1
Turystyka i rekreacja, 1. stopnia, stacjonarne, 2021/2022, sem.3KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności)
Turystyka międzynarodowa
(nazwa specjalności)
Nazwa Geografia regionalna świata
Nazwa w j. ang. World regional geography
Koordynator dr Mirosław Wójtowicz Zespół dydaktyczny
Prof. UP dr hab. Sławomir Kurek dr Mirosław Wójtowicz
Punktacja ECTS* 4
Opis kursu (cele kształcenia)
Po zakończeniu kursu student jest w stanie scharakteryzować zróżnicowanie głównych regionów świata w zakresie środowiska przyrodniczego, zjawisk i procesów ludnościowych oraz zagadnień politycznych i gospodarczych. Potrafi zidentyfikować i zinterpretować zależności pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska geograficznego na przykładzie wybranych regionów świata.
Efekty kształcenia
Wiedza
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów dla specjalności (określonych w karcie programu studiów dla modułu
specjalnościowego) W01 Rozpoznaje na mapie obiekty fizycznogeograficzne,
polityczne, główne węzły sieci osadniczej oraz
rozmieszczenie głównych złóż surowców mineralnych i upraw rolnych w głównych regionach świata
W02 Charakteryzuje środowisko przyrodnicze, wybrane zjawiska i procesy ludnościowe oraz zagadnień
polityczno- gospodarczych w głównych regionach świata
W01
W02
2
UmiejętnościEfekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów dla specjalności (określonych w karcie programu
studiów dla modułu specjalność) U01 Interpretuje zależności pomiędzy różnymi
elementami środowiska geograficznego w obrębie poszczególnych kontynentów.
U02 Analizuje przestrzenne zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego na podstawie mapy i źródeł statystycznych w obrębie poszczególnych kontynentów oraz określa czynniki i konsekwencje tego zróżnicowania
U01
U02, W01
Kompetencje społeczne
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów dla specjalności (określonych w karcie programu
studiów dla modułu specjalnościowego) K01 Prezentuje postawę szacunku w stosunku do
odmiennych kultur w różnych regionach świata. K01, K02
Organizacja
Forma zajęć Wykład (W)
Ćwiczenia w grupach
A K L S P E
Liczba godzin 30 30
Egzamin
Opis metod prowadzenia zajęć
Zajęcia prowadzone są w formie wykładów i ćwiczeń na których student musi wykonać kilka projektów indywidualnych będących podstawą uzyskania zaliczenia.
Formy sprawdzania efektów kształcenia
3
E – learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne
W01
X X X
W02
X X X
U01
X X X
U02
X X X
K01
x
Kryteria oceny
Zaliczenie uzyskuje student, który złożył poprawnie wykonane projekty indywidualne i był obecny na wszystkich ćwiczeniach (a w przypadku nieobecności zaliczył materiał z ćwiczenia, które opuścił). Przedmiot zdaje student, który uzyskał pozytywną ocenę z egzaminu pisemnego (przynajmniej 51% poprawnych odpowiedzi z obu części).
Uwagi
W roku akad. 2021/22 wykłady odbywają się w formie zdalnej przez MS Teams, natomiast ćwiczenia w tradycyjnej formie.
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
Wykład:
1. Granice i zasięg Europy, podział regionalny i polityczny.
2. Krajobrazy naturalne Europy (ukształtowanie powierzchni, wody, klimat, szata roślinna). Relacje człowiek – środowisko przyrodnicze.
3. Rozmieszczenie ludności, zmiany w zaludnieniu i struktura społeczno-demograficzna Europy.
4. Struktura gospodarcza Europy (rolnictwo, surowce mineralne, energetyka, przemysł przetwórczy, wybrane usługi).
5. Przyrodnicze i antropogeniczne uwarunkowania rozwoju turystyki i ich przestrzenne zróżnicowanie w wybranych krajach Europy.
6. Położenie i podział polityczny Azji. Wybrane aspekty środowiska przyrodniczego Azji. Przykłady relacji człowiek-środowisko i związane z tym zagrożenia.
7. Zróżnicowanie społeczno-demograficzne Azji. Typy gospodarki Azji (kraje naftowe, Japonia i tygrysy azjatyckie, Chiny i Indie, kraje WNP, kraje słabo rozwinięte).
8. Przyrodnicze i kulturowe uwarunkowania rozwoju turystyki w wybranych regionach Azji.
9. Położenie, ukształtowanie poziome i pionowe Afryki. Zasoby wodne, strefy klimatyczne i roślinne.
10. Kolonizacja Afryki i kształtowanie współczesnego podziału politycznego.
11. Wybrane problemy społeczno-demograficzne i ekonomiczne Afryki na tle środowiska przyrodniczego i uwarunkowań historycznych.
12. Przyrodnicze i ekonomiczne czynniki warunkujące rozwój turystyki w Afryce.
13. Położenie, zróżnicowanie środowiska przyrodniczego, historia zaludniania i kolonizacji oraz podział polityczny Ameryki Anglosaskiej.
14. Rozwój demograficzny, procesy urbanizacji oraz regionalne zróżnicowanie rozwoju społeczno- ekonomicznego w Ameryce Anglosaskiej.
15. Regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych i Kanady (rolnictwo,
4
surowce mineralne, energetyka, przemysł przetwórczy, turystyka).16. Zróżnicowanie społeczno-gospodarcze Ameryki Środkowej i znaczenie turystyki w gospodarce wybranych państw regionu.
17. Historia kolonizacji i współczesne problemy społeczno-ekonomiczne państw Ameryki Łacińskiej.
18. Rozwój gospodarczy głównych państw Ameryki Południowej (rolnictwo, surowce mineralne, energetyka, przemysł przetwórczy) Znaczenie turystyki w gospodarce wybranych państw regionu.
19. Położenie, zróżnicowanie środowiska przyrodniczego, historia zaludniania i kolonizacji oraz podział polityczny Australii i Oceanii.
20. Regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego Australii i wybranych państw Oceanii (rolnictwo, surowce mineralne, energetyka, przemysł przetwórczy). Znaczenie turystyki w gospodarce wybranych państw regionu.
Ćwiczenia:
1. Poznanie mapy fizycznej, gospodarczej i politycznej Europy, Azji i Afryki: obiekty fizyczno-geograficzne, główne regiony fizyczno-geograficzne, podział polityczny, sieć miejska, surowce mineralne, uprawy rolne, główne okręgi i ośrodki przemysłowe.
2. Regionalne zróżnicowanie procesów demograficznych w Europie, Azji i Afryce (rozmieszczenie ludności, dynamika rozwoju ludności, ruch naturalny, migracje, procesy starzenia się)
3. Regionalne zróżnicowanie społeczne Europy, Azji i Afryki (struktury społeczno-zawodowe, struktura narodowościowa i językowa). Wskaźnik rozwoju społecznego HDI. Poziom ubóstwa w krajach słabo rozwiniętych.
4. Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Europie, Azji i Afryce. Regionalne rozmieszczenie upraw wybranych roślin. Problemy głodu i niedożywienia w krajach słabo rozwiniętych.
5. Regionalne rozmieszczenie złóż wybranych surowców mineralnych ze szczególnym uwzględnieniem surowców energetycznych w Europie, Afryce i Azji. Wielkość wydobycia oraz konsumpcji surowców energetycznych oraz główne kierunki importu.
6. Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego Europy, Afryki i Azji (poziom PKB, wybrane wskaźniki ekonomiczne).
7. Regionalne zróżnicowanie ruch turystycznego w Europie, Azji i Afryce.
8. Poznanie mapy fizycznej, gospodarczej i politycznej Ameryk: obiekty fizyczno-geograficzne, główne regiony fizyczno-geograficzne, podział polityczny, sieć miejska.
9. Regionalne zróżnicowanie procesów demograficznych w państwach Nowego Świata (rozmieszczenie ludności, dynamika rozwoju ludności, ruch naturalny, migracje, procesy starzenia się).
10. Regionalne zróżnicowanie społeczne państw Ameryki Północnej i Południowej (struktury społeczno- zawodowe, struktura etniczna, narodowościowa i językowa).
11. Regionalne rozmieszczenie złóż wybranych surowców mineralnych ze szczególnym uwzględnieniem surowców energetycznych w państwach Ameryki Północnej i Południowej.
12. Poznanie mapy fizycznej, gospodarczej i politycznej Australii i Oceanii: obiekty fizyczno-geograficzne, główne regiony fizyczno-geograficzne, podział polityczny, sieć miejska.
13. Regionalne rozmieszczenie złóż wybranych surowców mineralnych w Australii, wielkość i wydobycia i znaczenie w światowej gospodarce surowcowej.
14. Regionalne zróżnicowanie procesów demograficznych w Australii (historia zasiedlania, rozmieszczenie ludności, dynamika zaludnienia, ruch naturalny, migracje, procesy starzenia).
15. Znaczenie turystyki międzynarodowej w gospodarkach państw Nowego Świata.
Słowniczek (5-15 pojęć w języku angielskim)
Latin America, Caribbean, „Sunbelt”, „rust belt”, import substitution industrialization – ISI, dependency theory, mestizo, Central American Free Trade Association, Mercosur, North American Free Trade Agreement – NAFTA, Melanesia, Micronesia, Polynesia
Wykaz literatury podstawowej
5
Janiszewska, A., Klima, E., 2009, Zarys geografii społeczno-ekonomicznej Australii, WydawnictwoUniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Landes D.S., Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, Wydawnictwo MUZA, Warszawa, Rozdz. 20, s. 350-377. Rozdz. 20. Droga Ameryki Południowej.
Majer A., 1999, Roz. 2: Urbanizacja Ameryki, [w:] A. Majer, Miasta Ameryki kryzys i polityka odnowy, Studia KPZK PAN, T. 107, Warszawa, 45–75.
Makowski J. (red.), 2006, Geografia regionalna świata, PWN, Warszawa.
Mydel R., Groch J. (red.), 1998-2001, Przeglądowy Atlas Świata, t. 1-6, FOGRA, Kraków.
Słodczyk J., 2008, Przeobrażenia przestrzennej struktury miast w Ameryce Łacińskiej, [w:] J. Słodczyk, M.
Śmigielska (red.) Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole, 127-140.
Wójtowicz M., 2012, Miasta Ameryki Łacińskiej w dobie neoliberalnego urbanizmu - stan badań, [w:] M.
Szmytkowska, I. Sagan (red.), Miasto w dobie neoliberalnego urbanizmu, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 61-80.
Wykaz literatury uzupełniającej
1. Ashford L. S., Africa’s youthful population: Risk or opportunity?, Population Reference Bureau, http://www.prb.org/pdf07/africayouth.pdf
2. Długosz Z., 2009, Stan i perspektywy starzenia się ludności w Europie, Czasopismo Geograficzne, vol. 80, z. 1-2, s.
28-41.
3. Eurostat, 2012, EU-27 and Africa: selected indicators, comparisons and trends – 2009-2010, Statistics in Focus, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-12-019/EN/KS-SF-12-019-EN.PDF
4. Eurostat, Zrównoważony rozwój w Unii Europejskiej. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/224- PL/PL/224-PL-PL.PDF
5. FAOSTAT, www.fao.org
6. Kurek S., 1998, Przemiany demograficzne w Indiach, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP 198, Prace Geogr. 17, ss. 99-109
7. Kurek S., 1998, Zróżnicowanie przestrzenne procesu starzenia się ludności Europy w latach 1960-1996 w świetle wybranych mierników, Czasopismo Geograficzne, LXIX, z. 3-4, ss. 261-274.
8. Kurek S., 2002, Przestrzenne zróżnicowanie zaludnienia i wybranych struktur ludnościowych Indii w świetle wstępnych wyników spisu powszechnego z 2001 r. [w:] Z. Górka, A. Jelonek (red.), Geograficzne uwarunkowania rozwoju Małopolski, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s.375-384.
9. Kurek S., 2008, Zróżnicowanie poziomu dzietności w Europie w świetle teorii drugiego przejścia demograficznego [w:] Ilnicki D., Janc K. (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych „Europa bez granic – nowe wyzwania”, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 241-250.
10. Makowski J. (red.), 2004, Geografia fizyczna świata, PWN Warszawa.
11. Statistical Review of World Energy, www.bp.com/statisticalreview
12. Winidowa J., 2004,Uwagi na temat migracji międzypaństwowych w wybranych krajach Azji, Afryka, Azja, Ameryka Łacińska, t. 81, s. 31-40, http://www.wgsr.uw.edu.pl/pub/uploads/aaa04/17winidowa.pdf
13. World Population Data Sheet, www.prb.org 14. World Mineral Production, www.bgs.ac.uk 15. World Mineral Yearbook, www.minerals.usgs.gov 16. United Nations, Demographic impact of AIDS,
http://www.un.org/esa/population/publications/AIDSimpact/5_CHAP_II.pdf
17. Wójtowicz M., 2011, Proces urbanizacji a przekształcenia brazylijskich obszarów metropolitalnych na przełomie XX i XXI w., [w:] M. Soja, A. Zborowski (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, s. 175-189.
18. Wójtowicz M., 2013, Kształtowanie przemysłu samochodowego Argentyny w dobie globalizacji, [w:] Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 21, s. 268-293.
19. Wójtowicz M., 2008, Rozwój przemysłu samochodowego w Brazylii w latach 1957-2005, [w:] Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, s. 140-153.
20. Wójtowicz, M., Dembicz, K., 2016, Regionalne zróżnicowanie poziomu starości i dynamiki procesu starzenia się ludności Kuby w kontekście przemian społeczno-gospodarczych, [w:] Prace Geograficzne, nr. 147, 169–196.
6 Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi
Wykład 30
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 30 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 5
Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi
Lektura w ramach przygotowania do zajęć 5 Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu - Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie) 10
Przygotowanie do egzaminu 20
Ogółem bilans czasu pracy 100
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 4