Przeszczep flory jelitowej jako metoda leczenia nawracających biegunek poantybiotykowych

(1)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;91:1720

PRACA POGLĄDOWA

MARZENNA BARTOSZEWICZ1_{| GRAŻYNA KRÓL}2_{| ELŻBIETA PIĄTKOWSKA}1

PRZESZCZEP FLORY JELITOWEJ JAKO METODA LECZENIA

NAWRACAJĄCYCH BIEGUNEK POANTYBIOTYKOWYCH

FECAL MICROBIOTA TRANSPLANT AS A METHOD FOR TREATING RECURRENT

ANTIBIOTICASSOCIATED DIARRHEA

1 Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu 2 Oddział Chorób Wewnętrznych

Powiatowego Zespołu Szpitali w Oleśnicy

} MARZENNA BARTOSZEWICZ

Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. Borowska 211a, 50-556 Wrocław, Tel.: 717840510, Fax: 717840674, e-mail: marzenna.bartoszewicz @umed.wroc.pl Wpłynęło: 26.01.2018 Zaakceptowano: 12.02.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018003

STRESZCZENIE: Przeszczep mikroﬂory jelitowej jest obecnie jedną z metod zalecanych w le-czeniu nawracających biegunek poantybiotykowych i innych schorzeń wywołanych przez

Clostridium diﬃcile. W pracy zaprezentowano główne etapy tej procedury oraz dwa pierwsze

przypadki pacjentów z Dolnego Śląska, u których wykonano przeszczep kału. SŁOWA KLUCZOWE: Clostridium diﬃcile, przeszczep kału, przypadki kliniczne

ABSTRACT: Fecal microbiota transplant is currently one of the methods recommended for the treatment of recurrent antibiotic-associated diarrhea and other diseases caused by Clostridium

diﬃcile. This paper describes the main stages of this procedure and the cases of the ﬁrst two

patients from Lower Silesia who underwent fecal transplant therapy.

KEY WORDS: clinical cases, Clostridium diﬃcile, fecal microbiota transplantation

$QW\ELRW\NRWHUDSLD WR ZFLąĪ QDMSRZV]HFKQLHMV]D PHWR- GDZDONL]]DNDĪHQLDPLEDNWHU\MQ\PL']LDáDQLHDQW\ELRW\- NyZQLHMHVWMHGQDNSR]EDZLRQHHIHNWyZXERF]Q\FK*áyZ- Q\PMHVWQLV]F]HQLHSUDZLGáRZHMÀRU\¿]MRORJLF]QHMRUJDQL- ]PXL]DEXU]HQLDMHMVNáDGXNWyUHPRJąSURZDG]LüGRXSR-ĞOHG]HQLD QS SUDZLGáRZHM IXQNFML MHOLW >@ =QDF]QH RJUD-QLF]HQLH PLNURÀRU\ VSU]\MD UyZQLHĪ NRORQL]DFML SU]HZRGX pokarmowego przez drobnoustroje lekooporne oraz produ- NXMąFHWRNV\F]QHGODNRPyUHNJRVSRGDU]DPHWDEROLW\NWy-U\FK RGG]LDá\ZDQLH QD NRPyUNL QDEáRQND MHOLWD SURZDG]L PLQGRZ\VWąSLHQLDELHJXQNL1DMOHSV]\PSU]\NáDGHPWD-NLFK SDWRJHQyZ Vą ODVHF]NL Clostridium difficile. Ich zdol- QRĞüGRZ\WZDU]DQLDIRUPSU]HWUZDOQ\FKHQGRVSRULELD-áHN DGKH]\MQ\FK XáDWZLDMąF\FK NRORQL]DFMĊ SU]HZRGX SR- NDUPRZHJRRUD]QDE\WHPHFKDQL]P\RSRUQRĞFL±ZDUXQNX-MąFHEUDNZUDĪOLZRĞFLQDDQW\ELRW\NLWDNLHMDNPDNUROLG\ OLQNR]DPLG\ L ÀXRURFKLQRORQ\ ± D WDNĪH ]GROQRĞü SURGXN-FMLWRNV\QHQWHURWRNV\Q\7FG$F\WRWRNV\Q\7FG%WRNV\Q\ ELQDUQHM&'7SU]\F]\QLDMąVLĊZRVWDWQLPG]LHVLĊFLROHFLX GRJZDáWRZQHJRZ]URVWX]DNDĪHĔL]DFKRURZDĔQDELHJXQNL

SRDQW\ELRW\NRZH > @ C. difficile odpowiada obecnie za EOLVNR]QLFKLMHVWQDMF]ĊVWV]ąSU]\F]\QąRJQLVNHSL-GHPLF]Q\FK]DNDĨQ\FKELHJXQHNXGRURVá\FKZSODFyZNDFK PHG\F]Q\FK>@&KRFLDĪLQIHNFMDWRNV\QRWZyUF]\PV]F]H-pem Clostridium difficilePRĪHRJUDQLF]\üVLĊW\ONRGREH]- REMDZRZHJRQRVLFLHOVWZDPRĪHPLHüWHĪSRZDĪQLHMV]HNRQ- VHNZHQFMHSURZDG]ąFHQLHW\ONRGRUR]ZRMXELHJXQHNRUyĪ- Q\PVWRSQLXQDVLOHQLDOHF]WDNĪHGRZ\VWąSLHQLDU]HNRPR-EáRQLDVWHJR]DSDOHQLDRNUĊĪQLF\NWyUHJRSU]HELHJPRĪHE\ü JZDáWRZQ\LNRĔF]\üVLĊĞPLHUFLąXSRQDGSDFMHQWyZ ]DNDĪRQ\FKV]F]HSHPHSLGHPLF]Q\PC. difficile1$3U\- ERW\S>@$NWXDOQ\VFKHPDWOHF]HQLDFKRUyE]ZLą]D-nych z Clostridium difficileSU]HZLGXMHZ]DOHĪQRĞFLRGFLĊĪ- NRĞFL]DNDĪHQLD]DVWRVRZDQLHPHWURQLGD]ROXOXEZDQNRP\-F\Q\ D Z SU]\SDGNX QDZURWyZ FKRURE\ Z\VRNLFK GDZHN ZDQNRP\F\Q\ VNRMDU]HQLH ZDQNRP\F\Q\ ] U\IDNV\PLQą lub probiotykami (Saccharomyces boulardii)EąGĨWHĪZ\NR-U]\VWDQLHLQQ\FKOHNyZRSRUyZQ\ZDOQHMGRZDQNRP\F\Q\ VNXWHF]QRĞFLMDNQS¿GDNVRP\F\QD-HGQDNZSU]\SDGNX RVyE NWyUH SRPLPR ]DVWRVRZDQLD SUDZLGáRZHM FHORZDQHM

Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.

(2)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;91 18 © Evereth Publishing, 2018 DQW\ELRW\NRWHUDSLLQDGDOFLHUSLą]SRZRGXSU]HZOHNáHMQD- ZUDFDMąFHMELHJXQNLZUHNRPHQGDFMDFK]DOHFDVLĊZ\NRQD-QLHZOHZHNGRMHOLWRZ\FKNDáXRUD]SáXNDQLHMHOLWDJUXEHJR PDMąFHQDFHOXRGEXGRZĊZáDĞFLZHMPLNURÀRU\SU]HZRGX SRNDUPRZHJR>@2EHFQLHSURFHGXU\WHVąRNUHĞODQHMDNR SU]HV]F]HSPLNURELRW\MHOLWRZHMF]\WUDQVIHUNDáX>@ :\NRU]\VWDQLHNDáXZOHF]HQLXVFKRU]HĔSU]HZRGXSR-NDUPRZHJR ]QDQH E\áR MXĪ Z SLHUZV]\FK ZLHNDFK QDV]HM HU\ L VWRVRZDQH Z PHG\F\QLH FKLĔVNLHM 7]Z ĪyáWą ]XSĊ OXEW]Z]áRW\V\URSSRGDZDQRZ,9ZLHNXQDWHUHQLH&KLQ Z SU]\SDGNDFK FLĊĪNLFK ]DWUXü SRNDUPRZ\FK L ELHJXQNL ]F]DVHPZ\NRU]\VWXMąFWHĪSURGXNW\RSDUWHQDNDOHGROH-F]HQLDJRUąF]NLLEyOX>@:VSyáF]HĞQLHGRPHWRG\WHM SRZUyFLáGRNWRU%HQ(LVHPDQNWyU\ZODWDFK;;ZLH- NXZ\NRQ\ZDáOHZDW\ZĊLSRGDZDáGRRGE\WQLF]R]DZLHVL-QĊ NDáX ]GURZ\FK OXG]L SDFMHQWRP NU\W\F]QLH FKRU\P QD U]HNRPREáRQLDVWH ]DSDOHQLH MHOLW 2VLąJQLĊW\ SU]H] QLHJR ZVNDĨQLNVXNFHVXWHUDSHXW\F]QHJRZ\QLyVáZyZF]DV SRPLPR]á\FKURNRZDĔ>@2EHFQLHOHF]HQLHELHJX- QHNSRDQW\ELRW\NRZ\FKSRSU]H]WUDQVIHUÀRU\MHOLWRZHMVWD-MH VLĊ FRUD] EDUG]LHM SRSXODUQą WHUDSLą R F]\P ĞZLDGF]\ ZSLVDQLHZURNXPLNURELRW\MHOLWRZHMQDOLVWĊOHNyZ HNVSHU\PHQWDOQ\FK$PHU\NDĔVNLHM$JHQFMLĩ\ZQRĞFLL/H-NyZDQJ)RRGDQG'UXJ$GPLQLVWUDWLRQ±)'$>@ :3ROVFHPHWRGDWDMHVWVWRVRZDQDRGZU]HĞQLDURNX DMHMLQLFMDWRUDPLE\OL3DZHá*U]HVLRZVNLL$GDP+HUPDQQ :UD]]]HVSRáHPZVSyáSUDFRZQLNyZSU]\JRWRZDOLRQLSUR- FHGXUĊSU]HV]F]HSXÀRU\MHOLWRZHMRG]GURZHJRGDZF\LZ\-konali pierwsze zabiegi w Polsce (w Szpitalu Specjalistycz-Q\PZ:HMKHURZLH:UDPDFKUR]SRF]ĊWHJRZWHQVSRVyE 3URJUDPX 3U]HV]F]HSLDQLD 0LNURELRW\ -HOLWRZHM GR URNXSRGGDQROHF]HQLXSRQDGRVyE]DUyZQRZSODFyZ- NDFKV]SLWDOQ\FKMDNLZRĞURGNDFKDPEXODWRU\MQ\FK1DM- EDUG]LHM]QDQ\P]QLFKMHVWXWZRU]RQ\ZURNX2ĞUR- GHN%DGDĔL3U]HV]F]HSLDQLD0LNURELRW\-HOLWRZHMZ&HQ-trum Medycyny Zapobiegawczej i Rehabilitacji w War- V]DZLH>@2EHFQLHWUDQVIHUÀRU\MHVWZ\NRQ\ZDQ\ZSR- QDGSODFyZNDFKV]SLWDOQ\FKQDWHUHQLHFDáHJRNUDMX=D-ELHJQLHMHVWMHGQDN¿QDQVRZDQ\SU]H]1DURGRZ\)XQGXV] =GURZLD D NRV]W\ ]ZLą]DQH ] SU]HSURZDG]HQLHP SU]H-szczepu pokrywa biorca.

'DZFąÀRU\MHOLWRZHMGRSU]HV]F]HSXSRZLQQDE\üRVR- ED]GURZDZZLHNXRGGRODWNWyUDZFLąJXRVWDW-QLFK PLHVLĊF\ QLH E\áD OHF]RQD DQW\ELRW\NDPL 0D WR GXĪH ]QDF]HQLH SRQLHZDĪ REHFQLH XZDĪD VLĊ ĪH DQW\ELR- W\NRWHUDSLD±]ZáDV]F]DOHNDPLRV]HURNLP]DNUHVLHG]LDáD- QLD±PDGáXJRIDORZ\ZSá\ZQDVNáDGL¿]MRORJLĊGUREQR-XVWURMyZZ\VWĊSXMąF\FKZSU]HZRG]LHSRNDUPRZ\PRUD] ZXIRUPRZDQ\PNDOH>@'RGDWNRZRGDZFDSRZLQLHQ PLHüZVNDĨQLNPDV\FLDáDDQJERG\PDVVLQGH[±%0, ZJUDQLFDFKQRUP\SU]\VWRVRZDQLX]Z\NáHMGLHW\=DRE-VHUZRZDQRERZLHPSU]\SDGNLJG\ÀRUDSU]HV]F]HSLRQDRG GDZF\ ] QDGZDJą ]ZLĊNV]DáD DSHW\W X ELRUF\ L SUHG\VSR-QRZDáDGRZ\VWąSLHQLDRW\áRĞFLFKRüQLJG\ZF]HĞQLHMQLH PLDáRQWDNLFKWHQGHQFML>@:V]F]HJyOQ\FKSU]\SDGNDFK QLHZ\NOXF]DVLĊMDNRGDZFyZWDNĪHRVyEVWDUV]\FKLPáRG-V]\FK MHĞOL W\ONR QD SRGVWDZLH Z\ZLDGX L EDGDĔ ]RVWDQą RQL ]DNZDOL¿NRZDQL GR SURFHGXU\ SU]H] OHNDU]D NRRUG\- QXMąFHJR:DĪQHMHVWE\QLHPLHOLRQLVWZLHUG]RQ\FKFKR-UyE SU]HZRGX SRNDUPRZHJR F]\ FKRQXMąFHJR:DĪQHMHVWE\QLHPLHOLRQLVWZLHUG]RQ\FKFKR-UyE QRZRWZRURZ\FK >@ 1LH MHVW Z\PDJDQH DE\ GDZFD E\á RVREą VSRNUHZ- QLRQą]ELRUFąSRQLHZDĪMDNGRWąGEUDNMHVWGRZRGyZSR- WZLHUG]DMąF\FKE\PLDáRWR]QDF]HQLHGODVNXWHF]QRĞFLOH- F]HQLD2GGDZF\Z\PDJDVLĊSRGSLVDQLDĞZLDGRPHM]JR-G\QDSREUDQLHNDáXRUD]SRGGDQLDVLĊEDGDQLRPNUZLLNDáX ZHGáXJPLĊG]\QDURGRZ\FKZ\W\F]Q\FKZFHOXZ\NOXF]H-QLD ]DNDĪHĔ EDNWHU\MQ\FK LOXE QRVLFLHOVWZD GUREQRXVWUR-MyZFKRURERWZyUF]\FKPLQSalmonella, Shigella, Campy-lobacter, Escherichia coli 2 Helicobacter pylori, Clostri-dium difficile, Treponema pallidum ]DNDĪHĔ ZLUXVRZ\FK Z]Z$±&+,9&09(%9URWDZLUXV\DGHQRZLUXV\QR- URZLUXV\JU]\ELF]\FKLZ\ZRáDQ\FKSU]H]SDVRĪ\W\MHOLWR-we (m.in. Giardia i Cryptosporidium>@

:FHOXXVSUDZQLHQLDSURFHGXU\SRV]XNLZDQLDGDZF\NDáX GRSU]HV]F]HSXZ3ROVFHXWZRU]RQ\]RVWDá%DQN0LNURELR- W\-HOLWRZHM0RĪH]QLPZVSyáSUDFRZDüNDĪGD]GURZDRVR-EDFKĊWQDGRRGGDQLDNDáXQLH]DOHĪQLHRGUHJLRQX3ROVNL ] NWyUHJR SRFKRG]L = LQIRUPDFMDPL GOD ]DLQWHUHVRZDQ\FK PRĪQD ]DSR]QDü VLĊ QD VWURQLH LQWHUQHWRZHM &HQWUXP 0H- G\F\Q\=DSRELHJDZF]HML5HKDELOLWDFML>@8QLHVSRNUHZ-QLRQ\FK GDZFyZ NDáX VWDOH ZVSyáSUDFXMąF\FK ] EDQNLHP ÀRU\MHOLWRZHMVWDQ]GURZLDMHVWPRQLWRURZDQ\GZXNURWQLH ZURNX3R]\VNDQLHNDáXGODELRUF\]]DVREyZEDQNXSU]\- VSLHV]DWHĪSU]HSURZDG]HQLHSU]HV]F]HSXSRQLHZDĪQLHZ\-PDJDZ\NRQ\ZDQLDGRGDWNRZ\FKEDGDĔX]JáDV]DMąF\FKVLĊ ]SDFMHQWHPGDZFyZVSRNUHZQLRQ\FK>@ -HĞOL ]RVWDQą VSHáQLRQH Z\PDJDQH NU\WHULD RG GDZF\ SRELHUDQDMHVWSUyENDVWROFDZFHOXL]RODFMLPLNURÀRU\MHOL- WRZHM1DMF]ĊĞFLHMNDá]RVWDMHUR]GUREQLRQ\RUD]]DZLHV]R- Q\ZUR]WZRU]HVROL¿]MRORJLF]QHMDQDVWĊSQLHKRPRJHQL- ]RZDQ\L¿OWURZDQ\ZFHOXXVXQLĊFLDF]ąVWHNVWDá\FKPR-JąF\FKSU]HV]NDG]DüSRGF]DVWUDQVIHUX>@

=DELHJ SU]HQLHVLHQLD PLNURÀRU\ MHOLWRZHM PRĪH ]RVWDü SU]HSURZDG]RQ\ X FKRU\FK QLH]DOHĪQLH RG LFK ZLHNX 1D SRGVWDZLHRSLV\ZDQ\FKZOLWHUDWXU]HSU]\SDGNyZZ\NRQD- QLDSU]HV]F]HSyZ±]DUyZQRXRVyEVWDUV]\FKMDNLXG]LH-FL±Z\GDMHVLĊĪHXELRUFyZQLHRERZLą]XMąRJUDQLF]HQLD ZLHNRZH > @ =DZV]H MHGQDN SU]HV]F]HS SRSU]HG]RQ\ MHVWX]\VNDQLHPĞZLDGRPHMSLVHPQHM]JRG\SDFMHQWDOXEMHJR prawnego opiekuna. Procedura przeprowadzana jest zwykle QDRGG]LDáDFKV]SLWDOQ\FK1LHZ\NOXF]DVLĊMHGQDNPRĪOL- ZRĞFLZ\NRQDQLDMHMSU]H]Z\NZDOL¿NRZDQ\SHUVRQHOZZD-runkach ambulatoryjnych. Pobyt w szpitalu jest natomiast QLH]EĊGQ\JG\SDFMHQFLZ\PDJDMąVWDáHMRSLHNLPHG\F]QHM

(3)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;91 © Evereth Publishing, 2018 OXEVąZFLĊĪNLPVWDQLH&KRU\ZUDPDFKSU]\JRWRZDQLDGR ]DELHJXPXVLQD±GQLZF]HĞQLHMRWU]\PDüFHORZDQąDQW\-ELRW\NRWHUDSLĊ]]DVWRVRZDQLHPZDQNRP\F\Q\>@ 3U]HV]F]HSÀRU\MHOLWRZHMZ\NRQXMHVLĊXSDFMHQWDEĊGą-FHJRQDF]F]R=DELHJSROHJDQDSU]HQLHVLHQLX±PO ]DZLHVLQ\ PLNURRUJDQL]PyZ GR SU]HZRGX SRNDUPRZHJR ELRUF\3U]HV]F]HSPRĪQDSU]HSURZDG]Lü]]DVWRVRZDQLHP PHWRG HQGRVNRSRZ\FK JDVWURVNRSLD NRORQRVNRSLD OXE SU]H]ZSURZDG]HQLHSU]H]XVWDDOERQRVVRQG\ĪRáąGNRZHM OXEGZXQDVWQLF]HM3RGDQLH]DZLHVLQ\EDNWHULLSU]H]JyUQ\ RGFLQHNSU]HZRGXSRNDUPRZHJRZ\PDJDZF]HĞQLHMV]HJR ]DVWRVRZDQLDGZyFKGDZHNOHNX]JUXS\LQKLELWRUyZSRP-S\SURWRQRZHMZFHOX]QHXWUDOL]RZDQLDWUHĞFLĪRáąGNRZHM -HĞOLSU]HV]F]HSZ\NRQ\ZDQ\MHVWRGVWURQ\MHOLWDJUXEHJR SRSU]HG]DVLĊJRRF]\V]F]HQLHPQDU]ąGXRUD]SRGDQLHPOH- NyZSU]HF]\V]F]DMąF\FK>@1LHPDMHGQR]QDF]Q\FKZ\-QLNyZEDGDĔGRZRG]ąF\FKNWyUDGURJDSRGDQLDPDOHSV]\ ZSá\Z QD VNXWHF]QRĞü WHUDSLL >@ *RXJK L ZVS XVWDOLOL ĪHSU]\SRGDQLXGRRGE\WQLF]\PX]\VNXMHVLĊZ\ĪV]HRGVHW-NL Z\OHF]HĔ ! QLĪ SU]H] ]JáĊEQLN QRVRZRĪRáąGNR- Z\§>@=NROHL*U]HVLRZVNLLZVSVWRVXMąFGUX-JąPHWRGĊX]\VNDOLZQDZUDFDMąF\FKLQIHNFMDFKC. difficile EOLVNRRGVHWHNZ\OHF]HĔSU]\F]\PXSDFMHQ- WyZZ\PDJDáRWRSRZWyUQHJRSU]HV]F]HSXDXSU]HSUR- ZDG]HQLD]DELHJXSRUD]WU]HFL>@3R]DNRĔF]HQLXSURFH- GXU\GRF]DVXXVWąSLHQLDELHJXQNL]DOHFDQHMHVWE\FKR- U]\VWRVRZDOLGLHWĊOHNNRVWUDZQą3LHUZV]HEDGDQLDNRQWUR-OQHZ\NRQXMHVLĊFRQDMPQLHMSRW\JRGQLXRGSU]HV]F]HSX 7UDQVIHUÀRU\MHOLWRZHMXZDĪDQ\MHVW]DZ\VRFHVNXWHF]- QąLEH]SLHF]QąPHWRGĊWHUDSLLMHĞOLW\ONRMHVWSU]HSURZD- G]RQ\SU]H]Z\NZDOL¿NRZDQ\SHUVRQHOPHG\F]Q\]]DFKR- ZDQLHP]DVDGDVHSW\NLLDQW\VHSW\NL(IHNW\OHF]HQLDPRĪ-QD RFHQLDüMXĪ NLONDGQL SR ]DELHJXD X ZLHOX SDFMHQWyZ XPRĪOLZLDMąRQHZNUyWNLPF]DVLHSRZUyWGRQRUPDOQHJR IXQNFMRQRZDQLD3RGDZDQ\]Z\NOHRGVHWHNRVyESR]\W\Z-QLHRGSRZLDGDMąF\FKQDOHF]HQLHZ\QRVLSU]\EUDNX LVWRWQ\FKG]LDáDĔQLHSRĪąGDQ\FK>@1DSRGVWDZLHSU]H-SURZDG]RQ\FKEDGDĔHNVSHU\PHQWDOQ\FKLREVHUZDF\MQ\FK SU]HV]F]HS ÀRU\ ]DOHFDQ\ MHVW SU]H] PLĊG]\QDURGRZH WR-ZDU]\VWZD QDXNRZH ]PRFą$ ZHGáXJ(%0 DQJ (YL-GHQFH %DVHG 0HGLFLQH >@ 2]QDF]D WR ĪH QD SRGVWDZLH EDGDĔUDQGRPL]RZDQ\FKPRĪQD]GHF\GRZDQLHVWZLHUG]Lü ĪH X]\VNLZDQH HIHNW\ OHF]HQLD SU]HZDĪDMą QDG HIHNWDPL ubocznymi terapii oraz nad konsekwencjami braku zasto- VRZDQLDWUDQVIHUXNDáX-HGQRF]HĞQLHSU]HV]F]HSMHVWSURFH- GXUąNWyUDQLHJHQHUXMHZ\VRNLFKNRV]WyZOHF]HQLDSR]R-VWDZLDQDWRPLDVWWUZDáHMHJRHIHNW\>@

5\]\NR SRZLNáDĔ SR SU]HQLHVLHQLX ÀRU\ MHOLWRZHM RFH-QLDVLĊMDNRPLQLPDOQHLZUD]LHLFKZ\VWąSLHQLDQLHZLąĪH VLĊ]SRZDĪQ\PL]DFKRURZDQLDPLZ\ZRáDQ\PLSU]HV]F]H- SHP'RPRĪOLZ\FKG]LDáDĔQLHSRĪąGDQ\FKQDOHĪąJRUąF]-ND]DSDUFLDZ\VWąSLHQLHNUZDZLHQLD]RGE\WX1HJDW\ZQH

HIHNW\XERF]QHWHUDSLLWDNLHMDNELHJXQNDQLH]DZV]HMHVW áDWZR RGUyĪQLü RG REMDZyZ ]ZLą]DQ\FK ] SURJUHVMą FKR-URE\ : SU]\SDGNX JG\ QLH REVHUZXMH VLĊ RF]HNLZDQ\FK HIHNWyZ OHF]HQLD SR MHGQRUD]RZ\P ZOHZLH PRĪOLZH MHVW SRZWyUQH SU]HSURZDG]HQLH SU]HV]F]HSX 8ZDĪD VLĊ ĪH PRĪHRQE\üZ\NRQDQ\QLHZF]HĞQLHMQLĪSR±GQLDFKRG SLHUZV]HJR ]DELHJX L ZVND]DQH MHVW E\ PDWHULDá GR SU]H-V]F]HSXSRFKRG]LáRGLQQHJRGDZF\>@

:3ROVFHVWDOHURĞQLHOLF]EDSODFyZHN]DLQWHUHVRZDQ\FK ZGUDĪDQLHPSU]HGVWDZLRQHMPHWRG\OHF]HQLDXRVyEXNWy-rych standardowa terapia nie prowadzi do poprawy kli-QLF]QHM 2G URNX SU]HV]F]HS\ ÀRU\ MHOLWRZHM Z\NR-QXMH VLĊ UyZQLHĪ QD 'ROQ\P ĝOąVNX D SLHUZV]\P RĞURG- NLHPNWyU\SRGMąáVLĊOHF]HQLDWąPHWRGąE\áRGG]LDá&KR- UyE:HZQĊWU]Q\FKZ3RZLDWRZ\P=HVSROH6]SLWDOLZ2OH-ĞQLF\ NLHURZDQ\ SU]H] *UDĪ\QĊ .UyO: QLQLHMV]HM SUDF\ SU]HGVWDZLRQR GZD SU]\SDGNL NOLQLF]QH SDFMHQWyZ X NWy-U\FKZ\NRQDQRWUDQVIHUÀRU\RGGDZF\QLHVSRNUHZQLRQHJR 3LHUZV]\P SDFMHQWHP E\á PĊĪF]\]QD ODW ] XRJyO-QLRQą PLDĪGĪ\Fą WĊWQLF L ]DDZDQVRZDQ\P ]HVSRáHP SV\- FKRRUJDQLF]Q\PNWyU\]RVWDáSU]\MĊW\GRV]SLWDOD]SRZR-du drugiego, potwierdzonego bakteriologicznie nawrotu LQIHNFMLClostridium difficile&KRU\GQLZF]HĞQLHM]RVWDá Z\SLVDQ\]HV]SLWDODSRVNXWHF]Q\POHF]HQLXU]HNRPREáR-QLDVWHJR ]DSDOHQLD MHOLW PHWURQLGD]ROHP î PJ p.o. 3RSU]HGQLRZHGáXJUHODFMLURG]LQ\EUDNGRNXPHQWDFMLPH- G\F]QHMPĊĪF]\]QĊOHF]RQR]WHJRVDPHJRSRZRGXZLQ-Q\PRĞURGNX

: EDGDQLX ¿]\NDOQ\P SDFMHQW E\á Z VWDQLH RJyOQ\P ĞUHGQLRFLĊĪNLPZ\QLV]F]RQ\RGZRGQLRQ\RVáDELRQ\Z\- GROQ\NUąĪHQLRZRLRGGHFKRZREU]XFKE\áPLĊNNLLQLHER-OHVQ\QLHVWZLHUG]RQRREU]ĊNyZ6WDQRJyOQ\LMDNRĞüĪ\FLD PĊĪF]\]Q\RFHQLRQRQDVWRSLHĔZVNDOL(&2*%DGDQLD ODERUDWRU\MQHZ\ND]Dá\SRGZ\ĪV]RQHSDUDPHWU\VWDQX]D-SDOQHJR:%&±.XO1(87±&53± PJGO ]DEXU]HQLD HOHNWUROLWRZH SRWDV ± PPRO/ RUD]GRGDWQLHZ\QLNLZNLHUXQNXREHFQRĞFL*'+LWRNV\Q $% Z NDOH FR ĞZLDGF]\áR R REHFQRĞFL WRNV\QRWZyUF]H-go szczepu C. difficile =DVWRVRZDQR OHF]HQLH REMDZRZH QDZRGQLHQLH Z\UyZQDQLH ]DEXU]HĔ HOHNWUROLWRZ\FK Záą- F]RQRLQWHUZHQFMĊĪ\ZLHQLRZą3RVWDQGDUGRZ\PSU]\JR- WRZDQLXZDQNRP\F\QDîPJp.o.SU]H]GQL]MHGQR- GQLRZąSU]HUZąZOHF]HQLX]DSRPRFąJDVWURGXRGHQRVNR- SXSRGDQRGRGZXQDVWQLF]RPO¿OWUDWXPLNURELRW\MHOL- WRZHM3DFMHQWDZ\SLVDQRGRGRPXQDVWĊSQHJRGQLDZVWD-QLHVWDELOQ\P=UHODFMLURG]LQ\Z\QLNDĪHSRW\JRGQLDFK QDVWąSLáQDZUyWELHJXQNL0ĊĪF]\]QD]HZ]JOĊGXQD]PLD- QĊPLHMVFD]DPLHV]NDQLDE\áOHF]RQ\ZLQQ\PRĞURGNXPH- WURQLGD]ROHP]GREU\PHIHNWHP1LHREVHUZRZDQRZLĊ-FHMQDZURWyZELHJXQNL 'UXJLPSDFMHQWHPE\áPĊĪF]\]QDODWREFLąĪRQ\LQ-WHUQLVW\F]QLH VFK\áNRZD QLHZ\GROQRĞü QHUHN FXNU]\FD

(4)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;91

20 © Evereth Publishing, 2018

W\SX FKRURED QLHGRNUZLHQQD VHUFD QLHZ\GROQRĞü VHU- FDSRGHMU]HQLHJDPPDSDWLLPRQRNORQDOQHM=RVWDáSU]\MĊ- W\GRV]SLWDOD]SRZRGXXWU]\PXMąFHMVLĊRGGQLELHJXQ- NLVWROFyZQDGREĊ0ĊĪF]\]QĊW\G]LHĔZF]HĞQLHMZ\- SLVDQR]LQQHJRRĞURGNDJG]LHE\áOHF]RQ\]SRZRGXELH- JXQNLNROHMQRDPRNV\F\OLQą]NZDVHPNODZXODQRZ\PLFH-IWULNVRQHP D QDVWĊSQLH ZREHF EUDNX SRSUDZ\ ZDQNRP\-F\Qą L PHURSHQHPHP ] GREU\P VNXWNLHP 1LH Z\NRQDQR ZyZF]DV EDGDQLD EDNWHULRORJLF]QHJR MHGQDN REUD] HQGR- VNRSRZ\ZNRORQRVNRSLLE\áFKDUDNWHU\VW\F]Q\GODU]HNR-PREáRQLDVWHJR]DSDOHQLDMHOLWDJUXEHJR

: EDGDQLX ¿]\NDOQ\P ]DREVHUZRZDQR ĪH SDFMHQW E\á EODG\RVáDELRQ\]GXV]QRĞFLąZ\VLáNRZąRVáXFKRZRREX-VWURQQLH V]PHU SĊFKHU]\NRZ\ E\á SUDZLGáRZ\ ĞFLV]RQ\ XSRGVWDZ\SáXFDSUDZHJR$610EU]XFKE\áPLĊNNLQLH- EROHVQ\DSHU\VWDOW\ND]QDF]QLHZ]PRĪRQD8FKRUHJRZ\-VWĊSRZDá\REU]ĊNLGRZ\VRNRĞFLòSRGXG]L6WDQRFHQLRQR QDVWRSLHĔZVNDOL(&2*1DSRGVWDZLHEDGDĔODERUDWR- U\MQ\FKVWZLHUG]RQRSRGZ\ĪV]RQHSDUDPHWU\VWDQX]DSDO-QHJR&53±PJGOQLHGRNUZLVWRĞü+E±JGO QLHZ\GROQRĞü QHUHN PRF]QLN ± PJGO NUHDW\QLQD ± PJGO %DGDQLH Z NLHUXQNX REHFQRĞFL C. difficile Z\NRQDQHQDSRGVWDZLHREHFQRĞFL*'+RUD]WRNV\Q$L% ZNDOHGDáRZ\QLNGRGDWQL8SDFMHQWDZGURĪRQROHF]HQLH REMDZRZH ] ]DVWRVRZDQLHP OHNyZ QDVHUFRZ\FK LQVXOL- QRWHUDSLLRVWURĪQHMSá\QRWHUDSLLRUD]SU]HWRF]RQRNRQFHQ- WUDWNUZLQHNF]HUZRQ\FK=HZ]JOĊGXQDVWDQRJyOQ\PĊĪ-F]\]Q\OLF]QHREFLąĪHQLDLQWHUQLVW\F]QHGáXJRWUZDáąRUD] ZLHOROHNRZąXSU]HGQLąWHUDSLĊ]GHF\GRZDQRRZ\NRQDQLX przeszczepu mikrobioty jelitowej w pierwszym nawrocie choroby. Po standardowym przygotowaniu (wankomycyna îPJp.o.SU]H]GQL]MHGQRGQLRZąSU]HUZąZOHF]H- QLX]DSRPRFąJDVWURGXRGHQRVNRSXSRGDQRGRGZXQDVWQL-F]RPO¿OWUDWXPLNURELRW\MHOLWRZHM1DVWĊSQHJRGQLD SDFMHQWDZ\SLVDQRGRGRPXZVWDQLHVWDELOQ\P0ĊĪF]\]QD ZFLąJXNROHMQ\FKNLONXPLHVLĊF\E\áNLONDNURWQLHKRVSLWD-OL]RZDQ\ZV]SLWDOX]SRZRGXQLHZ\GROQRĞFLNUąĪHQLD1LH REVHUZRZDQRQDZURWyZELHJXQNL 1D SRGVWDZLH SRZ\ĪV]\FK SU]\NáDGyZ PRĪQD SRVWD- ZLüZQLRVHNĪHSU]HV]F]HSLHQLHÀRU\MHOLWRZHMMHVWSURFH- GXUąPRĪOLZąGRSU]HSURZDG]HQLD]GREU\PVNXWNLHPWDN-ĪHZPQLHMV]\FK]DNáDGDFKRSLHNL]GURZRWQHM1LH]DZV]H MHGQDNMHGQRUD]RZH]DVWRVRZDQLHWUDQVIHUXNDáXSURZDG]L GR]DNRĔF]RQHJRSHáQ\PSRZRG]HQLHPUH]XOWDWXOHF]HQLD 'RNRQDQLH RFHQ\ VWDW\VW\F]QHM VNXWHF]QRĞFL Z\NRQ\ZD-Q\FK SU]HV]F]HSyZ EĊG]LH PRĪOLZH GRSLHUR SR XZ]JOĊG- QLHQLXZ\QLNyZNROHMQ\FK]DELHJyZ2EHFQLHZ3RZLDWR- Z\P=HVSROH6]SLWDOLZ2OHĞQLF\GRSU]HSURZDG]HQLDSU]H-V]F]HSXSU]\JRWRZ\ZDQ\FKMHVWGZyFKQRZ\FKSDFMHQWyZ :DUWR ]ZUyFLü XZDJĊ ĪH Z ZLHOX SXEOLNDFMDFK QDXNR-Z\FKSRMDZLDMąF\FKVLĊZRVWDWQLFKODWDFKVXJHURZDQRĪH SU]HV]F]HSÀRU\MHOLWRZHMPRĪHE\üVNXWHF]QąPHWRGąOHF]H-QLD QLH W\ONR QDZUDFDMąF\FK ]DNDĪHĔ C. difficile OHF] WDNĪH

LQQ\FK VFKRU]HĔ WDNLFK MDN QLHVZRLVWH ]DSDOHQLH MHOLW ]H- VSyáMHOLWDGUDĪOLZHJRUDNRNUĊĪQLF\DWDNĪHFXNU]\FDPLDĪ-GĪ\FDRW\áRĞüLLQQH>@6XJHVWLHWHZ\PDJDMąMHGQDN GDOV]\FKEDGDĔLREVHUZDFMLSRWZLHUG]DMąF\FKIDNW\F]QąLFK HIHNW\ZQRĞü]DQLP]RVWDQąZSURZDG]RQHMDNRSRWHQFMDOQD PHWRGDWHUDSLL7UZDMąUyZQLHĪEDGDQLDSRGNąWHPRSUDFR-ZDQLD SUHSDUDWyZ ]DZLHUDMąF\FK V]HURNLH VSHNWUXP GREUR-F]\QQ\FKPLNURRUJDQL]PyZMHOLWRZ\FKNWyUHE\á\E\áDWZH GRDSOLNDFMLWUDQVSRUWXLSU]HFKRZ\ZDQLD0LDá\E\RQHFKD- UDNWHU\]RZDüVLĊGREU\PLZáDĞFLZRĞFLDPLRUJDQROHSW\F]Q\-PL SU]\ ]DFKRZDQLX Z\VRNLHM Ī\ZRWQRĞFL L SU]\VZDMDOQR-ĞFLFRGRGDWNRZRPRJáRE\]PQLHMV]DüG\VNRPIRUWFKRU\FK ]ZLą]DQ\ ] W\SRZą SURFHGXUą SU]HV]F]HSX >@ -HGQDN QD WDNLHPHWRG\OHF]HQLDWU]HEDMHV]F]HWURFKĊSRF]HNDü

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Sebastián-Domingo JJ, Sánchez Sánchez C. From the intestinal ﬂora to the mi-crobiome. Rev Esp Enferm Dig 2018;110(1):51–56.

2. Pituch H. Zakażenia przewodu pokarmowego i zatrucia pokarmowe wywoła-ne przez bakterie rosnące w warunkach bezwzględnie beztlenowych. In: Ja-gielski M (ed.). Etiologia, Obraz Kliniczny i Diagnostyka Ostrych Zakażeń i Za-rażeń Przewodu Pokarmowego oraz Zatruć Pokarmowych. Fundacja Pro Phar-macja Futura, Warszawa, 2010, pp. 130–149.

3. Petrosillo N. Tackling the recurrence of Clostridium diﬃcile infection. Med Mal Infect 2018;48(1):18–22.

4. Grzesiowski P, Hermann A. Opis przeszczepu mikrobioty (flory) jelitowej u pa-cjentów z zakażeniem Clostridium difficile opornym na leczenie antybiotykami. Przeszczep Mikrobioty Jelitowej (online) 2015; http://clostridium.edu.pl/metoda/ 5. Hryniewicz W, Martirosian G, Ozorowski T. Zakażenia Clostridium difficile. Dia-gnostyka, terapia, profilaktyka. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków (on-line) 2011; http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/Clostridium-difficile-v6_10.pdf 6. de Groot PF, Frissen MN, De Clerq NC, Nieuwdorp M. Fecal microbiota

trans-plantation in metabolic syndrome: history, present and future. Gut Microbes 2017;8(3):253–267.

7. Zhang F, Luo W, Shi Y, Fan Z, Ji G. Should we standardize the 1,700-year-old fe-cal microbiota transplantation? Am J Gastroenterol 2012;107(11):1755. 8. Eiseman B, Silen W, Bascom GS, Kauvar AJ. Fecal enema as an adjunct in the

treatment of pseudomembranous enterocolitis. Surgery 1958;44(5):854–859. 9. Bowden TA, Mansberger AR, Lykins LE. Pseudomembraneous enterocolitis:

mechanism for restoring ﬂoral homeostasis. Am Surg 1981;47(4):178–183. 10. Woodworth MH, Neish EM, Miller NS et al. Laboratory testing of donors and

stool samples for fecal microbiota transplantation for recurrent Clostridium

dif-ﬁcile infection. J Clin Microbiol 2017;55:1002–1010.

11. Francino MP. Antibiotics and the human gut microbiome: dysbioses and accu-mulation of resistances. Front Microbiol 2015;6:1543.

12. Marotz CA, Zarrinpar A. Treating obesity and metabolic syndrome with fecal microbiota transplantation. Yale J Biol Med 2016;89(3):383–388.

13. Borody TJ, Connelly N, Mitchell SW. Fecal microbiota transplantation in ga-strointestinal diseases: what practicing physicians should know. Pol Arch Med Wewn 2015;125(11):852–858.

14. Chen B, Avinashi V, Dobson S. Fecal microbiota transplantation for recurrent

Clostridium diﬃcile infection in children. J Infect 2017;74 (Suppl. 1):S120–S127.

15. Bamba S, Nishida A, Imaeda H et al. Successful treatment by fecal microbiota transplantation for Japanese patients with refractory Clostridium diﬃcile infec-tion: a prospective case series. J Microbiol Immunol Infect 2017 [Epub ahead of print].

16. Gough E, Shaikh H, Manges AR. Systematic review of intestinal microbiota transplantation (fecal bacteriotherapy) for recurrent Clostridium diﬃcile infec-tion. Clin Infect Dis 2011;53(10):994–1002.

17. Heimann SM, Cruz Aguilar MR, Mellinghof S, Vehreschild MJGT. Economic bur-den and cost-eﬀective management of Clostridium diﬃcile infections. Med Mal Infect 2018;48(1):23–29.