Ekonomiczna ocena wpływu wybranych czynników na efekty produkcyjne tuczu kurcząt rzeźnych

Wanda Popiołek

Ekonomiczna ocena wpływu

wybranych czynników na efekty

produkcyjne tuczu kurcząt rzeźnych

A N N A L E S

U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N — P O L O N I A

VOL. X X V I, 16 SECTIO H 1992

In stytu t E konom iki i O rganizacji R olnictw a A kadem ia R olnicza w L u blinie

W a n d a P O P I O Ł E K

Ekonomiczna ocena wpływ u wybranych czynników na efekty produkcyjne tuczu kurcząt rzeźnych

A n E conom ic E stim ation of the In flu en ce of S elected Factors on the P rod u ctive E ffects of S lau gh ter C hicken F attening

E fekty produkcyjne i ekonomiczne osiągane w tuczu brojlerów k u ­ rzych są w ypadkow ą szeregu czynników obiektyw nych, niezależnych od producenta oraz tych, które kształtu je człowiek. O kreślenie ich ilościowego w pływ u na w yniki tuczu może być przydatne przy podejm ow aniu decyzji odnośnie do skali i organizacji produkcji. Podejm ow anie problem ów z tego zakresu w ynika z potrzeby zm niejszenia m ateriałochłonności produkcji zwierzęcej, poprzez racjonalne w ykorzystanie pasz, zwłaszcza zbożowych.

Celem niniejszego opracow ania jest ocena w pływ u w ybranych pięciu czynników na osiągane efekty produkcyjne w tuczu kurcząt rzeźnych.

U W AG I METODYCZNE

Rozwój intensyw nych form produkcji kurcząt brojlerów w naszym k ra­ ju jest uzasadniony przede w szystkim z p u n k tu w idzenia społecznego, gdyż nie w skazane byłoby zm niejszenie podaży m ięsa drobiow ego na ry n ek . R ozpatrując problem w aspekcie bilansu zbożowego, prow adzenie tego k ieru n k u produkcji jest uzasadnione, pomimo w ybitnie zbożochłonnego ch arak teru, ze względu na fakt krótkiego cyklu produkcyjnego.

Tucz kurcząt brojlerów został uznany w świecie za szczególnie ekono­ miczny, gdyż zapew nia efektyw niejsze przetw arzanie pasz białkow ych w porów naniu z innym i gatunkam i zwierząt. Czuba 1 podaje, że na uzyska­

23 4 W anda P op iołek

chlew na bekonow a 5,6 j.ow. i 500 g białka; m łode bydło opasowe odpo­ w iednio 7 j.ow. i 761 g białka.

W celu rozw iązania postaw ionego problem u zbierano m ateriały źródło­ w e w ferm ach spółdzielczych woj. lubelskiego i kieleckiego w latach 1980, 1987 i 1991 (łącznie analizow ano 230 cykli produkcyjnych — rzutów).

Dane w yjściow e zaczerpnięto z ew idencji i sprawozdawczości gospo­ darczej i finansow ej RSP, k a rt producenta udostępnionych przez Zakłady D robiarskie w Lublinie oraz w yw iadów przeprow adzonych z kierow nikam i ferm i bezpośrednią obsługą kurcząt.

W opracow aniu zastosowano m etody tabelaryczno-opisow e oraz sta ­ tystyczne. Liczebność obserw acji pozw alała na zastosow anie m etody ko­ relacji i regresji. Celem lepszego zilustrow ania om aw ianych problem ów niektóre dane zaprezentow ano w form ie graficznej.

Dla ustalenia ilościowych związków m iędzy badanym i zm iennym i, za­ stosow ano m odele m atem atyczne regresji w ielom ianow ej w ielu zm iennych. O w yborze funkcji opisujących te związki decydow ała wielkość w spółczyn­ nika determ inacji (R2). W m odelu funkcji jako zm ienne zależne przyjęto : — ilość kg żywca uzyskiw anego podczas cyklu produkcyjnego z i m 2

pow ierzchni b ro jlern i (yi),

' — liczbę odchow anych ku rcząt (szt.) z i m 2 w ychow alni (y2). W opraco­

w an iu brano pod uw agę w yłącznie w yniki produkcyjne, a więc w yrażone w jednostkach fizycznych, gdyż w badanym okresie są one porów nyw alne m iędzy sobą.

Z kolei jako zm ienne niezależne przyjęto:

— zużycie m ieszanek paszow ych w kg na 1 kg przyrostu wagi (xx),

— czas trw an ia tuczu w dniach (x2),

— wielkość padnięć i w ybrakow ań kurcząt podczas cyklu w % (x3), — wielkość ferm y w szt. (X4),

— obsada kurcząt na 1 m2 pow ierzchni w ychow alni w szt. (x5).

Duża skala produkcji um ożliw ia stosow anie pełnej m echanizacji pro­ cesu technologicznego co przyczynia się do zm niejszenia pracochłonności obsługi b ro jleró w. 2 Z wielkością ferm y wiąże się zagadnienie obsady k u r­

cząt na 1 m2 w ychow alni, czyli problem racjonalnego w ykorzystania po­

w ierzchni p rodukcyjnej. W litera tu rz e fachow ej 3 problem gęstości obsady

2 J. H e l l e r : W p ł y w w i e lk o ś c i f e r m b r o j l e r ó w k u r z y c h w R S P n a w y n i k i tuczu. Zesz. N auk. SG G W -A R . S ekcja Ekonom , i Org. R oln. z. 22, 1976.

3 A. C h o ł o c i ń s k a : E k o n o m i c z n e e f e k t y tu c zu b r o j l e r ó w p r z y z r ó ż n ic o w a ­ n e j gęstości obsady. Z akł. Hod. D robiu, t. 8, PW R iL 1978; zob. L. K o ł o d z i e j : W p ły w g ęsto ści obsady na w y n ik i odchow u b rojlerów . B iu le ty n In form acyjn y Drób. R. X X V III, z. 2, 1990; A. K u ł a k o w s k i , J. W a s i l e w s k i : K u r c z ę t a b r o jl e r y .

PW R iL, W arszaw a 1977; A . P h e l p s : W i ę k s z y zysk p r z y w i ę k s z e j obsadzie b r o j l e ­ ró w . F eed stu ffs, t. 52, nr 35, 1990.

Ekonomiczna ocena wpływu wybranych czynników.., ₂₃₅

jest om aw iany dość często. W k raju obsada kurcząt na 1 m2 brojlerni za­

w iera się w granicach 14— 16 sztuk, a z badań w ynika, źe może być wyższa w przypadku w ydajnej w entylacji.

Zagadnienie skracania tuczu wiąże się z działaniem praw a biologiczne­ go określającego tem po przyrostu kurcząt. N ajintensyw niejszy w zrost w y­ stęp u je w pierw szych 5 tygodniach. Przedłużony tucz w pływ a na ogra­ niczenie liczby rotacji w roku, a tym samym zm niejszenie produkcji żywca z i m 2 pow ierzchni brojlerni.

W ielu a u to ró w4 zw raca uwagę na fakt, że upadki kurcząt zwłaszcza

w końcowych tygodniach tuczu, pow odują w zrost obciążenia jednostkow ej produkcji kosztam i pasz oraz zakupu jednodniówek. Ze źródeł krajow ych 5

w ynika, że najw yższa śm iertelność przypada na pierwszy, drugi oraz dzie­ w iąty i dziesiąty tydzień tuczu. G eneralnie wielkość ta nie pow inna prze­ kraczać 10% w staw ionych do tuczu piskląt. Wielkość padnięć i w y brako­ w ań oraz czas trw an ia tuczu w sposób bezpośredni w pływ ają na poziom zużycia pasz, a więc na poziom ponoszonych kosztów p ro d u k c ji6.

OMÓW IENIE W YNIKÓW BA D A N

Z zebranych danych źródłowych wynika, że w rozpatryw anej zbioro­ wości prowadzono od 3 do 5 rotacji w ciągu roku. Dane prezentow ane w tab. 1 inform ują, że wielkość ferm kształtow ała się na średnim poziomie

22 000 sztuk w jednym cyklu. N atom iast w poszczególnych obiektach była bardzo zróżnicow ana (od 7000 do 40 000 szt.). Obsada kurcząt w ynosiła średnio 15 szt./m2 (w rzutach w ahała się od 10 do 18 szt./m 2). Czas trw a ­

nia tuczu był rów nież zróżnicow any od 55 do 82 dni (średnio 65 dni). Z kolei wielkość upadków i w y brakow ań kurcząt wynosiła przeciętnie 7,34% (a w rzutach od 2 do 30%). Zużycie paszy na 1 kg przyrostu wagi

zaw ierało się w granicach 2,50—3,15 kg. W analizow anych ferm ach uzyski­ wano średnio od około 96 do 105 kg żywca z i m 2 rocznie, przy zróżnico­

w aniu w cyklach i obiektach od 10 do 33 kg/m 2.

4 J. K o ł o d z i e j : P r z e d ł u ż o n y czas odc ho w u b r o jl e r ó w . B iul. Inform . Drób. R. X X IX , z. 1, 1991; zob. K. N a u s : S k ró c e n ie czasu o d c h o w u b r o j l e r ó w o bn iża z u ­ życie paszy. „D rob iarstw o” 1990, nr 1; S. S c h o l t y s s e k : P r o d u k c j a d ro b i a rs k a .

PW RiL, W arszaw a 1978.

5 B. K a m i ń s k a : E f e k t y tuczu b r o j l e r ó w w zależności od długości okresu, tuczu. M iędzynarod. C zasop. R oln., t. 20, nr 6, 1976. Zob. D. K a l i s z e w s k i , R. K r e f f t, E. K u c k a: W p ł y w u p a d k ó w b r o j l e r ó w na w y n i k i e k on om ic zne . „D ro­ b ia rstw o ” 11978, nr 3.

23 6 W anda P o p io łek

C zynniki Xi i x 2, a więc zużycie pasz na 1 kg przyrostu m asy ciała i czas tuczu są ze sobą nierozerw alnie związane, gdyż uzależnione są od biologicznego praw a m alejącego tem pa w zrostu.

Tab. 1. W ybrane w sk a źn ik i p ro d u k cyjn e przy od ch ow ie b rojlerów kurzych T he selected p roduction in d e x e s in th e fa tten in g of ch ick en -b ro ilers Lp. W y szczeg ó ln ien ie _{m iary}Jedn. Średnia z cykli _{prod u k cyjn ych}

1. O kres tuczu dni 65,04 2. W ielkość ferm y Szt. 22 000,44 3. U padki i w y b ra k o w a n ia podczas tuczu % 7,34 4. Ś red n i ciężar od ch ow an ego brojlera k g 1,61 5. Z u życie paszy na 1 kg przyrostu kg 2,86 6. O bsada kurcząt na 1 m 2 brojlerni szt. 15,00 7. Ilość kg ży w ca z i m 2 b rojlern i (w cyklu) kg 22,45 8. L iczba o d ch ow an ych kurcząt z i m 2 brojlerni sz,t. 13,93

Ź r ó d ł o : ob liczen ia w ła sn e.

H eady i Jen sen 7 podają, że produkcja brojlerów podlega praw u m a­

lejących przychodów , a więc im dłużej trw a tucz, tym każda dodatkow a ilość paszy w pływ a w coraz m niejszym stopniu na w zrost ciężaru kurcząt.

Z obliczeń zaw artych w tab. 2 w ynika, że w zrost p rzy rostu m asy żywca m iał m iejsce do siódmego tygodnia tuczu, a następn ie obserw ow any jest w yraźny spadek. Jednocześnie system atycznie następow ało zm niejszanie

Tab. 2. T em po w zrostu ciężaru kurcząt a zu życie paszy na 1 kg m asy żyw ca

The rate of w e ig h t in crease of th e chicks in rela tio n to the fodder co n su m p tion per 1 kg of sla u g h ter ch ick en m ass T ygod n ie tuczu In te n s y w ­ ność w zro ­ stu % Ś red n i t y ­ go d n io w y p rzyrost ciężaru k g/szt. Ś red n ia 0,07 w a g a 1 szt. projlera kg Sredniie zu życie p a ­ szy na 1 kg ż y w ca w kg 1 __ - 0,08 __ 2 76,92 0,10 0,18 1,60 3 56B00 0,14 a,32 1,75 4 45,24 0,19 0,51 1,84 5 33,87 0,21 0,72 2,00 6 29,41 0,25 Q,97 2,11 7 22,, 02 Q,24 1,21 2,,26 8 15,91 0,21 1,42 2,50 9 9,40 0,14 1,56 3,75 10 5,00 0,08 1.64 2,64 ttl 4,17 1,71 2,73 Ź r ó d ł o : O b liczen ia w ła sn e (na p rzykładzie w yb ran ych 30 cy k li p rod u k cyjn ych ).

7 E. O. H e a d y , H. R. J e n s e n : E k o n o m iczn e z a s a d y za r zą d za n ia g o s p o d a r ­

Ekonomiczna ocena wpływu wybranych czynników... ₂₃₇

tem pa w zrostu kurcząt. Intensyw ność w zrostu została ustalona na podsta­ wie w zoru zamieszczonego w podręczniku Potem kow skiej 8.

Z kolei średnie zużycie m ieszanek na 1 kg żywca w drugim tygodniu wynosiło 1,6 kg, w ósmym 2,5 kg, a w dziesiątym aż 2,75 kg, a więc zm niej­ szał się stopień ich w ykorzystania.

W piśm iennictw ie fachow ym 9 podkreślane jest istotne znaczenie od­

powiedniego poziomu energii przem iennej w paszy, jej składu am inokw a- sowego, granulow ania oraz składow ania i system ów żyw ienia na w yko­ rzystanie m ieszanek podczas tuczu.

Dodatni, niew ysoki współczynnik korelacji (0,3800) m iędzy zm iennym i Xi i x2 w skazuje, że im dłuższy jest tucz, tym więcej pasz jest sk arm ia­

nych. O m aw iane zależności celem pełniejszej ilustracji przedstaw iono na ryc. n r 1. K rzyw a oznaczająca zużycie paszy wznosi się dość strom o, podczas gdy lini aprzyrostów wagi od siódmego tygodnia w yraźnie spada. W ynika stąd, że następne dawki paszy nie m ają pokrycia w relatyw nych przyrostach produkcji.

Między ilością żywca w yprodukow anego na 1 m2 w ychow alni (yi) oraz

liczbą odchow anych kurcząt (y2), a zużyciem pasz (xi), w ystąpiła niew y­ soka korelacja ujem ne (—0,4412 i — 0,3214). Z kolei związki korelacyjne m iędzy czasem tuczu (x2) a y! i y2 były statystycznie nieistotne.

Ryc. 1. Czas trw an ia tuczu a zużycie paszy i przyrost cięż a iu The tim e period of fatten in g in relation to the fodder

consum ption and w eigh t increase

8 D r o b i a r s t w o . Pod red. E. P otem k ow sk iej. PW RiL, W arszaw a 1964, s. 454. 9 L. D e n s k y : T h e f u t u r e f o r b r o il e r n u t r i t i o n . F eed stu ffs, vol. 50, nr 28, 1978; zob. A. F a r u g a , P u c h a j d a : P o r ó w n a n i e e fe k t y w n o ś c i o d c ho w u k u r c z ą t b r o j l e r ó w ż y w i o n y c h paszą pochodzenia k r a j o w e g o i ang ielskiego. Zesz. N auk. Drob. z. III, 1986; M a z a n o w s k i : W y n i k i o dc ho w u b r o j l e r ó w w k l a t k a c h i na ściółce w zależności od f o r m y m i e s z a n k i i płci k urc zą t. Centr. Ośrod. B ad.-R ozw . Drob.

238 W anda P op iołek

W zrost upadków i w ybrakow ań pow oduje spadek produkcji żywca i liczby odchow yw anych kurcząt z 1 m 2, o czym in form u ją dość wysokie

i ujem ne w spółczynniki korelacji m iędzy tym i zm iennym i (odpowiednio: — 0,5290 i — 0,4873). W m iarę w zrostu ubytków kurcząt (x3) zwiększa się ilość kg zużytych m ieszanek na 1 kg p rzyro stu (0,4023), z powodu sk ar­ m iania ich przez sztuki, które padły i później zostały w ybrakow ane. Z ja­ wisko to m a bezpośredni w pływ na ponoszone koszty produkcji. W b ad a­ nych ferm ach zarysow ała się rów nież ten d encja w zrostu ubytków kurcząt w p rzypadku przedłużania się tuczu (0,1635).

Istotnym problem em jest w ystępow anie upadków kurcząt w końcowym okresie ich odchowu. W zrost ciężaru końcowego ptaka w skutek przedłuża­ nia tuczu, prod u cent uzyskuje nie tylko kosztem zwiększonego zużycia pasz, ale ponosi rów nież ryzyko ew entualnych stra t finansow ych w przy ­ padku padnięć brojlerów . Je st to pow ażny arg um en t przeciw ko w ydłuża­ niu czasu trw an ia tuczu. Na ryc. n r 2, przedstaw iono średnią w ie l­ kość upadków i w ybrakow ań w procentach w stosunku do ogółu ubytków kurcząt podczas cyklu produkcyjnego (bez padłych w transporcie).

Ryc. 2. S tru k tu ra p ad n ięć i w y b ra k o w a ń kurcząt podczas tuczu w b adanych o b iek tach (średnia trzyletn ia) The stru ctu re of d eath s and rejection s of ch ick en s during th e fa tten in g in th e studied ob ject (m ean figu res from

3 years)

N ajw yższy procent u bytków notow ano w analizow anych obiektach w pierw szym i drugim tygodniu. N astępnie obserw ow any jest spadek do siódmego tygodnia i w reszcie zauw ażalny, w yraźny w zrost w ósmym ty ­ godniu tuczu. W ielkość ferm y (x4) w yrażono liczbą sztuk kurcząt w sta ­ w ionych jednocześnie do tuczu.

Statystycznie istotna i dodatnia jest współzależność m iędzy wielkością ferm y a obsadą ku rcząt (x5) na 1 m2 w ychow alni (0,3670). Zarysow ały się

Ekonomiczna ccena w pływ a wybranych czynników... ₂₃₉

tendencje do w zrostu ilości żywca z 1 m2 w przypadku zw iększania roz­

m iarów produkcji (0,1920) oraz niewysoki dodatni związek korelacyjny w stosunku do odchowanych brojlerów na 1 m2 (0,3085).

W spółczynnik korelacji m iędzy obsadą kurcząt (x5) a produkcją uzyski­ w aną z i m 2 (yx) jest wysoki i dodatni r = 0,6740, podobnie k ształtuje się

w odniesieniu do odchowanych brojlerów (y2) r = 0,7746, toteż zwiększenie gęstości obsady w w yniku pełniejszego w yokrzystania pomieszczeń staje się bezinw estycyjnym sposobem w zrostu produkcji mięsa drobiowego. W 1990 r. w ystąpiły okresowe przerw y w zasiedlaniu w ychow alni pisklętam i, ze względu na trudności w zakupie odpowiedniej liczby jednodniów ek do odchowu. Dlatego też sporadycznie w ystąpiły wyłącznie trzy rotacje w sta ­ w ień w ciągu roku.

Ilościowe zależności m iędzy badanym i zm iennym i oceniono funkcjam i reg resji w ielokrotnej prostoliniow ej. Obliczono w spółczynnik determ inacji jako m iarę stopnia objaśnienia zm iennej zależnej przez p rzy jęty model m atem atyczny. W obu przypadkach współczynnik ten był wysoki, co w ska­ zuje na w ysoką efektyw ność opisu badanych zależności. Dla pierw szej funkcji w 72,34%, a dla drugiej aż 96,43%. W trakcie obliczeń w w yniku elim inacji zm iennych nieistotnych przy poziomie a = 0,05, nie w ystąpiła w przypadku pierw szej funkcji zm ienna X4, a w drugiej zm ienne: x 1; x2 i x 3.

I. yx= 1,6 2 -3 ,8 1 Xi + 0,21 x2 —0,36 x 3+ 1,36 x5 (R2 = 0,7234)

y 2= 1 ,4 8 -0 ,1 6 x3 + 0,91 x 5- (R2 = 0,9643)

U jem ny znak w spółczynnika Xj oznacza, że w zrost zużycia m iesząnek paszow ych o 1 kg (na 1 kg przyrostu wagi) może spowodować obniżenie

produkcji żywca z i m 2 średnio o 3,81 kg (przy jednoczesnym w yelim ino­

w aniu w pływ u pozostałych zm iennych: x 2, x3 i x 5). Należy wnosić, że tak

duży w zrost zużycia paszy w ynikałby zapew ne z upadków kurcząt w koń­ cowym okresie odchowu. Z kolei w ydłużenie czasu tuczu o 1 dzień powo­ duje nieznaczny w zrost ilości żywca z 1 m2 przeciętnie o 0 , 2 1 kg (z ty tu łu

zwiększenia ciężaru końcowego brojlera). U jem ny znak przy x3 oznacza

obniżenie produkcji żywca średnio o 0,36 kg/m2 przy wzroście ubytków

kurcząt o 1%. N astępnie zwiększenie obsady kurcząt o 1 sztukę na 1 m2

w ychow alni pow oduje w zrost efektów produkcyjnych średnio o 1,36 kg/m 2. W prezentow anej drugiej zależności funkcyjnej zwiększenie upadków i w ybrakow ań kurcząt o 1% podczas tuczu, powoduje spadek liczby od­

chow anych k urcząt o 0,16 szt./m2 w ychow alni (przy w yelim inow aniu w pły­

w u zm iennej objaśniającej — x 5). Z kolei w zrost gęstości obsady kurcząt o 1 szt./m 2, przyczynia się do zwiększenia liczby odchowanych brojlerów

2 4 0 Wanda Popiołek W N IO SK I

M iarą stopnia w y korzystania pom ieszczeń przeznaczonych do odchowu b rojlerów jest wielkość produkcji żywca oraz liczba sztuk kurcząt odcho­ w anych z 1 m2 pow ierzchni. Poziom osiąganych efektów produkcyjnych

w tuczu kurcząt rzeźnych, uzależniony jest od w ielu czynników . W opra­ cow aniu podjęto próbę u stalenia ilościowego w pływ u pięciu w ybranych czynników na efekty prod u k cy jne tuczu brojlerów .

1. W w yn iku przeprow adzonych bad ań okazało się, że uw zględnione w ogólnym m odelu funkcji zm ienne, w różnym stopniu w pływ ały na efekty p rodukcyjne tuczu.

2. Stw ierdzono istotn y i dodatni związek korelacyjny m iędzy czasem

trw an ia tuczu a zużyciem pasz n a 1 kg p rzy rostu m asy ciała, a więc dłuż­

szy tucz w efekcie prow adzi do w zrostu kosztów produkcji, zwłaszcza że stopień w ykorzystania m ieszanek m aleje z w iekiem kurcząt. Obserwow ano rów nież tendencję do w zrostu upadków kurcząt w przypadku w ydłużania się tuczu, dlatego też ujem n a korelacja m iędzy zużyciem pasz a efektam i produkcyjnym i tuczu w b adanych ferm ach znajd uje uzasadnienie.

3. U jem ne i w ysokie w spółczynniki korelacji m iędzy upadkam i b rojle­ rów a prod u kcją żywca i liczbą odchow anych k urcząt świadczą o zdecy­ dow anie n iekorzystnym zjaw isku, które m a w pływ na w zrost kosztów p ro ­ dukcji, zwłaszcza gdy u bytki k u rcząt przyp adają na końcowy okres ich odchowu.

4. Rozm iary ferm m ają jedynie bardzo ograniczony dodatni w pływ na efekty prod u k cy jn e tuczu. N atom iast dodatnie i silniejsze związki kore­ lacyjne zaobserw ow ano m iędzy w ielkością ferm y a obsadą k urcząt na 1 m2

pow ierzchni b ro jler ni.

5. W zrost gęstości obsady k u rcząt bardzo korzystnie w pływ a na w iel­ kość żywca oraz liczbę odchow anych brojlerów . W spółczynniki korelacji m iędzy om aw ianym i zm iennym i są w ysokie i dodatnie.

6. Ilościowe zależności m iędzy badanym i zm iennym i ocenione regresją

w ieloraką inform ują, że na wielkość produkcji żywca z i m 2 (yj) oddzia­

łu ją przede w szystkim zm ienne Xi, x 2, x3 i x 5. W spółczynniki determ inacji

dla ro zp atry w an y ch funkcji b yły wysokie, co św iadczy o w ysokiej efek­ tyw ności opisu badanych zm iennych.

An Economic Estimation of the Influence of Selected Factors.. ₂₄₁

S U MM A R Y

T he purpose of th e paper is to estim ate th e in flu en ce of the selected fiv e factors on th e e fficien cy of hen broiler fatten in g.

The source data w ere collected in th e cooperative farm s of th e L u b lin and K ielce regions. T hey w ere ta k en from th e records and econom ic and fin an cial accou n tan cy o f A gricu ltu ral C ooperatives and from th e P o u ltry -B reed in g P la n t as w e ll as from in d iv id u a l in terv iew s.

T he w ork m ade u se of ta b u la r-d escrip tiv e m ethods and those of correlation and m u ltip le regression. In th e m odel of the function, th e dependent variab les w ere ta k en to be: kilos of slau gh ter cattle obtained from 1 m 2 of the production area of th e broiler house and num ber of reared ch ick en s (num ber/m 2). On th e other hand, th e in d ep en d en t variab les w ere th e follow in g: utilization of fodder m ix tu res in kg per 1 kg of w eig h t increase, tim e of fatten in g in days, num ber of dead and rejected ch ick en s in percent, size of th e farm in p hysical num bers, stock of chickens in n u m b ers/m 2 of th e area of th e breeding house.

The stu d ies sh ow ed th at th e factors considered in th e fun ction m odel in flu en ced in vary in g degrees the production effects of broiler fatten in g. N o sign ifican t r eg res­ siv e rela tio n w as observed b etw een the farm ’s size and th e num ber of slau gh ter ca ttle from 1 m 2. On th e other hand, th e greatest in flu en ce on the num ber of reared ch ick en s from 1 m 2 of th e breeding house w as ex erted by deaths and rejection s as w e ll as by stock den sity of th e ch ickens per .1 m2 of the broiler h ouse during th e fatten in g.