekstem protokołu lub nadesłania dodatkowych w yjaśnień do zespołu w izytatorów w trzech egzem plarzach w term inie siedmiodniowym od dnia podpi­ sania protokołu.

S 20

Na podstaw ie protokołu wizytacji i poczynionych w czasie wizytacji spostrzeżeń' w izytator opracow uje wnioski zaw ierające ocenę stanu faktycznego ustalonego w toku w izytacji oraz zalecenia.

§ 2 1

Na podstaw ie protokołu w izytacji i wniosków w izytatora organ zarządzający wizytację opracowuje wnioski powizytacyjne, które przekazuje zespołowi w izyto­ wanemu, zespołowi w izytatorów przy radzie adw okackiej i C entralnem u Zespołowi Wizytatorów.

§ 22

W szystkie dokum enty z w izytacji i pow izytacyjne w izytator obowiązany jest złożyć organowi zarządzającem u wizytację w term inie 14-dniowym od zakończeni* wizytacji.

Dział IV. Zasady wynagradzania § 23

W izytator otrzym uje ryczałtowe wynagrodzenie za przeprowadzenie w izytacji poszczególnego zespołu adwokackiego w wysokości:

a) zł 200 — za w izytację zespołu położonego w mieście, w którym zam ieszkuje w i­ zytator,

b) zł 250 — za w izytację zespołu mającego siedzibę w innym mieście niż to, w k tó ­ rym mieszka w izytator, lecz położonego w tej samej izbie adwokackiej,

c) zł 350 — za w izytację zespołu położonego na terenie innej izby adwokackiej. Powyższe wynagrodzenie obejm uje w szystkie czynności związane z w izytacją. W razie w yjazdu poza swoją siedzibę w izytator otrzym uje zwrot kosztów po­ dróży i diety według przepisów obowiązujących dla członków organów sam orządu adwokackiego.

9 24

Jeżeli przew odniczący zespołu w izytatorów nie jest stale urzędującym człon­ kiem organów adw okatury, wynagrodzenie dla niego ustala Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej.

S 25

W ydatki związane z działalnością zespołów w izytatorów pokryw ają właściwe rady adw okackie ze swego budżetu.

Dział V. Przepisy przejściow* i końcowe S 26

Przepisy niniejszego regulam inu m ają odpowiednie zastosowanie do w izytacji pracy adw okatów wykonujących zawód indyw idualnie.

98 O rzeczn ictw o S. N. w spraw ach adw okackich _{Nr 1(85)}

Zakres w izytacji obejm uje w tedy: a) dane osobowe adw okata,

b) adres i opis siedziby adw okata,

c) rodzaj spraw prow adzonych i specjalność zawodową,

d) liczbę spraw powierzonych adwokatowi do prow adzenia w czasie od poprzed­ niej w izytacji, a przy pierwszej w izytacji — za ostatnie 12 miesięcy,

e) wysokość zarobków z prow adzenia kancelarii (brutto i netto) w poszczególnych miesiącach,

f) poziom pracy zawodowej,

g) sposób prow adzenia i przechow yw ania ak t oraz prow adzenia ewidencji spraw, h) sposób prow adzenia dokum entacji finansow ej i rozliczania kw ot wpłacanych

na w ydatki,

i) przestrzeganie przepisów o w ynagrodzeniu za wykonyw anie czynności adw o­ kackich,

j) prawidłowość obliczania i w płacania składek na rzecz rad y adwokackiej. § 27

Regulam in niniejszy wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1965 r.

Jednocześnie traci moc instrukcja Naczelnej R ady Adwokackiej dotycząca w i­ zytacji zespołów adw okackich z dnia 1.111.1958 r. („P alestra” z 1958 r. n r 7—8, str. 108 i nast.).

ORZECZNICTWO SĄDU NAJWYŻSZEGO

W SPRAWACH ADWOHACHICH

W Y R O K z dnia 10 m arca 1964 r.

(I K 295/63)

Przeprow adzenie rozpraw y mimo niezawiadom ienia i nieobecności na niej jednego z obrońców, których os­ karżony sobie w ybrał, stanow i uchy­ bienie mogące mieć w pływ na treść wyroku. Milczenia oskarżonego w tej kw estii nie można uw ażać za jego zgodę.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu spraw y H. J. osk. z a rt. 140 § 1 k.k., z powodu rew izji oskarżonego, na podstaw ie art. 375, 383 p k t 3 i 388 § 1 k.p.k.

u c h y l i ł zaskarżony w yrok i sp ra­ wę p r z e k a z a ł Sądowi Woje­

wódzkiemu do ponownego rozpo­ znania.

Sąd W ojewódzki skazał między in ­ nymi H. J. na podstaw ie art. 140 § 1 k.k. na 6 miesięcy aresztu z w a ru n ­ kowym zawieszeniem w ykonania tej k ary na 2 lata za to, że 10 lipca 1961 r., będąc przesłuchany w cha­ rakterze św iadka i uprzedzony o od­ powiedzialności za fałszywe zeznania, zeznał, jakoby nie był w dn iu 11 lip­ ca 1961 r. w m ieszkaniu K. U., gdy tymczasem w rzeczywistości był tam w tym czasie.

Rewizja oskarżonego zarzuciła:

1) obrazę a rt. 76, 254 i 258 k.p.k. w ynikającą z niezawiadom ienia obroń­ cy oskarżonego, adw. K. B., o rozpra­ wie i z niespraw dzenia tego faktu w toku całego procesu, co stanowi ogra­