Janusz Królikowski
"Elementy chrystologii", Tomasz
Węcławski, Poznań 1988 : [recenzja]
Collectanea Theologica 60/1, 168-169
p ierw szy m p rzed sta w ia Jezu sa C hrystusa p rzeszło ści, a k cen tu ją c tożsam ość C h rystu sa A p o k a lip sy z J ezu sem h istorii. N a eta p ie drugim p rzyb liża C hry stu sa ob ecn ego eon u z Jego d y n a m iczn ą w n im o b ecn o ścią , p ozostającego w łą czn o ści z r o zg ry w a ją cy m się w św ie c ie dram atem lu d zk o ści („Pan p a n ó w i K ról k r ó ló w ”). C hrystus w ła d a d ziejam i św ia ta jako O d k u p iciel ludzi. K się g a A p o k a lip sy u k azu je to w ła śn ie w obrazach J eg o fu n k c ji i ty tu łó w , ja k ie M u n a d a je („B aranek”, „C h rystu s”, „Pan p a n ó w i K ról k r ó ló w — W ład ca k ró ló w z ie m i”, „S łow o B oga”, „ Ś w ia d ek w ie r n y ”, „ Ś w ięty , P r a w d o m ó w n y ”, „A m en ”, „P oczątek stw o rzen ia B ożego”, „S yn C zło w ieczy ”, „Ten, k tó ry p rzy ch od zi”). N a e ta p ie trzecim p rzy ch o d zi do pok azan ia Jezu sa C hrystusa n a progu w ie c z n o śc i i zaw sze, c z y li jako D o k o n a w cę d ziejó w p od czas P aru zji i B oga ró w n eg o O jcu („Sędzia D n ia O sta tn ieg o ”, „A lfa i O m ega”, „Ż yjący na w ie k i”).
C h rystologia A p o k a lip sy s ta n o w i w a żn e u zu p e łn ie n ie obrazu M isterium C h rystu sa, jako n a jp e łn ie jsz a sy n teza d an ych b ib lijn y c h o N im , u p orząd k o w a n y ch z punktu w id zen ia esc h a to lo g ii i u w zg lęd n ia ją ca fu n k c ję C h ry stu sa w o b ecn y m eon ie, n io są cy m już w sob ie èsch a to n (por. s. 159).
W części trzeciej sy g n a liz o w a n e j k siążk i, za ty tu ło w a n ej C h r y s tu s a Z n a k
Ś w ią ty n i, autor za trzy m u je się n ad so terio lo g ią b ib lijn ą ; za jm u je się w n iej
b ib lijn y m tem a tem Z naku Ś w ią ty n i, k tó ry łą c z y się śc iśle z tem a tem P r z y m ierza i zb aw czej o b e c n o śc i B oga^w śród sw o jeg o lu du. O. J a n k o w sk i o m a w ia to z a g a d n ien ie przy pom ocy m eto d y h istoryczn ej, sta ra ją c się p ierw szo rzęd n ie o o d czy ta n ie teo lo g ii Znaku Ś w ią ty n i. S zu k ając sen su teg o Z n ak u w S tarym T esta m en cie, n asz autor o m a w ia za g a d n ien ie św ią ty n i k o sm iczn ej, św ią ty n i M o jżeszow ej, św ią ty n i k r ó le w sk ie j i św ią ty n i w e d łu g P rorok ów . Z n ak Ś w ią ty n i w n o w e j ek o n o m ii zb a w czej op ra co w u je b ad ając zw ią zk i, ja k ie zachodzą m ię d z y Jezu sem a św ią ty n ią jerozolim sk ą, i o to, co o św ią ty n i m ó w ili A p o sto ło w ie: św . P a w e ł, w e d łu g k tórego n o w ą ś w ią ty n ią jest K o śció ł jako C iało C hrystusa; św . P iotr, d la którego św ią ty n ia to d u ch ow a bu d ow la, k tó rej fu n d a m en tem jest C h rystu s oraz św . Jan w A p o k a lip sie, gd zie u k azu je ś w ią ty n ię K ościoła, w id zia n ą jed n o cześn ie w a sp ek cie d oczesn ym i w ie k u istym .
Z nak Ś w ią ty n i w P iśm ie Ś w ię ty m ściśle łą c z y się ze zb a w czy m p la n em Boga i u p raw n ia do stw ierd zen ia , że „C hrystus je s t N o w ą Ś w ią ty n ią ”. R e la c ję Z naku Ś w ią ty n i i C hrystu sa są w a żn y m a sp ek tem so terio lo g ii b ib lijn ej, b ez k tó ry ch n ie m oże b y ć m o w y o p ełn ej ch ry sto lo g ii i so terio lo g ii.
D o p o w ie d ze n ia c h r y s to lo g ii b ib lijn e j o. A . J a n k o w sk ie g o sta n o w ią w z o
r o w o op racow an y m a te r ia ł b ib lijn y , k tó reg o zn a czen ie dla p o sz u k iw a ń c h r y sto lo g iczn y ch jest w p ro st b ezcen n e.
ks. J a n u sz K r ó lik o w s k i, G o rlice
T om asz W ĘC ŁA W SK I, E le m e n ty c h r y s to lo g ii, P ozn ań 1988, K sięgarn ia S w . W ojciecha, s. 190 (B ib lio te k a p o m o c y n a u k o w y c h , t. 2).
P atrzą c n a tw ó rczo ść teo lo g iczn ą o sta tn ieg o p ó łw ie c z a za u w a ża się, że r e fle k sja ch rystologiczna p rzy n io sła n a jw ię k s z e b o g a ctw o p u b lik a cji, w n osząc w ie le cen n y ch treści w n aszą zn ajom ość M isteriu m C h rystu sa. Ś w ia d czy to o w cią ż ro sn ą cy m z a in tereso w a n iu osob ą Jezu sa C hrystusa i o potrzebie ciągle n o w y c h r e fle k sji, k tó ry ch o n a b y ła b y p rzed m iotem . W n u rcie ty c h n o w y c h p o szu k iw a ń n a le ż y u m ie śc ić p u b lik a cję T. W ęcła w sk ieg o E le m e n ty
c h ry s to lo g ii, w k tórej daje sk rócon y, ale ca ło ścio w y w y k ła d ch rystologii.
W yk ład te n o b ejm u je za g a d n ien ia d otyczące w ia r y w C h rystu sa, d ziejó w tej w ia r y i tego w y zn a n ia oraz próbę w y ja śn ie n ia jej sen su i zn a czen ia d zisiaj. C zęść p ierw sza o p ra co w a n ia T. W ęcła w sk ieg o — W y z n a n ie w ia r y w J e
zu sa C h ry stu sa , S y n a B o żeg o , Z b a w ic ie la — w y ja śn ia za sa d n iczą tożsam ość teg o w y zn a n ia . N asz autor d ok on ał teg o w y ja śn ie n ia n a drodze r e fle k sji b ib lijn ej n ad tytu łam i, ja k ie n a d a ł J ezu so w i C h ry stu so w i N o w y T estam en t; są nim i: Jezu s C hrystus, P a n Jezu s, S y n C zło w ieczy , J ed en i te n sam , B óg i czło w ie k , K ap łan i P o śred n ik , Z b a w iciel i O dkupiciel, U m a rły i z m a r tw y c h w sta ły , S ęd zia ż y w y c h i u m arłych .
C zęść druga — A n to lo g ia te k s tó w i ś w ia d e c tw — p rezen tu je d zieje w y zn a n ia i w ia ry w Jezu sa C h rystu sa. A u to r o sią g n ą ł w y zn a czo n y c e l w sposób bardzo o ry g in a ln y — p rzez z e s ta w ie n ie różn ych w y p o w ie d z i o ta je m n ic y Jezu sa, zarów n o w y p o w ie d z i u rzędu n a u c z y c ie lsk ie g o K ościoła, jak i w y p o w ie d z i te o lo g ó w od cza só w n a jd a w n ie jsz y c h do w sp ó łczesn y ch , k a to lick ich i n iek a to lick ich . C zęść ta sta n o w i cen tra ln ą część o m a w ia n e j p u b lik acji, jest jak b y jej u k ie ru n k o w a n iem .
C zęść trzecia — W y k ła d — je s t za ry sem c h ry sto lo g ii sy stem a ty czn ej. W p row ad zen iem do teg o za ry su jest r e fle k sja m etod ologiczn a o zw iązk ach , ja k ie zachodzą m ięd zy teo lo g ią i ch ry sto lo g ią (C h ry sto lo g ia ja k o teo lo g ia ;
T e o lo g ia ja k o c h r y s to lo g ia ) oraz o m o ż liw o śc i ich cią g łeg o rozw oju . N a stęp n y
etap w y k ła d u ch ry sto lo g iczn eg o au tora o b ejm u je sp ojrzen ie n a Jezu sa C h rys tu sa jako „człow ieka w o b ec B o g a ” i „B oga w o b ec czło w ie k a ”. T ak ie u sta w ie n ie r e fle k sji ch ry sto lo g icz n e j p o zw a la n aszem u a u to ro w i uk azać w e w n ę tr z n y d yn am izm zjed n o czen ia B oga i c zło w ie k a w J ezu sie C h ry stu sie S yn u B ożym i jego d ostęp n ość dla czło w ie k a d zięk i D u ch o w i Ś w ię te m u . D użą część w y k ła d u T. W ę c ła w sk i p o św ię c a ta je m n ic y W cielen ia; a k cen tu je w n ie j p o w sz e c h n y za m ia r zb a w czy B oga. Z w ień czen iem w y k ła d u jest r e fle k sja n ad p a sch a ln ą ta jem n icą Jezu sa C h rystu sa i jej sk u tk iem , c z y li O dku p ien iem ; w · r e fle k s ji tej zw raca u w a g ę c z y te ln ik a n a dw a szczeg ó ln e m o m en ty te j tajem n icy : k rzyż i zm a rtw y ch w sta n ie.
C h rystologiczn e o p ra co w a n ie T. W ęcła w sk ieg o za słu g u je n a dużą u w a g ę, p o n ie w a ż w p ro w a d za sy ste m a ty c z n ie w p o d sta w o w e p ra w d y w ia r y d otyczące J ezu sa C hrystusa; n a w ie le p ro b lem ó w w p o lsk iej litera tu r ze ch ry sto lo g icz n e j zw raca u w a g ę po raz p ie r w sz y i p od d aje zn aczn ą liczb ę n o w y c h u k ieru n - k ow ań , jak ie m ożna b y za u w a ży ć w n a szy ch refle k sja c h teo lo g iczn y ch . E le
m e n ty c h r y s to lo g ii sta n o w ią u d an ą próbę ca ło ścio w eg o sp o jrzen ia n a ta je m
n icę Jezu sa C hrystusa, choć dom aga się o n a w ie lu u śc iśle ń i o d p o w ied zi (np. m ało u w a g i p o św ię c ił au tor to żsa m o ści J ezu sa C h rystu sa, J eg o h isto rii, i w sposób za w ężo n y p o tra k to w a ł Jego ta jem n icę p asch aln ą). C harakter p u b lik a cji dom aga się tak że szerszego o p ra co w a n ia p rzyp isów ; w id a ć u n aszego autora szeroką zn ajom ość w ie lu w sp ó łc z e sn y c h opracow ań ch ry sto lo g iczn y ch . J a k k o lw ie k k sią żk a jest sy s te m a ty c z n y m w y k ła d e m ch ry sto lo g ii, to w w ie lu m ie jsc a c h za w iera szereg o d n ie s ie ń do życia ch rześcijań sk iego; m o że b yć dużą pom ocą dla tych , k tórzy szu k ają p o g łęb ien ia isto tn y ch tr e śc i sw o je j w ia ry .
ks. J a n u sz K r ó lik o w s k i, G o rlice
o. J ó zef P A Ś C IA K OP, I z a ja s z w ie s z c z e m C h ry stu sa , K a to w ice 1987, K s ię garn ia S w . Jacka, s. 152 (A tte n d e L e c tio n i, t. 12).
„B óg sp raw ca n a tch n ien ia i au tor k sią g o b y d w u T e sta m e n tó w m ądrze p o sta n o w ił, b y N o w y T esta m en t b y ł u k r y ty w S tarym , a S ta ry w N o w y m z n a la zł w y ja śn ie n ie ” (KO 16; por. św . A u g u sty n , Q u aest. in H ep t. 2, 73: PL 34, 623). P rzyk ład k on k retn eg o re a liz o w a n ia się tej zasad n iczej p ra w d y o d n o szą cej się do z w ią z k ó w za ch o d zą cy ch m ięd zy S ta ry m i N o w y m T esta m en tem o trzy m a liśm y w k sią żce o. J. P a ścia k a , d o tyczącej k s ię g i p rorok a Izajasza, zw ła szcza p ro ro ctw m e sja ń sk ic h w n ie j za w a rty ch . A utor a n a lizu je i u k a zu je w sw y m o p ra co w a n iu o so b ę M esjasza, Jego p rzy m io ty , m isję i zb aw cze
