R O C Z N I K P O L S KI E G O T O WA R Z Y S T W A G E O L O G I C Z N E G O A N N A L E S D E L A S O C I E T E G E O L O G I Q U E S D E P O L O G N E
V ol. X L V — 3/4 : 469—476 K ra k ó w 1975
STANISŁAW DOKTOROWICZ-HREBNICKI 1888—1974
27 grudnia 1974 r. zm arł w W arszawie w w ieku la t 86 n ester geologii polskiej prof, m gr inż. Stanisław D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i , czło
nek korespondent Polskiej Akademii Nauk, od pierw szych la t po I w ojnie światowej pracow nik In sty tu tu Geologicznego w Warszawie, w ybitny spe
cjalista geologii Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, uczony o wielkiej przeszłości badawczej i ogromnym dorobku naukowym, posiadającym ogrom ne znaczenie zwłaszcza dla górnictwa w ęgla kam iennego n a Górnym Śląsku, w ieloletni członek Polskiego Tow arzystw a Geologicznego. Z ogrom
nym żalem żegnaliśmy Go n a cm entarzu Powązkowskim w Warszawie, Jego uczniowie, przyjaciele i współpracownicy, wiedząc, że jedynie swymi rzetelnym i zasługami, niezw ykle sum ienną pracą i oddaniem spraw om Mu powierzonym, potrafił pozostawić po sobie niezatarty ślad swego istnienia.
S tanisław D o k t o r o w i c z - H r e fa
n i c k i urodził się 9 listopada 1888 r.
w P etersburgu (Leningrad), gdzie ojciec Jego, botanik i pomolog był profesorem In sty tu tu Leśnego. W 1906 r. ukończył gim nazjum realne, a od jesieni tegoż roku rozpoczął studia w Instytucie Górniczym w P etersburgu n a Podwydziale Geologicz
no-Poszukiwawczym W ydziału Górnicze
go. W 1912 r. kończy studia i na podsta
w ie prac dyplomowych: z górnictw a —
„P ro jek t poszukiwań geologiczno-górni
czych na teren ie jednej z kopalń węgla kam iennego w Zagłębiu Donieckim” oraz z geologii — „'Opis skał ze złoża ru d ko
b altu w Daszkiesanie w k ra ju Zakauka
skim ”, wykonanej u prof. d r K. Bohdano
wicza, uzyskuje ty tu ł inżyniera górniczego.
Ju ż w czasie studiów w Instytucie Górniczym zaznajomił się z sze
regiem złóż surowców m ineralnych — ru d żelaza (m agnetytu i syderytu), m anganu, miedzi, chromu, złota i platyny n a środkowym Uralu.
W listopadzie 1912 r. zostaje przyjęty n a służbę państw ow ą w Kom ite
cie Geologicznym w Petersburgu, gdzie pracował w charakterze adjunkta do lipca 1922. T en 10-letni okres czasu upływ a D o k t o r o w i c z - H r e b- n i c k i e m u n a ustaw icznych studiach, badaniach terenow ych i podró
żach po rozległych terenach ówczesnej Rosji, prowadzi bowiem różnorod
n e badania geologiczne, w e wschodniej Syberii, przew ażnie na wschód od jeziora Bajkalskiego. O ogromnym w achlarzu badań geologicznych P ro
fesora świadczy następujące skrótow e zestaw ienie jego wyników. N a prze
łomie lat 1912/1913 opracow uje zbiór fauny kredow ej z czarnomorskiego w ybrzeża Kaukazu, zebranej tam w czasie terenow ych prac kartograficz
nych. W latach 1913— 1914 w ykonuje kartow anie geologiczne południowo- zachodniej części Okręgu Zaibajkalskiego, w górach C ham ar-D aban i Mo- nostojskich n a południowym brzegu Bajkału. W 1915 r. k ieru je pionier
skimi robotam i geologiczno-poszukiwawczymi złóż fluorytu w Dołdurdze w e wschodniej części Z abajkala oraz koło stanicy K uraża nad rzeką Onon.
W tym że roku prowadzi badania geologiczne na obszarze stanicy Nowo- troickiej i(kopalnia złota) n a południe od N ieczyńska oraz badania złóż ru d w olframu, n a górze Bukuka i w C ham orze w Okręgu Nierczyńskim. Po
szukiw ania geologiczno-górnicze złóż rud wolfram owych k ontynuuje w ro
ku następnym w górach K ukulbej koło Borzi oraz pod Charanowem na pograniczu Syberii, Mongolii i M andżurii, gdzie w ystępują one w in - truzjach kw aśnych granitów wśród łupków m etam orficznych. Bada także złoża kw arcu dym nego (trydym itu), topazu i akw am aryny, w ystępujące w górach Adun-Cziton oraz złoże ru d cyny koło stacji O łowiannaja.
W 1917 r. St. D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i prowadzi badania złóż ru d molibdenu, w ystępujące w żyłach kwarcow ych i intruzjach granitow ych w łupkach krystalicznych nad rzeką Czykoj w środkowej części Zabajkala.
W latach 1918— 1920 kontynuuje kartow anie geologiczne południowo-za
chodniego Zabajkala oraz n a południow ym brzegu Bajkału, bada złoża miki koło Sludzianki n ad Bajkałem, a w ostatnim roku pracy w Kom ite
cie Geologicznym (1921) bada złoża rud żelaza koło Brackiego O stroga nad rzeką Angarą, w odległości około 600 km n a południe od Irkucka oraz zło
ża węgli jurajskich w Czeremchowie.
W lipcu 1922 r. S t. D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i przyjeżdża do Polski i rozpoczyna 1 X 1922 r. pracę w Państw ow ym Instytucie Geolo
gicznym w W arszawie w charakterze etatow ego geologa w organizowanym wówczas W ydziale Węgli. Problem atyka węglowa była w tedy w In sty tu cie Geologicznym zagadnieniem jednym z najważniejszych, z uw agi na
czołowe miejsce, jakie węgiel kam ienny uzyskał w gospodarce państw ow ej, ty m bardziej że w granicach państw a polskiego znalazł się obszar obejm u
jący ponad 2/3 całego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, zajm ując ty m sam ym jedno z czołowych miejsc w E uropie pod względem wielkości za
sobów i wydobycia węgla kamiennego. Przed Instytutem Geologicznym stanęło więc ogrom ne zadanie przede w szystkim zaspokojenia bieżących potrzeb górnictw a węglowego w zakresie geologii kopalnianej, a następnie
— 47-1 —
przygotowanie zaplecza naukowego w dziedzinie geologii, związanego z b a
daniam i budow y geologicznej Zagłębia, jego tektoniką, stratygrafią, opra
cowywaniem charakterystyk chemiczno-technologicznych węgla, zasobów, kierunków dalszych prac geologiczno-poszukiwawczych i rozpoznawczych itp. Przez praw ie 50 la t pracy w Instytucie Geologicznym działalność n au kow a Prof. D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i e g o związana była głów
n ie z problem atyką kartograficzną GZW. Zasadniczym tem atem Jego p ra cy w całym okresie m iędzyw ojennym było szczegółowe zdjęcie geologicz
n e w skali 1 : 25 000 północnej i wschodniej części Zagłębia Górnośląskie
go. W pierw szym okresie pracy w Instytucie Geologicznym D o k t o r o - w i c z - H r e b n i c k i prowadzi prace kartograficzne n a obszarze arkusza Grodziec, Szczegółowej Mapy Geologicznej Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1 : 25 000. Wraz z tekstem objaśniającym arkusz te n został w y
d any w 1934 r. jako pierw szy wzorcowy, ustalający metodologiczny ty p w ydaw nictw a (mapa zakryta, m apa strukturalna, przekroje geologiczne, tekst). W późniejszych latach okresu m iędzywojennego Profesor k artu je kolejno arkusze Gołonóg, Dąbrowę Górniczą, Ząbkowice, Im ielin Wielki, Chełm, Jaworzno, Sławków, Katowice. A rkusze Ząbkowice i Dąbrowa Górnicza, k tó re w ydane zostały w 1947 r. Równolegle z wym ienionym i pracam i prowadzi także poszukiwanie złóż węgli brunatnych pomiędzy Ro- gowem i Koluszkami oraz pod Żyrardow em w latach 1931— 1932. Nieza
leżnie od prac kartograficznych St. D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i zaj
mował się w latach 1930—32 i 1935.—36 zagadnieniem petrografii i che
m izm u węgla kamiennego. Bada pokład siodłowy dolny z kilku kopalń okolic Chorzowa. Ustala budow ę petrograficzną pokładu oraz zdolność do koksowania różnych odm ian petrograficznych węgla oraz jego składników strukturalnych. W yjaśnia zależność pomiędzy charakterem petrograficz
nym a własnościami chemicznymi węgla oraz zm iany tych własności w za
leżności od w zrostu stopnia uwęglenia. Zajm ował się także opracow aniem złóż glinek ogniotrwałych, w ystępujących w obszarze północnej części Za
głębia Dąbrowskiego, oraz opracowaniem zasobów ru d cynkowo-ołowia- nych w złożach olkuskich.
Okres okupacji hitlerow skiej przeryw a intensyw ny tok prac Profesora D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i e g o.. W prawdzie pracuje nadal w In sty tu cie Geologicznym, nazyw anym w ty m okresie „Amt fü r Boden
forschung”, ale od prac w Zagłębiu Węglowym zostaje oderwany. Począt
kowo (1940 r.) prowadzi badania złóż ru d żelaza pasm a tychowskiego pod Starachowicam i, później (1943— 1944) k ieru je szczegółowymi zdjęciam i ge
ologicznymi w obszarze pomiędzy Dębnikiem i Filipowicami, w okolicach Krzeszowic, Tenczyńka, Rudnej, Zalasu, m iędzy Racławicami, Ojcowem, Zabierzowem aż po Wisłę n a południu.
Odzyskanie po II w ojnie św iatow ej zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Zagłębia Dolnośląskiego oraz licznych złóż w ęgla brunatnego n a zachodnich terenach Polski z ogrom nie rozbudow anym ko-
palm et wem węglowym postawiło przed Państw ow ym Instytutem Geolo
gicznym w iele nowych zadań. Po wznowieniu działalności In sty tu tu Geo
logicznego D o k t o r o w i c z - H r ę b n i e k i już w m arcu 1945 r. roz
poczyna pracę nad zorganizowaniem W ydziału Geologii Węgli. O rganizuje stacje geologiczne In sty tu tu dla obu Zagłębi — w Czeladzi i Szczawnie Zdroju, k tó re w późniejszych latach przekształcą się w sam odzielne Od
działy In sty tu tu — Górnośląski w Sosnowcu i Dolnośląski we Wrocławiu.
Po kilku latach stopniowej rozbudowy, kierow any przez Niego Wydział składa się z trzech Działów — Węgla Kamiennego, Węgla B runatnego i Torfu, z dwóch pracow ni paledbotanicznych karbanu w K rakow ie i trze
ciorzędowej w Warszawie, ze wspom nianych dwóch stacji terenow ych w Czeladzi i Szczawnie Zdroju oraz z p u n k tu badawczego w Chwałowi- cach koło Rybnika. W latach ,1946—47, w spólnie z prof, drem T. B o- c h e ń s k i m , w ykonuje ogrom ną pracę związaną z w prow adzeniem no
wej, liczbowej nom enklatury w szystkich pokładów węglowych w GZW.
Ta podstawowa o w ielkim znaczeniu zarów no dla górnictw a węglowego, jak i d la dalszych badań karbonu praca w ym agała przeprow adzenia iden
tyfikacji i paralelizacji wszystkich pokładów oraz w szystkich kopalń i u ję cia całości w jednolity system . N om enklatura ta obowiązuje do dziś. W la
tach do 1951 r. opracow uje Przeglądową Mapę Geologiczną Polski w skali 1 : 300 000 arkusz W ałbrzych oraz bierze udział w opracow aniu arkuszy K raków i Opole. P rzy współudziale prof. E. C i u k a opracowuje pierwszy bilans zasobów węgla kam iennego Górnośląskiego a także Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz węgla brunatnego Polski oraz pierw szy plan prac geologiczno-poszukiwawczych przem ysłu węglowego w okresie 19.50'—
1955 r. W roku 1954 Prof. D o k t o r o w i e z - H r e b n i c k i rozpoczy
na realizację i doprowadza do końca w ostatnich latach swego pracowitego życia opracowanie kartograficzne całego GZW. Synteza ta objęła w ydanie zespołu m ap pod nazw ą M apa Geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglo
wego w skalach 1 : 50 000 i 1 : 100 000 i posiada ogrom ne praktyczne zna
czenie dla górnictwa.
U jęte w wielkim skrócie w yniki badań D o k t o r o w i e z - H r e b n i c k i e g o w GZW stanow ią w ielkie osiągnięcie geologii polskiej. Gór
nictw o węglowe dysponuje dziś poważnym podstawowym m ateriałem k a r
tograficznym dla realizacji generalnych planów poszukiwań i badań Za
głębia, budow y nowych kopalń, dla zagospodarowania przestrzennego, b u dow nictw a kom unalnego i innych dziedzin tego ta k ważnego pod wzglę
dem gospodarczym rejonu. Geologia zazwyczaj dostrzegana n a peryferiach dynam icznego ż y d a górniczego, jest d la niego życiodajną glebą w ym aga
jącą swoistej pielęgnacji.
Ogólny dorobek naukow y D o k t o r o w i e z - H r e b n i c k i e g o obejm uje, poza w ielką ilością rękopiśm iennych map, 67 pozycji publiko
w anych i w iele dziesiątków pozycji opracowań archiw alnych. Prof. D O' k- t o r o w i c z - H r e b n i c k i odznaczony został wysokimi odznaczeniami
— 473 —
państw ow ym i za osiągnięcia naukow e — Złotym Krzyżem Zasługi w 1950 r., Krzyżem Oficerskim O rderu Odrodzenia Polski w 1952 r., M e
dalem 10-lecia Polski Ludowej w 195i5 r., O rderem Sztandaru Pracy I kla
sy w 19,57 r., Odznaką Tysiąclecia P aństw a Polskiego w 1966 r. W r. 1962, w związku z 40-leciem pracy Profesora w Instytucie Geologicznym, w y
b ity został w sirelhrze n a Jego cześć specjalny medal. St. D o k t o r o w i c z - H r e b n i c k i był laureatem indy widuailnej Nagrody P aństw o
w ej I stopnia w 1964 r. W r. 1954 został m ianow any profesorem zwyczaj
n y m i członkiem korespondentem Falskiej Akademii Nauk.
Odejście Prof. St. D o k t o ir o w i c z - H r e b n i c k i e g o pozostawia bolesną stra tę odczuwaną przez szerokie grono geologów, szczególnie sta r
szej generacji, z którym i współpracował n a w ielu odcinkach um iłowanej przez Siebie nauki.
E dw a rd Ciuk
WYKAZ PUBLIKACJI PROF. MGR INŻ. ST. DOKTOROWICZ-HREBNICKIEGO 1912 Gornyje porody iz Daszkiesańskago kobalt o wag o mieistarożdienija. Za p isk i G or-
nago Instituta.
1913 Zamietka o miętowych otłożenjach czernomorskiego pobiereżja Kawkaza. Izw . Gieołog. Kom it.
1914 Sprawozdanie z pracy terenowej wykonanej w r. 1913 na południowym w y brzeżu Bajkału. Izw. Gieołog. Kom it. Nr 2.
1915 Sprawozdanie z pracy terenowej wykonanej w r. 1914 ma południowym w y brzeżu Bajkału. Izw . Gieołog. Kom it. Nr 1.
1916 Otczot ob isledowamji miestorożdienij pławikowago szpata w Zabajkalskoj Ob- łasti. Mater, po obszczej i p rikładn oj Gieołogii. Nr 3.
1917 Pławikowyj szpat. Jestiestwiennyje proizwoditielnyje siły Rossi. T. I.
1918 Sprawozdanie z pracy terenowej wykonanej w 1917 w Górach Jabłonowych (dorzecze Czykoju). Izw . Gieołog. K o m it. Nr 1.
1919 Sprawozdanie z pracy terenowej wykonanej w r. 1918 na południowym w y brzeżu Bajkału. Izw . Gieołog. Kom it. Nr 1.
1920 Sprawozdanie z pracy terenowej wykonanej w r. 1919 na południowym w y brzeżu Bajkału. Izw. Gieołog. K om it. Nr 2.
1921 Wolframowyje miesitorożdienija Kufculbeja. Materiały po obszczej i prikładnoj Gieołogii. Nr 38.
192.1 Oczerk żelaznych meatorożdienij Mikołajewskogo Zawoda Irkutskoj gubernji.
Tr. Głavm. Gieołogo-Nazwiedocza. Uprawlenja SSSR. 33.
1923 Sprawozdanie z działalności Stacji Geologicznej w Dąbrowie Górniczej w pier
wszej połowie r. 1923. Prz. Górn.-Hut. XV.
1924 Sprawozdanie z badań geologicznych na arkuszu Grodziec. Posiedź, n a u k . PIG. 8.
1925 Z geologii Dąbrowy Górniczej, Lędzin i Starego Bierunia. Cz. I. Okolice Dąbro
wy Górniczej. Prz. Górn.-Hut. XVII.
1925 Sprawozdanie z badań geologicznych na ark. Grodziec mapy geologicznej Pol
skiego Zagłębia Węglowego w ßkali 1: 25 000. Posiedź, nauk. PIG. 12t
1926 Sprawozdanie z badań wykonanych w r. 1925 w północnej c z ę ś c i Polskiego Za
głębia Węglowego. Posiedź, nauk. PIG. 15.
1S26 Sprawozdanie z delegacji do Krzemieńca w celu zbadania warunków występo
wania węgla brunatnego. Posiedź, nauk. PIG. 15.
1927 Wycieczka do Dąbrowy Górniczej i Grodźca. Przewodnik II Zjazdu Słowiań
skich Geografów i Etnografów w Polsce.
1927 Sprawozdanie z badań geologicznych na ark. Gołonóg mapy Polskiego Zagłę
bia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 18.
1928 Sprawozdanie z badań geologiczinych wykonanych w r. 1917 na ark. Gołanóg mapy Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 21.
1928 Wychodnie pokładu Reden w odkrywce kopalni Paryż w Dąbrowie Górniczej.
Z a b y tk i P rzyr. N ieożyw . Z. 1.
1929 Sprawozdanie z badań geologicznych wykonanych w r. 1928 na ark. Gołoinóg mapy Polskiego Zagłębia Węglowego w iskali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 24.
1930 Sprawozdanie z badań w r. 1929 ina ark. Wielki Chełm mapy geologicznej Pol
skiego Zagłębia W ęglowego w iskali 1 : 25 000. Posiedź, nauk. PIG. 27.
1931 Sprawozdanie z badań wykonanych w a\ 1930 na ark. Wielki Chełm mapy geologicznej Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk.
PIG. 30.
193.1 Wy-nilki tymczasowe badań petrograficznych niektórych pokładów węgla koksu
jącego się z Zagłębia Polskiego. Posiedź, nauk. PIG. 30.
1932 Sprawozdanie z badań złażą węgla brunatnego pod Rogowem. Posiedź, nauk.
PIG. 32.
1932 Sprawozdanie z poszukiwań węgla 'brunatnego w Żyrardowie. Posiedź, nauk.
PIG. 32.
1932 Sprawozdanie z badań W r. 1931 na ark. Wielki Chełm, mapy geologicznej Pol
skiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 33.
1932 (wspólnie z L. H o r w i t z e mi). O węglu w Szczawnicy i okolicy. Posiedź, nauk.
PIG. 33.
1933 Sprawozdanie z badań wykonanych w r. .'193:2 na ark. Wielki Chełm mapy geo
logicznej Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1 : 25000. Posiedź, nauk. PIG. 36.
1933 Sprawozdanie z dalszego badania złoża węgla brunatnego pod Rogowem.
Posiedź, nauk. PIG. 36.
1934 Sprawozdanie z badań złóż glinek ogniotrwałych okolic Mierzęcic. Posiedź, nauk. PIG. 38.
1934 Sprawozdanie z badań wykonanych w r. 1933 na ark. Wielki Chełm mapy geo
logicznej Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 39.
1935 Szczegółowa Mapa Geologiczna Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000.
Ark. Grodziec (3 arkusze).
1935 Sprawozdanie z badań wykonanych w r. 1934 na ark. Wielki Chełm mapy geo
logicznej Polskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 42.
1936 Kilka uwag o budowie płn. brzegu Polskiego Zagłębia na wischód od Tarnow
skich Gór. Rocz. Pol. Tow. Geol. 12.
1936 Sprawozdanie z badań uzupełniających wykonanych w r. 1935 na ark. Gołonóg mapy szczegółowej Polskiego Zagłębia Węglowego w .skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 45.
1937 Charakter petrograficzny węgla w pokładzie Siodłowym Dolinym a jego zdol
ność do koksowania. Spiraw. PIG. VIII. 4.
1936 Sprawozdanie z badań wykonanych na ark. Sączów mapy geologicznej Polskie
go Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000. Posiedź, nauk. PIG. 48.
1939 Sprawozdanie z prac w Zagłębiu w r. 1938. Biul. PIG. 18 <w sprawozdaniu z działalności PIG w roku 1938).
1945 (wspólnie z T. B o c h e ń s k i m ) . Zasady nowej nomenklatury pokładów węgla w Polskim Zagłębiu Węglowym. P rzegląd G órniczy. I.
— 475 —
1947 Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski. Ark. Ząbkowice w skali 1:25 000. W y
danie A. PIG.
1947 Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski. Ark. Ząbkowice w skali 1:25 000. Wy
danie B. Mapa strukturalna PIG.
1947 Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, ark. Dąbrowa Górnicza w skali 1:25 000.
Wydanie A. PIG.
1950 Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300 000. Ark. Wałbrzych. W y
danie A.
1952 (wspólnie z T. B o c h e ń s k i m ) . Podstawy i niektóre wyniki paralelizacji po
kładów węgla w Zagłębiu Górnośląskim, Biul. PIG. 1.
1952 (wspólnie z E. C i i uki e m i E. R ü h 1 em ). Mapa złóż węgla kamiennego, w ę
gla brunatnego i torfu w Polsce. Skala 1:1 000 000. IG.
1953 (wspólnie z S. Zb. R ó ż y c k i m). Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski. Ank.
w skali 1:300 000. Wydanie A.
1953 (wspólnie z M. K l i m a s z e w s k i m ) . Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300 000. Ark. Opole. Wydanie A.
1954 Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300 000. Ark. Opole. Wyda
nie B.
1954 Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300 000 ark. Wałbrzych. Wy
danie B.
1955 (wspólnie z zespołem redakcyjnym) — Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300 000 ark. Kraków. Wydanie B.
1955 Mapa Geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego — mapa bez utworów czwartorzędowych w iskali 1:50 000 (9 arkuszy i 3 tablice objaśnień).
1956 Materiały do Mapy Geologicznej Górnośląskiego Zagłębia W ęglowego w skali 1:50 000 — Mapa bez utworów czwartorzędowych (55 arkuszy w skali 1:25 000 i 4 tablice objaśnień}. Wydano na prawach rękopisu.
1956 Józef Krzyżkiewicz (Wspomnienia pośmiertne). Przegląd Geol.
1957 Mapa geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego —■ mapa strukturalna w skali 1:50 000 <8 arkuszy i 3 tablice objaśnień).
1957 Materiały do Mapy Geologicznej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:50 000 — mapa strukturalna (46 arkuszy w skali 1:25 000 i 3 tablice objaśnień).
Wydano na prawach rękopisu.
1957 Józef Krzyżkiewicz <1890—1955). Rocz. Pol. Tow. Geol. XXV.
1958 Dorobek polskich geologów w latach 1936—1958 w zakresie stratygrafii karbonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. K w a r t. geol. T. 2.
1959 Mapa Geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wydanie A — Mapa stratygraficzna, w skali 1:100 000.
1959 Mapa Geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wydanie C — Mapa strukturalna w skali 1:100 000.
1960 Mapa Geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wydanie B — Mapa stratygraficzna bez utworów czwartorzędowych w skali 1:100 000.
1960 Badania złóż węgla kamiennego. IG. Pr. t. 30.
1961 (wspólnie z B. K a s z y ń s k ą ) . Materiały do Mapy Geologicznej Górnośląskiego Zagłębia W ęglowego w skali 1:100 000. Mapa rzeźby powierzchni karborau <56 arkuszy w skali 1:25 000 i 2 tablice ob jaśnień) IG.
1963 (wspólnie z B. K a s z y ń s k ą ) . Mapa Geologiczna Górnośląskiego Zagłębia Wę
glowego w skali 1:100 000. Wydanie D — Mapa rzeźby powierzchni karbonu (w 2 wersjach) IG.
1963 (wspólnie z B. K a s z y ń s k ą i D. K o b y 1 i ń s k ą). Mapa Geologiczna Górno
śląskiego Zagłębia W ęglowego w sikali 1:100 000. Wydanie E. Mapa grubości nadkładu (w 2 wersjach). IG.
1963 Z problemów karbanu górnośląskiego (Zależność między ruchami dna basenu sedymentacyjnego karbanu górnego a późniejszą jego tektoniką). IG Pr. t. 30, cz. 4.
RÉSUMÉ
Le 27 décem bre 1974 est m ort à Varsovie à l ’âge de 86 ans le profes
seu r Stanisław D o k t o r o w i e z - H r e b n i c k i , doyen de la géologie polonaise, m em bre correspondant de l ’Académie Polonaise des Sciences, travailleur d e l ’in stitu t Géologique à Varsovie, u n grand spécialiste dans le dom aine de -la géologie du bassin houiller de H aute Silésie, savant dont l ’oeuvre scientifique est très abondante e t d ’u n e grande im portance pour l’industrie houillère en H aute Silésie.
Le professeur D o k t o r o w i e z - H r e b n i c k i est n é le 9 no
vem bre 1888 à Pétersbourg où il term ine en 1912 les études à l ’in stitu t des Mines avec le grade d’ingénieur des mines. Ju sq u ’à 1922 il travaille au Com ité Géologique de Pétersbourg, en s ’occupant de la cartographie géologique de la région située à Sud-O uest de lac Baikal et d e l ’investi
gation géologique des gisements de fer (magnétite, sidérite), de manganèse, de cuivre, de chrome, d e wolfram e, de molybdène, d ’or, de fluor et d ’au tres m inéraux en Oural e t en Sibérie surtout.
En 1922 il rev ien t en Pologne en commençant le trav ail au Service Géologique çle Pologne su r la cartographie et les gisem ents houillers dans le Bassin houiller d e la H aute Silésie. P endant la guerre 1939—.1945, éloigné de la H aute Silésie, il étudie les gisements de fe r dans la région de Starachowice (Monts de la S'te Croix) e t s ’occupe d e la cartographie géologique su r le te rrito ire en tre Olkusz et Krzeszowice, à l ’ouest de Cra- covie. Après la guerre il organise le D epartm ent des Charbons à l ’in stitu t Géologique, dont il est directeur e t collectionne les m atériaux pour la synthèse géologique d u Bas'in houiller de la H aute Silésie. Il déterm ine la nom enclature num érique nouvelle d e tous les lits d e houille d u Bassin, étudie la dépendance de la composition chim ique e t pétrographique du charbon d u degré de la ca n o n isatio n , il publie u n e élaboration sy n th é
tique, in titu lée „C arte Géologique d u Bassin H ouiller d e la H aute Silésie” . Cette O'euvre constitue le m atériel cartographique de base pour la réalisa
tion des projets d ’études et pour le développem ent de l ’industrie houillère.
Professeur Stanisław D o k t o r o w i e z - H r e b n i c k i fu t la u ré at du P rix N ational du Ier degré. En son honneur fu t frappée en 1962 une m é
daille honorifique.
E d w a rd Ciuk
