Agnieszka Kaczyńska
Konspekt lekcji wychowawczej Temat: Symbole narodowe.
Cele ogólne:
- Zapoznanie z genezą i pochodzeniem najważniejszych polskich symboli narodowych - Kształtowanie swojej tożsamości narodowej
- Popularyzacja historii Polski.
Cele szczegółowe:
Uczeń:
− poprawnie posługuje się terminami: naród, ojczyzna, symbole narodowe, godło, flaga, hymn.
− wymienia i opisuje polskie symbole narodowe;
− podaje przykłady elementów tworzących polskie dziedzictwo narodowe,
− wymienia święta narodowe i państwowe obchodzone w Polsce oraz wydarzenia historyczne, które one upamiętniają.
Metody pracy:
− metoda aktywizująca – krzyżówka,
− praca z kartami pracy,
− elementy wykładu,
− rozmowa nauczająca (pogadanka).
Formy pracy:
indywidualna, zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
− karty pracy,
− plansze,
- filmy edukacyjne
- nagranie hymnu narodowego;
- atlas – mapa Polski i świata.
Przebieg lekcji Faza wprowadzająca 1. Czynności organizacyjne.
2. Na początku rozwiążemy krzyżówkę, której hasło będzie pierwszym członem naszej lekcji.
Rozwiązanie krzyżówki – Materiał nr 1
Hasło krzyżówki to „symbole”. Dzisiaj będziemy mówić o symbolach narodowych. Nauczyciel przedstawia cel ogólny lekcji: poznanie polskich symboli narodowych i związanych z nimi pojęć.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel wyjaśnia pierwszy człon tematu: „symbol”. Według słownika jest to „znak, osoba, przedmiot itp., które coś oznaczają”. Symbole narodowe oznaczają naród, są do niego przynależne.
2. Prowadzący zajęcia tłumaczy znaczenie terminu „naród”. Wyjaśnia także, że naród polski ukształtował się ze słowiańskich plemion, a nazwa polskiego państwa pochodzi od nazwy słowiańskiego plemienia Polan. Naród to grupa ludzi, których łączy kultura, język, religia, historia, terytorium, pochodzenie etniczne oraz poczucie wspólnoty i odrębności od innych narodów.
3. Świadomość narodowa to poczucie przynależności do narodu i kojarzenie swoich losów osobistych z losami narodu. Na polecenie nauczyciela uczniowie rozwiązują zadanie 1. z karty pracy.
Karta pracy - Materiał nr 2
4. Nauczyciel prezentuje przykłady polskiego dziedzictwa narodowego. Uczniowie zapoznają się z tekstem i ilustracjami zamieszczonymi w materiałach pomocniczych „Polskie dziedzictwo narodowe”.
Następnie wyjaśniają, dlaczego przedstawione na zdjęciach dzieła sztuki są ważną częścią polskiej kultury narodowej. Podają także własne przykłady zabytków lub dzieł tworzących polski dorobek kulturalny.
Plansze „Polskie dziedzictwo narodowe” - Materiał nr 3
5. Polskie symbole narodowe to: biało-czerwona flaga, godło (biały orzeł w koronie na czerwonym tle) oraz hymn (Mazurek Dąbrowskiego). Są one eksponowane zawsze podczas obchodów polskich świąt narodowych – m.in. kolejnych rocznic uchwalenia Konstytucji 3 maja oraz odzyskania przez Polskę niepodległości (11 listopada). Towarzyszyły one narodowi polskiemu w każdym wydarzeniu historycznym.
Film: „Animacja o polskich symbolach narodowych”
https://www.youtube.com/watch?v=VWvFQdue2WY
6. Dla młodszych klas można wykorzystać film prezentujący polskie symbole narodowe.
Film: Polskie Symbole Narodowe - Polak Mały https://www.youtube.com/watch?v=xQk8p7XY23A&t=2s
Dla starszych klas można wygłosić krótki wykład:
Nauczyciel opowiada legendę o Lechu, Czechu i Rusie. Według legendy założyciel państwa Polan, Lech, podczas postoju w okolicach Poznania ujrzał pod wieczór sporych rozmiarów gniazdo na drzewie.
Znajdował się w nim biały orzeł z trzema pisklętami. Gdy Lech przyglądał się mu, orzeł rozpostarł skrzydła na tle nieba czerwonego od zachodzącego słońca. Lech zachwycił się, postanowił tam osiąść, umieścił orła w swym herbie, a miejsce na pamiątkę nazwał Gniezdnem (obecnie Gniezno) od słowa gniazdo. Historia ta będąca częścią legendy o Lechu, Czechu i Rusie pierwszy raz spisana została w Kronice wielkopolskiej napisanej po łacinie w 1273[9] oraz w „Kronice Dalimila” spisanej w języku czeskim w 1319. Informacje o orle jako godle Królestwa polskiego zanotowane zostały przez polskich pisarzy historycznych. Zanotował ją Jan Długosz w swoich Rocznikach, pisanych w latach 1455-1480.
7. Forma graficzna orła zmieniała się przez wieki. Dzisiejsza jego forma, przyjęta w 1927 roku (projekt profesora Zygmunta Kamińskiego), jest wzorowana na orle z epoki Stefana Batorego. Nauczyciel prezentuje planszę z widokiem godła Polski na przestrzeni lat i wieków. Uczniowie wskazują różnice w jego symbolice, porównując je z czasami współczesnymi. Następnie wymieniają miejsca, gdzie można zobaczyć godło państwowe.
Plansza „Godło Polski na przestrzeni wieków” – Materiał nr 4
8. Wybrany uczeń recytuje krótki wiersz o fladze państwowej, nawiązując do omówienia kolejnego ważnego symbolu narodowego.
Wiersz „Flaga” Czesław Janczarski Powiewa flaga,
gdy wiatr się zerwie.
A na tej fladze biel jest i czerwień.
Czerwień - to miłość, biel - serce czyste...
Piękne są nasze barwy ojczyste.
Polska uśmiechem serdecznym wita, orzeł w koronie strzeże jej bram,
biało - czerwoną flagą spowita - serce i duszę zabrała nam!
Serce i duszę zabrała nam!
Pozostali uczniowie wyjaśniają, dlaczego w dniu ważnego święta państwowego większość Polaków wywiesza flagę na swoich domach. Flaga jest nierozerwalnie związana z herbem. Jest ona jego odzwierciedleniem kolorystycznym, zgodnie z zasadami: górna odnosi się do orła i oznacza czystość, a dolna - do tarczy herbowej i oznacza waleczność, męstwo.
9. Uczniowie wyjaśniają, w okolicznościach grany jest polski hymn narodowy. Nauczyciel przybliża im sylwetki Jana Henryka Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego, opowiadając okoliczności historyczne genezy naszego hymnu.
10. Uczniowie w formie zagadki, odnajdują słowa w tekście „Hymnu Legionów Polskich we Włoszech”, które uległy zmianie w porównaniu ze współczesną wersją hymnu narodowego (załączone karty)
„Mazurek Dąbrowskiego”).
Teksty hymnu – Materiał nr 5
Uczniowie zapoznają się z materiałami przedstawiającymi informacje o polskich symbolach narodowych.
Polskie symbole narodowe – Materiał nr 6
Na koniec, wszyscy w godnej postawie wysłuchują hymnu Polski - „Mazurek Dąbrowskiego”.
Hymn Polski – „Mazurek Dąbrowskiego”
https://www.youtube.com/results?search_query=hymn+Polski
Faza podsumowująca
Na zakończenie zajęć nauczyciel podkreśla dobrą współpracę , aktywność i zainteresowanie
uczestników przedstawionym zagadnieniem, dziękując za udział w zajęciach. Prośba o uzupełnienie pozostałych pytań z karty pracy.
Materiał nr 1
1. H I S T O R I A 2. A B Y T E K
3. M I E S Z K O 4. B I B L I A 5. O P E R N I K
6. L
7. E W I C Z
1. Nauka o przeszłości;
2. Budynek lub rzecz , które mają wartość historyczną i podlegają ochronie prawnej;
3. Pierwszy historyczny władca Polski;
4. Inaczej Pismo Święte;
5. Nazwisko najwybitniejszego polskiego astronoma;
6. Krakowskie wzgórze z zamkiem królewskim;
7. Słynny polski poeta, autor „Pana Tadeusza”.
1. H I S T O R I A 2. Z A B Y T E K
3. M I E S Z K O 4. B I B L I A 5. K O P E R N I K 6. W A W E L
7. M I C K I E W I C Z
Materiał nr 2 Karta pracy
1. Uzupełnij schemat nazwami elementów, które decydują o powstaniu narodu.
2. Podaj dwa przykłady państw, w których funkcjonuje kilka języków urzędowych. Wymień także dwa kraje, w których obowiązuje tylko jeden język oficjalny. Obok każdej nazwy napisz, jakiego języka (lub jakich języków) używa się w danym państwie.
………
………
4. Pokoloruj rysunki przedstawiające flagę i godło Polski.
Materiał nr 3
Materiał nr 4
Materiał nr 5
Aktualna treść hymnu Słowa: Józef Wybicki, 1797 r.
Jeszcze Polska nie zginęła, Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła, Szablą odbierzemy.
Marsz, marsz Dąbrowski, Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem Złączym się z narodem.
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte, Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz...
Jak Czarniecki do Poznania Po szwedzkim zaborze, Dla ojczyzny ratowania Wrócim się przez morze.
Marsz, marsz...
Już tam ojciec do swej Basi Mówi zapłakany -
Słuchaj jeno, pono nasi Biją w tarabany.
Marsz, marsz...
Tekst według pisowni rękopisu Wybickiego
Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła, szablą odbijemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski do Polski z ziemi włoski za Twoim przewodem złączem się z narodem.
Jak Czarnecki do Poznania wracał się przez morze dla ojczyzny ratowania po szwedzkim rozbiorze.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Niemiec, Moskal nie osiędzie, gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie i ojczyzna nasza.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany:
"słuchaj jeno, pono nasi biją w tarabany."
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Na to wszystkich jedne głosy:
"Dosyć tej niewoli mamy Racławickie Kosy, Kościuszkę, Bóg pozwoli."
Materiał nr 6
