A7
www.opk.viamedica.pl
Adrianna Makarewicz
Oddział Chemioterapii, Centrum Onkologii im. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy
Leczenie lapatynibem z kapecytabiną chorej na rozsianego raka piersi
z przerzutowymi ogniskami w mózgu
STRESZCZENIE
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem na świecie i jednocześnie najczęstszą przyczyną zgonów u kobiet. Dlatego bardzo ważną rolę odgrywa właściwa kwalifikacja do leczenia oparta na określeniu molekular- nych czynników rokowniczych. Należą do nich: status receptorów steroidowych — receptorów estrogenowych (ER), receptorów progesteronowych (PR), receptora ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu (HER) oraz indeksu mitotycznego Ki-67.
Słowa kluczowe: rozsiany rak piersi, przerzuty, lapatynib, kapecytabina, kwalifikacja do leczenia Onkol. Prak. Klin. Edu. 2017; 3, supl. A: A7–A8
Adres do korespondencji:
Lek. Adrianna Makarewicz Oddział Chemioterapii
Centrum Onkologii im. F. Łukaszczyka ul. I. Romanowskiej 2
85–796 Bydgoszcz e-mail: aduniam@op.pl
OPIS PRZYPADKU
Copyright © 2017 Via Medica ISSN 2450–1646 www.opk.viamedica.pl
Wstęp
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotwo- rem na świecie i jednocześnie najczęstszą przyczyną zgonów u kobiet. Dlatego bardzo ważna jest właściwa kwalifikacja do leczenia. Umożliwia to określenie mo- lekularnych czynników rokowniczych. Należą do nich:
status receptorów steroidowych — receptorów estro- genowych (ER), receptorów progesteronowych (PR), receptora ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu (HER) oraz indeksu mitotycznego Ki-67.
Opis przypadku
Chora (32 lata) zgłosiła się do Poradni Chemio- terapii Centrum Onkologii w Bydgoszczy z powodu zmiany guzowatej w lewej piersi. Dostarczyła wynik USG piersi z października 2012 roku, w którym stwier- dzono obecność guza o wielkości 3 cm w kwadrancie górnym zewnętrznym, doły pachowe bez zmian pa- tologicznych.
Wykonano biopsję gruboigłową zmian w lewej piersi i stwierdzono: carcinoma invasivum mammae, Elston- -Ellis G2. Wynik badania immunochistochemicznego:
ER (–), PgR (–), HER2 (3+), E-cadherin (+), Ki-67 (+) 70%. Chorą zakwalifikowano do leczenia oszczę-
dzającego pierś (BCT, breast conserving treatment) piersi prawej — kwadrantektomia prawej piersi, limfoscynty- grafia prawej pachy.
W pooperacyjnym badaniu histopatologicznym stwierdzono: I węzeł okołowartowniczy pachy prawej bez wychwytu, II węzeł wartownik pachy prawej, III po - granicze kwadrantów górnych piersi prawej.
Rozpoznanie patomorfologiczne: I, II: lymphono- dulitis chronica reactiva. pNo (sn). Zbadano dwa węzły chłonne. Materiał tkankowy o średnicy 2 cm i 2 cm; III:
invasive carcinoma (NST). pT1cNo (sn), Elston-Ellis G2.
Guz o średnicy 2 cm usunięto w całości w materiale tkankowym o wymiarach 6,5 × 6,0 × 4,0 cm z frag- mentem skóry o wymiarach 6,5 × 2,0 cm. Minimalny margines zdrowych tkanek szerokości powyżej 1 cm.
W leczeniu uzupełniającym zastosowano 4 kursy chemioterapii według schematu AC (adriamycyna, cyklofosfamid), od 3. kursu w osłonie czynników wzrostu kolonii granulocytów z powodu wystąpienia gorączki neutropenicznej w trakcie 2. kursu che- mioterapii. Następnie chorą zakwalifikowano do leczenia uzupełniającego herceptyną co 21 dni. Pa- cjentka zakończyła leczenie transtuzumabem po roku, tj. w kwietniu 2014 roku.
Po 7 miesiącach, tj. w listopadzie 2014 roku, od zakończenia radykalnego leczenia chora zgłosiła się z powodu osłabienia i wysiłkowej duszności. W tomo-
OnkOlOgia w Praktyce klinicznej — edukacja 2017, tom 3, supl. A
A8 www.opk.viamedica.pl
grafii komputerowej klatki piersiowej stwierdzono przerzutowe ogniska do płuc. W leczeniu 1. rzutu uogólnionej choroby zastosowano 4 kursy pakli- takselu z przeciwciałem monoklonalnym — trastu- zumabem, po czym kontynuowano monoterapię trastuzumabem.
Po 2 miesiącach od rozpoczęcia leczenia trastuzuma- bem, tj. w styczniu 2015 roku, chora zgłosiła bóle głowy w lewej okolicy skroniowej. W rezonansie magnetycz- nym (MRI, magnetic resonance imaging) ośrodkowego układu nerwowego stwierdzono ogniska o charakterze przerzutowym: 2 zmiany w obrębie mostu po stronie lewej o średnicy 2 i 6 mm oraz o średnicy 5 mm w dolnej części lewej półkuli móżdżku. Chora otrzymała stereo- taktyczną radioterapię fotonami X 6MeV na obszar zmian w obrębie mostu (dawka całkowita 88 Gy/g w 1 frakcji) oraz na ognisko w móżdżku (dawka całkowita 18 Gy/g w 1 frakcji).
Po zakończeniu radioterapii pacjentka otrzymała leczenie lapatynibem w dawce 1250 mg dziennie w spo- sób ciągły i kapecytabinę w dawce 2000 mg/m2/dobę, przez 14 dni z 7-dniową przerwą w cyklach 21-dniowych.
W kontrolnym badaniu MRI wykonanym 5 miesięcy od zakończenia radioterapii i 4 miesiące od rozpoczęcia leczenia lapatynibem z kapecytabiną stwierdzono cał- kowitą regresję zmian w mózgu. Obecnie chora konty- nuuje leczenie lapatynibem z kabacytabiną bez przerw i powikłań. W kontrolnym badaniu MRI wykonanym w grudniu 2015 roku utrzymywała się odpowiedź na leczenie.
Podsumowanie
W trakcie leczenia trastuzumabem zaawansowanego raka piersi u 10–48% chorych dochodzi do rozwoju obja- wowych przerzutów do mózgu [1]. Ryzyko to powinno być uwzględnione w monitorowaniu chorych podczas leczenia.
Połączenie radioterapii i systemowego leczenia lapa- tynibem z kapecytabiną pozwoliło na uzyskanie wielomie- sięcznej kontroli przerzutowych ognisk w obrębie mózgu i ustąpienie objawów neurologicznych. U około 20% cho- rych z objawowymi przerzutami do mózgu zastosowanie lapatynibu z kapecytabiną po wcześniejszej radioterapii pozwala na osiągnięcie obiektywnej odpowiedzi na lecze- nie oraz poprawę stanu neurologicznego [2–4].
Piśmiennictwo
1. Duchnowska R., Szczylik C. Central nervous system metastases in breast cancer patients administered trastuzumab. Cancer Treat. Rev.
2005; 31: 312–318.
2. Lin N.U., Carey L.A., Liu M.C. i wsp. Phase 2 trial of lapatinib for brain metastates in patients with HER2-positive breast cancer. J. Clin. Oncol.
2008; 26: 1993–1999.
3. Boccardo F., Kauffman B., Baselga J. i wsp. Evaluation of lapatinib plus capecitabine in patients with brain metastases from Her2+
breast cancer enrolled in the expanded access program (LEAP) and French authorization temporaire d’utilisation (ATU). J. Clin. Oncol.
2008; 26: 64s.
4. Sutherland S., Ashley S., Miles D. i wsp. Treatment of HER2-positive metastatic breast cancer with lapatinib and capecitabine in the lapatinib expanded access programme, including efficacy in brain metastases
— the UK experience. Br. J. Cancer 2010; 102: 995–1002.
5. Jassem J., Krzakowski M. (red.). Rak piersi. Praktyczny Przewodnik dla Lekarzy. Wydanie 2. Via Medica, Gdańsk 2014.
