Andrzej Wiśniewski
"Dzieło sztuk plastycznych i jego
twórca w świetle przepisów prawa
autorskiego", A. Kopff, Kraków 1961 :
[recenzja]
Palestra 6/3-4(51-52), 143
N r 3 - 4 (51— 52) P rzegląd w y d a w n ic tw p ra w n ic zy ch 143
rów nież potrzeba jej ustaw ow ego form ułow ania w odniesieniu do w zajem nych stosunków tych krajów.
A. K o p f f : Dzieło sztu k p la styc zn y ch i jego tw ó rc a to św ietle prze p isó w p ra w a • autorskiego. Z e s z y t y N au kow e U n iw er syte tu Jagiellońskiego. R o z p r a w y i S t u
dia. Tom. XXXVI. N a k ła d em U n iw e r sy te tu Jagiellońskiego. K r a k ó w 1961, s. 194. Autor pracy postaw ił sobie za zadanie przedstaw ić całokształt stosunków praw nych związanych z pow staniem oraz ekonom iczną eksploatacją dzieł p lastycz nych. Takie u jęcie tem atu zdecydow ało o konstrukcji pracy, która d zieli się na d w ie części: część p ierw sza pośw ięcona jest analizie d zieła plastycznego, a część druga — zagadnieniom prawnym .
Autor odróżnia w pracy trzy zasadnicze grupy utworów: utw ory artystyczne, dzieła naukowe i w ynalazki. D zieła plastyczne, którym pośw ięcona jest praca, znajdują się w grupie dzieł artystycznych. Jednakże analiza obow iązującego w Polsce stanu praw nego w zakresie prawa autorskiego, jaką przeprowadza autor w książce, poświęcona jest w znacznej m ierze podstaw ow ym konstrukcjom tego prawa. Zdaniem autora dopiero na tle tych podstaw ow ych konstrukcji można zająć się szczególnym i problem ami praw nym i pojaw iającym i się w dziedzinie twórczości plastycznej. W pracy jest w ięc omówiony przedm iot prawa autorskie go, treść tego prawa, ochrona autorskich dóbr osobistych oraz dóbr m ajątkow ych. W iele uwagi pośw ięca także autor om ówieniu sytuacji prawnej twórcy dzielą m acierzystego i tw órcy dzieła zależnego oraz prawu ograniczonego uprzystępnie nia.
Szereg rozważań autora kończy się w nioskam i dotyczącym i przedmiotu prawa autorskiego, jego zasadniczej konstrukcji oraz ochrony praw nej, dotyczącej za rów no dóbr osobistych, jak i in teresów m ajątkowych. I tak autor w skazuje m. i., że autorskim dobrem osobistym , chronionym w m yśl ustaw y, jest całość osobi stego stosunku tw órcy d o jego autorskiej działalności, a przedm iotem autorskiego praw a m ajątkow ego jest utw ór pojęty jako zespół w a rstw lub jego poszczególne w arstw y składowe. Treścią praw autorskich m ajątkow ych (przenoszalnych) jest prawo do w yłącznego rozporządzania przedm iotem praw autorskich. Źródłem pra w a autorskiego — poza w yjątk ow ym i sytuacjam i — jest twórczość, przez która ustaw a w iąże prawa autorskie z osobą twórcy. Twórca jest uprawniony w takim zakresie, w jakim m oże w ylegitym ow ać się w ynikiem sw ej twórczej dzialalno.jci. Obok prawa do w yłącznego rozporządzania przedm iotem praw autorskich tkw ią w p raw ie autorskim elem en ty prawa autorskiego nieprzenoszalnego. Praw o to m i za przedmiot interesy m ajątkowe' trw ale zw iązane z osobą twórcy. Dzieła p la styczne, w p rzeciw ieństw ie do innych utw orów artystycznych, są szczególnie silnie powiązane z przedmiotam i fizycznym i, co rodzi szereg problem ów charak terystycznych dla twórczości plastycznej.
N a zakończenie pracy autor w ysu w a różne w nioski de lege ferenda.
L. E h r l i c h : S uwerenność a m orze w praw ie m ię d zy n a ro d o w ym . Wyd. Prawn. W arszaw a 1961, s. 234.
Zagadnienie suwerenności na obszarach m orskich jest obecnie jednym z naj bardziej aktualnych zagadnień praw a m iędzynarodowego. D ążenie w ielu państw do zapew nienia sobie w yłącznego prawa do eksploatacji bogactw znajdujących
