© W yda wnictw o Jedność | M at eriały do pr acy z dalnej
KRÓLEWSKIE INSYGNIA Z DREWNA I SKÓRY
W historii Polski znajdujemy wiele osób, z których możemy być dumni. Jed- ną z nich jest królowa Jadwiga, o której Jan Paweł II podczas Mszy Świętej kanonizacyjnej powiedział:
„Gaude, Mater Polonia! [Ciesz się, Matko Polsko]. (…) «Raduj się dziś, Kra- kowie!» Raduj się, bo nadszedł wreszcie czas, że wszystkie pokolenia twych mieszkańców mogą oddać hołd wdzięczności świętej Pani Wawelskiej. To właśnie głębi jej umysłu i serca zawdzięczasz, królewska stolico, że stałaś się znaczącym w Europie ośrodkiem myśli, kolebką kultury polskiej i po- mostem pomiędzy chrześcijańskim Zachodem i Wschodem, wnosząc nie- zbywalny wkład w kształt europejskiego ducha”.
(Jan Paweł II, Homilia podczas kanonizacji bł. Jadwigi Królowej)
W roku 1370 w Polsce zakończyło się panowanie dynastii Piastów, rodu, dzięki któremu powstało Królestwo Polskie. Właśnie zmarł król Kazimierz Wielki, nie pozostawiając męskiego potomka. Na tron Polski został powo- łany jego siostrzeniec Ludwik Wę- gierski, który również nie miał syna.
Ogłaszając przywilej koszycki, zdołał on jednak przekonać szlachtę do tego, aby zgodziła się na objęcie tronu przez którąś z jego córek.
Jadwiga była najmłodszą córką kró- la węgierskiego Ludwika, przyszła na świat 18 lutego 1374 roku. Gdy miała trzy lata, obiecano, że w przyszłości zostanie żoną ośmioletniego wówczas księcia Wilhelma Habsburga. Sytua- cja się zmieniła, gdy po śmierci króla Ludwika wynikł problem obsadzenia polskiego tronu. Żona Ludwika, kró-
46
Królowa Jadwiga – obraz kanonizacyjny
# WARTO
żyć dla innych
© W yda wnictw o Jedność | M at eriały do pr acy z dalnej
lowa Elżbieta, obawiając się utraty władzy w Polsce, wysłała na Wawel dziesięcioletnią Jadwigę, która została koronowana na króla Polski. El- żbieta zgodziła się, by polscy dostojnicy dobrali męża Jadwidze. Prowadzili oni w tej sprawie rozmowy z wielkim księciem litewskim Jagiełłą. Rów- nocześnie utrzymywano w mocy dawne porozumienie małżeńskie Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem. Książę Wilhelm przybył w 1385 roku do Kra- kowa, ale nie został wpuszczony na Wawel. Narzeczeni spotykali się poza murami zamku w asyście swoich dworów. Gdy projekt małżeństwa Jadwigi z Jagiełłą dojrzał do realizacji, panowie polscy odprawili Wilhelma. Wtedy młoda królowa zamierzała zbiec z Wawelu, ale ubłagana przez podskarbiego Dymitra z Goraja, po całonocnych modłach w katedrze, postanowiła jednak poddać się woli decydujących za nią polityków. W akcie tym pokazała się duchowa wielkość i dojrzałość Jadwigi, która zrezygnowała z osobistych planów, składając tę ofiarę na rzecz pozyskania dla chrześcijaństwa narodu litewskiego.
Jagiełło przyjechał do Krakowa 15 lutego 1386 roku i w tym też dniu przyjął chrzest, a następnie 18 lutego zawarł związek małżeński z Jadwi- gą. Uroczysta koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski miała miejsce 4 marca 1386 roku. Na mocy tego aktu Polska i Litwa zostały zjednoczone w jedno królestwo, a Litwa przyjęła chrześcijaństwo.
Jadwiga cieszyła się miłością i wdzięcznością poddanych jak nikt przed- tem ani potem. Widziano w niej panią pełną szlachetności i dobroci.
Jezus […] rzekł: „Wiecie, że władcy narodów uciskają je, a wielcy dają im odczuć swą władzę. Nie tak będzie u was. Lecz kto by między wami chciał stać się wielkim, niech będzie waszym sługą”.
(Mt 20,25-26)
Według Jezusa być władcą to znaczy służyć.
Święta Jadwiga doskonale to rozumiała mimo swojej młodości. Jan Długosz opisuje jedną z wielu podróży pary królewskiej po kraju. Chłopi uskarżali się na zdzierstwo wielmożów, a król postanowił wyna- grodzić ich krzywdę. Jadwiga miała wówczas po- wiedzieć: „A kto im łzy powróci?”. Z jej inicjatywy i przy jej materialnym wsparciu znaczenie odzy- skała Akademia Krakowska, nazwana później Uni-
© W yda wnictw o Jedność | M at eriały do pr acy z dalnej
także do rozwoju klasztoru na Jasnej Górze. Jako dobra monarchini usilnie zabiegała o utrzymanie pokoju. Komtur krzyżacki usłyszał od niej, że do- piero po jej śmierci dosięgnie krzyżaków sprawiedliwość. Doprowadziła do pojednania swego męża z jego stryjecznym bratem Witoldem (1393 r.). Pod- danych ujmowała jej niezwykła dobroć, ponieważ brała w obronę wszyst- kich pokrzywdzonych, biednych i chorych, którzy zawsze znajdowali u niej zrozumienie. Troszczyła się o wygląd świątyń i o sprzęty liturgiczne, a wiele ornatów wykonała osobiście. Dużo się modliła. W katedrze wawel- skiej znajduje się krzyż, przed którym spędzała długie godziny. Nazwano go krzyżem królowej Jadwigi.
Jadwiga zmarła 17 lipca 1399 roku, w kilka dni po narodzinach i śmier- ci swej córki. Żałoba po Jadwidze bardzo szybko przekształciła się w kult.
Potwierdził go uroczyście papież Jan Paweł II podczas swej pielgrzymki do Polski w 1979 roku, beatyfikując królową, a jej świętość ogłosił w Krakowie 8 czerwca 1997 roku.
Jadwidze tak bardzo leżało na sercu dobro Polski i rozwój nauki, że swoje insygnia królewskie ofiarowała na rzecz Akademii Krakowskiej. Podczas ekshumacji jej ciała odkryto, że została pochowana w skórzanej koronie i ze złoconym lipowym berłem i jabłkiem.
„Przez dzieło królowej Jadwigi ochrzczeni w X wieku Polacy po czterech wiekach podjęli misję apostolską i przyczynili się do ewangelizacji i chrztu
© W yda wnictw o Jedność | M at eriały do pr acy z dalnej
swoich sąsiadów. Jadwiga miała świadomość tego, że jej posłannictwem jest zanieść Ewangelię braciom Litwinom. I dokonała tego wraz ze swoim mał- żonkiem, królem Władysławem Jagiełłą. Nad Bałtykiem powstał nowy kraj chrześcijański, odrodzony w wodzie chrztu świętego, tak jak w X wieku ta woda odrodziła synów i córki polskiego narodu”.
(Jan Paweł II, Homilia podczas kanonizacji bł. Jadwigi Królowej)
Zapamiętaj
Mądrość królowej Jadwigi, jej miłość do poddanych oraz wierność Chrystusowej Ewangelii doprowa- dziły ją na ołtarze. Autorytet i posłuch dawały jej nie królewskie insygnia, ale siła ducha, głębia umysłu
i wrażliwość serca. Dziś możemy cieszyć się jej świętością i upraszać przez jej wstawiennictwo łaski dla siebie i dla Polski.
Święta Jadwiga najczęściej jest przedstawiana w szatach kró- lewskich z insygniami władzy królewskiej, często także z herbami Polski i Litwy. Jej święto przypada 8 czerwca, na pamiątkę daty jej kanonizacji.
Zastanów się
– Czy jesteś w stanie zrezygnować ze swoich potrzeb na rzecz innych osób?
– Jak często modlisz się przed podjęciem decyzji?
– Kiedy swoim zachowaniem wprowadzasz pokój i harmonię w swo- im otoczeniu?
– Jak wobec innych świadczysz o Panu Bogu?
– Czy sumiennie się uczysz?
Zadanie
1. Napisz, którą z cech królowej Jadwigi warto naśladować, i uzasad- nij dlaczego.
2. Odszukaj i wpisz do zeszytu imię córeczki królowej Jadwigi.
3. Pomódl się o rozwój swojej wiary.
# WIEM, ŻE
królować
to służyć
© W yda wnictw o Jedność | M at eriały do pr acy z dalnej
QUIZ
1. Słowo „męczennik” wywodzi się z języka greckiego i znaczy:
a) wierzący, b) katolik, c) świadek.
2. Pierwszym męczennikiem za wiarę w Jezusa był:
a) św. Piotr, b) św. Szczepan, c) św. Paweł.
3. Białe męczeństwo według św. Jana Pawła II to:
a) świadome realizowanie własnego powołania,
b) śmierć dla Jezusa,
c) biała szata w sakramencie chrztu.
4. Święty Paweł przemawiał do Ateńczyków:
a) w świątyni jerozolimskiej, b) na wzgórzu zwanym Areopagiem, c) na rynku w Tarsie.
5. W Atenach św. Paweł mówił o Bogu – Stwórcy świata, wykorzystując fakt:
a) że ateńczycy postawili ołtarz poświęcony „nieznanemu Bogu”, b) że miał znajomych wśród filozofów, c) że mieszkali tam chrześcijanie.
6. Ewangelię możemy głosić:
a) tylko dla Polaków,
b) wyłącznie w krajach Europy, c) ludziom wszystkich narodów
i kultur.
7. Współcześnie Ewangelia głoszona jest na różne sposoby:
a) w kościołach podczas liturgii, b) w mass mediach (radio, telewizja…), c) przez kulturę i sztukę sakralną.
8. Święty Benedykt został wybrany na patrona Europy, ponieważ:
a) był najdłużej żyjącym Europejczykiem,
b) założył zakon, który przyczynił się do rozwoju kultury europejskiej, c) był wyjątkowym lekarzem.
9. Zbiór zasad życia w zakonie nazywamy:
a) regułą zakonną, b) klauzurą, c) prologiem.
10. Mieszko I przyjął chrzest w:
a) 966 r., b) 569 r., c) 1966 r.
11. W roku 1000 do grobu św. Wojciecha pielgrzymował:
a) Mieszko I, b) św. Jan Paweł II, c) Cesarz Otton III.
12. Święty Stanisław ze Szczepanowa upominał przed niegodziwością:
a) króla Bolesława Śmiałego, b) Mieszka I,
c) Ottona III.
13. Liturgiczne wspomnienie św. Stanisława ze Szczepanowa przypada:
a) 11 listopada, b) 20 września, c) 8 maja.
14. Jadwiga jako królowa swoją postawą pokazywała, że:
a) być władcą to służyć poddanym, b) władca może uciskać poddanych, c) władca powinien być bogaty.
15. Królowa Jadwiga przyczyniła się do chrztu:
a) Litwy, b) Węgier, c) Polski.
