Gdzie szukać pomocy, czyli do czego służą słowniki i poradniki?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna co najmniej cztery rodzaje słowników,
• rozumie użyteczność wydawnictw poprawnościowych.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi identyfikować poznane na lekcji słowniki (ich zawartość),
• potrafi umiejętnie korzystać ze słowników,
• doskonali umiejętność organizacji pracy i przedstawiania jej efektów.
2. Metoda i forma pracy
Metoda ćwiczeń praktycznych, instruktaż, praca zbiorowa, praca w parach.
3. Środki dydaktyczne
Słowniki
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Na wolnej ławce bądź biurku nauczyciel rozkłada słowniki i zaprasza uczniów po kolei ławkami po wybór słownika lub poradnika. (1 na dwie osoby)
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z wybranymi publikacjami i określenie:
(w przypadku słowników) tematyki
ilości haseł wielkości haseł
wyglądu graficznego opracowania haseł ciekawostek
prezentacja przykładowego hasła
(w przypadku poradnika) ilości i tematyki rozdziałów
wyglądu graficznego opracowania haseł ciekawostek
skrótowa prezentacja wybranego problemu
2. Nauczyciel podaje temat lekcji: Gdzie szukać pomocy, czyli do czego służą słowniki i poradniki?
3. Uczniowie prezentują efekty pracy, próbując zachęcić kolegów do zajrzenia do danej publikacji.
4. Uczniowie wymienia się publikacjami. Wybrane osoby otwierają słowniki lub poradniki w przypadkowym miejscu i testują wiedzę klasy.
5. Nauczyciel pyta klasę, które z publikacji zainteresowały ich najbardziej i dlaczego.
6. Nauczyciel pyta, w jakim słowniku lub poradniku znajdziemy informację na temat:
przeciwieństwa słowa zamykać
tego, czy mówi się zasypiać czy zasypać
czy słowo Internet piszemy wielką czy małą literą zasypiać czy zasypywać gruszki w popiele? itd.
c) Faza podsumowująca
1. Nauczyciel pyta uczniów:
- Jak oceniają przydatność poznanych słowników? (mają uzasadnić swoją opinię), - Czy mają jakiś pomysł na słownik, czego miałby on dotyczyć?
2. Nauczyciel zadaje pracę domową.
5. Bibliografia
1. Bąba S., Walczak B., Na końcu języka. Poradnik leksykalno- gramatyczny, Wydaw.
Naukowe PWN, Warszawa1992.
2. Bańko M., Mały słownik wyrazów kłopotliwych, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2003.
3. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, pod red. Mosiołek- Kłosińskiej K, Felberg SJA, Warszawa 2004.
4. Kołodyński A., Słownik adaptacji filmowych, Park, Bielsko-Biała 2005.
5. Mały słownik pisarzy świata, red. Kazimierz Hanulak K., Olszewski H., Wiedza Powszechna, Warszawa 1972.
6. Markowski A , Polszczyzna znana i nieznana. Porady, ciekawostki, dyktanda konkursowe, Twój Styl, Warszawa 1993.
7. Markowski A., Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Przegląd Reader's Digest, Warszawa 2000.
8. Nowy słownik języka polskiego PWN, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2002.
9. Nowy słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, oprac. Edward Polański, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1997.
10. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, pod red. Markowskiego A., Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2002.
11. Podręczny słownik terminów literackich, pod red. Janusza Sławiński J., Głowiński M, Open, Warszawa 1998.
12. Polszczyzna płata nam figle. Poradnik językowy dla każdego, pod red. Podrackiego J., Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa 1991.
13. Syjud J., Słownik antonimów i homonimów, Videograf II, Katowice 2005.
14. Szkolny słownik bohaterów literackich, pod red. Kisiela M. i Pytasza M., Videograf II, Katowice 1998.
15. Szkolny słownik wyrazów obcych, wybór i oprac. Marcinów T., Świat Książki, Warszawa 1999.
16. Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych PWN, pod red. Bańki M., Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2005.
17. Wielki słownik wyrazów obcych PWN, pod red. Bańki M., Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2003.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Zaprojektuję okładkę dowolnego poznanego na lekcji słownika lub poradnika.
Notatka do zeszytu - tytuły poznanych słowników i poradników wraz z krótką ich charakterystyką.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
