Źródło: Marek Mariusz Tytko, Bibliografia prac Stefana Szumana, [w:] Myśl pedagogiczna przełomu wieków (Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w dniach 26-27 września 2000 r. z okazji Jubileuszu 600-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej i Rocznicy 75-lecia utworzenia Katedry Pedagogiki w Uniwersytecie Jagiellońskim), pod red. Tadeusza Aleksandra, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, ss. 377-401.
Marek Mariusz Tytko (UJ)
Stefan Szuman — systematyczny przegląd jego publikacji w dziedzinie wychowania przez sztukę. Aneks — źródła i wybrana bibliografia prac S. Szumana i o S. Szumanie.
Stefana Szumana koncepcja wychowania przez sztukę rozwijała się stopniowo od lat 1920. do lat 1960. Owocami tego rozwoju były kolejne artykuły i książki (zob. bibliografia). Ogólna koncepcja wychowania przez sztukę (nazywana wówczas wychowaniem estetycznym) u S. Szumana jest obecna w jego publikacjach od 1925 r.
Szumanową koncepcję wychowania przez sztukę merytorycznie można podzielić na użytek niniejszego artykułu na: 1.
część ogólną koncepcji (dotyczącą wszystkich sztuk i wychowania przez sztuki każdego rodzaju) oraz 2. część szczegółową koncepcji (dotyczącą poszczególnych rodzajów sztuk i im właściwym rodzajom tudzież specyfice wychowaniom przez sztuki poszczególne). W krótkim ujęciu synchroniczno-diachronicznym poniżej skrótowo wymieniono ważniejsze publikacje z tych dziedzin dla pobieżnej orientacji. Nikt bowiem dotąd takiego (prawie) kompletnego zestawienia nie zrobił, wskutek czego w dotychczasowych przyczynkarskich pracach o Szumanie panuje pewne zamieszanie.
S. Szuman opublikował swój pierwszy i zasadniczy własny artykuł o wychowaniu estetycznym ogólnie pt. Cel wychowania estetycznego (1925) prezentując w nim zasadnicze rysy swojego widzenia tego zagadnienia. Tu można na marginesie dodać, że uczynił to osiemnaście lat przed publikacją Herberta Reada (1943) Education through Art (Wychowanie przez sztukę). Już samo wyłożone w tym artykule stanowisko pozwala na stwierdzenie, że Szuman jest niezależnym myślicielem (np. od Herberta Reada), a jego koncepcja wychowania estetycznego, de facto opisująca wychowanie przez sztukę, nosi znamiona oryginalności i odrębności. Drugim artykułem — natury ogólnej jest Wstęp zasadniczy do zagadnień wychowania estetycznego (1937), w którym (6 lat przed H. Readem!) pogłębia i rozwija ogólne rysy swojej oryginalnej koncepcji (powstałej wiele lat przed ukazaniem się ww. książki H. Reada w 1943).
Zwrócić też należy uwagę, że już w latach dwudziestych S. Szuman wyraźnie rozróżnia w swojej ogólnej koncepcji - wychowanie estetyczne od wychowania artystycznego. Świadczy o tym artykuł pt. Z Międzynarodowego Kongresu Wychowania Artystycznego w Pradze (1928). Wychowanie artystyczne dotyczy wychowania zawodowców, tj. artystów zawodowych (wychowanie dla sztuki). Wychowanie estetyczne dotyczy wychowania niezawodowców (wychowanie przez sztukę).
Również po II wojnie S. Szuman rozwijał wiele ogólnych myśli o wychowaniu estetycznym, m.in. w takich artykułach, jak: Myśli o kształtowaniu kultury estetycznej wychowawców i wychowanków nowej szkoły polskiej (1945/1946), Podstawowe zagadnienia metodyki wychowania estetycznego (1947), O właściwą rolę sztuki w wychowaniu estetycznym społeczeństwa (1947/1948), Esteticka výchova v nove polske škole (1948), Rozmowa o pięknie (1948), Wychowanie estetyczne. Sztuka wzbogaca i pogłębia człowieka (1956), Sztuka dziecka (1956), O udostępnianiu, uprzystępnianiu i upowszechnianiu sztuki (1959), Przeobrażające oddziaływanie sztuki (1961), O doniosłej roli sztuki w wychowaniu dorosłych (1962), O budzeniu i pogłębianiu wrażliwości młodzieży na sztukę (1965). Także w innych publikacjach poświęconych szczegółowym zagadnieniom wielokrotnie wyjawiał swoje stanowisko natury ogólnej na wychowanie przez sztukę (wychowanie estetyczne). Ukoronowaniem jego badań ogólnych nad wychowaniem przez sztukę (wychowaniem estetycznym) było dzieło O sztuce i wychowaniu estetycznym (1962, 1969, 1975, 1990; razem — 4 wydania).
Szumanowa, ogólna koncepcja wychowania przez sztukę uzyskała najpełniejszy wyraz w drugim wydaniu podstawowego dzieła S. Szumana z tego zakresu O sztuce i wychowaniu estetycznym (1969). Pierwsze wydanie tej książki ukazało się w 1962 i było treściowo i objętościowo wiele skromniejsze od wydania drugiego. Wydanie drugie różniło się od pierwszego istotnie pewnymi treściami. Szuman m.in. na nowo napisał następujące zasadnicze rozdziały tej książki: O artystach i ich twórczości, O możliwościach i trudnościach istotnego poznania, rozumienia i przeżycia dzieł sztuki, Specyfika wychowania estetycznego, Dzieło sztuki a wychowawca i wychowanek, O istocie liryki, dynamika utworu poetyckiego. Dlatego sądzić należy,
że Szuman nadał ostateczny kształt swojej koncepcji wychowania przez sztukę właśnie w tym drugim wydaniu (1969).
Wiadomo, że po ukazaniu się 2 wydania książki, Szuman zaproponował jeszcze zmiany, które uwzględniono w całości w trzecim wydaniu - pośmiertnym — z roku 1975, lecz nie wniosły one żadnych istotnie nowych myśli do omawianego tu ogólnego zagadnienia wychowania przez sztukę. Były to zmiany dotyczące np. dodania szczegółowej analizy wierszy J. Przybosia, czyli z punktu widzenia niniejszej dysertacji - nieistotne. Trzeba też zauważyć, że w książce tej S. Szuman zawarł tylko część swoich myśli ogólnych o wychowaniu przez sztukę. Wiele uwag ogólnych pozostało rozrzuconych przez niego w postaci stwierdzeń o wychowaniu przez sztukę (w ogóle) pisanych na marginesie artykułów i książek wydawanych przez niemal pół wieku, w tym również w publikacjach z dziedziny psychologii rozwojowej czy wychowawczej.
Szczegółowe zaś rozważania z zakresu wychowania przez sztuki poszczególne odnaleźć można w kilkudziesięciu publikacjach. Są to ustalenia przydatne, acz uzupełniające na tle ogólnej koncepcji wychowania estetycznego (przez sztukę). Te szczegółowe ustalenia znajdują swoje odzwierciedlenie w Szumanowych książkach i artykułach z następujących dziedzin:
1. wychowania przez rysunek (grafikę) i malarstwo, 2. wychowania przez muzykę, 3. wychowania przez literaturę (książkę), 4. wychowania przez teatr, 5. wychowania przez film, 6. wychowania przez rzemiosło artystyczne. Szuman badał również zagadnienie 7. oddziaływania sztuki na człowieka w sytuacjach skrajnych (warunki ekstremalne).
Ad 1. Wychowanie przez rysunek i malarstwo (dotyczy głównie rysunku dzieci). Z książek wymienić tu można dla przykładu: Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka (1927), Badania nad rozwojem rozumienia obrazów o symbolicznej treści u dzieci i młodzieży (1931), Rozwój kolorystyki w sztuce dziecka (1938, wspólnie z K.Brzychczy’m), O oglądaniu obrazów (1948), Ilustracja książkowa dla dzieci i młodzieży. Zagadnienia estetyczne i wychowawcze (1951). Z ważniejszych przyczynkarskich artykułów, wstępów do katalogów i broszur wymienić należy: Spontaniczne rysunki dzieci w wieku przedszkolnym a wzory pisma w polskich elementarzach (1925), Rysunki schematyczne dzieci upośledzonych umysłowo (1925), Rysunki małego dziecka z punktu widzenia jego przeżyć (1935/1936), Rozwój rysunku dziecka i jego kształcenie ([1936]), Jak dzieci oglądają obrazki i co one im dają? (1936/1937), O uzdolnieniach kolorystycznych dziecka w wieku przedszkolnym (1939), O obrazie ściennym w przedszkolu i szkole (1945), Ilustracja w książkach dla dzieci (1947), O grafice (1947), Styl realistyczny w ilustracjach dla dzieci (1948) Ocena rysunków dziecięcych (1947/1948), Jak patrzeć na obraz? Czyli różnica między tapetą a obrazem (1949), Rozwój umiejętności opisywania i wyjaśniania przez dzieci splotu wydarzeń przedstawionego na obrazku (1957), Zalety i wady ilustracji w czasopiśmie »Świerszczyk« (1958), Czy wychowawczyni powinna umieć rysować?
(1958), Rozwój znajomości rzeczy oraz zdolności poznawania ich na obrazkach dzieci 3-10 letnich (1958), Wstęp [w:] Katalog wystawy rysunków dzieci (1958), Znaczenie rysunków w życiu dziecka (1960), Rozwój rysunku u dziecka ilustruje jego rozwój umysłowy (1960), Wstęp (Analiza treści, formy i wyrazu utworów plastycznych dzieci) [w:] Malujemy. Album sztuki dziecka (1961), O artystycznym przekształcaniu i przeobrażaniu. naturalnego wyglądu przedmiotów w utworach graficznych i malarskich (1962).
Ad 2. Wychowanie przez muzykę. Wymienić tu należy takie książki jak: Jak słuchać muzyki (1948 wspólnie z Z.Lissą), Ruch jako czynnik organizacji i wyrazu w utworach muzycznych (1951). Z artykułów wymienić można przyczynki chopinowskie, w których jednak zawarto istotne myśli o wychowaniu przez muzykę: Dowcip i ironia Chopina (1949), Wyobrażenia taneczne sugerowane przez walce Chopina (1950). Nadto Istota, kierunki i struktura uzdolnień muzycznych (1957).
Ad 3. Wychowanie przez literaturę. Zaliczyć tu trzeba przede wszystkim książkę O kunszcie i istocie poezji lirycznej (1948). Z artykułów wymienić trzeba: Wpływ bajki na psychikę dziecka (1928), Znaczenie dzienników młodzieży jako źródła poznania jej psychiki oraz metoda korzystania z tego źródła opracowania materjałów (1930), Krytyczny pogląd na znaczenie psychoanalizy dla badań twórczości poetyckiej (1931), Nowa książka prof. R.Ingardena: Roman Ingarden »O poznawaniu dzieła literackiego« (1937), Budowa utworu poetyckiego (1946), Zagadnienie literatury dla dzieci (1947), Dyskusja o bajkach (1955), O mitologicznych, fantastycznych oraz realnych wartościach bajek dla dzieci (1958).
Ad 4. Wychowanie przez teatr. Tu można wymienić następujące artykuły: Trzy teatry dla dzieci i młodzieży w Krakowie (1946), Czego się uczymy w teatrze ochotniczym (1949), Oddziaływanie teatru lalek na wyobraźnię dziecka (1950), Styl groteskowy w teatrze lalek (1951), Wychowawcza rola teatru ochotniczego (1962).
Ad 5. Wychowanie przez film. W zasadzie można tu zaliczyć artykuły: Badania psychologiczne za pomocą filmu (1948/1949), Pojęcie dawki estetycznej (O strukturze utworów poetyckich i filmowych) (1949), Film a wiersz liryczny (tekst 1931 wyd. 1985), Czy kino jest i czy może stać się sztuką? (tekst 1932, wyd. 1985), gdzie na marginesie znaleźć można pewne myśli nt.
wychowania przez film.
Ad 6. Wychowanie przez rzemiosło artystyczne. S. Szuman zostawił wiele uwag z tego zakresu w kilku publikacjach. Przede wszystkim to książka Dawne kilimy w Polsce i na Ukrainie (1929) oraz artykuł Psychologia twórczości artystycznej ludu (1925) .
Problemy z dziedziny wychowania przez malarstwo i rysunek (grafikę) są najszerzej reprezentowana w publikowanym dorobku S. Szumana. Pozostałe dziedziny są reprezentowane w publikacjach w mniejszej ilości. Literatura i muzyka zajmują tu dość eksponowane miejsce w jego zainteresowaniach badawczych. Zdecydowanie mniej miejsca zajmuje dziedzina wychowania przez teatr. Najmniej zaś wychowanie przez rzemiosło artystyczne i wychowanie przez film (szczątkowo). Nie ma osobnych publikacji poświęconych np. wychowaniu przez rzeźbę, wychowaniu przez architekturę, wychowaniu przez sztukę ogrodów, wychowaniu przez sztukę radiową (słuchowiska) czy przez telewizję.
Ad 7. Oddziaływania sztuki na człowieka w sytuacjach skrajnych (w warunkach ekstremalnych). Z pewnością można tu zaliczyć oryginalne poszukiwania Szumana nad wpływem narkotyków na wyobraźnię plastyczną człowieka (badania przeprowadzane na sobie samym i Stanisławie Ignacym Witkiewiczu). Aczkolwiek są to badania z pogranicza psychologii eksperymentalnej i sztuki - można tu jednak mówić o problemie oddziaływania sztuki na dorosłych artystów znajdujących się pod wpływem narkotyku (pedagogika eksperymentalna - eksperymentalne wychowanie przez sztukę). Traktuje o tym problemie książka S. Szumana Analiza formalna i psychologiczna widzeń meskalinowych (1930).
Poza pozycjami (punkty 1 - 6) traktującymi o szczegółowych zagadnieniach wychowania przez sztuki poszczególne - S. Szuman posiada w swoim dorobku również książki przekrojowe dotyczące wychowania przez różne rodzaje sztuk, ale odnoszące się z kolei do pewnej grupy społecznej. Do takich szczegółowych publikacji, nie odnoszącej się do wychowania przez jeden rodzaj sztuki, należy np. książka Pochwała dyletantów. Rzecz o znaczeniu samorodnej twórczości w wychowaniu estetycznym społeczeństwa (1947). W zasadzie dotyczy to wychowania (i autowychowania) dorosłych przez sztukę.
Elementy pedeutologii i dydaktyki, przydatne także w wychowaniu estetycznym (przez sztukę), omówił w publikacjach Talent pedagogiczny (1939) i Próba empirycznej podbudowy nauki o nauczaniu (1951). Zagadnienia metapedagogiczne, będące także podbudową wychowania przez sztukę, zawarł m.in. w artykułach Nowe kierunki psychologiczne a pedagogika (1929), Filozofia a wychowanie dorosłych (1937), O sytuacji w naukach pedagogicznych (1956).
Reasumując przegląd twórczości naukowej — trzeba zaznaczyć, że S. Szuman podejmował tematykę z dziedziny szczegółowego wychowania estetycznego (tj. wychowania przez różne rodzaje sztuk). Z książek i przyczynków jego autorstwa (których tu wszystkich, rzecz jasna, nie wymieniono) wyłania się obraz Szumanowego pola badawczego pedagogiki z pogranicza nauk takich jak: psychologia, literaturoznawstwo, bibliotekoznawstwo, historia sztuki, teatrologia, filmoznawstwo, estetyka, muzykologia, etnografia. Powyżej najważniejsze zagadnienia pedagogiczne z dziedziny wychowania przez sztukę omówiono w porządku rzeczowym, pomijając z zasady omówienie ww. problematyki charakterystycznej dla nauk niepedagogicznych, bo wykracza to poza temat artykułu.
Warto tu dodać, że Szuman oddziaływał przez dziesięciolecia na kolejne pokolenia studentów pedagogiki, psychologii, filozofii a nawet historii sztuki i teologii. Niewątpliwie najwybitniejszym uczniem Szumana był Karol Wojtyła, który jako student uczęszczał przez dwa kolejne lata po II wojnie na wykłady ze słynnej charakterologii. Echa tych wykładów raz po raz odzywają się w nauczaniu Karola Wojtyły (Jana Pawła II), który bardzo sobie cenił Szumanowe wykłady. U Karola Wojtyły da się zauważyć wpływ nie tylko Maxa Schelera, ale też wpływ Szumana. Np. wyważona koncepcja człowieka integralnego, hierarchicznie ujęty system wartości i przeżywanie wartości — podobnie są ujęte jak u Szumana (Wojtyła przejął Szumanową modyfikację brentanizmu). To przeżywanie wartości jest znakiem osoby, lecz osoba to także ciało, organizm, a nie tylko czysta duchowość. Szuman — wedle świadectwa jego przedwojennego ucznia — Dariusza Nowackiego — zafascynowany był także integralną koncepcją Ludwika Klagesa (bios-logos-agos), więc Wojtyłowe ujęcie człowieka wywodzi się poprzez Szumana — także od Klagesa. Problem ukrytej recepcji myśli Szumana przez innych badaczy (uczniów) i to nie tylko w dziedzinie wychowania przez sztukę, w dziedzinie antropologii i aksjologii — jest tematem na osobne, obszerne studium.
Przydatniejsze do dalszych badań nad Szumanem są jednak: rejestr źródeł i (prawie) kompletna bibliografia, czyli obszerny wybór materiałów Szumana i o Szumanie, bo szumanologia potrzebuje podstaw źródłowo-bibliograficznych. Analiza wymaga faktografii. Okazuje się bowiem, że nadal nie ma pełnego rejestru prac Szumana, ba, nawet badacze nie postawili sobie takiego problemu - jak zebranie oevre S. Szumana. Elementarne problemy bibliograficzne nadal czekają na wyjaśnienie - jak chociażby pytanie: ile dzieł napisał i wydał rzeczywiście Szuman, a o ilu jest tylko wzmianka, że się ukazały, a w rzeczywistości
— nikt do nich nie dotarł? Wielu dzieł ujętych z kolei przez bibliografie — po prostu nie ma w bibliotekach. Wreszcie — same bibliografie anonsują dzieła, których być może nigdy nie było. Nadto indeksy w bibliografii odsyłają czasem do dzieł, których same bibliografie nie podają (np. BZCz). Labirynt bibliograficzny wokół Szumana to pierwszy próg do pokonania dla badaczy.
Dla ułatwienia pokonywania tego progu — załączano tu często sygnatury Biblioteki Jagiellońskiej, aby po raz drugi badacze nie musieli pokonywać bibliograficznego labiryntu, który dla pedagogów bywa czasem nie do pokonania.
Aneks — Źródła archiwalne do badań nad S. Szumanem (ważniejsze)
1. Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego:
- Księgi Immatrykulacyjne 1908-1911
- Katalogi (Regesten) studentów Wydziału Lekarskiego 1908-1911 - Świadectwo odejścia 1911
2. Archiwum Akt Nowych w Warszawie
Akta zespołu Ministerstwa Wyznań i Oświecenia Publicznego - sygnatura akt: AN 6166.
3. Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (akta bez sygnatur):
- Teczka studencka Stefana Szumana 1922-1926 - Teczka przewodu doktorskiego 1926
- Teczka przewodu habilitacyjnego 1927 4. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego:
a) AUJ S II 619 - teczka osobowa (pracownicza) Stefana Szumana zawierająca także akta osobowe S. Szumana z Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego.
b) Zdjęcia Stefana Szumana - sygn. AUJ: F 1108 II, F 2470 I, F 2471 I, F 2474 I, F 2478 II.
5. Archiwum Polskiej Akademii Nauk - Oddział w Krakowie - sygn. akt K-III-96, 3 mb 222 jednostek aktowych Spuścizna naukowa Stefana Szumana sygn. Arch. PAN III-200.
6. Biblioteka Jagiellońska w Krakowie - Dział Rękopisów
Spuścizna Stefana Szumana: Listy (przybytek 84/97). Grafiki. Materiały naukowe (rękopiśmienne).
7. Archiwum Uniwersytetu Ludwika Bawarskiego w Monachium (München) - Regesten (1911-1914)
- Księga immatrykulacyjna 1911 - Księga promocji 1914 Wybrana bibliografia
Podstawa bibliograficzna. Wybraną bibliografię opracowano w oparciu o pomoce bibliograficzne:
1) Katalog alfabetyczny kartkowy BJ (do 1949) i katalog alfabetyczny kartkowy od 1950 do 1993) oraz katalog komputerowy VTLS (od 1991).
2) Bibliografia polska 1901- 1939 (tomy niepublikowane, kartoteka maszynowa sporządzona przez Bibliotekę Narodową, kserograficzna kopia kartoteki w posiadaniu Biura Katalogowego BJ, nr fascykułu 165, nr kart 63851-64240).
3) Bibliografia Zawartości Czasopism 1947-48 i 1950-1999) [bibliografia za lata 1949-50 pozostaje w kartotece Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej, Warszawa al. Niepodległości. Uwaga: w BZCz jest błąd uniemożliwiający odszukanie 1 pozycji autorstwa S. Szumana z roku 1962, anonsowanej przez indeks pod nr 31025 w BZCz, tymczasem brak wskazanej pozycji w rozpisie artykułów, gdyż po nr 31024 następuje bezpośrednio 31026 (!)].
4) Polska Bibliografia Literacka (1994/5 - 1986) [dalsze tomy pozostają nie wydane w kartotece IBL PAN, Warszawa, ul. Nowy Świat 72].
5) [Bibliografia prac S. Szumana], „Rocznik PAU” 1938/1939, s. XXXI, wyd. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1939.
6) Wykaz publikacji Autora z zakresu sztuki i wychowania estetycznego, s.557-559, [w:] Stefan Szuman, O sztuce i wychowaniu estetycznym, WSiP, Warszawa 1975, wyd. 3, s.580, il. [bibliografia zawiera błędy].
7) Prace Stefana Szuman tematycznie związane z dziełem Natura, osobowość i charakter człowieka, s. 247, [w:] Szuman Stefan, Natura, osobowość i charakter człowieka, WAM, Księża Jezuici, Kraków 1995, s.249.
8) Polski Słownik Biograficzny, [Kraków, ul. Sławkowska 17, kartoteka - hasło: Szuman Stefan].
9) Szczawiński Paweł, Śródka Andrzej Szuman Stefan Bolesław, s.371-374, bibliografia, wykaz źródeł, [w:] ciże (opr.), Biogramy uczonych polskich. materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN, część I Nauki społeczne, zeszyt 3, P-Z, wyd.
Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław - Kraków - Gdańsk - Łódź 1985, s. 717.
10) Zestawienie literatury odnośnie do psychologii wczesnego dziecięctwa, s. 186 — 189 [w:] Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego. Podręcznik dla matek i wychowawczyń w przedszkolach i domach dziecięcych oraz dla nauczycieli i studentów studiujących rozwój psychiczny dziecka, wyd. 2, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1947.
Bibliografia podmiotowa - wybór prac autorstwa Stefana Szumana
(w porządku chronologicznym — poglądowa)
Z uwagi na wiele pozycji będących wspólnym dziełem Stefana Szumana oraz innych autorów (współautorów) oraz ze względu na fakt publikacji wielu dzieł Stefana Szumana pod pseudonimem — dla jasności opisu bibliograficznego — podawano za każdym razem pełne brzmienie imienia i nazwiska — tj „Szuman Stefan” celem uniknięcia ewentualnych pomyłek. Opisy bibliograficzne niejednokrotnie są niepełne wskutek niemożności dotarcia do oryginałów publikacji.
Szuman Stefan, O stosunkach czynności leczenia i wychowania oraz o pojęciu i czynnikach wychowawczych zdrowia psychicznego, [wyd.
M.Arct, Warszawa 1921], s. 1 nlb., 67-76 (odbitka: „Higjena Szkolna” red. St. Kopczyński), BJ 120826 II [Brak od 1941].
Szuman Stefan, O uświadomieniu płciowem młodzieży szkolnej, „Wychowanie Fizyczne”, r. : 1923, zeszyt 9-12, s. 129-134.
Stefan Szuman, Strach i odwaga, „Wychowanie Fizyczne”, r.: 1924 [1934 (?) — informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt X, poz. (3)].
Szuman Stefan, Definicja pojęć „choroba i zdrowie”, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, Tom 1, zeszyt 3 i 4, s. 335-347 (nadbitka:
Poznań 1924, s. 13, nlb. 3, BJ 396465 II).
Szuman Stefan, Spontaniczne rysunki dzieci w wieku przedszkolnym, a wzory pisma w polskich elementarzach, „Szkoła Powszechna” 1925, zeszyt 1, s. 34-60, zeszyt 2, s. 136-155 (nadbitka: b.m.w., b.r.w. [1925], s. 48 [1-28 + 29-48], BJ 368344 II).
Szuman Stefan, Cel wychowania estetycznego, „Przyjaciel Szkoły”, r:: 1925, zeszyt 14, s. 401-404.
Szuman Stefan, Rysunki schematyczne dzieci upośledzonych umysłowo, [Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych, Warszawa 1925], s. 14, (Odbitka: „Szkoła Specjalna” [R.1] 1925, zeszyt 3, s. 165-180), BJ 120971 II br., 368745 II. [Artykuł ten występuje pod tytułem O schematycznych rysunkach dzieci umysłowo niedorozwiniętych, tamże, informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku szkolnego. Podręcznik dla nauczycieli i studentów, Kraków 1947, s. 296 Literatura do rozdz. VIII poz. (3)].
Szuman Stefan, Psychologia twórczości artystycznej ludu. Kilimkarstwo, „Przegląd Warszawski”, r.: 1925, nr 45. Warszawa, Biblioteka Polska, s. 281-288.
Szuman Stefan, Badania nad rozwojem chodu dziecka, Poznań 1925, s. 11, (Odbitka: „Wychowanie Fizyczne”, r.: 1925, nr 2.) BJ 551910 II.
Szuman Stefan, Przeciążenie w szkołach, „Wychowanie Fizyczne”, r.: 1925.
Szuman Stefan, Higjena pracy umysłowej, „Przyjaciel Szkoły”, r.: 1925, zeszyt 3 i 4.
Szuman Stefan, Propaganda higjeny w szkołach amerykańskich, „Higjena Ciała i Sport” (?), r.:1926, zeszyt 9, s. 3-7.
Szuman Stefan, O źródłach i możliwościach psychicznego zbliżenia się do młodzieży, „Szkoła Powszechna”, r.: 1926, zeszyt II, s. 81-92.
Szuman Stefan, Badania nad rozwojem chodzenia dziecka, „Wychowanie Fizyczne”, 1926.
Szuman Stefan, Zdrowie polskich nauczycieli szkół powszechnych w świetle liczb, „Sprawy Szkolne”, r.: 1927, zeszyt 1, s. 18.
Szuman Stefan, Badania nad rozwojem apercepcji [spostrzegania] i reprodukcji prostych kształtów u dzieci, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1927, Prace Komisji Filozoficznej T.2, s. nlb. 2, 95, nlb. 1, BJ 74119 II.
Szuman Stefan, O psychicznych czynnikach zachowania się w rozwoju dziecka, [Warszawa 1927, s. 28-53, (Odbitka: „Przegląd Filozoficzny”
r.30: 1927, zeszyt 1), BJ 211636 II br.
Szuman Stefan, Obserwacje dotyczące tak zwanego synkretycznego spostrzegania u dziecka, Warszawa 1927, s. 16, (Odbitka „Polskie Archiwum Psychologji”, T.2, 1927-1928, nr 1), BJ 211635 II br.
Szuman Stefan, Sztuka dziecka. Psychologja twórczości rysunkowej dziecka, Książnica-Atlas, Warszawa 1927, Komisja Pedagogiczna Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Oddział Psychologji Pedagogicznej nr 10, s. nlb. 6, 224, tabl. 48, kol. tabl. VIII, nlb. 2, BJ 73916 II, 864140 II.
Szuman Stefan, Obrady psychologów w Bonn, „Kurier Poznański”, r. 1927, nr 278, 17 VI 1927.
Szuman Stefan, »Zapasy« krów na halach alpejskich, „Kurier Poznański”, r. 1927, nr 400.
Szuman Stefan, Pojęcie wolności w wychowaniu na kongresie wychowania nowego w Locarno, „Szkoła Powszechna”, r.: 1927, zeszyt 4, s.
281-294.
Szuman Stefan, O której godzinie powinna zaczynać się nauka w pierwszej klasie szkoły powszechnej, „Szkoła i Wiedza”, r.: 1927, zeszyt 5, s.
197-202.
Szuman Stefan, O testach ruchowych i możliwościach zastosowania ich w wychowaniu fizycznym [...do wychowania fizycznego],
„Wychowanie Fizyczne”, r.: 1927, zeszyt 9-10, s. 217-225 oraz r.: 1928, zeszyt 11.
Szuman Stefan, Opis wypadku t. zw. synkretycznego spostrzegania u dziecka, „Polskie Archiwum Psychologji”, r.: 1928, zeszyt 1, s. 16.
Szuman Stefan, Kształcenie umysłowości zawodowej młodzieży szkolnej, „Szkoła Zawodowa”, r.: 1928, zeszyt 1.
Szuman Stefan, Pojęcie schematu w nowoczesnej psychologji, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1928, s. 1 nlb. 310-341, (Odbitka z:
„Kwartalnik Filozoficzny”, r. 1928, BJ 321371 II).
Szuman Stefan, Wpływ bajki na psychikę dziecka [Warszawa 1928], s. 39, tabl. 2, résume, (Odbitka: „Szkoła Powszechna”, 1928 nr 1, s. 30-46, tabl. 2, i nr 2, s. 113-130), BJ 368857 II [Przedruk w:] Szuman Stefan, Wpływ bajki na psychikę dziecka, s. 171-207, [w:] Psychologia dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 1960; przedruk fragmentów artykułu [w :] Białek J. Z., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918- 1939. Zarys monograficzny. Materiały, WSiP, Warszawa, 1979, s. 363-365.
Szuman Stefan, Z Międzynarodowego Kongresu Wychowania Artystycznego w Pradze., „Szkoła Powszechna”, r. 1928, nr 4, s. 295-303.
Szuman Stefan, Zwierzę. Dziecko. Człowiek, Kraków 1928, s. 15, nlb. 1, (Odbitka: „Ruch Pedagogiczny”, r. 1928, nr 6), BJ 299820 II [Brak w BJ], 208222 II br. [Brak w BJ].
Szuman Stefan, Dawne kilimy w Polsce i na Ukrainie. 67 tablic ilustracyj w tem 7 kolorowych, wyd. Fiszer i Majewski, Księgarnia Uniwersytecka, [Warszawa]. Poznań [1928] 1929, s. 9, nlb.14 [7], 128 [138], nlb. 1, tabl. 67, Résumé, BJ 514869 III, B 69182 III, 204604 III Lect.
Szuman Stefan, Badania nad rozwojem i znaczeniem gestu wskazywania i ruchu rzucania za siebie oraz wykrzykników wskazujących i wyrazów stwierdzających nieobecność u dziecka, Instytut Pedagogiczny, Katowice 1929 [wyd. 1930?], s. 27, (Odbitka: „Chowanna” [t.1], zeszyt 3), BJ 211630 II.
Szuman Stefan, O aktach i czynnościach myślenia i ich stosunku do inteligencji, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1929, s. 36, (Odbitka: Kwartalnik Filozoficzny, T. 7), BJ 211632 II br.
Szuman Stefan, Nowe kierunki psychologiczne a pedagogika, „Chowanna”, r.: 1929, s. 12.
Szuman Stefan, Dziecko w ciemnym pokoju, [1929], b.m.w., b.r.w., b.w. [wzmianka o tym dziele por. AUJ S II 619 S. Szuman - podaje
„oddane do druku” 1929]; „Wychowawca” [Pruszków], 1929 [informacja wg Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt X poz. (4)].
Szuman Stefan, Jak obserwować zabawy dziecka, „Wychowanie w Przedszkolu” r.: 1929. [wzmianka o tym dziele por. AUJ S II 619 S. Szuman, gdzie wymienia on dzieło to jako „przeznaczone do „Wychowania Przedszkolnego”].
Szuman Stefan, Psychologja uczenia się. Podręcznik,1929 [wzmianka o tym dziele por. AUJ S II 619 S. Szuman].
Szuman Stefan, Rozwój chwytania u dziecka, 1929 [wzmianka o tym dziele por. AUJ S II 619 S. Szuman].
Szuman Stefan, Psychika dziecka wstępującego do szkoły Praca syntetyczna oparta na własnych badaniach, 1929 [wzmianka o tym dziele por. AUJ S II 619 S. Szuman].
Szuman Stefan, Początki ubierania się dziecka, „Dziecko i Matka”, r. 1929 [informacja wg Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 187, punkt VI poz. (5)].
Szuman Stefan, Chwytanie jako ważny etap w rozwoju niemowlęcia, „Dziecko i Matka”, r. 1930.
Szuman Stefan, O płaczu i płaczliwości dziecka, „Wychowanie Przedszkolne”, 1930 [informacja wg Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt X poz. (5)].
Szuman Stefan, Analiza formalna i psychologiczna widzeń meskalinowych, Poznańskie Towarzystwo Psychologiczne, Poznań 1930, s. 67 + 9 plansz, (odbitka: „Kwartalnik Psychologiczny”, t. 1, zeszyt 2) BJ 207532 II, [pierwotnie w 1929 dzieło nosiło tytuł Meskalina a Twórczość Malarska. Badania eksperymentalne por. AUJ S II 619 S. Szuman].
Szuman Stefan, Krytyka ideału wielkości z punktu widzenia wychowawczego, „Kwartalnik Pedagogiczny”, r.2: 1930, s. 364-392.
Szuman Stefan, O historycznym charakterze rozwoju osobowości w przeciwieństwie do prawidłowej ewolucji psychicznej człowieka, Warszawa 1930, s. 12-28, (Odbitka: „Polskie Archiwum Psychologji”, 1930, T.3, nr 1), BJ 128714 II.
Szuman Stefan, Rozwój rysunku u dziecka i jego kształcenie, Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, Warszawa [1930], Bibljoteka Wychowawcza „Dziecka i Matki”, zeszyt 2, s. 59, 1 nlb. BJ 69183 I.
Szuman Stefan, Znaczenie dzienników młodzieży jako źródła poznania jej psychiki oraz metoda korzystania z tego źródła opracowania materjałów, Warszawa 1930, s. 30, Zusammenfassung, (Odbitka: „Kwartalnik Pedagogiczny”, r. 2: 1930, BJ 211922 II br.
Szuman Stefan, Wstęp do psychologji pedagogicznej (Wg wykładów Stefana Szumana [1].[2].3-ci trymestr, Zrzeszenie Nauczycieli Urlopowanych na Studja pedagogiczne przy U.J., Kraków 1930, s. nlb 2, 50 + s. nlb. 2, 23, (powiel.), [prawdopodobnie dzieło to w 1929 pierwotnie nosiło nazwę Psychologja Dziecka. Podręcznik w 3 tomach, por. AUJ, S II 619 S. Szuman].
Szuman [Stefan], Wykłady... z zakresu „Wstęp do psychologji pedagogicznej”, Towarzystwo Biblioteki Słuchaczów Prawa U.J., Zrzeszenie U[rlopowanych] N[auczycieli na studia] Kraków [ok.1930], s. 50, BJ 544217 III (współoprawne).
Szuman Stefan, Badania inteligencji. Testy, Towarzystwo Biblioteki Słuchaczów Prawa UJ, Kraków b.r.w. [ok.1930], s. 23, nlb. 1, [powiel.], BJ 544217 III.
Szuman Stefan, O istocie i znaczeniu skali do badania zdolności motorycznych u dzieci i młodzieży N. Oziereckiego, „Chowanna”, r. 1930 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 187 punkt VI poz. (4)].
Szuman Stefan, Badania nad rozwojem rozumienia obrazów o symbolicznej treści u dzieci i młodzieży, Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne, [Kraków. Warszawa] Cieszyn 1931, s. VI, 130, 1 nlb., 2 plansze, BJ 204892 III, 372916 II.
Szuman Stefan, Krytyczny pogląd na znaczenie psychoanalizy dla badań twórczości poetyckiej (Dyskusja na temat książki: dr Gustaw Bychowski: Słowacki i jego dusza. Studjum psychoanalityczne. Warszawa 1930), Warszawa 1931, s. 35-62, (Odbitka: Polskie Archiwum Psychologji, r.1931, T.4, nr 1 (styczeń-marzec), BJ 206465 II.
Szuman Stefan, Rzecz o zjawisku śmierci w sztuce. O twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, [Kraków] 1931, s. 1 nlb. 336-351, (Odbitka
„Przegląd Współczesny”, [r.10], nr 110), BJ 211712 II br.
Szuman Stefan, Geneza przedmiotu (O dynamicznej integracji sfer zmysłowych we wczesnem dzieciństwie), Poznańskie Towarzystwo Psychologiczne, Poznań 1932, s. 42, Zusammenfassung, (Odbitka: „Kwartalnik Psychologiczny”, r.1932, t.3, zeszyt 3-4), BJ 210444 II.
Szuman S.[tefan], Podstawowe zagadnienia konstrukcji i wypełniania karty indywidualności, Dom Książki Polskiej, Warszawa 1932, Biblioteka Kwartalnika Pedagogicznego nr 4, s. 44, BJ 203118 II vol. 1.
Szuman Stefan, Psychologja ćwiczeń cielesnych, Książnica-Atlas, Warszawa 1932, s. 33, 1 nlb. (Odbitka „Przegląd Fizjologji Ruchu”, [1932], BJ 698333 II).
Szuman Stefan, Recherches sur le développment progressif de la compréhension des images symboliques chez les enfants et les adolescents des deux sexes, Kraków 1932, s. 32, tabl. 1, (Odbitka: Bulletin International de la Société Scientifique de pédagogie), BJ 124485 III.
Szuman Stefan, Rozwój ruchów u dziecka w wieku przedszkolnym i znaczenie tego rozwoju dla teorji i praktyki wychowania fizycznego, [B.m.w., 1932], s. 25, (Odbitka: „Wychowanie Fizyczne”, r. 1932, nr 6-8), BJ 211716 II br.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Croner Else, Psychika młodzieży żeńskiej, Lwów - Warszawa 1932, BJ 813183 II.
Szuman Stefan, Badania nad wzruszeniem egzaminowem i jego wpływem na sprawność umysłową w czasie egzaminu, Nasza Księgarnia, Warszawa 1933, s. 24, Zusammenfassung, (Odbitka: „Polskie Archiwum Psychologji”, [1932], T.5, nr 4), BJ 212482 II, [praca rozpoczęta w 1928 jako Badania nad stanem psychicznem uczniów w czasie egzaminów por. AUJ S II 619 S. Szuman].
Szuman Stefan, Rozwój młodzieńczego idealizmu, „Chowanna”, 1932, zeszyt 1-4, s. 43-73, (odbitka s. 31).
[Szuman Stefan] Flis Łukasz, Drzwi uchylone [Poezje], wyd. F. Hoesick, Warszawa 1933, s. 188, 1 nlb. (winietę na okładce proj. Stefan Szmaj), BJ 204414 II, 614000 II, 374132 II.
Szuman Stefan, Chłopiec jako batalista, „Chowanna”, r. 1932 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku szkolnego.
Podręcznik dla nauczycieli i studentów, Kraków 1947, s. 297 Literatura do rozdz. VIII poz. (6); natomiast inne źródło podaje taki opis: b.r.w., b.m.w., s. 6, rys., (źródło: P(olska). B(ibliografia). 1933 zeszyt. 6, szp. 194)].
Szuman Stefan, Pieter Józef, Weryński Henryk, ks., Psychologja światopoglądu młodzieży. Idealizm, filozofja, religja. Oprac. na podstawie dzienników młodzieży, Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne, Książnica-Atlas, Warszawa, Lwów [Kraków] 1933, s. VIII, 1 nlb. 474, [Zawiera:] Szuman Stefan, Przedmowa, Psychologja młodzieńczego idealizmu, BJ 219449 III.
Szuman Stefan, Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży, Nasza Księgarnia, s. 46, 1 nlb. tabl. 4, (Odbitka: „Encyklopedja wychowania” [T.1 Warszawa 1933]), BJ 217203 II.
Szuman Stefan, Metody psychologji pedagogicznej, Nasza Księgarnia, Warszawa 1934, s. 39, (Odbitka: „Encyklopedja wychowania” [r.1933, T.1. zeszyt 5 i 6].
Szuman Stefan, Skowron Stanisław, Organizm a życie psychiczne, Nasza Księgarnia, Warszawa 1934, Bibljoteka Dzieł Pedagogicznych, r.
9, nr. 45 i 46, s. 424, tabl. 1, ilustr., BJ 96369 II 45-46, 282965 II 45 - 46, 814118 II 45-46, 117763 II 45, 46.
Szuman Stefan, Osobowość i charakter człowieka z punktu widzenia biologii, „Chowanna”, r. 5: 1934, s. 34-41 i 61-76.
Szuman Stefan, Instynkty u człowieka, 1934, b.m.w., b.w. [dzieło wzmiankowane w: Biogramy uczonych polskich, cz. 1, zeszyt 3 P-Z, Warszawa 1985, s. 372, punkt 8b, pozycja 12].
Szuman Stefan, Co to jest psychika dojrzała?, „Praca Oświatowa”, r. 1935, nr 1, s. 3-13.
Szuman Stefan, Plastyczność psychiki dorosłych, „Praca Oświatowa”, r. 1935, nr 6-7, s. 289-295.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Wiszniewski Michał, Charaktery rozumów ludzkich, Warszawa 1935, BJ 534711 III.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Michał Wiszniewski, Caratéristique des intelligences humaines, Nasza Księgarnia, Varsovie 1935, s. 75- 101, Resumé, (Odbitka: Bulletin International de la Société Scientifique de Pédagogie), BJ 824643 III.
Szuman Stefan, Rysunki małego dziecka z punktu widzenia jego przeżyć, „Przedszkole”, r. 3: 1935/36, nr 8-9, s. 169-175.
Szuman Stefan, Stosunek małego dziecka do zwierząt, „Przedszkole”, r. 1936 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt X poz. (6)].
Szuman Stefan, Animizm w wychowaniu dziecka, „Wychowanie Przedszkolne”, r. 1936 [informacja wg Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt IX poz. (4)].
Szuman Stefan, Pytania dzieci w wieku przedszkolnym, „Przedszkole”, r. 1936 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt VIII, poz. (4)].
Szuman Stefan, Pieter Józef, Weryński Henryk, ks., La psychologie des idées de la jeunesse sur le monde, Nasza Księgarnia, Varsovie 1935, s.
52, Résume, (Odbitka: „Bulletin International de la Société Scientifique de Pedagogie”), BJ 264288 III.
Szuman Stefan, O dowcipie i humorze (Szkic psychologiczny). Druk L. Bogusławskiego, Warszawa 1936, s. 25, 1 nlb. (Odbitka „Marchołt”, r. 2: [1936], zeszyt 2[6]) BJ 239011 II, 307090 II, 299652 II, Przedruk: toż, Lwowska Biblioteczka Pedagogiczna, Lwów 1938, Licealna Biblioteczka Filozoficzna, T. 14, s. 26.
Szuman Stefan, Jak dzieci oglądają obrazki i co one im dają?, „Przedszkole”, r. 1936/7, nr 4-5, s. 5.
Szuman Stefan, Nowa książka prof. R. Ingardena: Roman Ingarden »O poznawaniu dzieła literackiego«, „Przegląd Współczesny”, t. 62, 1937, nr 184-185, s. 283-290.
Szuman Stefan, Filozofia a wychowanie dorosłych, Warszawa 1937, s. 16, (Odbitka: „Praca Oświatowa”, r. 1937, nr 2) BJ 237037 II br.
Szuman Stefan, Geneza i rozwój pojęcia przyczynowości na tle pytań dziecka, Kraków 1937, s. 2 nlb. 279-291, [s.16] (odbitka: Kwartalnik Filozoficzny [1936], t.13, zeszyt 4) BJ 262633 II.
Szuman Stefan, Problemy snów, Gebethner i Wolff, Kraków 1937, s. 39, (Odbitka: „Chowanna”, r. 1937, [nr 7 i 8]) BJ 598901 II.
Szuman Stefan, Wstęp zasadniczy do zagadnień wychowania estetycznego, „Marchołt”, r. 1937, nr 3, s. 305-330.
Szuman Stefan, Brzychczy Karol, The developement of colour sense and colour composition in children of 5 to 13 years, Educational Laboratory, Warsaw 1937, s. 45, nlb. 1, tabl. 12 [24?], BJ 229100 II, 237735 II,
Szuman Stefan, Brzychczy Karol, Rozwój kolorystyki w sztuce dziecka, Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne, Nasza Księgarnia Warszawa, [-Kraków] 1938, s. 3, nlb. 80, tabl. 13.
Szuman Stefan, O życiu uczuciowym małego dziecka, „Wychowanie Przedszkolne”, r. 1938 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189, punkt X poz. (2)].
Szuman Stefan, Afirmacja życia, Lwowska Biblioteczka Pedagogiczna, Lwów 1938, Licealna Biblioteczka Filozoficzna, t.12, s. 24, BJ 239011 II 12, (Odbitka z: Afirmacja życia jako problem wychowania dorosłych, „Praca Oświatowa”, r. 1936).
Szuman Stefan, Charakter jako wyższa forma przystosowania się do rzeczywistości. Z portretem i życiorysem Autora, Lwowska Biblioteczka Pedagogiczna, Lwów 1938, Licealna Biblioteczka Filozoficzna, t. 16, s. 32, (Odbitka z: „Kwartalnik Pedagogiczny”, r. 1934, nr 3-4, s. 264-289).
Szuman Stefan, Czy filozofia jest potrzebna? (Z portretem i życiorysem Autora), Lwowska Biblioteczka Pedagogiczna, Lwów 1938, Licealna Biblioteczka Filozoficzna, t. 15, s. 30, tab.1, portr. BJ 239011 II, 360405 I, t.15.
Szuman Stefan, Rozwój myślenia u dzieci w wieku szkolnym, Książnica-Atlas, Lwów [1938], Biblioteka Pedagogiczno-Dydaktyczna nr 17, s.
250, BJ 68938 II 17, 241729 II 17.
Szuman Stefan, Rozwój pytań dziecka. Badania nad rozwojem umysłowości dziecka na tle jego pytań, Nasza Księgarnia, Warszawa 1939 [1938], Biblioteka Dzieł Pedagogicznych, [wyd. Nasza Księgarnia (?)], r. 13: [1939], nr 62-63, s. 392, BJ 96369 II 62, 63.
Szuman Stefan, Talent pedagogiczny [1939] s. 25-51, BJ 383880 II).
Szuman Stefan, O uzdolnieniach kolorystycznych dziecka w wieku przedszkolnym, „Przedszkole”, r. 1939, nr 5, s. 102-108.
Szuman Stefan, Rozwój rysunku u dziecka i jego kształcenie, Biblioteczka Wychowawcza „Dziecka i Matki”, nr 2, b.m.w., b.r.w. [1939], wyd.
Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, s. 59, 6 nlb. [informacja o roku wydania — wg Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt IX poz. (7); zaś według mnie — wydanie nastąpić mogło już ok. 1935(?)].
Szuman Stefan et al., Test przyczyn i skutków, „Chowanna”, r. 1939, [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku szkolnego. Podręcznik dla nauczycieli i studentów, Kraków 1947, s. 296 Literatura do rozdz. VII poz. (7)]; ponadto dzieło wzmiankowane w:
Biogramy uczonych polskich, 1985, cz 1, zesz. 3 s. 372, punkt 8b, pozycja 19].
Szuman Stefan, O niespełnionych zapowiedziach dziecięctwa, „Dziecko” (jednodniówka), 1945 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 187 punkt V poz. (9)].
Szuman Stefan, Psychologiczne podstawy organizacji wychowania przedszkolnego, „Nowa Szkoła”, r. 1945 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 189 punkt XI poz. (2)].
Szuman Stefan, O obrazie ściennym w przedszkolu i szkole, „Chowanna”, r. 10: 1945, zeszyt 1-2, s. 9-21.
Szuman Stefan, Kronika ilustrowana, „Odrodzenie”, r. 1945, nr 40, s. 14, fot.
Szuman Stefan, Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Dziennik Polski”, r. 1945, nr 236, s. 5.
Szuman Stefan, O istocie i kunszcie poezji lirycznej, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności. Miesięcznik”, Kraków 1945.
Szuman Stefan, Myśli o kształtowaniu kultury estetycznej wychowawców i wychowanków nowej szkoły polskiej, „Praca Szkolna”, r. 1945/46, nr 1-2, s. 4-12 [anons. dokończenie w następnym roczniku].
Szuman Stefan, Budowa utworu poetyckiego (Rozdział większej całości), [Badanie utworu poetyckiego - wg OSIWE], „Zagadnienia Literackie”, r. 1946, zeszyt 3, s. 65-70.
Szuman Stefan, Trzy teatry dla dzieci i młodzieży w Krakowie, [„Groteska”, „Wesoła Gromadka” i „Teatr Rapsodyczny” wznawiają działalność], „Dziennik Polski”, r. 1946, nr 265, s. 5.
Szuman Stefan, Zagadnienia charakteru człowieka a higiena psychiczna, „Zdrowie Psychiczne”, r. 1946, nr 2, [s. 12].
Szuman Stefan, Psychologia rozwojowa ogólna. Skrypt autoryzowany, wyd. Koło Studentów Instytutu Pedagogicznego w Katowicach, Katowice 1946 [informacja wg: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku szkolnego. Podręcznik dla nauczycieli i studentów, Kraków 1947, s. 293, Literatura do rozdz. I poz. (10)].
Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego. Podręcznik dla matek i wychowawczyń w przedszkolach oraz dla nauczycieli i studentów, Warszawa 1946, s. IV, 189, BJ 243395 II, 372915 II.
Szuman Stefan, O istocie i rozwoju życia psychicznego, 1947, b.m.w., b.w. [dzieło wzmiankowane w: Biogramy uczonych polskich, 1985, cz.
1, zesz. 3, s. 372, punkt 8b, pozycja 21, przytacza je także Okoń, ale dzieła w BJ nie znaleziono].
Szuman Stefan, Ilustracje w książkach dla dzieci (streszczenie, referat i tezy), „Ruch Pedagogiczny, 1947, nr 1, s. 1-6.
Szuman Stefan, Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży, „Nasza Księgarnia”, 1947 [informacja wg Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego, wyd. II, 1947, s. 187 punkt V poz. (7)].
Szuman Stefan, Rola życia psychicznego u zwierząt i u ludzi, „Problemy”, r. 1947, nr 8-9, s. 450-460.
Szuman Stefan, Pochwała dyletantów. Rzecz o znaczeniu samorodnej twórczości w wychowaniu estetycznym społeczeństwa, „Z zagadnień sztuki”, Instytut Wydawniczy „Sztuka”, T. 1, Warszawa 1947, s. 60. BJ 281834 II.
Szuman Stefan, Kolorowe piosenki, „Tygodnik Powszechny”, r. 3: 1947, nr 51/52, s. 52, fot. (recenzja z: [Ryll Henryk] Frant Grzegorz:
Kolorowe piosenki).
Szuman Stefan, Podstawowe zagadnienia metodyki wychowania estetycznego, „Ruch Muzyczny”, r. 1947, nr 18, s. 2-5.
Szuman Stefan, Zagadnienie literatury dla dzieci, [Referat na marginesie Kongresu literatury dla dzieci] „Dziennik Literacki”, r. 1947, nr 13 [Dodatek „Dziennika Polskiego”, r. 1947, nr 315], s. 6, 8.
Szuman Stefan, O grafice, „Odra”, r.: 1947, nr 31, s. 2.
Szuman Stefan, O urodzie, Wyd. J. Nawrocki, Katowice 1947, s. 30.
Szuman Stefan, Poważne i pogodne zagadnienia afirmacji życia, wyd. Nawrocki Józef, Katowice 1947, s. 134, BJ 578774 II, 634359 II.
Szuman Stefan, Problemy życiowe młodzieży dorastającej, Kraków 1947, s. 67, BJ 228770 II.
Szuman Stefan, Tri divadla pro deti a pro mladez v Krakove, „Stepnice”, Praha, r. 1947, nr 12, s. 362-364.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Chrzan Bolesław, Upowszechnienie poradnictwa zawodowego i szkolnego. Z przedmową Stefana Szumana, Kraków 1947, BJ 229145 II.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Topińska Zofia, Zabawki, wskazania wychowawcze, Warszawa 1947, BJ 228862 II.
Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku szkolnego. Podręcznik dla nauczycieli i studentów, Kraków 1947, Wiedza-Zawód-Kultura, s. 302, bibliogr. s. 293-298, BJ 257611 II Lect, 357813 II, 257688 II, 357815 II, 357816 II.
Szuman Stefan, O właściwą rolę sztuki w wychowaniu estetycznym społeczeństwa., „Ruch Pedagogiczny”, r. 1947/48, nr 2, s. 89-95.
Szuman Stefan, Ocena rysunków dziecięcych, „Ruch Pedagogiczny”, r. 1947/48, nr 4, s. 358-393.
Szuman Stefan, O kunszcie i istocie poezji lirycznej, wyd. Poligrafika, [Łódź-] Toruń 1948, Monografie Literackie Poligrafiki, seria B), s. 292, 1 nlb., BJ 823277 II SERIA B, 258666 II SERIA B, 814642 II SERIA B.
(Szuman Stefan) Stef [Papée Stefan], Rozmowa o pięknie z prof. Stefanem Szumanem, „Dziennik Literacki” (Dodatek „Dziennika Polskiego”), r. 1948, nr 28, s. 3, [Teoria przekładów w książce: O kunszcie i istocie poezji lirycznej; wychowanie estetyczne społeczeństwa; z karykaturą Stefana Szumana].
Szuman Stefan, Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży, wyd. 2, Nasza Księgarnia, Warszawa 1948, Podręczna Biblioteka Nauczyciela nr 9, s.
79, (Przedruk z: Encyklopedia Wychowania), BJ 281680 II t. 9.
Szuman Stefan, Styl realistyczny w ilustracjach dla dzieci, „Odrodzenie”, r. 1948, nr 25, s. 6.
Szuman Stefan, O słuchaniu i przeżywaniu muzyki, [w:] Szuman Stefan i Lissa Zofia, Jak słuchać muzyki, przedmowa J. Miketta, Centralny Instytut Kultury, Warszawa 1948, s. 11-70, seria: Mała Biblioteka Kultury T. 2, [całość: s. 142] BJ 281624 II 2.
Szuman Stefan, »Szewcy« - St. I. Witkiewicza, „Listy z Teatru”, r. 1948, nr 23, s. 6-8. [recenzja z: S.I. Witkiewicz, W małym dworku i Szewcy.
Posłowie W. J. Dobrowolskiego, Kraków 1948].
Szuman Stefan, Zaradność i indywidualna taktyka postępowania jako zagadnienie charakterologiczne, „Kwartalnik Psychologiczny”, [Poznań] r. 1948, t. 14, zeszyt 1-2, s. 113-128, sum. s. 175-177.
Szuman Stefan, Esteticka výchova w nove polske škole, „Pedagogicka Revue” (Praha), r. 1948.
Szuman Stefan, O oglądaniu obrazów, Instytut Wydawniczy „Sztuka”, Warszawa 1948, Z zagadnień sztuki t. 2, s. 135 [136], 1 [2] nlb. tabl. 27 + errata, BJ 281834 II, 821821 II.
Szuman Stefan, O sprycie, „Twórczość”, r. 1947, s. 85-94 (Odbitka: Kraków [ok. 1948], s. 85-94, BJ 368939 II).
Szuman Stefan, Badania psychologiczne za pomocą filmu, „Biuletyn Informacyjny Działu Filmów Oświatowych” (Łódź), r. 2: 1948/49, nr 3/4, s. 8-9 i 19.
Szuman Stefan, La guerre et l’occupation dans les dessins des enfants polonais, „Sauvegarde” (Paris), r. 1949, nr 28-29, s. 28-59. [?].
Szuman Stefan, Pojęcie dawki estetycznej. (O strukturze utworów poetyckich i filmowych). s. 30, (Odbitka: „Przegląd Filozoficzny”, t. 45: 1949, nr 1-2, s. 127-157).
Szuman Stefan, Czego się uczymy w teatrze ochotniczym. „Teatr Ludowy”, r. 35: 1949, maj, s. 199-204.
Szuman Stefan, Jak patrzeć na obraz? Czyli różnica między tapetą a obrazem. „Problemy”, r. 1949, nr 6, s. 268-376.
Szuman Stefan, Dowcip i ironia Chopina, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności. Miesięcznik”, t. 50: 1949, nr 9, s. 493-494.
Szuman Stefan, Program Teatru Dziecka (Sosnowiec), sez. 1948/49, s. 3-6 [Sosnowiec. Teatr Dziecka Związku Zawodowego Górników, o teatrze jako twórcy piękna, samorodny teatr dziecięcy].
Szuman Stefan, O psychicznym przystosowaniu i nieprzystosowaniu człowieka do rzeczywistości, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności”, t. 46: 1949, nr 9, s. 242-244.
Szuman Stefan, Oddziaływanie teatru lalek na wyobraźnię dziecka, „Scena Świetlicowa”, r. 1: 1950, nr 7-8, s. 33-36.
Szuman Stefan, Wyobrażenia taneczne sugerowane przez walce Chopina, Państwowy Instytut Sztuki, Warszawa 1950, s. 40, 2 nlb. (Odbitka:
„Kwartalnik Muzyczny”, r. 1950, nr 29-30, s. 3-40). BJ 309767 III.
Szuman Stefan, Ruch jako czynnik organizacji i wyrazu w utworach muzycznych, PWM, Kraków 1951, s. 230. BJ 891909 II, 310291 II.
Szuman Stefan, Ilustracja w książkach dla dzieci i młodzieży. Zagadnienia estetyczne i wychowawcze, Kraków 1951, Wiedza-Zawód-Kultura, red. T. Zapór, s. 129, 2 nlb., tabl. 19, bibliogr. s. 127-129 BJ B 24579 III.
Szuman Stefan, Styl groteskowy w teatrze lalek, „Teatr Lalek. Kwartalnik poświęcony zagadnieniom zawodowego i amatorskiego lalkarstwa.
Organ Państwowego Teatru Lalek” [Łódź], r. 1951, nr 4, s. 9-13.
Szuman Stefan, Dowcip i ironia Chopina, „Muzyka”, r. 1951, nr 2, s. 23-33.
Szuman Stefan, Próba empirycznej podbudowy nauki o nauczaniu, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności”, r. 1951, nr 1, s. 31-34.
[Szuman Stefan], Głosy w dyskusji nad projektem Konstytucji: Szuman Stefan, „Nowa Szkoła”, r. 1952, nr 2, s. 121-126.
Szuman Stefan, O pomieszaniu pojęć „temperament”, i „usposobienie”, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności”, T. 53: 1952 [wyd. 1953], nr 1, s. 36-39.
Szuman Stefan, O współzależności języka i umysłu dziecka, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” [Poznań], r. 1952/1954, nr 1, s. 102-104.
Szuman Stefan, Niektóre zagadnienia psychologii myślenia na tle nauki Pawłowa (Uwagi dyskusyjne do artykułu prof. dra T.
Tomaszewskiego), „Nowa Szkoła”, r. 1954, nr 3, s. 297-303.
Szuman Stefan, O niektórych aktualnych zagadnieniach naukowej pracy badawczej psychologii dziecka, „Od A do Z” (Dodatek do
„Dziennika Polskiego”), r. 1954, nr 33, s. 1, 4, il.
Dunin-Tombińska Teresa, Szuman Stefan, Rozwiązywanie zagadek przez dzieci w wieku przedszkolnym, „Sudia Pedagogiczne”, T. 2, 1955, s. 116-148, tabl.
Szuman Stefan, Rozwój treści słownika dzieci (zagadnienie i niektóre wyniki badań), „Studia Pedagogiczne”, r. 1955, T. 2, s. 5-74.
Szuman Stefan, ***, „Materiały do Studiów i Dyskusji z zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz badań nad sztuką”, Warszawa 1955, nr 1-2, s. 271-320, sodierż. s. 422-424 [Dyskusja nad referatem Z. Lissy, „Rola skojarzeń w percepcji dzieł muzycznych”, wygł. w dniu 20 III 1954 na posiedzeniu Komitetu Historii i Teorii Sztuki, Wydział I PAN, wypowiedzi m.in. Ingarden, Tatarkiewicz, Morawski, Szuman].
Szuman Stefan, Dyskusja o bajkach. Rozmowę przeprowadził Jan Piątkowski, „Echo Tygodnia. Nauka Literatura. Sztuka” (Dodatek Tygodniowy „Gazety Krakowskiej”), r. 1955, nr 41, s. 2, il. Głos w : dyskusji. Dyskusja o młodzieży, [dot. artykułu T. Kleeworn’a pt. Czy należy dzieciom opowiadać bajki?, „Echo Tygodnia”, r. 1955, nr 35, s. 1, nawiązania: Rokita A., nr 36, s. 1, nr 37, s. 2, nr 38, s. 2 Jarema Z., Kochmański T., Lem S. - nr 40, s. 1].
Stefan Szuman, Rola działania w rozwoju umysłowym małego dziecka, Ossolineum, Wrocław 1955, PAN, Komisja Nauk Pedagogicznych.
Monografie Pedagogiczne, T. 2., s. 128. BJ 383421 II t. 2.
Szuman Stefan, Wychowanie estetyczne [Sztuka wzbogaca i pogłębia człowieka], „Głos Nauczycielski”, r. 1956, nr 10 i 11, s. 2.
Szuman Stefan, O naukowym poznawaniu cech psychicznego rozwoju dzieci i młodzieży, „Nowa Szkoła”, r. 1956, nr 2, s. 121-139, tab.
Szuman Stefan, Sztuka dziecka, „Życie Szkoły”, r. 1956, nr 4, s. 7-8.
Szuman Stefan, Zagadnienia psychologii uczuć w świetle nauki Pawłowa, PWN, Poznań 1956, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Filologiczno-Filozoficzny, Prace Komisji Filozoficznej, T. 8, zeszyt 2, s. 54. BJ 74119 II 8, -2.
Szuman Stefan, O udział nauczycieli w pracach naukowych, „Głos Nauczycielski”, r. 1956, nr 24, s. 2.
Szuman Stefan, O sytuacji w naukach pedagogicznych, „Nowe Drogi”, r. 1956, nr 7-8, s. 89-103.
Szuman Stefan, Rola wzoru pisma w początkach nauki. Krytyka wzorów pisma w elementarzu Falskiego, „Życie Szkoły”, r. 1956, nr 9, s. 4-9.
Szuman Stefan, Rola wiedzy o sposobie pisania w początkach nauki. Krytyka metody pisania według Elementarza Falskiego, „Życie Szkoły”, r. 1956, nr 10, s. 9-13.
Szuman Stefan, Istota, kierunki i struktura uzdolnień muzycznych, „Szkoła Artystyczna”, r. 1957, nr 1-2, s. 8-29.
Dzierżanka Anna, Szuman Stefan, Rozwój umiejętności opisywania i wyjaśniania przez dzieci splotu zdarzeń przedstawionego na obrazku,
„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, r. 1957, nr 11, Seria Nauk Społecznych, Psychologia i Pedagogika, 1957, nr 1, s. 9-58, il., tabl. , rez., sum.
Szuman Stefan, Niektóre aspekty i zagadnienia dramatu St. I. Witkiewicza »Szewcy«, s. 21-33, [w:] Księga Pamiątkowa - Stanisław Ignacy Witkiewicz, człowiek i twórca, red. Kotarbiński T., Płomieński J.E., PIW, Warszawa 1957, s. 406, bibl.
Szuman Stefan, Rozwój motoryki niemowlęcia, „Kultura Fizyczna”, r. 1957, nr 11, s. 834-850, il.
Szuman Stefan, Rozwój orientacji dziecka w przestrzeni, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1958, nr 1, s. 2-15, il.
Szuman Stefan, Rozwój orientacji dziecka w czasie, „Wiadomości Historyczne”, 1958, nr 2, s. 85-100, nr 3, s. 162-182, tab.
Szuman Stefan, Zabawy tematyczne dzieci, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1958, nr 2, s. 58-71, il.
Szuman Stefan, Czy wychowawczyni powinna umieć rysować? Rozmowę przeprowadziła Zofia Topińska, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1958, nr 5, s. 226-229.
Szuman Stefan, Rozwój i kształtowanie się nawyków u dzieci 2 i 3 letnich, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1958, nr 6, s. 274-286, il.
Szuman Stefan, Rozwój znajomości rzeczy oraz zdolności poznawania ich na obrazkach u dzieci 3-10 letnich. Fragm. rozprawy, „Życie Szkoły”, 1958, nr 7-8, s. 8-17, rys., tab.
Szuman Stefan, Rozwój orientacji dziecka w budowie i czynnościach ciała ludzi i zwierząt, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1958, nr 12, s.
570-579, il., tab., r. 1959, nr 1, s. 1-8.
Szuman Stefan, Początki kształtowania się woli dziecka, „Psychologia wychowawcza”, r. 1958, nr 2, s. 162-183, rez. s. 320-321, sum. s. 327- 328.
Szuman Stefan, Znaczenie opanowania mowy ojczystej dla rozwoju umysłowego dziecka, „Nowa Szkoła”, r. 1958, nr 11, s. 16-20, il.
Szuman Stefan, Z pracowni naszych autorów, „Życie Szkoły”, r. 1958, nr 78, s. 34-47.
Szuman Stefan, O mitologicznych, fantastycznych oraz realnych wartościach bajek dla dzieci, „Nowa Szkoła”, r. 1958, nr 2, s. 14-17, il.
Szuman Stefan, Zalety i wady ilustracji w czasopiśmie »Świerszczyk«, „Życie Szkoły”, r. 1958, nr 4, s. 11-14.
Szuman Stefan, Wstęp, [w:] [Katalog] Wystawa rysunków dzieci. Muzeum Narodowe w Warszawie. Wystawa Rysunków Dzieci zorganizowana w ramach roku współpracy Muzeum Narodowego z Pałacem Młodzieży 1957-59, red. i wstęp Stefan Szuman, Warszawa 1958, s. 1-10 nlb. BJ 521911 II.
Szuman Stefan, Wstęp, [w:] Dyner Władysław, Zagadnienie zabawy w przedszkolu, Warszawa 1958. BJ 399052 II.
Szuman Stefan, Niektóre warunki wychowania w rodzinie, „Rodzina i Szkoła”, r. 1959, nr 1, s. 2-13, 15.
Piwowar Stanisława, Szuman Stefan, Perspektywy, ideały i plany życiowe wychowanków, „Dom Dziecka”, r. 1959, nr 3, s. 5-21.
Szuman Stefan, O wypowiedzianej oraz domyślnej treści wypowiedzi dziecka z pierwszych lat jego życia, „Przegląd Psychologiczny”, r. 1959, nr 3, s. 3-21, sum. s. 230-231.
Szuman Stefan, O udostępnianiu, uprzystępnianiu i upowszechnianiu sztuki, „Ruch Pedagogiczny”, r. 1959, nr 2, s. 126-139, sodierż. s. 251, sum. s. 254.
Szuman Stefan, O czynnikach kształtujących psychikę dziecka w wieku przedszkolnym, „Kwartalnik Pedagogiczny”, r. 1959, nr 4, s. 145-158, krat. sod. 284-285, sum. 292-293.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Psychologia dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 1960. BJ 537753 II.
Szuman Stefan, Wpływ bajki na psychikę dziecka, [w:] Psychologia dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 1960, s. 171-207.
Szuman Stefan, Znaczenie rysunków w życiu dziecka, „Przyjaciel Dziecka”, r. 1960, nr 9, s. 26, il.
Szuman Stefan, Rozwój rysunku u dziecka ilustruje jego rozwój umysłowy, „Przyjaciel Dziecka”, r. 1960, nr 4, s. 17-20, il.
Szuman Stefan, Sztuka dziecka, „Przyjaciel Dziecka”, r. 1960, nr 9, s. 3-5, il.
Szuman Stefan, Psychologia rozwojowa, jej stan i znaczenie dla kształcenia nauczycieli, „Kwartalnik Pedagogiczny”, r. 1960, nr 1, s. 103-118, sod. s. 346-348, sum. s. 356-358.
Szuman Stefan, Wstęp (Analiza treści, formy i wyrazu utworów plastycznych dzieci), [w:] Zagała Bolesław, Malujemy. Album sztuki dziecka.
Nasza Księgarnia, Warszawa 1961, s. III-XXVII. 16, tabl. 73, BJ 529270 III.
Szuman Stefan, Przeobrażające oddziaływanie sztuki, „Oświata Dorosłych”, r. 1961, nr 3, s. 129-137.
Szuman Stefan, Kształtowanie wrażliwości młodzieży na sztukę, „Nowa Szkoła”, r. 1961, nr 5, s. 18-23, il.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Słobodzian Zofia, Twórcza praca dziecka. Działanie jako droga poznania i rozwoju, PZWS, Warszawa 1961, s. 5-6 [całość: s. 125, tabl. 64, il.]. BJ 549135 III.
Szuman Stefan, O uwadze. Aktywizowanie i kształtowanie uwagi dowolnej uczniów na lekcjach w szkole, PZWS, Warszawa 1961, s. 145, tabl.
10, rys. BJ 532647 II.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Topińska Zofia, Kierowanie zabawą dziecka w przedszkolu a warunki jego aktywności, PZWS, Warszawa 1961 [całość: s. 171, il., tab., bibliogr.].
Szuman Stefan, Sztuka a młodzież, 1961 [dzieło wzmiankowane przez Wincentego Okonia 1993, Wizerunki sławnych pedagogów polskich, 1993, s. 359].
Szuman Stefan, O dojrzałości szkolnej dzieci siedmioletnich, „Nowa Szkoła”, r. 1962, nr 6, s. 19-22, il., r. 1962, nr 9, s. 18-22, il. tab., r. 1962, nr 10, s. 16-24, il. rys. tab., r. 1962, nr 11, s. 22-57, il.
Szuman Stefan, O sztuce i wychowaniu estetycznym, wyd. 1, PZWS, Warszawa 1962, s. 351, 1 nlb., ryc. 42, tabl. 16, nuty. BJ 561007 II, 561296 II.
Szuman Stefan, O doniosłej roli sztuki w wychowaniu dorosłych, [w:] Pedagogika dorosłych, red. Wojciechowski K., wyd. 1, PZWS, Warszawa 1962, s. 422-460, wyd. 2, Warszawa 1965.
Szuman Stefan, Wychowawcza rola teatru ochotniczego, [w:] Pedagogika dorosłych, red. Wojciechowski K., wyd. 1, PZWS, Warszawa 1962, s. 573-581, wyd. 2, Warszawa 1965.
Szuman Stefan, O artystycznym przekształcaniu i przeobrazaniu naturalnego wyglądu przedmiotów w utworach graficznych i malarskich,
„Estetyka”, r.3: 1962, s. 89-101, il., cont., sod.
Szuman Stefan, O dojrzałości szkolnej dzieci siedmioletnich. Fragment, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1963, nr 7, s. 302-308.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Franus Edward, Rozwój niemowlęcia, Warszawa 1963.
Szuman Stefan, Wspomnienia z 35 lat działalności w Uniwersytecie Jagiellońskim, „Życie Szkoły Wyższej”, r. 1964, nr 4, s. 83-98.
Szuman Stefan, ***, „Psychologia Wychowawcza”, r. 1964, nr 3, s. 284-292 (recenzja z: Tomaszewski Tadeusz, Wstęp do psychologii, Warszawa 1963).
Szuman Stefan, ***, „Życie Szkoły”, r. 1964, nr 6, s. 48-52 (recenzja z: Wróbel Tadeusz, Nauczanie i doskonalenie pisma, Warszawa 1963).
Szuman Stefan, ***, „Ruch Pedagogiczny”, r. 1964, nr 5, s. 79-82 (recenzja z: Wojnar Irena, Estetyka i wychowanie, Warszawa 1964).
Szuman Stefan, O trzech źródłach i podstawach poznawania aktywności psychicznej i rozwoju dziecka, „Wychowanie w Przedszkolu”, r.
1965, nr 3, s. 97-104.
Szuman Stefan, Kształtowanie się wyobrażeń i pojęć dziecka o „uczeniu się” i „umieniu”, „Przegląd Psychologiczny”, r. 1965, nr 9, s. 3-34, tabl. , rez., sum.
Szuman Stefan, O budzeniu i pogłębianiu wrażliwości młodzieży na sztukę, [w:] Wychowanie przez sztukę, wybór, wstęp i redakcja Wojnar Irena, PZWS, Warszawa 1965, s. 118-125.
Szuman Stefan, O uwadze. Mobilizowanie i podtrzymywanie uwagi dowolnej uczniów na lekcjach, wyd. 2 [ilość stron i podtytuł zmienione w stosunku do wyd. 1], PZWS, Warszawa 1965, s. 151. BJ 608596 II, 568286 II.
Szuman Stefan, ***, „Nowa Szkoła”, r. 1966, nr 10, s. 61-62 (recenzja z: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa 1965).
Gepertowa Lidia, Przetacznikowa Maria, Szuman Stefan, O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. Szuman Stefan, PWN, Warszawa 1968, s. 653.
Szuman Stefan, O sztuce i wychowaniu estetycznym, wyd. 2 zmienione i poszerzone, PZWS, Warszawa 1969, s. 572, 1 nlb., ryc. 59, tabl. 16, nlb. nuty, bibliogr., BJ 649029 II, 651669 II.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Wojciechowski Jakub, Życiorys własny robotnika, Warszawa 1971.
Szuman Stefan, Przedmowa, [w:] Franus Edward, Rozwój małego dziecka, Warszawa 1972.
Szuman Stefan, ***, „Kwartalnik Pedagogiczny”, r. 1972, nr 1, s. 197-202 (recenzja z: Słońska Irena, Psychologiczne problemy ilustracji dla dzieci, Warszawa 1969).
[pośmiertnie ukazały się:]
Szuman Stefan, O sztuce i wychowaniu estetycznym, wyd. 3, uzupełnione WSiP, Warszawa 1975, s. 580, ryc. tabl. 16, ryc. 45 + ryc. nlb., nlb.
nuty, bibliogr. s. 557-559, BJ 733333 II (BRAK), 728444 II.
Szuman Stefan, Pierwsze dzieciństwo. Fragm. książki Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1983, nr 2, s.
91-95.
Szuman Stefan, O zabawach dzieci od trzeciego do siódmego roku, „Wychowanie w Przedszkolu”, r. 1983, nr 5, s. 283-287.
Szuman Stefan, Dzieła wybrane, wybór i opracowanie Przetacznikowa Maria i Makiełło-Jarża Grażyna, t. 1-2, WSiP, Warszawa 1985, T.1:
Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, s. 351, [1], T. 2: Podstawy rozwoju i wychowania w ontogenezie, s. 303 [1]. BJ 869478 II, 870785 I.
Szuman Stefan, Przedmowa [z 1930], [w:] [Wojciechowski Jakub], Życiorys własny robotnika, przedm. W. Markiewicz, wyd. 3, LSW, Warszawa 1985, s. 564.
Szuman Stefan, Czy kino jest i czy może stać się sztuką?, „Iluzjon. Kwartalnik Filmotechniki Polskiej”, r. 1985, nr 3, s. 46-47, [tekst z 1931 r.], wstęp: Giżycki M., s. 45-46.
Szuman Stefan, Film a wiersz liryczny, „Iluzjon. Kwartalnik Filmotechniki Polskiej”, r. 1985, nr 3, s. 48-50, [tekst z 1932], wstęp: Giżycki M., s. 45-46.
Szuman Stefan, O sztuce i wychowaniu estetycznym, wyd. 4, WSiP, Warszawa 1990, s. 564, 1 nlb., ryc. 59, tabl. 16, nlb. nuty, bibliogr. prac Stefana Szumana, s. 541-543, indeks. BJ B 57274 II, A 192774 II.
Szuman Stefan, Sztuka dziecka. Psychologja twórczości rysunkowej dziecka, WSiP, Warszawa 1990, bibliogr. s. 150-156, s. XV [1], 163, 3, 45, tabl. , VIII k. tabl. kol., fot., 1 portr., rys. BJ B 48575 II.
Szuman Stefan, Natura, osobowość i charakter człowieka, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1995, s. 249, bibliogr. s. 247, BJ B 118981 II [Dzieło to pod tymże samym tytułem z adnotacją „dotąd niepublikowane — w rękopisie” — wzmiankowane już jako istniejące w
1947 roku — por. informacja: Szuman Stefan, Psychologia wychowawcza wieku szkolnego. Podręcznik dla nauczycieli i studentów, Kraków 1947, s. 298, Literatura do rozdz. XIV poz. (5)].
Inne prace dokonane przez Stefana Szumana:
Ozjerecki N., Skala metryczna Ozjereckiego do badania rozwoju ruchowego dziecka, przekład — Szuman Stefan , b.m.w., b.r.w., [ok.1932].
BJ 122226 II.
Wiszniewski Michał, Charaktery rozumów ludzkich, przedmowa: Szuman Stefan, PWN Warszawa 1988, s. 294, [2], 1 portr., [na podstawie Bacona metoda tłumaczenia natury i inne pisma filozoficzne, 1976, dod. fr. Sketches and characters, przekład z angielskiego — Szuman Stefan, bibliogr., s. 286-287.
„Prace Psychologiczne” [czasopismo naukowe], redakcja - Szuman Stefan. BJ 7886 III Czasop.
Aneks — bibliografia przedmiotowa (prace o Stefanie Szumanie):
Prace w porządku chronologicznym
Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918-1928. Księga pamiątkowa, wyd. Marjan Dąbrowski ; red. Piotr Lot], Wydawnictwo "Ilustrowanego Kuryera Codziennego", Kraków, Warszawa 1928, ss. 1207, [2], fot., il., err.
Łoza S., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938, s. 728.
[Bez autora], Bibliografia, „Rocznik PAU” r. 1938/1939, s. XXXI, wyd. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1939.
Epsztejn Simon, Analiza pojęcia charakteru jako wyższej formy przystosowania się do rzeczywistości w ujęciu prof. Stefana Szumana, UŁ, Łódź, 1948, k.[art] 70, BJ Stare Druki, R 4069 III.
Iłowski Stanisław, ***, „Praca Oświatowa”, r. 1948, nr 11-12, s. 405-407 (rec. z: Szuman Stefan, O oglądaniu obrazów, Instytut Wydawniczy
„Sztuka”, Warszawa 1948, Z zagadnień sztuki t. 2, s. 135 [136], 1 [2] nlb. tabl. 27 + errata, BJ 281834 II, 821821 II).
Czermiński J.[ózef] M.[ichał], ***, „Kwartalnik Muzyczny, r. 1948, nr 24, s. 176-180, [recenzja z: Lissa Zofia, Szuman Stefan, Jak słuchać muzyki, Warszawa 1948].
Poznański Marceli, ***, „Wiedza i Życie”, r. 1948, nr 12, s. 1147, [rec. książki: O kunszcie i istocie poezji lirycznej].
Trzynadlowski Jan, Stefan Szuman. O kunszcie i istocie poezji lirycznej, „Życie Literackie” [„Zagadnienia Literackie”], r. 1948, zeszyt 1-6, s.
52-56.
Hernas Czesław, ***, „Zeszyty Wrocławskie. Kwartalnik krytyczno-literacki”, r. 1949, nr 3-4, s. 95-100.
Hermas Czesław, Poetyka Szumana. Szkic krytyczny, Wrocław [19]50 (Odbitka: „Zeszyty Wrocławskie”, r. 1949, nr 3/4).
Mazurkiewicz Jan, Wstęp do psychofizjologii normalnej, 1950. [Omówienie poglądów S. Szumana].
L. P., Na manowcach twórczości [Grafomania], „Słowo Powszechne”, r. 1951, nr 296, s. 4, [wg pracy Stefana Szumana Pochwała dyletantów].
[Bez autora], Szuman Stefan, „Przegląd Biblioteczny. Organ Naukowy Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich [Kwartalnik]”, r. 1953, nr 2, s. 162-165 [dot. zeszytu oprac. przez Cz. Hernasa - polemika z recenzją].
Korpała J.[an], „Przegląd Biblioteczny”, r. 1953, zeszyt 2, s. 165-168, (recenzja z: Szuman Stefan, Ilustracja w książkach dla dzieci i młodzieży.
Zagadnienia estetyczne i wychowawcze, Kraków 1951, Wiedza-Zawód-Kultura, red. T. Zapór, s. 129, 2 nlb., tabl. 19, bibliogr. s. 127-129).
Kowalski Stanisław, Rola wychowawcza i kształcąca ilustracji, „Życie Szkoły”, r. 1953, nr 7-8, s. 445-446 (recenzja z: Szuman Stefan, Ilustracja w książkach dla dzieci i młodzieży. Zagadnienia estetyczne i wychowawcze., Kraków 1951, Wiedza-Zawód-Kultura, red. T. Zapór, s. 129, 2 nlb., tabl. 19., bibliogr. s. 127-129).
Maruszewski Mariusz, Kilka uwag na marginesie książki..., „Nowa Szkoła”, r. 1956, nr 2, s. 194-202 (recenzja z: Stefan Szuman, Rola działania w rozwoju umysłowym małego dziecka, Ossolineum, Wrocław 1955, PAN, Komisja Nauk Pedagogicznych. Monografie Pedagogiczne T.2., s. 128).
Palewski Zbigniew, ***, „Biuletyn. Wojskowa Akademia Polityczna im. F. Dzierżyńskiego. Seria Pedagogiczna” (Warszawa), r. 4: 1958, nr 1, (recenzja z: Szuman Stefan, Zagadnienia psychologii uczuć w świetle nauki Pawłowa, PWN, Poznań 1956, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Filologiczno-Filozoficzny, Prace Komisji Filozoficznej, T. 8, zeszyt 2, s. 54).
K. W., ***, „Roczniki Filozoficzne”, T. 6: 1958, zeszyt 4, s. 133-134 (recenzja z: Stefan Szuman, Rola działania w rozwoju umysłowym małego dziecka, Ossolineum, Wrocław 1955, PAN, Komisja Nauk Pedagogicznych. Monografie Pedagogiczne T.2., s. 128).
jrż, *** , „Życie Szkoły”, r. 1962, nr 3, s. 52-53 (recenzja z: Szuman Stefan, O uwadze. Aktywizowanie i kształtowanie uwagi dowolnej uczniów na lekcjach w szkole, PZWS, Warszawa 1961, s. 145, tabl. 10, rys.).
Gerstmann Stanisław, Bernaś Tadeusz, ***, „Nowa Szkoła”, r. 1962, nr 9, s. 58-59, il. (recenzja z: Szuman Stefan, O uwadze.
Aktywizowanie i kształtowanie uwagi dowolnej uczniów na lekcjach w szkole, PZWS, Warszawa 1961, s. 145, tabl. 10, rys.).
