ANALIZA PRODUKCJI, SPRZEDA Y WODY I AWARII PODSYSTEMU DYSTRYBUCJI WODY WODOCI GU W BRZESKU

(1)

XX-THJUBILEE-NATIONAL, VIII-THINTERNATIONALSCIENTIFICANDTECHNICALCONFERENCE

„WATER SUPPLY AND WATER QUALITY”

POLAND 15-18 JUNE2008

Barbara BUDZIàO, Agnieszka KUBATY

Instytut Zaopatrzenia w WodĊ i Ochrony ĝrodowiska Politechniki Krakowskiej Kraków

ANALIZA PRODUKCJI, SPRZEDA ĩY WODY I AWARII PODSYSTEMU DYSTRYBUCJI WODY WODOCIĄGU W BRZESKU

ANALISIS OF WATER PRODUCTIOM AND SALE, AND FAILURES OF THE WATER DISTRIBUTION SUBSYSTEM OF THE BRZESKO WATER SUPOLY SYSTEM

The objective of this work is the operation assessment of the water supply system of Brzesko (a small town in southern Poland) water supply system. In this work the brief characterization of the water line which draws water from the Dunajec river is presented.

Material from the last 11 years concerning water production and sale talking into consid- erations particular purposes and failure frequency of the water distribution subsystem in the period of seven years is collected. On the basis of materials obtained graphs are plotted. The water sale for particular purposes is as follows: the most amount of water is drawn by households (ca 66%) by industrial plants (ca 21 %) and by others (13%) . In the period under ivestigation (years 1995-2005) the distribution network was being developed and in comparison with 1995 the main network increased by ea 13%, distribution network increased by 53% and water line connections by ca 74%. From the analysis of material structure applied to the Brzesko water line network follows that the most percentage of conduits are made of PVC (ca 73%) cast iron (ca 22%) steel (ca 3,7%) and acetylene (ca 0,1%). On the basis of material colleted the failure frequency coefficient of the water line network and cast iron and steel conduits is determined. Results of calculations show the necessity of the further repairs of the distribution network and water line connections.

1. Wprowadzenie

Prace z zakresu analizy funkcjonowania systemów zaopatrzenia w wodĊ (SZW) opracowane są na podstawie danych udostĊpnianych przez eksploatatorów. Przedsta- wione w nich [1,2,3,4,5,7,8,9,10,11,12] są problemy dotyczące zapotrzebowania, produkcji, sprzedaĪy, strat wody oraz awarii w podsystemie dystrybucji wody. StopieĔ dokáadnoĞci tych analiz zaleĪy od danych udostĊpnionych przez PrzedsiĊbiorstwa, co umoĪliwia wyznaczenie szeregu wskaĨników charakteryzujących funkcjonowanie

(2)

badanych wodociągów. Dane te dla duĪych systemów są w wiĊkszoĞci przypadków peáne i dokáadne, jednak w odniesieniu do maáych wodociągów nie zawsze jest moĪliwe uzyskania takich materiaáów. Istnieją stosunkowo obszerne dane o wodociągach [12] w Polsce, które jednak nie objĊáy wszystkich PrzedsiĊbiorstw i dlatego powinno siĊ dalej uzupeániaü tĊ bazĊ. W związku z tym podjĊto badania, których celem byáa ocena funkcjonowania wodociągu miasta Brzesko i jego okolic. PodstawĊ analizy stanowią tutaj dane uzyskane od Regionalnego PrzedsiĊbiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Brzesku dotyczące okresu od roku 1995- 2005 [6]. W systemach zaopatrzenia w wodĊ widoczne są tendencje spadku zapotrzebowania na wodĊ z równoczesnym jak najoszczĊdniejszym jej gospodarowaniem. Zmniejszenie zapotrzebowania daje moĪliwoĞü poprawy jakoĞci wody podawanej do sieci. Istnieje jednak niebezpieczeĔstwo wystąpienia przewymiaro- wania sieci i związane z tym pogorszenie jakoĞci dostarczonej wody odbiorcom. Infor- macje na temat wartoĞci wskaĨnika intensywnoĞci uszkodzeĔ przewodów wodociągo- wych pozwalają uĪytkownikowi na wáaĞciwe przeprowadzenie ich renowacji. Zmniej- szenie wycieków wody ma takĪe aspekt ekonomiczny i dlatego tak waĪna jest konser- wacja istniejącej sieci, a co za tym idzie zmniejszanie jej awaryjnoĞci.

Celem niniejszej pracy jest zbadanie funkcjonowania systemu zaopatrzenia w wodĊ miasta Brzesko i jego okolic.

2. Ogólna charakterystyka systemu zaopatrzenia w wodĊ Wodociągi brzeskie zaopatrują w wodĊ ok. 45 tys. mieszkaĔców Brzeska i okolicznych miejscowoĞci leĪących na trasie magistrali wodociągowej. Woda ujmowana z rzeki Dunajec i uzdatniana na Stacji Uzdatniania Wody w àukanowicach pobierana jest do celów pitnych i gospodarczych przez wodociągi komunalne miasta i gmin:

Brzesko, Wojnicz oraz DĊbno w maksymalnej iloĞci 10 000 m³/dobĊ. Dobowa zdol- noĞü produkcyjna ujĊcia wody w àukanowicach wynosi 11 200 m³/dobĊ, a produkcja w obecnej chwili Ğrednio na dobĊ wynosi 6500 m³/dobĊ.

Caáy system zaopatrzenia w wodĊ ma 22 strefy zasilania. MiejscowoĞci poáoĪone w pierwszej strefie pobierają okoáo 10% ogólnej iloĞci wody a miejscowoĞci z drugiej strefy okoáo 75% wody. ResztĊ, czyli okoáo 15% pobierają miejscowoĞci pozostaáych stref zasilania.

W skáad systemu zaopatrywania w wodĊ wodociągu grupowego àukanowice - Brzesko wchodzi:

- Brzegowe ujĊcie wody na rzece Dunajec oraz Stacja Uzdatniania Wody w àuka- nowicach,

- Sieü magistralna 2 x Ø400 mm (Īeliwo) z przepompownią wody w Sufczynie i zbiornikami koĔcowymi Okocim Garbatka o pojemnoĞci 2 x 2000 m³,

- Sieü rozdzielcza z 22 przepompowniami i 4 zbiornikami wody kaĪdy o pojemno- Ğci 100 m³.

Zbiorniki wody zlokalizowane są w miejscowoĞciach: Okocim Górny, JasieĔ, Ja- downiki i àysa Góra. Do zasilania wodociągu grupowego àukanowice – Brzesko sáuĪą takĪe dwa zbiorniki koĔcowe Okocim Garbatka, które wyrównują Ğrednie dobowe wahania w rozbiorze wody.

àączna dáugoĞü sieci wodociągowej wynosi 667,5km. W tym sieü magistralna 41,2 km, sieü rozdzielcza 339,4 km, oraz podáączenia wodociągowe 286,9 km. Wobec czĊstych awarii na rurociągu magistralnym spowodowanych pĊkaniem rur oraz wypáu-

(3)

kiwaniem uszczelnieĔ zaszáa koniecznoĞü budowy drugiej nitki magistrali. BudowĊ drugiej nitki magistrali zakoĔczono w 1997r. Obie magistrale o Ğrednicy Ø 400mm biegną koáo siebie, równolegle do Drogi Krajowej A4 zasilając po drodze sieü rozdziel- czą miasta i gmin: Brzesko, Wojnicz oraz DĊbno.

3. Produkcja i straty wody w wodociągu brzeskim

Bilans wody dostarczonej odbiorcom i jej zuĪycie na poszczególne cele obrazuje rys.1.

Ogóáem w badanym okresie w latach 1995-2005 zuĪycie wody wzrosáo o 7%. NajwiĊcej wody dostarczanej jest na cele gospodarcze i stanowi ona 66% ogólnej iloĞci produkowa- nej wody. Woda na cele produkcyjne w okresie badanym zmniejszyáa siĊ o ok. 31%. Woda na „inne cele” obejmuje: cele usáugowe oraz cele ogólno komunalne.

W oda dosta rcz ona odbiorcom

1,69 1,56 1,59 1,75 1,82 1,85 1,79 1,72 1,85 1,77 1,82

1,13 1,1 1,08 1,12 1,18 1,18 1,15 1,12 1,2 1,13 1,20,38

0,350,33

0,310,3

0,67

0,52 0,46 0,51 0,63 0,64 0,240,290,33

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Lata

WartoĞü zuzycia w m3

ZuĪycie wody g o s p o d a rs tw a d o m o w e P ro d u kcja

in n e ce le

Rys.2. Wykres zuĪycia wody przez odbiorców w ml m³/rok na poszczególne cele

Fig. 2. Water consumption ml m³/years for particular purposes.

W caákowitym zuĪyciu wody wystĊpuje woda niesprzedana stanowiąca róĪnicĊ po- miĊdzy iloĞcią wody wtáoczonej do sieci a iloĞcią wody sprzedanej odbiorcom. Na wielkoĞü wody niesprzedanej skáadają siĊ gáównie wycieki wody z sieci w czasie awarii, páukanie sieci i zbiorników, pobory nie rejestrowane przez przewymiarowane wodomie- rze oraz kradzieĪe wody z hydrantów czy gaszenia poĪarów [4,5,8].

(4)

P ro c e n to w e s tra ty w o d y w la ta c h 1 9 9 5 - 2 0 0 5

22

17 20 22 21 18

22 26 35

29

23

0 5 1 0 1 5 2 0 2 5 3 0 3 5 4 0

1 9 9 5 1 9 9 6 1 9 9 7 1 9 9 8 1 9 9 9 2 0 0 0L a ta2 0 0 1 2 0 0 2 2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5

WartoĞü straty w

Rys.2. Straty wody áącznie z wodą zuĪytą na cele technologiczne

Fig. 2. Water losses including water used for technical purposes

Analizując straty wody na tle iloĞci wody pobranej z ujĊcia w àukanowicach na przestrzeni ostatnich lat wyraĨnie widaü, Īe straty wody 1997 – 2005 ulegają wyraĨnemu obniĪeniu (Rys.2). Począwszy od 1999 roku straty wody stabilizują siĊ na okoáo 22%.

Przyczyną moĪe byü nadal niezadowalający stan techniczny sieci wodociągowej.

4. Podsystem dystrybucji wody rozwój, awaryjnoĞü

Sieü wodociągowa wykonana jest z róĪnych materiaáów tj. PCV (73%) z Īeliwa sza- rego (20%), z rur stalowych (3,7%),Īeliwa sferoidalnego (2,0 %), PE (1,2%) i rur azbestocementowych (0,1%). Magistrala zostaáa wybudowana w latach 1970/71 a nową rozbudowano w latach 1994/97. Przyrost dáugoĞci sieci wodociągowej w badanym okresie od 1995 – 2005 roku wynosi dla :

- sieci magistralnej: 12%, - sieci rozdzielczej: 35%, - podáączeĔ : 43%.

Ten znaczny przyrost dáugoĞci sieci rozdzielczej na przestrzeni lat, moĪna táumaczyü rozbudową aglomeracji miejskiej i powstającymi nowymi osiedlami.

Wraz ze wzrostem kilometraĪu sieci rozdzielczej wzrasta takĪe dáugoĞü przyáączy wodociągowych

Analizując liczbĊ awarii w poszczególnych latach (rys.3), które wystąpiáy w sieci wodociągowej moĪna z áatwoĞcią zauwaĪyü, Īe najwiĊkszą liczbĊ awarii stanowią punktowe nieszczelnoĞci związane zazwyczaj z poáączeniami rurociągów jak teĪ pĊkniĊ- cia przewodów.

W badanym okresie ( rys.4) ogólna liczba awarii ma tendencje spadkowe zmniejszy- áa siĊ o ok. 31% w stosunki do roku 1997. JednakĪe w roku 2003 nastąpiáo gwaátowne zwiĊkszenie siĊ liczby awarii w sieci wodociągowej.

(5)

0 5 0 1 0 0 1 5 0 2 0 0 2 5 0

1997 1998 2001 2002 2003 2004 2005

L a ta

Liczba uszkodzeĔ

Roz s z c z elnienie poáączeĔ pĊkniĊcie przew odu koroz ja

Rys. 3. Wykres liczby poszczególnych rodzajów awarii w latach 1997 – 2005

Fig. 3. Numbers of particular kinds of failures in the years 1997-2005

Liczba awarii w sieci wodociągowej w latach 1997 - 2005

422 385

293 399

342

242 250

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

1997 1998 2001 2002 2003 2004 2005 Lata

Liczba awarii

Rys. 4 Ogólna liczba awarii sieci wodociągowej (magistralnej, rozdzielczej, przyáączy)

Fig. 4. Total number of failures of the water-pipe network( main one, distribution one, connections)

NajwyĪsza awaryjnoĞü sieci magistralnej (rys. 5) miaáa miejsce siedem lat temu, a w roku 2005 zauwaĪyü moĪna spadek o ok. 60%. NajczĊstszą przyczyną tych awarii byáy nieszczelnoĞci na poáączeniach Īeliwnych. Zazwyczaj wymieniano uszczelnienie na mufach lub tylko dobijano oáowiem. Nie jest to jak siĊ okazuje najlepszą metodą, w kolejnych latach zaczĊto wymieniaü juĪ odcinki rurociągu magistralnego na nowe przewody. Zastosowanie nowych materiaáów w budowie sieci wodociągowej wyelimi- nowaáo awarie związane z korozją przewodów, ale jednoczeĞnie wpáynĊáo na awaryj-

(6)

noĞü innego rodzaju, gdyĪ przewody z PCV i PE wykazują siĊ duĪą kruchoĞcią i áatwo ulegają pĊkniĊciom.

Liczba awarii na sieci rozdzielczej w badanym okresie maleje (rys.6), jednak nadal stanowiáa istotny problem. Ze wzglĊdu na duĪą kruchoĞü, przewody wykonane z PCV czĊsto ulegają uszkodzeniom mechanicznym. Ma to związek z pracami budowlanymi, czy teĪ z sytuacjami nadzwyczajnymi, na przykáad z osuwiskami.

Liczba aw arii w sieci m agistralnej

52 24

29

44 27

14 19

0 10 20 30 40 50 60

1997 2001 2003 2005

Lata

Liczba aw arii

Rys.5. Liczba awarii w sieci magistralnej w latach 1997 – 2005

Fig. 5. Number of failures in the main network in the years 1997-2005

Liczba awarii na podáączeniach wodociągowych (rys 7) w badanym okresie ulega stopniowemu zmniejszeniu o ok.34%. Obecnie stare, awaryjne odcinki podáączeĔ wodociągowych wykonanych ze stali i azbestocementu są wymieniane na nowe, z PE.

Liczba aw arii w sieci rozdzielczej

192 204

152 126 221 169 119

0 50 100 150 200 250

1997 1998 2001 2002 2003 2004 2005

Lata

Liczba awarii

Rys. 6. Liczba awarii w sieci rozdzielczej w latach 1997 – 2005

Fig. 6. Number of failures in the distribution net work in the years 1997-2005

(7)

L ic z b a a w a r ii n a p o dá ą c z e n i a c h w o d o c i ą g o w y c h

9 4 1 5 4

1 1 7 1 5 1

1 1 0 1 7 8

1 3 7

0 2 0 4 0 6 0 8 0 1 0 0 1 2 0 1 4 0 1 6 0 1 8 0 2 0 0

1 9 9 7 1 9 9 8 2 0 0 1 2 0 0 2 2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5

L a ta

Liczba a

Rys. 7. Liczba awarii na podáączeniach wodociągowych

Fig. 7. Number of failures in the water-pipe network connections

Zebrane materiaáy pozwoliáy na wyznaczenie wskaĨnika intensywnoĞci uszkodzeĔ sieci wodociągowej Ȝ. WskaĨnik ten zostaá obliczony dla sieci: magistralnej, rozdzielczej i podáączeĔ wodociągowych. RównoczeĞnie oszacowano wskaĨniki intensywnoĞci uszkodzeĔ z uwzglĊdnieniem struktury materiaáowej.

WskaĨnik Ȝ 0,3 l.uszk./rok km

0,7 0,7 0,6

0,5

0,3 1,1

1,3

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4

1997 1998 2001 2002 2003 2004 2005 Lata

WartoĞü wskaĨnika

Rys. 8. WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ dla sieci magistralnej

Fig. 8. Intensity index of damages for the main network

WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ wyznacza liczbĊ awarii w kilometrze sieci wodociągowej w ciągu roku, oblicza siĊ go wg wzoru :

Ȝ =L t N

Δ ^[a

-1km^–1] [1]

gdzie:

N - liczba awarii, L –sumaryczna dáugoĞü przewodów sieci wodociągowej,

Δ t

- jednostka czasu (rok)

(8)

Jak wynika z obliczeĔ (Rys. 8) wartoĞü wskaĨnika wyraĨnie ulegáa zmniejszeniu w analizowanym okresie, ale nadal jeszcze nie osiągnĊáa dopuszczalnego poziomu (≤^0,3), coĞwiadczy o koniecznoĞci dalszej renowacji

.

WskaĨnik Ȝ 0,5 l.uszk./rok km

0,5

0,4 0,7

0,6

0,4 0,8 0,8

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Lata

Rys. 9. WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ dla sieci rozdzielczej

Fig. 9. Intensity index of damages for the distribution network

WartoĞü wskaĨnika intensywnoĞci uszkodzeĔ sieci rozdzielczej (rys.9) w badanym okresie waha siĊ od 0,8 do 0,4 [N/L km] i w ostatnich latach mieĞci siĊ w granicach dopuszczalnych ( 0,5) [ 11,12 ].

TakĪe wskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ podáączeĔ wodociągowych mieĞci siĊ w tych granicach ( 1,0) [ 11,12 ].

W skaĨnik Ȝ 1,0 l.uszk./rok km

0 ,6 0 ,9

0 ,6

0 ,4 0 ,6

0 ,4 0 ,4

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Lata

Rys.10. WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ na podáączeniach wodociągowych

Fig. 10. Index of damage intensity in the water pipe connections

Przeprowadzono analizĊ w okresie badanym liczby uszkodzeĔ przewodów wodocią- gowych w zaleĪnoĞci od ich Ğrednicy.

(9)

Wyk res p oró wnują cy liczbĊ uszko dzeĔ z ro ku 19 97 i z ro ku 20 04

51 11 7 7

24 11 31 20 7 20

5 8

18 20 6 4 17

11

7 5 3 19 12 5

0 10 20 30 40 50 60

4 00 3 00 2 00 1 60 1 50 1 10 1 00 9 0 8 0 50 40 32 ĝrednica przewodu w [mm]

Liczba uszkodzeĔ przewodów

Rok 1997 Rok 2004

Rys.11. Liczba awarii w zaleĪnoĞci od Ğrednic przewodów wodociągowych

Fig.11. Number of failures depending on diameters of water-line conduits

Stwierdzono,Īe najwiĊkszą liczbĊ awarii w roku 1997 odnotowano na przewodach o Ğrednicy Ø400, Ø100, Ø 110 oraz Ø 32 i Ø 50. Spowodowane jest to najwiĊkszym udziaáem procentowym tych Ğrednic w sieci wodociągowej. ĝrednica Ø 400 zastosowa- na zostaáa na przewodach magistralnych. ĝrednice Ø100, Ø 110 posiadają rury stalowe i Īeliwne tworzące sieü rozdzielczą. Przewody Ø 32 i Ø 50 stosowane są na podáącze- niach wodociągowych.

W roku 2004 moĪna stwierdziü wyraĨny spadek uszkadzalnoĞci przewodów magistrali Ø 400. WyraĨnemu zwiĊkszeniu awarii w tym roku ulegáy przewody o Ğrednicy Ø100mm.ĝrednicĊ tą posiadają rury stalowe i Īeliwne, które wraz z upáywem lat zaczy- nają charakteryzowaü siĊ wysoką uszkadzalnoĞcią. Ta sama przyczyna dotyczy rur azbestocementowych, które w sieci najczĊĞciej wystĊpują o Ğrednicy Ø 50mm. Ich liczba uszkodzeĔ w stosunku do roku 1997 wzrosáa o 12 zdarzeĔ.

Wsk aĨn ik ? ? 0 ,5 l.u szk./ ro k km

2,3 3,3 3,3

2,1 1,8 3, 6

1, 9

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Lat a

Rys. 12. Wykres wskaĨnika intensywnoĞci uszkodzeĔ przewodów Īeliwnych

Fig. 12. Index of damage intensity of steel conduits

(10)

WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ przewodów Īeliwnych (Rys. 12) w analizowanym okresie ksztaátowaá siĊ w granicach 3,6 do 1,8 [N/L km]. WartoĞci te nie tylko nie mieszczą siĊ w wartoĞciach dopuszczalnych, ale powaĪnie ją przekraczają. ĝwiadczy to o bardzo záym stanie Īeliwnych przewodów wodociągowych, tym bardziej, Īe Īeliwa w caáej sieci wodociągowej jest zaledwie 22%. Podobnie w przypadku przewodów stalowych wartoĞci wskaĨnika uszkodzeĔ są bardzo wysokie (Rys. 13). Udziaá stali w opisywanej sieci wodociągowej wynosi 4%, z czego poáowa przypada na podáączenia wodo- ciągowe. WartoĞü wskaĨnika ulegáa pewnemu obniĪeniu, ale ksztaátuje siĊ bardzo róĪnie, a Ğrednia wartoĞü z ostatnich piĊciu lat wynosi 3,1 [N/L km] i nie mieĞci siĊ w dopuszczalnych wartoĞciach.

W skaĨnik Ȝ 0,5 l.uszk./rok km 4,7

3,5 4,1

2,4 2,8 4,4

2,2

0 1 2 3 4 5

1 9 9 6 1 9 9 7 1 9 9 8 1 9 9 9 2 0 0 0 2 0 0 1 2 0 0 2 2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6

Lata WartoĞü wskaĨnika

Rys. 13. Wykres wskaĨnika intensywnoĞci uszkodzeĔ przewodów stalowych

Fig. 13. Index of damage intensity of steel conduits

Udziaá stali w opisywanej sieci wodociągowej wynosi 4%, z czego poáowa przypada na podáączenia wodociągowe.

5. Podsumowanie i wnioski

System zaopatruje w wodĊ okoáo 45 tys. mieszkaĔców Brzeska i okolicznych miej- scowoĞci leĪących na trasie wodociągu grupowego àukanowice – Brzesko. Dobowa zdolnoĞü produkcyjna ujĊcia wody powierzchniowej w àukanowicach wynosi 11 200 m³/d, a maksymalne dobowe zapotrzebowanie 9500 m³ i Ğrednie dobowe zapotrzebowania na wodĊ 6500 m³. Obecnie zapotrzebowanie na wodĊ jest niĪsze w stosunku do lat ubiegáych o okoáo 30% pomimo podáączenia nowych odbiorców. Planowane jest wybu- dowanie 12 km magistrali o Ğrednicy Ø 250 mm. Planuje siĊ takĪe budowĊ wodociągu w miejscowoĞci PorĊba Spytkowska. MoĪna prognozowaü, Īe po przekazaniu do eksploatacji odcinków powyĪszych sieci sprzedaĪ wody wzroĞnie.

(11)

Z wywiadu przeprowadzonego w RPWiK w Brzesku, oraz analizy zebranych ma- teriaáów wyciągniĊto nastĊpujące wnioski:

1. NajwiĊkszy udziaá procentowy w materiaáach zastosowanych do budowy sieci wodociągowej ma PCV, którego jest 73% i PE ok. 1,2%. Z poĞród starych mate- riaáów najwiĊkszy udziaá procentowy ma Īeliwo ok.22,0 % , stali i azbestocementu jest zaledwie ok. 3,8 %.

2. DáugoĞü przewodów sieci wynosi: magistrali 41,2 km, rozdzielczej 339,4 km i podáączeĔ 286,9 km.

3. NajwiĊcej wody pobieranej jest przez gospodarstwa domowe 68%, a pozostaáe 32% wody podanej odbiorcom to woda zuĪyta do produkcji i innych celów.

4. WysokoĞü strat wody w badanym okresie (od 1995 do 2005) waha siĊ w granicy 22%.

5. W oparciu o uzyskany materiaá awaryjnoĞci sieci wodociągowej stwierdzono, Īe najczĊstszymi awariami byáy uszkodzenia poáączeĔ rur kielichowych, pĊkniĊcia, mechaniczne uszkodzenia i korozja rur.

6. NajwiĊksza liczba awarii wystĊpuje w sieci dla Ğrednic: Ø 100, Ø400, Ø 110, Ø50 i Ø 32 .

7. WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ Ȝ w badanym okresie (1997 – 2005) dla sieci ksztaátowaá siĊ nastĊpująco:

- magistralnej: od 1,3 do 0,3 (dopuszczalny 0,3), - rozdzielczej: od 0,8 do 0,4 (dopuszczalny 0,5), - podáączeĔ: od 0,9 do 0,4 (dopuszczalny 1,0),

8. NajwiĊkszą uszkadzalnoĞcią charakteryzują siĊ przewody Īeliwne. W analizowanym okresie wskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ waha siĊ w granicach 3,6 do 1,8 [N/L km]. Materiaá ten zastosowany jest w przewodach magistralnych.

9. WartoĞü Ğredniego wskaĨnika intensywnoĞci uszkodzeĔ przewodów stalowych w ostatnich latach wynosi 3,1 [N/L km] i przekracza dopuszczalny. Materiaá ten jest zastosowany w podáączeniach wodociągowych.

10. WskaĨnik intensywnoĞci uszkodzeĔ z uwzglĊdnieniem struktury materiaáowej Ğwiadczy, Īe przewody Īeliwne i stalowe naleĪy w pierwszym rzĊdzie remonto- waü lub wymieniü.

Bibliografia

[1] Bajer B. i in. „Analiza AwaryjnoĞci sieci wodociągowej miasta i gminy Wadowi- ce”, Materiaáy z IX MiĊdzynarodowej Konferencji nt. Aktualne problemy budow- nictwa i inĪynierii Ğrodowiska (jakoĞü niezawodnoĞü –bezpieczeĔstwo) Rzeszów 3- 4 wrzesieĔ. 2004, Budownictwo i InĪynieria ĝrodowiska z.37.

[2] Budziáo B., Filipek A. „Charakterystyka wodociągu tarnowskiego” Wydawnictwa Politechniki Krakowskiej, Czasopismo Techniczne , 2004 z.8-ĝ,13-22, ISBN 0011-4561.

[3] Budziáo B., HoliboĪek M. „Analiza produkcji, sprzedaĪy wody i awarii podsystemu dystrybucji wody wodociągu w Skawinie”. VII MiĊdzynarodowa Konferencja . XVIII Krajowa Konferencja, Zaopatrzenia w wodĊ i ochrona wód, Water Supply and Water Quality, Zakopane 2006. s.

(12)

[4] Dohnalik P. „Straty wody w miejskich sieciach wodociągowych” Wydawca Polski Fundusz Ochrony Zasobów Wodnych, Bydgoszcz 2000 ISBN 914323.

[5] Dochnalik P., JĊdrzejewski Z. „Efektywna eksploatacja wodociągów” Wyd.

Lemtech Konsulting, Kraków 2004, ISBN 83-015249-5-7.

[6] Materiaáy i sprawozdania z Regionalnego PrzedsiĊbiorstwa Wodociągów i Kanali- zacji w Brzesku (maszynopis).

[7] Káos - TrĊbaczkiewicz H, Osuch – Pajdzinska E., Roman M. „ Przyczyny spadku zuĪycia wody w miastach polskich i jego granice” Czasopismo Gaz, Woda i Tech- nika Sanitarna nr10 /2000.

[8] Kotowski A., HotloĞ H. „ Ocena wielkoĞci strat wody w sieciach wodociągowych wybranych miast”, Czasopismo Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 10/2003.

[9] Piechurski F., Kotulski L.; 1997 „Analiza pracy sieci wodociągowej w Chrzano- wie”, Czasopismo Gaz, Woda i Technika Sanitarna nr5 /1997.

[10] Rak J.,Tchórzewska - CieĞlak B. „IntensywnoĞü uszkodzeĔ sieci wodociągowych w miastach podkarpackich, Zeszyty Naukowe Politechniki Biaáostockiej, Nauki techniczne InĪynieria ĝrodowiska, Zeszyt nr 16,Biaáystok 2003.

[11] Rak J.; 2005„Podstawy bezpieczeĔstwa systemów zaopatrzenia w wodĊ.” Mono- grafia. Komitetu InĪynierii ĝrodowiska, PAN vol.28, Lublin 2005.

[12] Praca Zbiorowa „Wodociągi i kanalizacja w Polsce – tradycja i wspóáczesnoĞü” Polska Fundacja Ochrony Zasobów Wodnych, PoznaĔ-Bydgoszcz 2002 ISBM 914323.