Badania pocisków śrutowych naboi typu "Shotshell"

Badania pocisków

_śrutowych

nabo

i

typu "Shotshe

ll"

Naboje z pociskami śrutowymi,

zwanymirównieżmnogimi,kojarzone

są powszechnie jako naboje prze-znaczone do odstrzeliwania z

my-śliws kiej lub sportowej broni długiej,

gładkol ufowej . Kryminalistyczna wie-dzao tego typu pociskach,obejmują­ ca wszczególnościzależnośćpomię­

dzyrozrzutemwiązkiśrutuaodległo­

ścią strzału, wydaje się pełna. Zgłę­

bienia wymagają natomiast zagad-nienia dotyczące naboi o pociskach śrutowych, wystrzeliwanych z broni krótkiej.Zewzględu na sposób loko-waniaśrutu wnabojachmożna

wyod-rębnićnaboje zładunkiemśrutu swo-bodnegotypu "Gren",naboje,w któ-rych ładunek śrutu ulokowany jest w plastikowym kontenerze, typu "Shotshell", oraz naboje, w których

ładun ek śrutu zamknięty jest w wo-reczkuz niepalnej tkaniny,tzw.pęci­ sku woreczkowo -ś rutowym, typu "ShortStop".

Charakterystyka strzału oraz ce-chy obrażeń postrzałowych są spe-cyficzne dla wymienionych trzech grup pocisków śrutowych. Pociski dwóch pierwszych wymienionych ro-dzajów naboisą przykładam i rzeczy-wistych pociskówmnogich,ponieważ

lufę opuszcza wiązka lużnego śrutu .

Trzeci rodzaj pocisku, zwanego

wo-reczkowo-śrutowym, nie stanowi w zasadzie pocisku mnogiego,gdyż działa jak pocisk lity o specjalnej,

skomplikowanej budowie. W prakty-ce działanie pocisków

woreczkowo--śrutowych odbiega odzałożeń kon-strukcyjnych,a wchwili gdy dochodzi do rozerwania woreczka i penetracji celu przezuwolnioneśruci ny, pocisk ten nabywa charakteru śrutowego,

o niebezpiecznym, bo opóżnionym przy kontakcie zciałem,działaniu.

Do pierwszej grupy naboi śruto­

wych zalicza się przede wszystkim

nabojewypełnioneładunkiembardzo drobnego śrutu, przeznaczone do broninukowo-qazowo-śrutowe]". Na-bojemoż n atakżeodstrze liwaćz bro-niostrej,podwarunkiemzachowania zgodności z wymiarami komory na-bojowej.Takabroń gazowo-śrutowa,

dostępna w sprzedaży na terytorium Francji, ma oznaczenie .Grenaille". Oznaczenie to, występujące także w postaci skrótu, np. "GREN", "GR" lub "R", ma istotne znaczenie prak-tyczne, gdyż niejednokrotnie jest to jedyny wyznacznik odróżniający po

-zornie bezpociskowy nabój śrutowy odrzeczywiści ebezpociskowego na-boju hukowego czy gazowego. Kry-minalistyczna mater ia obejmuj ąca

badania balistyczne naboi tego ro-dzaju,zuwzględnieniem ich identyfi-kacji, potencjalnego niebezpieczeń­

stwa oraz cech obraże ń postrzało­ wych jest w dużej mierze poznana i opisana w literaturze takpolskiej2, jak i zagranicznej3. Ponadto stoso-wanie broni hukowo-gazowej w re-aliach polskich zostało znacznie ograniczone.

Drugi rodzaj

a

mumcj

w której ładunek śrutu umieszczony jest w plastikowymkontenerze,

dzia-ławsposób analogiczny donaboi ty-pu "Gren" - lufę opuszcza wiązka swobodnego śrutu . Różnica polega na tym,że pociski takie, oznaczane międzyna rodowym terminem "Shot-shell" lub .sbotsneus",przeznaczone

są do broni ostrej ocałkowicie droż­

nym, pozbawionym jakichkolwiek przegród czy przewężeń, gwintowa-nym przewodzie lufy. Wiązka śrutu

skoncentrowana jest w plastikowym

płaszcz u-czepcu balistycznym-kon-tenerze, zaślepionym od dołu rów-nież plastiko wą lub tekturową

(wy-łącznie naboje .22 Ir i WMR)

prze-kładką-korkiem uszczelniającym.

Dzięki temuwiązka śrutu wlufiejest równomiernieprowadzonai skumulo-wana,a przede wszystkimuszczelnia

lufę podczas strzału, co umożliwia zastosowanie tego rodzaju amunicji w bronisamopowtarzalnej. Dodatko-we elementy składowe pocisku

wy-magają kryminalistycznego zbada-nia. Prezentowane w literaturze fa-chowej, szczególnie zagra nicznej, wyniki badań amunicji typu "Shot

-shell",atakże opisy poszczególnych przypadków postrzele ń amun icją te-gorodzaju,dotyczyłyzagad nień bali-stycznych zmi erzających do ustale-nia m.in.: zdolności rażenia celu na odleg łość, siły penetracyjnej śrucin, wpływuodległości odostrzelanej po-wierzchni, kalibru naboju i dł ugości

lufy na efekt strzału'[. Zagadnienie identyfikacji broni na podstawie śla­

dów powstałych na elementach pla-stikowych, które scal ają pociski Śru­

towe .Shotshell", wymagało zbada-nia.

Praktyczne znaczenieidentyfikacji broni,z którejzostał wystrzelony po-cisk, napodstawie śladów naniesio-nych na elementy plastikowe tego pocisku, zostało dowiedz ione w zwi ązku z przestępnym użyciem

naboju zaopatrzonego w kontenero-wy pocisk śrutowy typu "Shotshell". Pracownia Balistyki oraz Mechano-skopii Kryminalistycznej i Sądowo­ -Lekarskiej Katedry Kryminalistyki

Wydziału Prawa,Administracji i Eko-nomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Zakł ad u Medycyny Sądowej

Akademii Medycznej we Wrocławi u

zostały powołane do wydania opinii w sprawie napadu rabunkowego na konwójśrodków pieniężnych.W trak-cie napadu użyto broni palnej i po-strzelono konwojenta. Latem 2004 r.

około północybankowóz firmy ochro-niarskiej został zaatakowany przez

IJI'IIIIIIIIIIIJlIII'I 1111111 III' IIl1p I" lIp I I~ I II Ii

I"

-

-

-

- -

komponenty pociskuśrutowego

Fig.1.Cartridge9mmLugercel"Shotshelt ,snotcartridge,components otshotcartridge

sprawców przebranych w mundury policyjne, pozorujących wykonywa -nieczynności kontroli drogowej.K ie-dy kierowca-kon wojent otworzył

drzwi, został obezwładniony przez

jednego ze sprawców za pomocą miotacza gazowego. Widząc to,

sie-dzący obok dowódca konwojuwyjął

z kaburysłużbowypistolet,przełado­ wał , chwycił oburącz , a kiedyzaczął

obracać się w kierunku napastnika,

który zaatakował kierowcę, padł

strzał. W wynikustrzału, jak zeznał, "rz uciło" go na drzwi i wypuścił broń

zrąk.

Na miejscu zdarzenia zabezp ie-czonośladyw postaciplam

substan-cji koloru czerwonobrunatnego oraz łuskę o oznaczeniu "CCI NR 9 mm Luger".Badaniałuskidowodowej po-zwoliły stwierdzić, że pochodzi ona od naboju pistoletowego 9x 19 mm Luger (Parabellum) zaopatrzonego w pociskśrutowy .Shotshell" amery-kańskiej firmy CCI. Łuski tych naboi wykonanesąz aluminium imają

sys-tem zapłonowy typu Berdana,

o dwóch kanalikach zapłonowych. Uniemożliwia to ich powtóme użycie w procesie reeiaboracji ( wykorzysta-nia odstrzelonej łuski do wykonania kolejnego naboju), co producentpod

-kreśla, umieszczając na dnie łuski

oznaczenie NR(skrót od ang.no re-elaborate) obok oznaczenia w y-twórcy - CCI i typu naboju- 9 mm Lu-ger.Pocisk takiego naboju składa się z plastikowego niebieskiego kon-tenera kruszącego się w momencie strzału, wypeł nio­ nego drobnymśru­ tem i zatkanego plastikowym ela

-stycznym korkiem--przybitką, który uszczelnia prze-wód lufy w chwili

strzału (ryc. 1).

Według informacji producentapocisk

wypełniony jest około 230śrucinami o numerze 11, co powinnoodpowia

-dać średnicy 1-1 ,5 mm. Do wypeł­

niania tego typu pociskówfirma CCI

używa również większego śrutu.

Wstępne badaniazabezpieczonej

łuski pozostawały wzgodzie z d

any-mi wynikającymi z historii choroby konwojenta oraz badania sądowo­ -lekarskiego. Na podstawie dost ar-czonych do badań zdjęć rentgenow-skich stwierdzono, że obrażenia le-wego przedramienia pokrzywdzone

-gonastąp iływ wynikupostrzałupoc

i-skiem śrutowym. Podczas badania

sądowo-le karskiego nie stwierdzono

tatuażu prochowego i ewentualnych

blizn pooparzeniowych na przedra-mieniu. Na podstawie analizy zdjęć rentgenowskich ustalono,żew okoli-cy stawułokciowegolewego przedra-mieniazalegająliczneśrucinyośred­ nicy do ok.2 mm.Część z nichbyła zdeformowana - miały zmieniony

kształ1iwiększąśrednicę.Śrucinyte

(ok. 110) tkwiły w tkankach

przedramienia na powierzchni o średn icy ok. 10 cm (ryc. 2). W wynikudokonanychpomiarów przed-ramieniapokrzywdzonegostw ierdzo-no,żenaślady postrzałowe składają

siętrzywyrażniewięksześladyw po -staci blizn o wymiarach ok. 13 x 17 mm,11 x 20 mm, 8 x 8 mm oraz wie -le pojedynczych punktowych śladów

Ryc.2.Zdjęcierentgenowskiepostrzałupociskiemśrutowymprz

edramie-nialewejrękikonwojenta

Fig.2.X-ray photoot guard's{eft shotforearm

52

Ryc.3.Obrażenia postrzałoweprzedramienialewejrękikonwojenta

Fig.3.Shof wound ot guard'slefttoreesm

w wyniku poprzednich badań) do

przedniej nogi wieprzowej pokrytej skórą, któramiała imitować przedra-mię człowieka.

Strzał oddano pod kątem ok.45° względ em powierzchni bocznej pod

-łoża , co miało zapewnić możliwie największe podobieństwo dooko licz-ności , w jakich postrzelono k onwo-jenta. Na powierzchni skóry stw ier-dzono rozliczne, punktowe otwory wlotowe pojedynczych śrucin, two -rzą ce równomiernie pokryte elip

-tyczne pole o długości ok. 13 cm i sze ro kości ok. 8 cm. Eliptyczny kształt pola rozrzutu śruci n wynikał

z taktu,że strzał został oddany pod kątem. Przystrzale oddanym prosto

-padle do ostrzelanej powierzchni wiązka śrutu zawsze tworzy koliste pole.W centralnym miejscu polaroz

-rzutu śruci n został wbity plastikowy korek uszczelni ający, k1óry wybił

w skórze okrągły sztancowaty otwór o śred ni cy ok. 9,5 mm i głębokości ok. 5 mm, przebijając jedynie skórę i tkan kę pod skó rną (ścian ki ko r-ka uszcze l n iająceg o, częściowo odgrywają­

ce rolę koszyczka, zo -stały rozgięte na boki, zwi ę kszając śred ni cę

korka do 11 mm) (ryc.

4). Ponadto na o brze-żach pola zalegania śruci nwskórę wbiły się pokruszone fragmenty wykonanego z tw orzy-wa sztucznego płasz­ cza-kontenera, które uszkodziły jedynie

ze-wnętrzną powierzchn i ę skóry.Na bocznychpo -wierzchniachza uważal ne były linijne uszkodzenia skóry pochodzące od stycznego działan ia pojedynczych

śruci n. Długość tych uszkodzeń wa

-hała się od2do 13 mm.Otwory wy-bite przez działające bezpośrednio

śru ciny miały śred nicę ok. 0,8 mm.

Na powierzchniskóry nie s twierdzo-no osmalin anitatuażuprochowego. wo-pażdzierzowypodkładtarczy.B

a-dany nabójcharak1eryzował się dość dużym rozrzutem śrucin, ponieważ

wnastępstwiestrzału lufę opuszcza-ła łużna wiązka śnutu ze względu na rozpad płas zcza - ko nt en e ra już w przewodzie luty. Na każdej o dle-głościstrzału śrut gęstoirównomi er-nie pokrywał pole penetracji śrucin,

także zodległości 1m rozrzutśrutu osiągał maksymalną średnicę 18,5 cm.Ślady częściowospalonychin ie-spalonych ziarenprochu u trzymywa-ły się do odległości ok. 70 cm, przy czym od odległości ok. 40 cm nie

przebijałykartki papieru.

W wyniku przeprowadzonych te -stów stwierdzono, że rozrzut śrucin

ośrednicyok.10 cm,najbardziej z bli-żonydotego,k1óry ujawniono na po-wierzchni skóry oraz zdjęciach r ent-genowskich przedramienia ko nwo-jenta, występował przy strzałach z odleg łości ok.50-60cmod podło­ ża .

f} Badania zachowania się śnucin w ciele, przy strzale z odległości ustalonej w wyniku przeprowadzenia poprzednichbadań .

W celu ustalenia głębokoś ci pe -netracji poszczególnych śruci n i za-chowania się całej wiązki w tkan -kach ci ała oddano strzał z odiegło­ ści ok. 50 cm (odległość ustalona

, '

I

\ I ,'\ '

- - --

--Ryc.4.Uszczelniającykorek kontenera pocisku wbitywpowierzchnięs

kó-ry.Wokółśladypenetracjipojedynczychśrucin.

Fig.4.cspsategasket shotintoskin,sunounaeaby ..stippling-shotwo

-unds

pochodzącychoduderzenia pojedyn-czych śrucin tworzących wiązkę wkształcie eliptycznymo wymiarach ok. 7 x 12 cm. Pole rozrzutu śrucin swoim większym wymiarem było zbieżnezosią podł użną p rzedramie-nia ręki. W centralnymmiejscu obra-żeń postrzałowych powstał najwięk­ szy śl ad, a dwamniejsze obrażenia

skóry znajdowały się na obrzeżach

pola rozrzutu śnucin (ryc. 3). Takie ukształtowani e ob raż e ń post rzało­ wych występujących na powierzchni

skóry oraz obrazśrucin, k1óreutkwiły w tkankach przedramienia, w

skazy-wały,że strzałzostałoddanypodką­ tem do powierzchni przedramienia,

dlatego śruciny utworzyły eliptyczny obrazobraż eńskóry,anastępni e pe-netrowałydowewnątrzi po przebiciu

tkankimięśniowejutkwiłyna wysoko-ścistawułokciowego.

W celu ustaleniawłaściwości bali-stycznych pistoletowych pocisków śrutowych, a następnie porównania uzyskanych wyników z obraże­ niamipost rzałowym ikonwojenta, przeprowadzono ekspe ryment,

podczask1órego strzelanona bo-jami9 mmLuger CCI typu "Sho t-shell",a więc takimi samymi jak nabój, z k1órego pochodziła łu-ska dowodowa.Na eksperyment ten skład ały się dwie grupy ba-dań:

O Badania zmierzające do

ustalenia rozrzutu śruci n w z a-leżnościod odległościstrzałuś,

Badania te przeprowadzono, strzelając do arkuszy papieru z różnych odległości, przy czym odległośćzmniejszanoco10cm. Zachowaniesię wi ąz ki śrutu było typowe,gdyżjegorozrzutzwi ęk-szał si ę wraz zezwiększeni emo

dle-głości strzału . Ponadto w kierunku celuwraz ześnutem leciałyf ragmen-ty, kruszącego się już w lufie, pla sti-kowego niebieskiegokonteneraoraz plastikowy biały korek uszczeln iają­

cy.Badaniaprowadzonebyły do o

d-ległości 1 m i za każdymrazem ele-menty pociskuwbijały si ę w t

ekturo-o

c

Średnica śrutu w sposób oc

zywi-stywpływanailość śrucin,któram

ie-ści się w standardowym kontener ze--pocisku. Zastosowanie drobn iejsze-gośrutu skutkujezwię kszen iemjego ilości. Do testów

balistycznych użyto dostępne­ go naboju z poc i-skiem wypełnio­ nym na jdrobniej-szym śrutem, dlatego też u zy-skany obraz p o-strzału różnił się od dowodowego. Nieco inna była równi eż postać pola rozrzutuŚru ­ cin, które było bardziej el iptycz-ne idłuższeo ok. 5 cm w przypad· ku strzału porów-nawczego. Jed -nak zestawiając obraz obrażeń postrzałowych występujących na skórze przed-ramienia korrwo -jenta z rozrzutem śrutowego po-strzału porów-nawczego , stwierdzono, że zachowanie śru­ cinna pow ierzch-ni skóry dowodo -wej i porównaw-czej było podob-ne, choć można przyjąć, że strzał w kierunkuprzedramienia konwojen-tamógł byćoddany podkątemnieco

większym niż 45°. Zachowanie się

śrucin podczas penetracji tkanek miękkich materiału porównawczego było inne zewzględu na mniejsze i lżejsześruciny, któremając mniejszą energię, zalegaty naróżnej głęboko­ ści - począwszy od tkanek podskór

-nychażpopowierzchniękości,a

tak-b

.

.

"

a

w rozmiarzenr 11.Jak widać, i nfor-macje te niesąprecyzyjne,a rozmiar i naważka śrutu określone jedynie w przybliżeniu. Dla porównania przedstawiono pocisk naboju .38

Ryc.5.Zdjęcierentgenowskie porównawczegopostrzałunogiwieprzowej nabojem9 mmLugercel~Sholshelr

FIg. 5.X-farotparkleg,shotby9mm Lugercel"Shotshell"

Ryc.6.Poćiski śrutowedobronikrótkiej firmycelorazśruciny,którymisą wypełnione:a)oznaczonopocisknaboju9mm Lugerdostępnegow sprze-daży,bl pocisknaboju9mmLugerstarszegotypu,c) pocisk naboju.38 Spad a!

Fig. 6.cel"Shotshe/l"cartridges andteedpel/ets:aj 9 mm Lugercartridge

available onthe market,b)alder 9mm Luger cartridge,ej.38Special

Special "Shotshell", również firmy

CCI, wypełniony jednakże śrutem

o średnicy od 2,0 do 2,2 mm (przy czym wwiększości przypadków wiel-kość śrucin wahasięod 2,15mm do 2,2 mm). Według oznaczeń produ-centa pocisk tenwypełnionyjest 135 śrucinami w rozmiarze nr 9, co for -malnie winno odpowiadać średnicy 2 mm(ryc.6c).

Wcelu ustaleniagłębokości pene-tracjiśruci n nacięto tkankinogi w ie-przowej,starając się ustalić przebieg kanałów pojedynczych śrucin. Po przeprowadzen iu badań s twierdzo-no,że śrucinybez przeszkódp rzebi-jały skórę i podsk ó rn ą tkankę tłusz­ czową, pod którą część z nich z ale-gła, lecz większość penetrowała da -lej, w głąb tkanki mi ęśn i owej, by wreszcieutkwićnagłębokości do ok. 2,5 cm.Jeśli na drodze śruciny

zna-lazłasię kość ,topoprzebiciu 1-2 cm

tkanekmiękkich pozostawałaona na powierzchni kości , nie wbijając się wnią.

Uzyskany materiał porównawczy wpostaci postrzelonej nogi w ieprzo-wejprześwietlonoi wykonanozdjęcie rentgenowskie (ryc. 5). Widocznesą na nim bardzo liczne, wbite w tkanki, śruciny tworzące przy zdjęciu bocznympole rozrzutu oformieelip -tycznej i maksymalnych wymiarach ok. 15x 9 cm - od powiadające po -wierzchni, która została ostrzelana. Przy porównaniuzdjęciazezdjęciem

dowodowym zwrócono uwagę na

wiele różnic w rozmiarze śruci n, ich

ilości, atakże polarozrzutu.Różnice tesą naturalną konsekwencjąstoso -wania przezfirmęCCI do naboi p isto-letowych i rewolwerowych, zaopa-trzonych w pociski śrutowe, śrutu

o różnej granulacji, a więc o różnej

średnicy. Na rycinie 6 przedstawiono dwa pociski naboju 9 mm Luger po-chodzącezróżnychokresów produk-cyjnych. Mimo wspólnego oznacze -nia rozmiaruśrutunumerem 11, poci-ski starszych naboi wypełnione są śrutem o średnicy od 1,5 do 1,75 mm,przy czym najpowszechniej wy-stępują śruciny 1,6 i 1,7 mm (ryc. 6 b), a pociski naboi będących aktu-alnie wsprzedażywypełnione są śru­

tem o średnicy od 0,9 do 1,5 mm, przy czym większość śrucin zacho -wuje średn icę między 1,2a 1,3 mm (ryc. 6a). Pomimo występujących różnicw obu przypadkach producent podaje,żepociski naboitego rodzaju wypełnione są ok. 230 śrucinami

że ze wzg lęd u na inne właściwości

samego materiału porównawczego,

wszczególnościnadużowię ksząod

-porność na przebicie,jaką w poró

w-naniu ze skó rą lu dz ką wykazała

skórawieprzowa.Zwiększyłoto pole

zaleganiaśrucin wewnątrztkanek, co

było zauważalne na zdjęciach rent-genowskich.

Pomimo różni c wynikających

z rozmiaru zastosowanego śrutu

wpociskudowodowym ip

orównaw-czym, na podstawie przeprow

adzo-nych badań, przyj ęto, że strzał do przedramieniakonwojentazostałod -danyzodiegłości ok.50cm,podką

-jący. Oba wykonane są z plastiku,

mają jednak różne właściwości. Ro

-dzi się więc pytanie, czy na owych

eiementachnanoszonesąw wyniku

strzału śl ady odwzorowujące we -wnęt rznyprzewód lufy, a ponadto j a-ka jest ich wa rtość dla poró wnaw-czych badań identyfikacyjnych.Pro -blematyka ta zyskuje naaktua ln ości w kontekścieopisywanejsprawy,po

-nieważ rozpytywanyw trakciebadań sądowo-leka rskich konwojent stwier-dził, że w ob rębie ostrzelanej po -wierzchni tkwiły w skórze drobne przedmioty,których kształtu i koloru nie był w stanie opisać. Pamiętał

Ze względu na popułan oś ć naboi

zaopatrzonych w pociski śrutowe

tego typu powyższe zagadnienie

możemiećcorazwi ę ksze znaczenie praktyczne.

Na rycinach 7 i 8 pokazanoprzy

-kłady naboi typu "Shotsheli"

prze-znaczonychdo odstrzeliwania z b

ro-ni sportowej bocznegozapłon u (ryc. 7bi c),pistoletów(ryc.8aib)i r ewol-werÓw(ryc. 8cid).Dobadań poró

w-nawczych wykorzystano naboje

z pociskami śrutowymi typu "Shot -shell" ame ry ka ń skiej firmy CCI

dwóch systemów: .22 WMR oraz

9 mm Luger.

Ayc.7.Śrutowenabojebocz neg ozapłonu.Odlewej:. 22Ir CBClErey,

.22 IrCel.Sbotsheu"; 22 WMRcelMShotshelr,jego pociskśrutowy

Fig.7.RimfireMShotsh elr.Left toright.22lr-CBClEley. .22/r·CCI,

.22 WMR-GCf cartridge and shot pel/ets

Ry c.8. Ptstolet oweirewo lwe rowe nabojeśrutoweorazich pociski.Od le -wej:7,65mmBrowning- Libra,9 mmLugercel~S hotsheIlM•.38 Specrat

cel.Sholshelr •.357 Magnum Libra

Fig.8.Pistolandre volver~Shotshelrcartridges andshotcapsules.Left to right7,65mm Browning-Libra.9mm Luger-CCI•.38SpeciaJ-CCJ• .357Ma

-gnum-Libra

tern ok. 45° (lub nieznacznie więk­

szym)dojego powierzchni. P rzepro-wadzonew ramach opisywanejek s-pertyzybadanianiemogły natomiast prowadzić do identyfikacji indywidu -alnej lufy broni, z której padł strzał,

gdyż nie zabezpieczono, w toku

oględzin ciała postrzelonego ani

w trakcie udzielania mu pomocy l

e-karskiej, jakiegokolwiek fragmentu pocisku,którydawałby moż li wość ta-kiej identyfikacji. Elementami poci -sku,któremają bezpośredni kontakt z powierzchniami przewodu lufy, są kontener-płaszcz i korek

uszczelnia-jednak, że zostały wydobyte i us

u-nięte przez lekarza. Istnieje duż e prawdopodobieństwo, że były nimi

właśniefragmenty plastikowego ko

n-tenera-płaszczaikorkauszczeln iają­ cego.Nie zabezpieczono ich jednak

do dalszychbadań.

W celu rozwiązania powyższeg o

problemu autor podjął badania bal

i-styczne w kierunku ustalenia, na

podstawie śladów naniesionych na elementy plast ikowe, możliwości

przeprowadzeni a identyfikacji lufy broni, z której pocisk tenzostał wy -strzelony.

Wtokubadań nieodnotowano ja-kichkolwiek zacięć procesu a

utoma-tyczneg o przeładowa nia broni

samopowtarzalnej - łuska zostaje

z niej po strzale wyrzucona, a

na-stępny nabój pobrany z magazynka

i wprowadzony do komory n abojo-wej.

Do pozostałości powystrzałowych (ryc. 9), pochodzących z test owa-nych pociskówśrutowych, należały:

a)śruciny (w dużej liczbie znie -kształcone),

c)fragmenty kontenera-płaszcza

pocisku.

Stwierdzono,żeplastikowy

konte-ner każdorazowo ulega fragmentacji

w wynikustrzału ,bezwzględu na ro-dzaj ostrzelanegopodłoża,na skutek kruszenia się kontenerajuż w prze-wodzie lufy.

Ryc.9.Pozostałościpowystrzalowe pociskuśru­

towegonaboju9mmLugercel~Sholshelr Fig. 9.9mmLugercel~ShOtshelrcartridgeres i-due

Badanieodzyskanegośrutu wy ka-zało na powierzchniach p

oszczegól-nych śrucin jedynieuszkodzenia

po-ch odzące oduderzeń wprzeszkody. Brak jest natomiastśladówc harakte-rystycznychdlabezpośredniego k on-taktu śrucin z powierzchniami prze-wodu lufy. Potwierdza to założenie, że w przypadku badanych pocisków plastikowykontener-płaszczs kutecz-nieizolujeśrutodścian lufy.

Plastikowy korek uszczelniający ma w dolnej części pie rśc ien iowy występ (rant) o sze ro k oś c i ok. 2 mm, na którym wy raż n ie za

ryso-wują się ślady wewnętrznego prze -wodu lufy. Głębsza analiza owych

śladów, przeprowadzona przy du

-żym powiększeniu, wykazałajednak

ich nieprzydatność w

porównaw-56

czych badaniach identyfikacyjnych, co było spowodowane właściwo­ ściam i plastiku zastosowanego do produkcji korków uszczelniających. MIkronierówności powierzchni pól i bruzd przewodu lufy nie są odwzo-rowywanena powierzchniachplasti -kowego korka. Znajdujemy jednak

wyrażny obrazwewnętrznego prze

-wodu lufy w postaci śladów pól ibruzd o charakterystycz nej liczbie,

szerokości i kącie nachylenia.Daje

to moż l iwość skutecznej grupowej

identyfikacji lufy broni, któ rą korek

uszczelniał. Charakterystycz ne jest

okopcenie śladów bruzd gwi ntowa-nia lufy,dzięki czemu stają się one

wyrażnie widoczne, podobnie jak

zniekształcen ia górnej części korka spełniaj ącej części owo fun kcję k o-szykawiązkiśrutu.Uszkodzeniapo

-strz ał owe powstałe od korka

uszcze l niaj ącego mają zawsze po

-stać równo wysztancowa nego ot wo-ru, w którym możn a czę sto wyo d-rębnićobrazścian ekkoszykaśruto ­

wego. Dajeto skomplikowa nyobraz

uszkodzeń post rzałowych składają­

cychsi ę z licznych, drobnych o bra-żeńzadanychwiązkąśrutuoraz po-jedynczych, większych uszkodze ń

skóry,pochodzących odelementów

plastikowych.

Konten er-płaszcz pocisku fra g-mentujew wyniku strzał u w sposób nieregularny, krusząc się na wiele bardzo drobnych , kilkumilim et ro-wych oraz większych, osiągających wie lkość ok. 1 cm, fragmentów. W wyniku ich badań ustalono, że

elementy bardzo drobne nie p

rzed-stawiają wartości identyfikacyjnej,

natom iast na fragmentach więk­

szych ujawnionowystępowanie

wy-rażnychcech przewodulufy. Na p

la-stiku,z któregowykonanesąk

onte-nery-płaszczepocisków,bardzod o-brze odwzorowuje się wewnętrzna

powierzchnia lufy. Na fragmentach

tych widać wyrażnie ślady pól

i bruzd gwintowania lufy, które

umożliwiają określenie Ich szeroko-ści oraz kąta nachylenia skoku

gwintu. Nade wszystko, w sposób bardzo czytelny, odwzorowują się na nich mikron ierówności po-wierzchnipólIbruzd przewodulufy. Ślady nafragmentach plastikowego

kontenera-płaszczapocisku umożl i­

wiają id entyfi kacj ęlufy pistoletubro

-ni. W toku prowadzonych przez au

-tora badań materiał porównawczy

stanowiły standardowe pociski peł­

nopłaszczowe odpowiednich naboi.

Trudnosobie wyobrazić pozyskanie pocisku porównawczego przez wy-strzelenie pocisku śrutowego,

po-ni eważ proces jego fragmentacji

jest całkowicie nieprzew idywal ny. Uzyskanie odpowiedniego

fragmen-tu ześladem tego samego pola lub

bruzdy jest więc mało p rawdopo-dobne.Zestawieniecech przewodu lufy w postaci mi kronie równości na plastikowych fragmentach Ipocisku

pełnopłaszczowymjestjednakmoż­ liwe. Problem stanowi ć moż e j edy-nie fotograficz ne zestawienie cech wspólnych zewzgl ę du na innewła­ ściwości materiału, z którego wyko-nane są porównywa ne pociski.

Dzię ki zastosowaniu odpowiednich

technik makrofotografiiistniejemoż­

liwość przedstawienia cech ws

pól-nych mikron ierówności po

równywa-nych pocisków, czego dowodem jestrycina 10,na której ukazano ze -stawieniemi kroś lad ów wewnętrzn e­

go przewodu lufy, naniesionych na pociski nabojubocznego zapło­

nu .22 WMR, wystrzelone z re wol-weru North American Arms, model .BlackWidow'.

Przeprowadzonebadania orazich wyniki jednoznacznie wskazują na

przydatnośćplastikowychelementów

śrutowego pocisku stanowiących

konten er-płaszcz do celów i dentyfi-kacyjnych. Wynika stąd postulat z a-bezpieczania na miejscu zdarzenia lub ciele pokrzywdzonego wszelkich elementów, które mogą pochodzić

z oddanegostrzału, a które nieprzy

-pominają swym wyglądem

klasycz-nego pocisku. Można przypuszczać, że przedmiotami wydobytymi przez

Ryc. 10. ZestawieniecechwspólnychśladówprzewodulufyrewolweruNAA_B1ackWidow"kal..22 WMAwoparciuo fragmentplastikowegokontenera-płaszczapociskujpociskstandardowy Fig.10.Matchingland andgroo'ł6impressionsottne boreot NAA.BlaekWidow'"revołver.cal..22 WMR.on standardtuJfmetal jacke'bulJer andpieceotplastic.Shotshelr capsule

W

numerze

Czy warto interesować się

kluczami

samochodowymi?

J.Dobrowolski

lekarza z rany postrzałowej

konwo-jenta mogły być fragmenty p

lastiko-wego kontenera. Niezabezpieczenie

tych przedmiotów wykluczyło możli­

wość identyf ikacji broni,którą posłu­

żyli sięnapastnicy.

Maciej Kullczkowskl

zdj.:autor PRZYPISY

1Brońtaka bywatakżeklasyfikowana

jako brońkrótkaśrutowa, patrz: M. Kaczmarek: Broń palnai śladyjej

użycia, Pila2000, s. 8;

2 M. Kullckl: Dowodowa p roblematy-ka współczesnej broni strzeleckiej,

WydawnictwoIES,Kraków2001,s.

9~100; J. Kasprzak, W. WóJcik:

Wybrane problemyzwiązane zuży­

ciem amunicjiśrutowejdo bronikr ót-kiej, "Problemy Kryminalistyki" 1994,

nr 205, s. 23; J. Kasprzak: Broń obezwładniająca,MińskMazowiecki 1991,s.24;

3E. Bulavaite, M. Jakubanlene, A.

Jurelevlclus :Some Peculiaritiesot

the Traces Left after Discharging

Shot-Guns,"Medicina Legalis

Balti-ca"1997, nr8,s.~12;

4 R.D.Speek, F.C. Kerr, W.F.Rewe: Eftects ot Range, Caliber, Barrel

Length,and Rifling on Palterns Pro

-duced by Shotshell Ammunition,

..Journal ot Forensic Sciences"

1985, vol.30,nr 2,s.8;

5Jeśli znanybyłby rodzajużytej b

ro-ni,awszczególnościgdybyistniała możliwość posłużenia się za

kwe-stionowanymegzemplarzem,st

rza-ły nale żałoby oddaćz takiej samej lub tejsamejbroni;patrz:A.Jakllń­

ski ,J.S.Kobiela: Medycynasądo­

wa. Podręcznik dla studentów me.

-dycyny,Warszawa 1972,s.154.

·De finic je autentyczności

zapisu dźwięku

A.Jedynak.J.Rzeszotarski

DNA zabójcy na szyi ofiary

G. Grzesiak,1.Konopka,M.Lech

Szkic z miejsca zdarzenia drogowego z elementami rzutu przestrzennego

M.Rusek

Metodyka realizacji zleceń

w Pracowni Odtwarzania

Wyglądu Osób

i Przedmiotów LK KSP

E. Lewandowska,

R.

Recenzja książkiJana Widackiego pt. ,,zabójc a z motywów seksualnych studium przypadku"