Temat: Ciało i dusza.
„Dusza” jest pojęciem znanym filozofom od początku istnienia tej dziedziny nauki.
Jest także pojęciem, którym posługuje się wiele religii świata. Chcę byście zastanowili się, jak sami rozumiecie to pojęcie oraz żebyście poznali jego historię...
Niektórzy uważają, że dusza to inna nazwa świadomości (naszego „ja”), inni że to pierwiastek życia, inni jeszcze, że to coś całkowicie odmiennego i niezależnego od ciała i coś, co w przeciwieństwie do ciała żyje wiecznie (według niektórych wierzeń w zaświatach, według innych – dzięki reinkarnacji). Przeczytajcie informacje z poniższej tabelki, a następnie wypełnijcie quiz:
https://www.testportal.pl/test.html?t=C36DpNxsQmYz
PS: Nie jest to sprawdzian wiadomości, a jedynie zabawa pomagająca uporządkować zdobyte informacje – otrzymacie plusa na 100% za samo wykonanie quizu. Po wykonaniu quizu będziecie mieli dostęp do poprawnych odpowiedzi. Ci którzy wykonają quiz na 90-100% otrzymają dwa plusy do aktywności).
Powodzenia!
Dusza w ujęciu filozoficznym:
Uważał, że musi istnieć siła, która porusza, ożywia materię.
Ten czynnik życia istniejący w przyrodzie
nazwał duchem.
Pitagorejczycy wierzyli w wędrówkę duszy, która miała - według nich - boskie pochodzenie. Uważali, że ciało duszę
ogranicza, jest więc jej więzieniem.
Dusza przechodzi kolejne wcielenia (metempsychoza), jednak w pełni wolna
jest tylko poza ciałem.
Platon uważał, podobnie jak Pitagorejczycy, że dusze są nieśmiertelne i niematerialne.
Wierzył, że zanim zamieszkały one w ciałach, żyły w świecie idei
(to świat prawdziwy, wzorcowy, który znacie z lekcji o alegorii jaskini).
Dzięki temu, że nasza dusza kiedyś tam była, my ucząc się przypominamy sobie wiedzę,
a nie ją poznajemy (anamneza).
Arystoteles uważał, że dusza jest czynnikiem życia w przyrodzie:
sprawia, że rośliny rosną,
zwierzęta posiadają uczucia, a ludzie myślą.
Kartezjusz uważał,
że ciało jest jedynie mechanizmem, natomiast dusza jest tym, co myśli
(dualizm: ciało-dusza).
Twierdził też, że dusze posiadają wyłącznie ludzie.
Zwierzęta są zaś niczym automaty.
Nieśmiertelna dusza, zdaniem Kanta, jest czymś,
co nie może być poznane drogą rozumową.
Jest poza naszymi możliwościami poznawczymi.
Zagadnienie duszy w różnych religiach
Sumerowie wierzyli, że człowiek został stworzony z gliny i „boskiego tchnienia”
- tak właśnie rozumieli duszę.
Dzięki poematom Homera możemy dowiedzieć się, że dusza w starożytnej Grecji
była uważana za widmo, które odpowiada za myślenie i wolę.
Utożsamiano duszę z tchnieniem i wiązano z oddychaniem
(jako oznaką życia).
(ciemniejszy kolor – państwa, w których dominuje chrześcijaństwo)
Chrześcijanie wierzą w jedność duszy (jako świadomości) i ciała
– czyni to ludzi osobami.
W islamie uważa się,
że dusza po śmierci człowieka oczekuje (wraz z innymi duszami)
na sąd Allaha, który zdecyduje, czy zasłużyła na piekło, czy niebo.
(ciemniejsze kolory – państwa, w których dominuje islam)
(ciemniejszy kolor – państwa, w których dominuje hinduizm)
W hinduizmie wierzy się, że każdy ma w sobie tzw. atman (część boskości, istoty wszechświata).
Po śmierci człowieka atman wciela się w inną istotę (krąg wcieleń: reinkarnacja).
Buddyzm nie zna pojęcia duszy.
Zarówno ciało,
jak i jednostkową świadomość, buddyści uważają za coś pozornego
- „nie-ja”.
(ciemniejszy kolor – państwa, w których dominuje buddyzm)
Źródła: A. Węgrzycki, Zarys filozofii, Kraków 2011, M. Spławska-Murmyło, Do czego dusza służy filozofom? Wybrane koncepcje duszy jako ilustracja klasycznych problemów filozoficznych [w: e-podręczniki], E. Sakowicz, Ciało ludzkie w pozachrześcijańskich tradycjach religijnych, Forum Teologiczne 10, 19-35 2009, S. Judycki, Istnienie i natura duszy ludzkiej.
Źródło ilustracji: wikipedia.
