Bitwa pod Grunwaldem według Długosza, Sienkiewicza i Matejki.
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:1. zna źródło inspiracji przedstawień bitwy pod Grunwaldem H. Sienkiewicza i J. Matejki.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
1. wskazać i skomentować różnice pomiędzy różnymi opisami bitwy pod Grunwaldem, 2. wypowiedzieć się na temat znaczenia przedstawień literackich i malarskich wydarzeń
historycznych na kształtowanie wyobraźni zbiorowej.
2. Metoda i forma pracy
Metoda podawcza, metoda oglądowa, praca indywidualna uczniów.
3. Środki dydaktyczne
Teksty epickie (J. Długosz, Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego;
H. Sienkiewicz, Krzyżacy), reprodukcja obrazu Jana Matejki pt. Bitwa pod Grunwaldem, karty pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Zapoznanie z tematem lekcji. Zadanie uczniom pytania: „Co wiedzą na temat bitwy pod Grunwaldem?”, „Jak sobie wyobrażają tamte wydarzenia?”.
b) Faza realizacyjna
1. Informujemy uczniów, że naszą wiedze i wyobrażenia na temat wydarzeń spod Grunwaldu czerpiemy z powieści Sienkiewicza, Krzyżacy i obrazu Jana Matejki. Ale nie mało kto wie, że wzorem zarówno dla Sienkiewicza, jaki i Matejki, był opis Jana Długosza.
2. Podanie najważniejszych informacji o Janie Długoszu ( na podstawie podanej w źródłach strony internetowej).
3. Rozdane uczniom skopiowanych fragmentów opisu bitwy pod Grunwaldem autorstwa Jana Długosza.
4. Głośne odczytanie fragmentu.
5. Wyliczenie cech opisu Długosza (monumentalizm, dynamizm, hiperbole, rozbudowane epitety).
6. Pokazanie uczniom obrazu Jana Matejki, objaśnienie najważniejszych scen i postaci (na podstawie podanej w źródłach strony internetowej).
7. Rozdanie uczniom kart pracy (Załącznik nr 1)
c) Faza podsumowująca
Odczytanie i skomentowanie wyników pracy uczniów. Zwrócenie uwagi, że każde z tych przedstawień jest w jakimś stopniu fikcją literacką.
5. Bibliografia
Długosz J., Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego
http://staropolska.gimnazjum.com.pl/sredniowiecze/dziejopisarstwo/Dlugosz.html Matejko J., Bitwa pod Grunwaldem
http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Matejko/Grunwald.htm Sienkiewicz H., Krzyżacy, t. II, PIW, Warszawa 1988.
6. Załączniki
a)Karta pracy ucznia
BITWA POD GRUNWALDEM
CECHY WSPÓLNE ELEMENTY ORYGINALNE
Jan Długosz, Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego.
Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem.
Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy.
b) Zadanie domowe
Zredaguj informacje na temat bitwy pod Grunwaldem w postaci notatki encyklopedycznej.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Jeśli klasa pracuje wolniej, to warto przeznaczyć na realizację tego zagadnienie dwie jednostki lekcyjne. Można również sprecyzować kartę pracy np. w rubrykę cechy wspólne wzbogacić o pytania – Jakie informacje są przekazywane? Jakie części mowy przeważają?
W jaki sposób oddziałuje na odbiorcę?
