1. Polskie miesiące. Wystąpienia przeciw władzy w okresie PRL – projekt edukacyjny

1. Polskie miesiące. Wystąpienia przeciw władzy w okresie PRL – projekt edukacyjny

a. 1. Cele lekcji

i. a) Wiadomości 1. Cele ogólne:

a. Uczeń rozumie charakter wystąpień społecznych przeciw władzy w okresie PRL.

b. Uczeń zdobywa wiedzę na temat wystąpień przeciwko władzy w PRL.

2. Cele operacyjne:

a. Uczeń wymienia daty wystąpień przeciwko władzy w PRL.

b. Uczeń wymienia miejsca, w których doszło do zajść.

c. Uczeń identyfikuje postaci związane z opisywanymi wydarzeniami.

d. Uczeń rozwija skróty ZOMO, ORMO, PZPR.

e. Uczeń rozróżnia przyczyny poszczególnych wystąpień.

3. Podstawowe treści merytoryczne:

a. System polityczny i społeczny PRL.

b. Przyczyny wystąpień przeciw władzy.

c. Przebieg protestów społecznych i wystąpień w czerwcu 1956, marcu 1968, grudniu 1970, czerwcu 1976, sierpniu 1980, stanu wojennego.

d. Skutki wystąpień.

ii. b) Umiejętności 1. Cele ogólne:

a. Uczeń poszukuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł oraz efektywnie posługuje się technologią informacyjną.

b. Uczeń rozwiązuje problemy w sposób twórczy.

c. Uczeń planuje, organizuje i ocenia własną naukę, przyjmuje większą odpowiedzialność za jej efekty.

2. Cele operacyjne:

a. Uczeń wyjaśnia przyczyny wystąpień przeciwko władzy.

b. Uczeń tworzy stronę internetową poświeconą wystąpieniom przeciw władzy pod nazwą Polskie miesiące.

c. Uczeń wyszukuje informacje w różnych źródłach wiedzy.

d. Uczeń korzysta z katalogu bibliotecznego i ze źródeł wiedzy on-line.

e. Uczeń przygotowuje i opracowuje materiały, które mają trafić na stronę internetową.

b. 2. Metoda i forma pracy

Metody – nauka we współpracy, praca pod kierunkiem.

Formy pracy – praca z tekstem źródłowym, zasobami internetowymi, korzystanie z katalogów bibliotecznych, praca z mapą.

c. 3. Środki dydaktyczne

Dowolna bibliografia tematyczna wykorzystywana przez ucznia, internet, komputer.

d. 4. Przebieg lekcji (projektu)

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat projektu oraz dzieli klasę na grupy. W każdej grupie musi być przynajmniej jedna osoba posiadająca komputer z dostępem do Internetu. W każdej minimum jedna osoba musi być dość dobrze zorientowana w podstawach tworzenia stron WWW. Najlepiej porozumieć się wcześniej z nauczycielem informatyki. Istnieje wtedy szansa, że część pracy uda się wykonać na lekcjach informatyki. Dotyczy to zwłaszcza szukania materiałów on-line i tworzenia strony.

2. Podział i zadania dla poszczególnych grup:

a) Grupa 1 – System polityczny i społeczny PRL. Zagadnienia:

• W jaki sposób ukształtował się system Polski po II wojnie światowej?

• Jakie były podstawy jego funkcjonowania?

• Jaki podział władzy wprowadzała konstytucja PRL z 1952 roku? Zadanie przedstaw w formie schematu.

• Jak działał system gospodarczy i społeczny PRL?

Na stronie powinny się znaleźć odpowiedzi na wszystkie zagadnienia, uzupełnione schematem, odpowiednimi fragmentami konstytucji PRL z 1952 roku oraz przynajmniej 4 zdjęcia lub ilustracje.

b) Grupa 2 – Przyczyny, przebieg i skutki wydarzeń poznańskich w czerwcu 1956 roku. Zagadnienia:

• Dlaczego doszło do wystąpień w czerwcu 1956 roku?

• Jaki był ich przebieg?

• Jaki był ich charakter?

• Jakie skutki przyniosły protesty?

Na stronie powinny się znaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania uzupełnione przynajmniej 5 fotografiami i 1 fragmentem tekstu źródłowego (najlepiej relacji), a także fragment przemówienia Cyrankiewicza wygłoszonego po zajściach.

c) Grupa 3 – Przyczyny, przebieg i skutki wydarzeń marcowych w 1968 roku.

Zagadnienia:

• Dlaczego w 1968 doszło do zaostrzenia sytuacji w kraju?

• Jakie znaczenie dla rozwoju sytuacji miał zakaz przedstawień Dziadów Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka?

• Jaki charakter miały protesty w 1968 roku?

• Jak przebiegały wypadki marca 1968 roku?

• Dlaczego w 1968 roku rozpętała się nagonka antyżydowska?

• Jakie skutki przyniosły wypadki macowe z 1968 roku?

Na stronie powinny się znaleźć o odpowiedzi na wszystkie zagadnienia, przynajmniej 4 zdjęcia i 2 teksty źródłowe.

d) Grupa 4 – Przyczyny, przebieg i skutki wydarzeń grudniowych 1970 roku.

Zagadnienia:

• Dlaczego doszło do strajku na Wybrzeżu w 1970 roku?

• Jaki był ich charakter?

• Jak rozwijała się sytuacja na Wybrzeżu?

• Jak zakończyły się strajki na Wybrzeżu i jakie przyniosły skutki?

Na stronie powinny się znaleźć odpowiedzi na wszystkie zagadnienia, przynajmniej 1 tekst źródłowy i 4 zdjęcia.

e) Grupa 5 – Przyczyny, przebieg i skutki czerwca 1976. Zagadnienia:

• Dlaczego doszło do strajku w 1976 roku?

• Jaki był ich charakter?

• Jak przebiegały strajki w 1976 roku?

• Jaki skutki przyniosły strajki w 1976 roku?

• W jakich okolicznościach utworzono KOR i ROPCio i jakie były ich cele?

Na stronie powinny się znaleźć odpowiedzi na wszystkie zagadnienia, przynajmniej 2 teksty źródłowe i 4 fotografie.

f) Grupa 6 – Przyczyny, przebieg i skutki strajków w sierpniu 1986 roku.

Zagadnienia:

• Dlaczego w lecie 1980 doszło do strajków robotników?

• Jaki był ich charakter?

• Jaki był przebieg protestów?

• W jaki sposób władze rozwiązały sytuację strajkową?

• Jakie były skutki strajków?

• Jaka organizacja powstała w wyniku strajków? Opisz okoliczności jej powstania i legalizacji.

Na stronie powinny się znaleźć odpowiedzi na wszystkie zagadnienia, przynajmniej 2 teksty źródłowe i 4 fotografie.

g) Grupa 7 – Przyczyny, przebieg i skutki stanu wojennego. Zagadnienia:

• Dlaczego w 1981 roku władze zdecydowały się na wprowadzenie stanu wojennego?

• Jak przebiegało wprowadzanie stanu wojennego?

• Jak przebiegały wydarzenia w kopalni Wujek?

• W jakich okolicznościach doszło do zawieszenia i odwołania stanu wojennego?

• Jaki wpływ miał stan wojenny na stosunek społeczeństwa do władzy.

3. Wewnątrz grup powinien nastąpić samodzielny podział pracy, którego dokonają uczniowie w poszczególnych grupach – bez pomocy nauczyciela, jednak muszą przedstawić go nauczycielowi, żeby ten wiedział, jaki jest zakres obowiązków każdego z członków grupy. Przy podziale na grupy należy pamiętać o tym by znajdowali się w nich zarówno lepsi, jak i gorsi uczniowie.

4. Nauczyciel przedstawia uczniom kryteria oceniania:

1) terminowość pracy, 2) poziom merytoryczny,

3) umiejętność pracy w grupie i zaangażowanie, 4) samodzielność pracy,

5) jakość wykonanego zadania.

ii. b) Faza realizacyjna

1. Zebranie bibliografii – 1 tydzień; uczniowie samodzielnie w ciągu tygodnia zbierają bibliografię zarówno w bibliotekach jak i w zasobach internetowych. Po tygodniu przynoszą nauczycielowi gotową bibliografię do zaakceptowania. Nauczyciel ocenia przyniesione prace. Ocena ta będzie częścią składową oceny końcowej.

2. Selekcja materiałów – 2 tygodnie; w tym czasie uczniowie dokonują przeglądu zgromadzonej literatury i materiałów pod względem przydatności do realizowanego zadania. Uczniowie muszą spotkać się z nauczycielem raz w tygodniu i przedstawić mu postęp prac. Efekt końcowy jest oceniany po upływie 2 tygodni.

3. Pisemne opracowanie tematów, dołączenie zdjęć, map, wykresów, tekstów źródłowych – 3 tygodnie; uczniowie opracowują zagadnienia, które otrzymali.

Uczniowie muszą spotkać się z nauczycielem raz w tygodniu i przedstawić mu postęp prac. Efekt końcowy jest oceniany po upływie 3 tygodni.

4. Stworzenie strony internetowej – jednocześnie z etapem trzecim – uczniowie dostarczają materiały sukcesywnie. Przed rozpoczęciem tego etapu powinni spotkać się przedstawiciele grup odpowiadający za publikację materiałów i uzgodnić szczegóły dotyczące graficznego opracowania strony. Uczniowie dostarczają im materiały najlepiej w formie elektronicznej, a oni tworzą z nich podstrony. Stronę główną opracowują razem przedstawiciele wszystkich grup. Nauczyciel powinien mieć stałą kontrolę nad postępem prac.

iii. c) Faza podsumowująca

1. Sporządzenie sprawozdania z projektu. Wszystkie grupy składają pisemne sprawozdania ze swojej pracy. Nie mogą być one złożone później niż w dniu ustalonym jako ostateczne zakończenie projektu.

2. Nauczyciel ocenia efekt końcowy projektu – stronę internetową, jej zawartość merytoryczną i wygląd. Przy ocenie bierzemy też pod uwagę oceny cząstkowe z poszczególnych etapów realizacji projektu oraz sprawozdania z pracy przedstawione przez poszczególne grupy. Ocenianie musi się odbywać według kryteriów podanych we wstępnej fazie projektu.

e. 5. Bibliografia

1. Czerwiec 1976: spory i refleksje po 25 latach, red. P. Sasanka i R. Spałka, IPN, Warszawa 2003.

2. Dudek A., Marszałkowski T., Walki uliczne w PRL: 1956-1989, Geo, Kraków 1999.

3. Eisler J., Grudzień ’70, WSiP, Warszawa 1995.

4. Tegoż, Marzec 1968: geneza, przebieg, konsekwencje, PWN, Warszawa 1991.

5. Tegoż, Na zakręcie historii – rok 1956, WSiP, Warszawa 1992.

6. Tegoż, Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, BGW, Warszawa 1992.

7. Friszke A., Polska Gierka, WSiP, Warszawa 1995.

8. Tegoż, Polska: losy państwa i narodu 1939-1989, Iskry, Warszawa 2003.

9. Opozycja w PRL: słownik biograficzny 1956-1989, red. J. Skórzyński, Ośrodek Karta, Warszawa 2002.

10. Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1914-1944, Świat Książki, Warszawa 2003.

11. Strony internetowe:

Encyklopedia PRL: http://www.eprl.prv.pl/

Muzeum Polski Ludowej: http://www.polskaludowa.com/

Muzeum Solidarności: http://elfal.com/solidarnosc Polska powojenna – PRL: http://pp-prl.webpark.pl/#

Warszawa w PRL: http://republika.pl/printo/warszawa

f. 6. Załączniki

brak

g. 7. Czas trwania projektu

6 tygodni

h. 8. Uwagi do scenariusza

Projekt jest przeznaczony do realizacji w klasach, które prezentują wysoki poziom samodzielności.