Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2018/2019 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych
Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Praktyczny
Forma studiów: Niestacjonarne Kod kierunku: PED
Stopień studiów: II
Specjalności: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna z logopedią.
1 Przedmiot
Nazwa przedmiotu Zaburzenia mowy upośledzonych umysłowo, psychogenne zaburzenia mowy
Kod przedmiotu WPINH PEDP2N C29 18/19
Kategoria przedmiotu Przedmioty specjalnościowe
Liczba punktów ECTS 1
Język wykładowy polski
2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr W C K S L I Ew Ec
4 0 0 10 0 0 0 0 0
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/językiK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Laboratorium, WarsztatyI — Inne, PraktykiEw — E-Learning W Ramach Wykładu Ec — E-Learning W Ramach Ćwiczeń
Cel 1 Zapoznanie z istotą zaburzeń mowy u osób z niepełnosprawnością intelektualną w oparciu o analizę nastę- pujących problemów: a.kryteria i stopnie upośledzenia umysłowego; b.charakterystyka rozwoju fizycznego, umysłowego i emocjonalno społecznego osób z różnym stopniem niepełnosprawności intelektualnej; c.wpływ wybranych czynników rozwoju w obrębie poszczególnych sfer funkcjonowania osób z upośledzeniem umysło- wym na poziom opanowania kompetencji językowych i komunikacyjnych tych osób; d.modele funkcjonowa- nia językowego osób z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego;
e.diagnozowanie i postępowanie logopedyczne w każdym z modeli wraz ze spodziewaną efektywnością podej- mowanych działań praktycznych - z uwzględnieniem przykładów metodycznych i propozycją dobrych praktyk w tym zakresie (m. in. w oparciu o doświadczenie zawodowe prowadzącej i prezentację praktycznych pomocy do pracy z osobami z upośledzeniem umysłowym); f.rola komunikacji alternatywnej i wspomagającej w pro- cesie porozumiewania z osobami z niepełnosprawnością intelektualną; g.kompetencje terapeuty wchodzącego w kontakt z osobami z upośledzeniem umysłowym.
Cel 2 Zapoznanie z istotą psychogennych zaburzeń mowy w oparciu o analizę następujących problemów: a.charakterystyka psychogennych zaburzeń mowy: mutyzmu, schizofazji, afonii i dysfonii psychogennej wraz z ich uwarunkowa- niami; b.metody terapii logopedycznej w odniesieniu do osób z psychogennymi zaburzeniami mowy; c.etyczne aspekty pracy z osobami z psychogennymi zaburzeniami mowy.
4 Modułowe efekty kształcenia
MW1 Definiuje kryteria upośledzenia umysłowego oraz wykazuje się znajomością klasyfikacji niepełnosprawności intelektualnej.
MW2 Charakteryzuje rozwój fizyczny, umysłowy i emocjonalno - społeczny osób z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego.
MW3 Wykazuje wpływ wybranych czynników rozwoju w obrębie poszczególnych sfer funkcjonowania osób z upośle- dzeniem umysłowym na poziom opanowania kompetencji językowych i komunikacyjnych tych osób.
MW4 Rozróżnia modele funkcjonowania językowego osób z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od stop- nia upośledzenia umysłowego.
MW5 Zna schemat postępowania diagnostyczno - terapeutycznego w każdym z modeli.
MW6 Orientuje się w podstawowych metodach, formach i środkach komunikacji alternatywnej i wspomagającej w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną.
MW7 Charakteryzuje psychogenne zaburzenia mowy: mutyzm, schizofazję, afonię i dysfonię psychogenną wraz z ich uwarunkowaniami.
MW8 Orientuje się w metodach terapii logopedycznej w odniesieniu do osób z psychogennymi zaburzeniami mowy.
MW9 Jest świadom kierunku rozwoju kompetencji terapeutycznych u osoby pracującej z dziećmi z niepełnospraw- nością intelektualną oraz etycznych uwarunkowań pracy z osobami z psychogennymi zaburzeniami mowy.
MU10 W sposób praktyczny diagnozuje funkcjonalnie dziecko z niepełnosprawnością intelektualną lub psychogenny- mi zaburzeniami mowy określa jego potrzeby i możliwości w zakresie porozumiewania się.
MU11 Planuje indywidualną pracę logopedyczną z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną lub psychogennymi zaburzeniami mowy - dobiera właściwe treści programowe, metody, formy oraz środki oddziaływań terapeu- tycznych adekwatnych do potrzeb wychowanków.
MU12 Współpracuje ze specjalistami, innymi nauczycielami oraz rodzicami zajmującymi się dzieckiem z niepełno- sprawnością intelektualną lub psychogennymi zaburzeniami mowy w płaszczyźnie wspólnego przeprowadzania diagnozy, konstruowania Indywidualnego Programu Edukacyjno - Terapeutycznego a następnie jego realizacji i ewaluacji.
MK13 Aktywnie poszukuje metod i form umożliwiających optymalizację procesów porozumiewania się osób z upo- śledzeniem umysłowym i psychogennymi zaburzeniami mowy w tym: adekwatnie do potrzeb podopiecznych docenia i stosuje komunikację alternatywną lub wspomagającą odpowiedni ją indywidualizując.
MK14 W pracy terapeutycznej postępuje zgodnie z zasadami etyki i ma świadomość wagi refleksji na tematy etyczne związane z własną pracą. W sposób autonomiczny i odpowiedzialny wykonuje powierzone mu zadania.
MK15 Jest zdolny do bycia kreatywnym, a jednocześnie otwartym na wpływy członkiem zespołu sprawnie komuni- kując się z innymi.
MK16 Prezentuje aktywną i zaangażowaną postawę w stosunku do problemów związanych z porozumiewaniem i izo-
lacją społeczną osób z niepełnosprawnością intelektualną i psychogennymi zaburzeniami mowy - rozumie konieczność niwelowania barier stojących na przeszkodzie ich partycypacji społecznej. Jest wrażliwy na po- trzeby tych osób i jednocześnie świadom swojej roli jako odpowiedzialnego organizatora warunków do ich spełnienia.
MK17 Przejawia zachowania świadczące o zorientowaniu na nieustanne doskonalenie siebie i swojego warsztatu pracy (w tym: gotowość do uczenia się przez całe życie).
5 Treści programowe
Konwersatorium
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
K1
Problematyka zaburzeń mowy u osób z niepełnosprawnością intelektualną na tle specyfiki ich funkcjonowania i rozwoju: a.kryteria i stopnie upośledzenia umysłowego; b.charakterystyka rozwoju fizycznego, umysłowego i emocjonalno - społecznego osób z różnym stopniem niepełnosprawności intelektualnej; c.wpływ wybranych czynników rozwoju w obrębie poszczególnych sfer funkcjonowania
osób z upośledzeniem umysłowym na poziom opanowania kompetencji językowych i komunikacyjnych tych osób. Wpływ poziomu intelektualnego na
proces nabywania kompetencji językowych i komunikacyjnych u osób z upośledzeniem umysłowym w zależności od stopnia niepełnosprawności intelektualnej schemat postępowania diagnostycznego i terapeutycznego:
a.modele funkcjonowania językowego osób z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego; b.diagnozowanie i postępowanie logopedyczne w każdym z modeli wraz ze spodziewaną efektywnością podejmowanych działań praktycznych - z uwzględnieniem przykładów metodycznych i propozycją dobrych praktyk w tym zakresie (m. in.
w oparciu o doświadczenie zawodowe prowadzącej i prezentację praktycznych pomocy do pracy z osobami z upośledzeniem umysłowym).
5
K2
Wybrane aspekty pracy logopedycznej z osobami z niepełnosprawnością intelektualną: a.kompetencje terapeuty wchodzącego w kontakt z osobami z upośledzeniem umysłowym; b.rola komunikacji alternatywnej i wspomagającej
w procesie porozumiewania z osobami z niepełnosprawnością intelektualną;
c.diagnoza funkcjonalna i programowanie indywidualnego postępowania terapeutycznego w obrębie logoterapii osób z upośledzeniem umysłowym ćwiczenia praktyczne. Istota psychogennych zaburzeń mowy w oparciu o analizę
następujących problemów: a.charakterystyka psychogennych zaburzeń mowy:
mutyzmu, schizofazji, afonii i dysfonii psychogennej wraz z ich uwarunkowaniami; b.metody terapii logopedycznej w odniesieniu do osób z
psychogennymi zaburzeniami mowy; c.etyczne aspekty pracy z osobami z psychogennymi zaburzeniami mowy.
5
Razem 10
6 Metody oceny
Ocena podsumowująca P8. Zaliczenie pisemne P14. Studium przypadku
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Pozytywna ocena z pracy pisemnej / logopedycznej diagnozy funkcjonalnej dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub psychogennymi zaburzeniami mowy.
Kryteria oceny
Na ocenę 3
praktyczne zastosowanie wiedzy teoretycznej wyniesionej z zajęć do opracowania logopedycznej diagnozy funkcjonalnej dziecka z niepełnosprawnością
intelektualną lub psychogennymi zaburzeniami mowy - studium przypadku Na ocenę 3.5
posługiwanie się typowymi dla logopedów narzędziami diagnostycznymi w formułowaniu diagnozy dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub psychogennymi zaburzeniami mowy
Na ocenę 4 poszerzenie problematyki ujętej w pracy o dodatkowe aspekty uwzględnione w literaturze przedmiotu
Na ocenę 4.5
zastosowanie specyficznych strategii i narzędzi diagnostycznych właściwych w pracy logopedycznej z osobami z upośledzeniem umysłowym lub
psychogennymi zaburzeniami mowy Na ocenę 5
wyjątkowa znajomość zagadnień teoretycznych jak również wnikliwość
w diagnozowaniu stopnia opanowania kompetencji językowych i komunikacyjnych osób z niepełnosprawnością intelektualną lub psychogennymi zaburzeniami mowy
7 Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] Bobkiewicz Lewartowska L. — Niepełnosprawność intelektualna. Diagnozowanie, edukacja i wychowanie, Gdańsk, 2011, Harmonia Universalis
[2] Piszczek M. — Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia, Warszawa, 2007, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej MEN
[3] Sołtys-Chmielowicz A., Tkaczyk G. — Usprawnianie mowy u dzieci specjalnej troski. Metodyka postępo- wania, Lublin, 1993, Wydawnictwo UMCS
[4] Czernikiewicz A. — Przewodnik po zaburzeniach językowych w schizofrenii, Warszawa, 2004, Instytut Psy- chiatrii i Neurologii
[5] Woźniak T. — Zaburzenia języka w schizofrenii, Lublin, 2000, Wydawnictwo UMCS Literatura uzupełniająca:
[1] Minczakiewicz E. — Logopedia. Mowa, rozwój, zaburzenia, terapia, Kraków, 1996, Wydawnictwo Naukowe WSP
[2] Stecko E. — Zaburzenia mowy dzieci wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, Warszawa, 2002, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
[3] Grycman M. — Sprawdź, jak się porozumiewam. Ocena efektywności porozumiewania się dzieci niemówią- cych wraz z propozycjami strategii terapeutycznych, Kraków, 2009, Wydawnictwo i Poligrafia Zakonu Pijarów [4] Lovaas O. I. — Nauczanie dzieci niepełnosprawnych umysłowo, Warszawa, 1993, WSiP
[5] von Tetzchner S., Martinsen H. — Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów poro- zumiewania się, Warszawa, 2002, Stowarzyszenie "Mówić bez słów"
Publikacje/prace zbiorowe:
[1] Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka — B. Cytowska, B. Winczura (red.) , Kraków, 2008
[2] Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria. Praktyka — S. Grabias (red.) , Lublin, 2001
[4] Upośledzenie umysłowe pedagogika — K. Kirejczyk (red.) , Warszawa, 1981
[5] Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo — Cz. Kossakowski (red.) , Toruń, 2001
8 Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
mgr Ewa Szmaglińska (kontakt: eszmag@poczta.onet.pl) Oboby prowadzące przedmiot
mgr Ewa Szmaglińska (kontakt: eszmag@poczta.onet.pl)
