4.Pozostałe funkcje programu Word

4. Pozostałe funkcje programu Word

4.1. Korzystanie z planu dokumentu

Praca z długimi dokumentami wymaga ciągłej troski o ich podział na części, rozdziały, podrozdziały itd. Word 2002 daje autorom bardzo wygodne narzędzie kontroli struktury dokumentu. Jest nim widok planu dokumentu. Aby go włączyć, wystarczy na standardowym pasku narzędzi kliknąć przycisk (Wyświetlanie planu dokumentu). Powoduje to wyświetlenie po lewej stronie głównego okna programu specjalnego okna Plan dokumentu (Rys. 4.1). W oknie tym znajduje się wykaz części, rozdziałów, podrozdziałów etc. występujących w dokumencie. Ma on znaną nam już strukturę drzewa rozwijanego – symbol oznacza gałąź zwiniętą, a – rozwiniętą (por. Rozdz. 1.14). Kliknięcie dowolnego wiersza na planie dokumentu przenosi kursor klawiatury na początek odpowiadającego mu rozdziału lub podrozdziału w dokumencie głównym, co znacznie ułatwia poruszanie się po długich tekstach.

Pozostaje pewien problem – skąd program ma wiedzieć, które akapity są tytułami kolejnych rozdziałów lub podrozdziałów? Czy wystarczy taki akapit wyróżnić powiększoną lub wytłuszczoną czcionką? Oczywiście nie! Informacja o tym, że dany akapit stanowi tytuł kolejnego rozdziału lub podrozdziału, zawarta jest w definicji stylu tego akapitu (por. Rozdz. 2.10). Do definicji tytułu najwyższego

Rysunek 4.1. Plan dokumentu. (1) Okno „Plan dokumentu”;

(2) Styl tytułu poziomu pierwszego; (3) przycisk „Wyświetl plan dokumentu”.

poziomu, np. rozdziału podręcznika, należy zastosować styl Nagłówek 1, do definicji tytułu drugiego poziomu – Nagłówek 2, trzeciego poziomu – Nagłówek 3 i tak dalej aż do stylu Nagłówek 9. W praktyce zupełnie wystarczają trzy pierwsze poziomy.

Style nagłówków rozdziałów można szybko zastosować przy pomocy skrótów klawiaturowych:

 Ctrl+Alt+1 lub PrawyAlt+1 – włącza styl Nagłówek 1

 Ctrl+Alt+2 lub PrawyAlt+2 – włącza styl Nagłówek 2

 Ctrl+Alt+3 lub PrawyAlt+3 – włącza styl Nagłówek 3

Tak więc najprostszy sposób zdefiniowania tytułu rozdziału najwyższego poziomu polega na ustawieniu kursora klawiatury wewnątrz danego akapitu i przyciśnięciu kombinacji PrawyAlt+1. Analogicznie PrawyAlt+2 i PrawyAlt+3 definiują tytuły poziomu drugiego i trzeciego.

Jeżeli standardowy sposób formatowania tekstu w tytułach rozdziałów nam nie odpowiada, należy zmodyfikować style Nagłówek 1, Nagłówek 2, Nagłówek 3,

… Sposób wykonania tej czynności został opisany w Rozdziale 2.10.

4.2. Tworzenie spisu treści

Konsekwentne stosowanie stylów Nagłówek 1, Nagłówek 2, Nagłówek 3,… ma jeszcze jeden pożyteczny skutek – umożliwia automatyczne generowanie spisu treści. Czynność tę wykonuje się następująco. W menu głównym wybieramy opcję WstawOdwołanieIndeksy i spisy, co powoduje wyświetlenie okna dialogowego Indeksy i spisy (Rys. 4.2). Okno to posiada cztery karty:

 Indeks

 Spis treści

 Spis ilustracji

 Wykaz źródeł

Oczywiście wybieramy kartę Spis treści. Zgodnie z Rys. 4.2, w jej lewej górnej części znajduje się okienko podglądu wydruku. które w schematyczny sposób

Rysunek 4.2. Karta „Spis treści” okna dialogowego „Indeksy i spisy”.

prezentuje sposób formatowania spisu treści. Dokładny wygląd spisu treści można ustalić, wybierając na tej karcie odpowiednie opcje: Pokaż numery stron, Nu- mery stron wyrównaj do prawej, Znaki wiodące tabulacji, Formaty, Pokaż poziomy. Szczegółowe ich omawianie nie ma większego sensu – wystarczy nieco poeksperymentować, obserwując efekty swoich poczynań w oknie Podgląd wydruku. Przykład spisu treści automatycznie utworzonego przez program przedstawia Rys. 4.3. Należy tylko pamiętać, że Word automatycznie generuje spis treści poprzez analizę akapitów złożonych stylami Nagłówek 1, Nagłówek 2, Nagłówek 3 itd. Kto ich nie stosuje w sposób systematyczny, nie może tworzyć automatycznych spisów treści!

4. Pozostałe funkcje programu Word...61 4.1. Korzystanie z planu dokumentu...61 4.2. Tworzenie spisu treści...62

Rysunek 4.1. Przykład spisu treści wygenerowanego przez program Word 2002.

Co zrobić, gdy już po utworzeniu spisu treści dokument ulegnie poważnej modyfikacji, w wyniku której spis treści przestanie być aktualny? Rozwiązanie tego problemu jest proste. Prawym klawiszem myszki klikamy spis treści i z menu kontekstowego wybieramy opcję Aktualizuj pole ( ), co powoduje wyświetlenie okna dialogowego Aktualizowanie spisu treści (Rys. 4.4). Zależnie od sytuacji wybieramy w nim jedną z dwóch opcji:

 Aktualizacja wyłącznie numerów stron

 Aktualizacja całego spisu

W podobny sposób, używając pozostałych trzech kart okna dialogowego In- deksy i spisy, można utworzyć indeks, spis rysunków lub wykaz źródeł.

4.3. Wstawianie numerów stron

Standardowo nowe dokumenty programu Word 2002 pozbawione są numerów stron, co ma uzasadnienie w przypadku krótkich, jednostronicowych tekstów.

Wydruki dłuższych dokumentów powinny jednak zawierać numery stron. Program Word 2002 potrafi wygenerować je automatycznie – użytkownik musi jedynie podać sposób ich formatowania i miejsce na stronie, w którym mają być umieszczone. W tym celu z głównego menu programu wybieramy WstawNumery stron, a następnie w oknie dialogowym Numery stron (Rys. 4.5) podajemy

Rysunek 4.4. Okno dialogowe „Aktualizowanie spisu treści”.

położenie i wyrównanie numerów stron na stronie. W polu Położenie możemy wybrać jedną z dwóch opcji:

 Dół strony (stopka)

 Góra strony (nagłówek)

Z kolei w polu Wyrównanie mamy do wyboru jedną z pięciu możliwości:

 Do lewej – numery stron będą umieszczone po lewej stronie kartki

 Do prawej – numery stron będą umieszczone po prawej stronie kartki

 Do środka – numery stron będą umieszczone wzdłuż środkowej osi kartki

 Do wewnątrz – numery stron będą umieszczone po stronie wewnętrznej

 Zewnętrzne – numery stron będą umieszczone po stronie zewnętrznej

Możemy też zdecydować, czy numer strony ma być wyświetlany na pierwszej stronie dokumentu (najczęściej jest to niepotrzebne). Efekt swoich decyzji możemy obserwować w okienku Podgląd.

Zaawansowane opcje wyglądu numeracji można ustalić po naciśnięciu przycisku Format, który wyświetla okno dialogowe Format numeru strony (Rys. 4.6). W oknie tym można na przykład zdefiniować, czy numer strony ma być wyświetlany jako liczba, czy litera, a także (w polu Rozpocznij od) wartość numeru na pierwszej stronie.

4.4. Przypisy dolne i końcowe

Czasami zachodzi potrzeba umieszczenia w tekście przypisu dolnego¹ lub końcowego². W programie Word 2002 czynność tę przeprowadza się niezwykle

1 Przypisy dolne umieszczane są na dole strony. Najczęściej zawierają objaśnienia, komentarze itp.

2 Przypisy końcowe pojawiają się na końcu rozdziału lub dokumentu. Najczęściej służą do podawania cytowanych źródeł.

Rysunek 4.6. Okno dialogowe „Format numeru strony”.

Rysunek 4.5. Okno dialogowe „Numery stron”

prosto. Najpierw ustawiamy kursor klawiatury w miejscu, w którym ma się pojawić

znak odsyłacza. Następnie z menu głównego wybieramy

WstawOdwołaniePrzypis dolny³, po czym w polu Lokalizacja okna dialogowego Przypis dolny i przypis końcowy wybieramy rodzaj przypisu, tj. dolny albo końcowy (Rys. 4.7) i przyciskamy Wstaw⁴.

Word 2002 w pełni automatyzuje pracę z przypisami. Oznacza to, że program przejmuje odpowiedzialność zarówno za prawidłową numerację odsyłaczy jak i za właściwe rozmieszczenie przypisów na stronie i oddzielenie ich od tekstu głównego odpowiednim znakiem graficznym (najczęściej w formie poziomej kreski).

Tekst przypisu można modyfikować dokładnie tak, jak tekst dokumentu – ale tylko w trybie widoku strony (WidokUkład wydruku). Przypisy dolne nie są bowiem wyświetlane podczas pracy w trybie normalnym (WidokNormalny) i żeby je ujrzeć, w menu głównym należy wybrać WidokPrzypisy dolne, co powoduje wyświetlenie u dołu ekranu okienka Przypisy dolne (Rys. 4.8). Daje ono

3 Wbrew swej nazwie, opcja Przypis dolny służy do umieszczania zarówno przypisu dolnego jak i końcowego. Również nazwa opcji Odwołanie jest nieco myląca. Nie chodzi w niej przecież o odwoływanie czegoś, lecz odwoływanie się do czegoś; szkoda, że nie nazwano jej „Odsyłacze”.

4Co prawda w oknie tym można także ustalić wartości wielu innych parametrów odsyłaczy, ale w praktyce zupełnie wystarcza zdać się na ustawienia domyślne.

Rysunek 4.7. Okno dialogowe „Przypis dolny i przypis końcowy”.

Rysunek 4.8. Po wybraniu z menu opcji „WidokPrzypisy dolne” w trybie widoku normalnego (WidokNormalny) u dołu okna wyświetla się

okno „Przypisy dolne”.

pełną kontrolę nad formatowaniem przypisów, włącznie z możliwością zmiany parametrów linii oddzielającej przypisy od tekstu głównego.

Do usunięcia przypisu nie wystarczy usunięcie jego treści, gdyż w tekście głównym wciąż pozostanie odsyłacz. Prawidłowy sposób wykonywania tej czynności polega na skasowaniu symbolu odsyłacza w tekście głównym, co automatycznie usunie także treść przypisu.

4.5. Zaawansowane wyszukiwanie i zamiana tekstu

Co prawda omówione w rozdziale 2.1 metody wyszukiwania i zamiany tekstu wystarczają w 99% sytuacji praktycznych, stanowią jednak zaledwie niewielki ułamek wszystkich możliwości programu w tym zakresie. Dostęp do rozszerzonych opcji wyszukiwania uzyskuje się poprzez kliknięcie przycisku Więcej na karcie Znajdź (por. Rys. 2.1) lub Zamień (por. Rys. 2.2) okna dialogowego Znajdź i za- mień. Czynność ta powoduje rozszerzenie tych kart o wiele dodatkowych opcji, wspólnych dla obu kart, dlatego omówię tu wyłącznie rozszerzoną kartę Znajdź

(Rys. 4.9).

Oto zwięzły opis najważniejszych spośród dodatkowych opcji wyszukiwania:

 Wyszukaj. Możemy tu wybrać kierunek wyszukiwania spośród trzech możliwości: Wszędzie, W dół i W górę. Pierwsza z nich odpowiada wyszukiwaniu w całym dokumencie, łącznie z przypisami, nagłówkami, stopkami i komentarzami, zaś druga i trzecia odpowiadają przeszukiwaniu wyłącznie właściwej treści dokumentu (bez przypisów itp.) w danym kierunku względem kursora klawiatury.

 Uwzględnij wielkość liter. Po wybraniu tej opcji program będzie traktował małe i duże litery jak różne znaki. Na przykład przy wyszukiwaniu słowa „euro” pominie słowo „Europa”.

 Znajdź tylko całe wyrazy. Po wybraniu tej opcji program będzie poszukiwał tylko całych wyrazów w formie podanej w polu Znajdź. Na przykład przy wyszukiwaniu słowa „euro” pominie słowo „europejski”, przy wyszukiwaniu słowa „dom” pominie „domownik” itd.

Rysunek 4.9. Rozszerzone okno dialogowe „Znajdź i zamień”.

 Format. Po kliknięciu tego przycisku uzyskamy możliwość wyszukiwania fragmentów tekstu o określonym formacie, np. przecinków złożonych czcionką pochyłą lub wszystkich wytłuszczeń w tekście.

 Specjalny. Po kliknięciu tego przycisku uzyskujemy możliwość wyszukiwania znaków specjalnych lub znaczników formatowania, np. ręcznych podziałów wiersza, znaków tabulacji czy odsyłaczy do przypisów dolnych (Rys. 4.10). Symbole te różnią się od zwykłych liter i znaków tym, że nie posiadają swojej reprezentacji graficznej. Dlatego Word 2002 reprezentuje je w polu Znajdź poprzez specjalne dwuelementowe ciągi znaków rozpoczynających się od daszka (^). Na przykład znakowi tabulacji odpowiada ciąg ^t, a znakowi akapitu – ^p itd.

4.6. Korekta ortografii i gramatyki

Word 2002 został wyposażony w potężne słowniki ortograficzne języka polskiego oraz kilku najczęściej używanych języków obcych, m.in. angielskiego i niemieckiego. Można dzięki temu uniknąć popełnienia rażących błędów ortograficznych. Ponadto program posiada moduł do sprawdzania poprawności gramatycznej zdań.

Opcje słowników oraz korekty ortografii i gramatyki definiuje się w oknie dialogowym Pisownia i gramatyka (Rys. 4.11). Okno to można otworzyć poprzez menu główne (NarzędziaOpcjePisownia i Gramatyka) lub – znacznie szybciej – klikając prawym klawiszem myszki ikonę (lub ) na pasku stanu i wybierając pole Opcje. Dwie najważniejsze opcje w tym oknie to Sprawdź pisownię w trakcie pisania oraz Sprawdź gramatykę w trakcie pisania. Jeżeli włączona jest pierwsza z nich, program podkreśli czerwoną linią falistą wszystkie słowa, których nie ma w jego słowniku ortograficznym (Rys. 4.12). Z kolei po włączeniu drugiej z tych opcji, program będzie podkreślał zieloną linią falistą wszystkie miejsca, w których jego zdaniem prawdopodobnie popełniono błąd gramatyczny.

Należy jednak od razu wyjaśnić, że czerwona linia w dokumencie oznacza jedynie sugestię, że w danym miejscu popełniono błąd ortograficzny. Słownik programu Word, mimo swojej ogromnej objętości, nie zawiera przecież wszystkich słów polskich, lecz jedynie te najczęściej używane w polszczyźnie ogólnej.

Oczywiście nie zawiera też spisu wszystkich nazwisk ani zwrotów zapożyczonych z języków obcych. Analogiczne problemy dotyczą też modułu korekty gramatyki.

Program stosuje w gruncie rzeczy bardzo proste – czasem wręcz prymitywne – algorytmy wykrywania błędów gramatycznych i najzwyczajniej w świecie bardzo często wszczyna fałszywe alarmy.

Rysunek 4.10. Rozszerzone okno dialogowe „Znajdź i zamień”.

Po kliknięciu przycisku „Specjalny” (1) można ze specjalnej listy wybrać symbol specjalny, np. „Znak tabulacji” (2), co powoduje umieszczenie w polu „Znajdź” odpowiedniej kombinacji liter (3).

Jak więc należy traktować moduły sprawdzania ortografii i gramatyki? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że o poprawności danego słowa czy konstrukcji gramatycznej decyduje tylko i wyłącznie człowiek – autor dokumentu. Komputer, podkreślając czerwoną bądź zieloną falą pewne miejsca, zwraca nam jedynie uwagę na miejsca warte szczególnej uwagi. Co więcej – z faktu, że zdaniem komputera dany tekst jest bezbłędny, wcale nie wynika, że faktycznie pozbawiony jest on błędów. Komputer nie jest w stanie określić na przykład, czy w danym kontekście należy napisać ‘morze’ czy ‘może’, ‘nieraz’ czy ‘nie raz’, ‘tę’ czy ‘tą’, ‘tez’ czy

‘też’. Dlatego nie widzi niczego zdrożnego w zdaniu „Morzę oni tez z dążą pojechać nad może dwa zrazy a nieraz?”.

Rysunek 4.12. Korekta ortografii w programie Word. (1) wyrazy, których nie ma w słowniku

ortograficznym programu (np. „olega”) podkreślane są czerwoną falą.

(2) Okno menu

kontekstowego wyświetlające się po kliknięciu podkreślonego słowa prawym przyciskiem myszy.

Rysunek 4.11. Okno dialogowe „Pisownia i gramatyka”.

Po tym ostrzeżeniu pora na opis posługiwania się modułami korekty ortografii i gramatyki. Najłatwiejsza metoda polega na wykorzystaniu menu kontekstowego, które wyświetlamy kliknięciem prawym klawiszem myszki podkreślonego słowa (Rys. 4.12). W górnej części tego menu wyświetlane są propozycje słów, którymi można zastąpić podkreślone słowo. Na przykład, jeśli w słowie ‘polega’ opuścimy pierwszą literę, powstanie zbitka liter ‘olega’. W menu kontekstowym tego wyrazu program umieszcza słowa ‘dolega’, ‘kolega’, ‘polega’, ‘oblega’ i ‘lega’ (Rys. 4.12).

Żeby poprawić błąd, wystarczy kliknąć ‘polega’. Jeżeli żadna z propozycji komputera nie jest prawidłowa, musimy zrezygnować z menu kontekstowego i poprawić błąd w zwykły sposób.

Jak już wiemy, Word dość często podkreśla jako błędne słowa prawidłowe. W tej sytuacji możemy poinformować program o poprawności słowa lub nawet dodać je do słownika. Służą do tego odpowiednio opcje menu kontekstowego Zignoruj wszystkie i Dodaj do słownika. Wybranie pierwszej z nich powoduje wyłącznie tymczasowe usunięcie czerwonej fali pod wszystkimi wystąpieniami danego słowa, natomiast druga w sposób trwały dopisuje je do specjalnego słownika użytkownika.

Od tej pory słowo to we wszystkich dokumentach programu będzie uznane przez program za poprawne. Mając to na względzie, nie należy zbyt pochopnie dodawać nowych słów do słownika. Jako żelazną regułę warto przyjąć zalecenie, by słownik rozszerzać tylko o te słowa, które pojawiają się wielokrotnie w różnych dokumentach.

Rysunek 4.13. Korekta gramatyki. (1) Miejsce, w którym prawdopodobnie występuje błąd gramatyczny podkreślone jest

zieloną falą. (2) Menu kontekstowe korekty gramatycznej.

Podobne zasady obowiązują przy poprawianiu błędów gramatycznych. W menu kontekstowym do wyboru mamy jedną z dwóch opcji: Ignoruj zdanie lub Gra- matyka (Rys. 4.13). Wybór pierwszej z nich oznacza uznanie danej frazy za poprawną, a wybór drugiej powoduje wyświetlenie okna dialogowego Gramatyka (Rys. 4.14). W jego górnej części, w specjalnym okienku wyświetlane jest pełne zdanie zawierające kwestionowaną frazę, np. „Gdzie to jest.”, przy czym jest ona wyświetlana kolorem zielonym. Tuż nad nią program wyświetla skrócony opis przyczyny uznania danego fragmentu za błędny. W przykładzie z Rys. 4.14 jest to

„Brakujący znak zapytania”. Jeżeli wyjaśnienie jest zbyt lakoniczne, możemy uzyskać bardziej szczegółowe informacje, klikając przycisk Wyjaśnij. W okienku poniżej program wyświetla swoje sugestie korekty (w naszym przykładzie jest to zamiana „jest.” na „jest?”). Wybraną propozycję można zaakceptować, klikając przycisk Zmień. Klikając przycisk Ignoruj raz, możemy poinformować program, że w danym miejscu nie ma błędu. Z kolei kliknięcie przycisku Ignoruj regułę powoduje, że od tej pory program w ogóle nie będzie stosował danej reguły sprawdzania poprawności gramatycznej.

Moduł sprawdzania poprawności gramatycznej nie jest tak użyteczny jak moduł ortograficzny, gdyż zbyt często doszukuje się błędów tam, gdzie ich nie ma. Dlatego w opcjach swojej kopii programu Word można bez specjalnych wyrzutów sumienia wyłączyć sprawdzanie większości reguł gramatycznych (NarzędziaOpcjePisow- nia i GramatykaUstawienia). Lub nauczyć się ignorowania zielonych podkreśleń w tekście.

4.7. Tworzenie tekstów w językach obcych

W programie Word 2002 można tworzyć dokumenty praktycznie w dowolnym języku świata. Jeżeli mamy odpowiednie słowniki, program będzie mógł także sprawdzić ich ortografię i gramatykę.

Aby wskazać, w jakim języku zapisano wybrany fragment tekstu, zaznaczamy go, wybieramy z menu głównego NarzędziaJęzykUstaw język, po czym w oknie dialogowym Język wybieramy jeden z ponad 200 języków. Aby szybko odnaleźć określony język, np. polski, z klawiatury można wprowadzić pierwszą literę jego nazwy. Symbol poprzedza nazwy języków, których słowniki są

Rysunek 4.14. Okno dialogowe Gramatyka.

aktualnie zainstalowane w programie. W dolnej części okna dialogowego można dodatkowo wybrać następujące opcje:

 Nie sprawdzaj pisowni ani gramatyki.

 Wykryj automatycznie język.

Włączenie drugiej z nich powoduje, że w tekstach napisanych w kilku językach program będzie usiłował automatycznie ustalić język, w jakim napisano dany akapit.

Uwaga! Automatycznej zmianie języka może towarzyszyć automatyczna zmiana układu klawiatury, np. z polskiego na amerykański.

Znajdujący się w dolnej części okna przycisk Domyślne służy do definiowania domyślnego języka dokumentu.

4.8. Korekta automatyczna

Word 2002 potrafi wykonywać w trakcie pisania automatyczną korektę („autokorektę”) tekstu. Funkcja ta znacznie ułatwia wykrywanie i poprawianie literówek oraz przyspiesza wprowadzanie nietypowych znaków. Na przykład program może automatycznie zamieniać tekst „sie” na „się”, ciąg dwóch minusów („--") na półpauzę („–”), a ciąg trzech znaków „(e)” na symbol waluty euro, „€”.

Opcje korekty automatycznej ustawia się w oknie dialogowym Autokorekta, które można otworzyć z menu głównego (NarzędziiaOpcje autokorekty). Okno to składa się z pięciu kart: Autokorekta, Autoformatowanie podczas pisania, Autoformatowanie, Autotekst, oraz Tagi inteligentne, z których poniżej omówię tylko dwie najważniejsze z nich: Autokorekta i Autoformatowanie pod- czas pisania.

4.8.1. Autokorekta

Karta Autokorekta (Rys. 4.16) udostępnia pełną kontrolę nad opcjami automatycznej korekty pisowni. Trzy najważniejsze z nich to:

Rysunek 4.15. Okno dialogowe „Język”.

 Automatycznie użyj sugestii z modułu sprawdzania pisowni. Po włączeniu tej opcji (na samym dole okienka) program będzie automatycznie zamieniał słowa, których nie ma w jego słowniku ortograficznym, na słowa, które w nim są. Zamiana będzie dokonywana wyłącznie w wypadku, gdy używany przezeń algorytm wskaże tylko jedno słowo ze słownika jako wyraz

„prawidłowy”, dlatego nie należy dziwić się, że wiele „błędów” pozostanie niepoprawionych. Stanowczo odradzam używanie tej opcji. Jak już wspominałem, program Word bardzo często błędnie ocenia poprawność ortograficzną wyrazów występujących w tekście, w związku z czym automatyczna korekta oparta na słowniku ortograficznym może sprawić więcej szkód niż pożytku. Jako przykład weźmy nazwisko ‘Prince’. Word uważa, że jest to błąd ortograficzny, a jedyne podobne słowo w jego słowniku to ‘Psince’.

Dlatego po włączeniu omawianej tu opcji automatycznie zamieni ‘Prince’ na

‘Psince’ (!). Tę niebezpieczną opcję mogę polecić wyłącznie osobom, które podczas pisania tekstu nie muszą spoglądać na klawiaturę.

 Zamień tekst podczas pisania. Jest to bardzo użyteczna opcja, umożliwiająca definiowanie własnego zestawu słów bądź ciągów liter używanych w korekcie automatycznej. Słowa te tworzą tabelkę (Rys. 4.16). Jej lewa kolumna zawiera wyrazy „błędne”, prawa – wyrazy poprawne. Jeżeli gdziekolwiek w tekście pojawi się słowo z lewej kolumny, program automatycznie zamieni je na słowo z kolumny prawej. W większości przypadków lewa kolumna faktycznie zawiera słowa niepoprawne, np. ‘badz', które powinno być poprawione na ‘bądź’ (por. Rys. 4.16). Ponieważ w lewej kolumnie można wpisywać dowolne ciągi liter i znaków, opcję tę można wykorzystać do szybkiego wprowadzania znaków specjalnych. Na przykład aby móc szybko umieścić w tekście strzałkę, w lewej kolumnie możemy umieścić

‘-->’, a w prawej – pożądany znak ‘’. Za każdym razem, gdy w tekście wpiszemy -->, program automatycznie zamieni te trzy znaki na strzałkę. W ten

Rysunek 4.16. Karta „Autokorekta”.

sam sposób w programie definiuje się odpowiedniość między ‘(c)’ i ‘©’, ‘(r)’ i

‘®’, ‘<<’ i ‘«’ etc.

 Pokaż przyciski Opcje Autokorekty. Po włączeniu tej opcji (znajdującej się w górnej części okna) program będzie proponował wyświetlenie specjalnego okienka Opcje autokorekty za każdym razem, gdy kursor myszki znajduje się nad tekstem poprawionym przez program. Znakiem zachęty do wyświetlenia tego okna jest niewielki niebieski prostokącik wyświetlany pod zmodyfikowanym przez siebie tekstem (Rys. 4.17 (a)). Kliknięcie tego prostokącika powoduje wyświetlenie okna Opcje Autokorekty (Rys. 4.17 (b)), w którym mamy m.in. możliwość cofnięcia niechcianej korekty automatycznej.

4.8.2. Automatyczne formatowanie dokumentu

Automatyczna korekta tekstu może dotyczyć nie tylko ortografii, ale i jego wyglądu, czyli formatu. Zakres tego typu korekty definiuje się na karcie Autoformatowanie podczas pisania okna dialogowego Autokorekta (Rys. 4.18).

Do najważniejszych opcji dostępnych na tej karcie należą:

 Cudzysłowy "proste" na „drukarskie”. Bardzo użyteczna opcja, która powoduje automatyczną zamianę kształtu i położenia cudzysłowów

„komputerowych” na profesjonalne znaki cudzysłowu używane w książkach.

Porównaj: "cudzysłów" i „cudzysłów”. Oprócz cudzysłowów, korekcie automatycznej podlegają też apostrofy. Porównaj: 'apostrofy' i ‘apostrofy’.

 Ułamki (1/2) na symbole ułamków (½). Powoduje zamianę kilku ułamków prostych na jeden znak specjalny, np. 3/4 zostaje zamienione na ¾.

(a) (b)

Rysunek 4.17. (a) Znak zachęty okna „Opcje Autokorekty”; (b) Okno

„Opcje Autokorekty”.

 Łączniki (--) na pauzy (–). Bardzo użyteczna opcja. Dzięki niej półpauzę (–) można wstawiać po prostu poprzez napisanie obok siebie dwóch minusów (--). Uwaga! Te dwa minusy muszą być otoczone spacjami i zostaną zamienione na półpauzę dopiero po wpisaniu kolejnego słowa.

 Listy punktowane automatycznie. Dość przydatna opcja. Dzięki niej nie musimy klikać przycisku , by zdefiniować listę punktowaną, wystarczy bowiem rozpocząć akapit znakiem ‘-’, ‘*’ lub ‘>’, by po przyciśnięciu klawisza Enter program automatycznie zamienił ten akapit na pierwszy punkt listy.

 Listy numerowane automatycznie. Opcja ta znacznie ułatwia definiowanie wyliczeń numerowanych. Aby zdefiniować wyliczenie, w którym kolejne punkty numerowane są kolejnymi cyframi arabskimi, po których następuje nawias, wystarczy akapit rozpocząć ciągiem znaków ‘1)’

 Formatuj początkowy element listy według elementu poprzed- niego. Opcję tę najłatwiej opisać na przykładzie wyliczenia, które Czytelnik właśnie ma przed oczyma. Pierwsze zdanie każdego punktu składane jest tu inną czcionką niż reszta akapitu. Dzięki włączeniu tej opcji wystarczyło, że czcionkę tę zdefiniowałem w pierwszym punkcie wyliczenia. Resztą zajął się program.

Istnieje możliwość automatycznego sformatowania tekstu już istniejącego, jednak moim zdaniem ma to sens wyłącznie w stosunku do niesformatowanych tekstów napisanych w innych edytorach. Czynność tę wykonuje się po wybraniu z menu głównego opcji FormatAutoformatowanie. Jest to jednak operacja dość niebezpieczna i nie zalecam wykonywania jej w początkowym okresie nauki posługiwania się programem. Wszystkie opcje Autoformatowania dostępne są na karcie Autoformatowanie okna dialogowego Autokorekta.

4.9. Synonimy i tezaurus

Oprócz słownika ortograficznego, Word 2002 ma też wbudowany tezaurus, czyli słownik synonimów. Jego działanie najłatwiej wyjaśnić na przykładzie.

Rysunek 4.18. Karta „Autoformatowanie podczas pisania” okna dialogowego „Autokorekta”

Przypuśćmy, że poszukujemy słowa, którym moglibyśmy zastąpić słowo „słaby”.

Wpisujemy w programie słowo „słaby”, umieszczamy w nim kursor klawiatury i przyciskamy kombinację klawiszy Shift+F7 (lub wybieramy z menu NarzędziaJęzykTezaurus), co spowoduje wyświetlenie ona dialogowego Tezau- rus (Rys. 4.19). Składa się ono z trzech list wyboru:

 Odszukane. W tym polu wyświetlane jest słowo, którego synonimu poszukujemy.

 Znaczenia. Okno to podaje umożliwia wybór znaczenia danego słowa. Na przykład słowo „słaby” posiada aż 20 różnych znaczeń.

 Zamień na synonim. W oknie tym wyświetlane są synonimy danego słowa w znaczeniu podanym w oknie Zanczenia.

Kliknięcie przycisku Zamień powoduje zamianę w tekście dokumentu zaznaczonego w nim słowa na słowo zaznaczone w okienku Zamień na synonim.

Warto wiedzieć, że oprócz tezaurusa języka polskiego Word 2002 wyposażony jest też w analogiczne słowniki innych języków, np. angielskiego i niemieckiego, aczkolwiek nie są one instalowane standardowo (wymagają osobnej instalacji).

4.10. Ustawienia strony

Pojęcie „Ustawienia strony” obejmuje m.in. szerokość marginesów, rozmiar i orientację (pionową lub poziomą) papieru oraz ilość miejsca przeznaczonego na nagłówek i stopkę. Parametry te można ustalić w oknie dialogowym Ustawienia strony (Rys. 4.20), które można wyświetlić, wybierając z menu głównego opcję PlikUstawienia strony. Okno to składa się z trzech kart: Marginesy, Papier i Układ. Ustawienia strony należy definiować przed przystąpieniem do składu większych tekstów, np. broszur.

4.10.1. Karta „Marginesy”

Karta Marginesy (Rys. 4.20) składa się z 4 części: Marginesy, Orientacja, Strony i Podgląd.

 Marginesy. Można tu zdefiniować szerokość marginesu górnego, dolnego.

lewego i prawego (margines górny to odległość górnego brzegu tekstu od górnego brzegu kartki; podobnie definiuje się pozostałe marginesy). Można tu także zdefiniować szerokość dodatkowego marginesu na oprawę.

Rysunek 4.19. Okno dialogowe „Tezaurus” (na pierwszym planie).

 Orientacja. Definiuje, czy kartka ma być zapisywana wzdłuż krótszego, czy dłuższego boku.

 Strony. W tym okienku określamy sposób wydruku grupy stron. Mamy do wybory następujące opcje:

 Standardowo. Używana do druku na jednej stronie kartki.

 Marginesy lustrzane. Do wydruku dwustronnego.

 2 strony na arkusz. Szczególnie przydatna przy orientacji poziomej.

 Karta składana jak książka. Opcja ta umożliwia naśladowanie drukowania książek lub czasopism. Przydaje się na przykład przy drukowaniu zaproszeń (4 strony na jednej kartce zgiętej wpół) lub broszur zszywanych po środku.

 Podgląd. W polu Zastosuj do ustalamy, czy ustawienia wprowadzone przez nas na karcie mają obowiązywać w całym dokumencie, czy też tylko od miejsca, w którym aktualnie znajduje się kursor. Obok, po prawej stronie, program wyświetla podgląd efektu naszych działań. Obserwowanie jego wyglądu to znakomity sposób na zrozumienie znaczenia niemal wszystkich opcji dostępnych na tej karcie.

4.10.2. Karta „Papier”

Najważniejszą częścią karty Papier (Rys. 4.21) jest sekcja Rozmiar papieru. Możemy w nim wybrać jeden z formatów standardowych (najczęściej jest to A4) lub podać własne wartości szerokości i długości papieru.

4.10.3. Karta „Układ”

Najważniejszą częścią karty Układ (Rys. 4.21) jest sekcja Nagłówki i stopki. Można w niej zdefiniować wszystkie parametry nagłówków i stopek. Przy opracowywaniu dłuższej broszury można osiągnąć efekt profesjonalnego składu, jeśli wybierze się opcje Inne na stronach parzystych i nieparzystych oraz Inne na pierwszej stronie.

Rysunek 4.20. Karta „Marginesy” okna dialogowego „Ustawienia strony”.

4.10.4. Podział dokumentu na sekcje

Na wszystkich kartach okna dialogowego Ustawienia strony znajduje się dział Podgląd. Służy ona do informowania programu, czy ustawienia wprowadzone przez nas na danej karcie mają obowiązywać w całym dokumencie, czy też może tylko od miejsca, w którym aktualnie znajduje się kursor. W tym drugim wypadku Word 2002 w miejscu zmiany ustawień strony wprowadzi specjalny (dla nas niewidoczny) symbol zwany symbolem sekcji. Zawarte są w nim wszystkie informacje dotyczące formatowania poprzedzającego go tekstu. Wstawiając symbole sekcji, dzielimy dokument na sekcje. Tak więc sekcja to ciągły fragment dokumentu posiadający te same ustawienia strony (czyli marginesy, rozmiar i orientację papieru etc.). W praktyce sekcje wykorzystuje się np. do umieszczania w dokumencie stron z dużymi tabelami złożonymi równolegle do dłuższej krawędzi kartki.

4.11. Drukowanie

Ostatecznym celem pisania listów, podań, życiorysów, raportów, broszur czy podręczników jest wydrukowanie ich na papierze. W tym celu – poprzez kombinację Ctrl+P lub wybranie z menu głównego opcji PlikDrukowanie – należy otworzyć okno dialogowe Drukowanie (Rys. 4.22). Składa się ono z pięciu części: Drukarka, Zakres stron, Kopie, Drukuj i Powiększenie.

 Drukarka. Bardzo często do jednego komputera podłączonych jest kilka różnych drukarek lub urządzeń pełniących funkcje drukarki (np. fax). Pole Drukarka służy do wyboru drukarki i, ewentualnie, zmiany jej standardowych ustawień. Samą drukarkę wybiera się w okienku Nazwa. Bezpośrednio pod nim program wyświetla informacje na temat stanu, typu i lokalizacji drukarki.

Drukarki podłączone bezpośrednio do komputera można rozpoznać po tym, że w polu Gdzie mają wpis LPT1:. Przycisk Właściwości umożliwia zmianę standardowych ustawień drukarki, np. rodzaj papieru załadowanego do drukarki (zwykły, fotograficzny, folia) czy jakość wydruku (wysoka, normalna lub oszczędna). Opcja Drukuj do pliku umożliwia przesłanie wydruku do pliku zamiast do drukarki; dzięki temu można tworzyć wydruki nawet na

Rysunek 4.21. Karta „Papier” (po lewej) i „Układ” (po prawej) okna dialogowego „Ustawienia strony”.

komputerach niepodłączonych bezpośrednio do drukarki. Właśnie w ten sposób został wydrukowany ten podręcznik – w domu przygotowałem plik, który następnie wysłałem pocztą elektroniczną do drukarni. Ostatnia opcja – Ręczny dupleks – ułatwia tworzenie wydruków dwustronnych na drukarkach, które mogą drukować tylko na jednej stronie kartki.

 Zakres stron. W polu tym ustawia się zakres stron przeznaczonych do wydruku. Mamy tu do wyboru jedną z trzech opcji:

 Wszystko. Drukowanie całego dokumentu.

 Bieżąca strona. Drukowanie tylko strony, na której znajduje się kursor klawiatury.

 Strony. Drukowanie określonych stron. Numery stron oddziela się przecinkami, a zakresy stron – myślnikiem. Na przykład żeby wydrukować strony 3,6,7,8,9,10 i 20 w polu Strony można wpisać 3,6-10,20.

 Kopie. W polu tym ustala się liczbę kopii dokumentu oraz sposób sortowania stron przy wydruku wielu kopii. Przy włączonym sortowaniu kolejne kopie drukowane są kolejno jedna za drugą, przy sortowaniu wyłączonym najpierw drukuje się kilka stron pierwszych, potem kilka stron drugich itd.

 Drukuj. W dwóch okienkach o tej nazwie można uszczegółowić zakres drukowanych stron (np. tylko parzyste) i rodzaj drukowanych informacji.

 Powiększenie. Można tu podać ilość stron, jakie mają się zmieścić na jednej kartce wydruku oraz skalę powiększenia.

Po ustawieniu wszystkich parametrów drukujemy dokument, klikając przycisk OK. Jeżeli jesteśmy pewni, że ustawienia są poprawne i nie wymagają żadnych modyfikacji, możemy wydrukować dokument z pominięciem okna dialogowego Drukowanie poprzez kliknięcie przycisku na standardowym pasku narzędziowym.

4.12. Podgląd wydruku

Przed wydrukowaniem dokumentu warto obejrzeć spodziewany efekt naszej pracy na ekranie. Dzięki temu możemy m.in. ocenić poprawność układu tekstu na stronie

Rysunek 4.22. Okno dialogowe „Drukowanie”.

i oszczędzić papier oraz tusz do drukarki. Podgląd wydruku włącza się przyciskiem (Podgląd wydruku pliku) na standardowym pasku narzędzi. Aby powrócić do normalnego trybu edycji, należy kliknąć przycisk Zamknij (Rys. 4.23).

4.13. Drukowanie kopert

Word 2002, jako program biurowy, posiada specjalne funkcje ułatwiające szybkie i eleganckie adresowanie kopert. Służy do tego okno Koperty i etykiety (Rys.

4.24). Aby je wyświetlić, należy wybrać z menu głównego opcję NarzędziaListy i dokumenty wysyłkowe. Okno to składa się z następujących części:

 Adres odbiorcy. Można go wpisać bezpośrednio w okienku lub – po kliknięciu przycisku – pobrać z książki adresowej programu Outlook.

 Adres zwrotny. Można go wpisać bezpośrednio, pobrać z książki adresowej lub pominąć (po zaznaczeniu pola Pomiń). Program automatycznie zapamiętuje ostatnio używany adres zwrotny.

 Podgląd. Schematyczny podgląd koperty.

Rysunek 4.23. Podgląd wydruku. Kliknięcie przycisku „Zamknij”

(1)

powoduje powrót do normalnego trybu edycji dokumentu.

Rysunek 4.24. Karta „Koperty” okna dialogowego

„Koperty i etykiety”.

 Podawanie. Jest to przycisk służący do definiowania sposobu wkładania koperty do podajnika drukarki.

 Drukuj. Kliknięcie tego przycisku rozpoczyna drukowanie koperty na domyślnej drukarce przy użyciu domyślnych opcji drukowania.

 Dodaj do dokumentu. Zamiast drukować kopertę, wstawia jej obraz przed dokumentem jako jego pierwszą stronę.

 Opcje. Jest to niezwykle użyteczny przycisk (Rys. 4.25), jako że umożliwia wybranie rozmiaru koperty oraz kroju i wielkości czcionek. Typowa mała koperta ma rozmiar C6 (114162 mm).

4.14. Współpraca z innymi osobami

Dość często tekst napisany w programie Word przekazywany jest innym osobom do dalszego opracowywania, na przykład korekty, recenzji lub konsultacji. Word 2002 posiada kilka funkcji niezwykle ułatwiających takie współtworzenie dokumentów.

Należą do nich przede wszystkim komentarze i tryb śledzenia zmian w tekście.

4.14.1. Komentarze

Komentarz to tekst, który pojawia się tylko na ekranie, ale nie na wydruku. Aby wstawić nowy komentarz, należy zaznaczyć fragment tekstu, którego ma on dotyczyć, a następnie wybrać z menu głównego opcję WstawKomentarz, co powoduje wyświetlenie na marginesie dokumentu dymku. W nim wpisujemy treść komentarza (Rys. 4.26). Pracę z komentarzami (ich wstawianie, edycję, i usuwanie) bardzo ułatwia pasek narzędziowy Recenzja, a szczególnie znajdujący się na nim przycisk (Wstawianie nowego komentarza).

Treść komentarza w dymku można modyfikować tak, jak każdy inny tekst.

Natomiast aby całkowicie usunąć komentarz, należy z menu kontekstowego (uruchamianego kliknięciem prawym klawiszem myszki nad dymkiem) wybrać opcję Usuń komentarz. Jeżeli umieścimy kursor myszki nad dymkiem, program wyświetli inicjały autora oraz godzinę i datę utworzenia komentarza.

Rysunek 4.25. Karta „Opcje kopert”.

4.14.2. Tryb śledzenia zmian w tekście

Oprócz opisanego w rozdziale 4.8 systemu automatycznej korekty tekstu, program Word posiada bardzo zaawansowany system wspomagania korekty ręcznej. Po jego włączeniu Word potrafi zapisać w dokumencie, w formie specjalnych komentarzy, informacje o wszystkich zmianach dokonanych przez korektora. Co więcej, nawet po wykonaniu korekty istnieje możliwość wydrukowania zarówno oryginalnej jak i poprawionej wersji dokumentu. W każdej chwili istnieje też możliwość odrzucenia lub trwałego zaakceptowania każdej poprawki.

System wspomagania korekty włącza się kombinacją klawiszy Ctrl+Shift+E lub poprzez wybranie z paska narzędziowego Recenzja przycisku (Przełączanie znaczników zmian). Od tej pory wszystkie zmiany dokonywane w dokumencie będą rejestrowane przez program. Typowy wygląd okna programu Word w tym trybie przedstawiono na Rys. 4.27. Informacje o usuniętych partiach tekstu umieszczane są w dymkach na marginesie tekstu (czyli tak, jak komentarze). Tak samo sygnalizowane są wszelkie zmiany formatu (np. wytłuszczenie lub powiększenie czcionki). Natomiast tekst dodawany przez korektora umieszczany

Rysunek4.26. Praca z komentarzami. (1) Dymek z komentarzem; (2) Pasek narzędziowy „Recenzja”; (3) Przycisk „Wstawianie nowego komentarza”; (4) Menu przycisku „Wstawianie nowego komentarza”.

Rysunek 4.27. Praca w trybie rejestracji zmian. (1) Dymek z informacją o usuniętym tekście; (2) Czerwony trójkącik informuje o miejscu, z którego

usunięto tekst; (3) Nowy tekst wstawiany jest bezpośrednio w tekście i wyróżniany podkreśleniem i kolorem czerwonym; (4) Pionowa kreska na lewym marginesie sygnalizuje, że w danym wierszu dokonano zmiany; (5)

Pasek narzędziowy „Recenzja”.

jest bezpośrednio w tekście. Aby ułatwić identyfikację dodanych fragmentów, program wyświetla je kolorem czerwonym i dodatkowo podkreśla ciągłą linią.

Pracę w trybie śledzenia zmian bardzo ułatwiają opcje dostępne na pasku narzędzi Recenzje. Oto ich zwięzły opis, w kolejności od lewej do prawej (por.

Rys. 4.28).

 Okno Wyświetlanie do przeglądu. Jest to okno wyboru znajdujące się po lewej stronie paska Recenzje. Służy ono do wyboru trybu wyświetlania (i drukowania) tekstu. Dostępne są cztery opcje:

 Znaczniki pokazane w wersji końcowej. Program wyświetla tekst w wersji po korekcie z informacjami o dokonanych zmianach.

 Wersja końcowa. Program wyświetla wyłącznie tekst w wersji końcowej.

 Znaczniki pokazane w oryginale. Program wyświetla tekst w wersji przed korektą wraz z informacjami o dokonanych zmianach.

 Oryginał. Program wyświetla wyłącznie tekst w wersji sprzed korekty.

 Pokaż. Pozwala ustalić zakres (i dodatkowe opcje) informacji wyświetlanych na ekranie. Można tu na przykład poinformować program, by wyświetlał wyłącznie komentarze dodane do tekstu przez konkretną osobę, np. naszego szefa.

 . Powoduje przejście do poprzedniej poprawki (lub komentarza).

 . Powoduje przejście do następnej poprawki (lub komentarza).

 . Służy do akceptowania poprawek (jednej lub wszystkich).

 . Służy do odrzucania poprawek lub usuwania komentarzy (jednego lub wszystkich).

 . Służy do wstawiania komentarzy; umożliwia też ich edycję i usuwanie.

 . Otwiera (lub zamyka) specjalne okienko z komentarzami.

4.15. Wstawianie tabeli z programu Excel

W rozdziale 3.10 wspomniałem, że Word 2002 potrafi umieszczać w swoich dokumentach obiekty utworzone w innych programach. Do obiektów najczęściej włączanych do dokumentów programu Word należą tabele (tzw. arkusze kalkulacyjne) programu Excel.

Istnieją dwie metody umieszczania tabel programu Excel w dokumencie programu Word. Pierwsza zwana jest osadzaniem obiektu w dokumencie i polega po prostu na umieszczeniu całego obiektu wewnątrz dokumentu programu Word.

Druga metoda zwana jest łączeniem obiektu z dokumentem i polega na wstawieniu do programu wyłącznie informacji o tym, gdzie znajduje się plik zawierający dany obiekt. Jeśli kiedykolwiek zajdzie potrzeba wyświetlenia lub wydrukowania takiego dołączonego obiektu, Word pobierze wszystkie potrzebne mu informacje z tego

„zewnętrznego” pliku.

Rysunek 4.28. Pasek narzędziowy „Recenzja”.

Najczęściej wybiera się metodę pierwszą, czyli osadzanie obiektów, gdyż jest to metoda najprostsza. Ponadto gwarantuje, że wszystkie informacje niezbędne do wydrukowania dokumentu znajdują się w jednym pliku. Jednak czasami korzystniej jest wybrać metodę drugą, czyli połączyć dokument z obiektem. Podstawowa zaleta tego rozwiązania polega na tym, że obiekty dołączone do dokumentu można w dowolnej chwili zmodyfikować poza programem Word. Gdy następnym razem otworzymy dokument z dołączonymi obiektami, program wyświetli ich aktualną (zmodyfikowaną) wersję. Można tę właściwość wykorzystać np. do przygotowania sprawozdania finansowego firmy nawet bez znajomości ostatecznych wyników finansowych. W dokumencie możemy wstawić łącze do niekompletnej tabeli, po czym dokonać ostatecznego wydruku już po uzupełnieniu jej przez księgową. Co więcej, tę samą tabelę będziemy mogli wykorzystywać w wielu różnych dokumentach!

Czas na konkrety. Aby wstawić tabelę przygotowaną w programie Excel, z menu głównego wybieramy opcję WstawObiekt, co powoduje wyświetlenie okna dialogowego Obiekt. Wybieramy w nim kartę Utwórz z pliku (Rys. 4.29).

Następnie klikamy przycisk Przeglądaj i z nowego okna dialogowego (Przeglą- daj) wybieramy plik, który ma być wstawiony w dokumencie. Na koniec musimy zdecydować, czy obiekt ma być w dokumencie osadzony, czy tylko z nim połączony. Jeżeli wybieramy drugą metodę, na karcie Utwórz z pliku zaznaczamy

pole Połącz z plikiem.

4.16. Podsumowanie

Na tym kończę omawianie możliwości programu Word 2002. Należy jednak mieć świadomość, że z braku miejsca pominąłem tu wiele naprawdę pożytecznych funkcji, np. korespondencję seryjną, przedefiniowywanie skrótów klawiaturowych, makrodefinicje, stosowanie języka Visual Basic. Żywię jednak nadzieję, że dzięki nabytym do tej pory umiejętnościom Czytelnik będzie potrafił samodzielnie rozszerzać i pogłębiać – w miarę potrzeb – swoją znajomość edytora Word.

Rysunek 4.29. Karta „Utwórz z pliku” okna dialogowego

„Obiekt”.

4.17. Ćwiczenia

1. Otwórz plik wyklad3.doc. Włącz Wyświetlanie planu dokumentu ( ).

Przy jego pomocy znajdź rozdziały 3.3 i 3.4.9. Zwróć uwagę, że plan dokumentu może spełniać rolę spisu treści.

2. Przejdź na koniec pliku wyklad3.doc, dodaj 2 puste wiersze i „złam” stronę (Ctrl+Enter). Na utworzonej w ten sposób nowej stronie wygeneruj spis treści (WstawOdwołanieIndeksy i spisy / Spis treści).

3. Zmień (w dowolny sposób) tytuł rozdziału 3.

─ Czy zmiana ta ma odzwierciedlenie w spisie treści?

─ Kliknij spis treści prawym klawiszem myszki i z menu kontekstowego wybierz Aktualizuj pole. Zaktualizuj cały spis treści.

4. Wyłącz Wyświetlanie planu dokumentu ( ). Z ekranu powinno zniknąć wąskie pionowe okienko planu dokumentu.

5. Pobierz i zapisz plik kp_4.doc (karta pracy nr 4). Otwórz go w edytorze Word i dodaj w nim numery stron (WstawNumery stron).

6. W dowolnym miejscu wstaw przypis dolny (WstawOdwołaniePrzypis dolny) o treści Przypisów nie wolno nadużywać.

─ A teraz usuń ten przypis.

7. W oknie dialogowym Opcje autokorekty (NarzędziaOpcje autokorekty) wyłącz opcję Automatycznie użyj sugestii z modułu sprawdzania pisowni.

8. Wpisz słowo „hyba”; przy pomocy menu kontekstowego popraw go na „chyba”.

9. Wpisz dosłownie (a więc z błędami) następujące zdanie:

„Kancleż Gerchard Shröder odwiedził polskę”.

─ Przy pomocy menu kontekstowego popraw w tym zdaniu dwa błędy ortograficzne w zakresie języka polskiego.

─ Zaznacz słowa Gerchard Shröder i przy przypisz im język niemiecki (NarzędziaJęzykUstaw język, wybierz Niemiecki(Niemcy)).

─ Przy pomocy menu kontekstowego popraw błędy w nazwisku Gerchard Shröder.

10.Napisz nazwisko Nietzsche. Jeżeli Twój Word uznaje je za błędne, sprawdź, na jakie (błędne!) chciałby je zamienić.

─  Dodaj „Nietzsche” do słownika (jeśli go tam jeszcze nie ma).

11.Włącz sprawdzanie gramatyki w trakcie pisania (kliknij na pasku stanu prawym klawiszem, wybierz opcje, wybierz Sprawdź gramatykę w trakcie pisania).

12.Wpisz dosłownie następujące zdanie: „Owoce : jabłka , śliwki .”. Popraw wszystkie błędy wskazywane przez moduł korekty gramatyki.

13.Spróbuj wpisać dosłownie słowa „bąć”, „sie”, „ktory” „(c)”. Czy Word usiłuje zamienić te napisy na inne? Otwórz okno Autokorekta (NarzędziaOpcje Au- tokorekty) i wyjaśnij, dlaczego tak się dzieje.

14.Wstaw w dokumencie symbol dyskietki (, czcionka Wingdings).

─ Zaznacz ją.

─ Otwórz okno Autokorekta (NarzędziaOpcje Autokorekty) i przyporządkuj ciągowi liter (d) symbol dyskietki (w polu Zamień wpisz (d); w polu Na już powinien być wpisany znak ).

─ Zamknij okno Autokorekta i w dokumencie wpisz (d) (d).

─ Sprawdź działanie kombinacji Ctrl+Z.

15.Wpisz słowo pracowity i znajdź jego synonimy (użyj menu kontekstowego).

Zamień to słowo na dowolny synonim.

16.Ponownie wpisz słowo pracowity i znajdź jego synonimy (Shift+F7 lub wybierz SynonimyTezaurus z menu kontekstowego). Zamień je na dowolny synonim.

17.Przejdź z powrotem do pliku wyklad3.doc i zmień orientację papieru na poziomą (PlikUstawienia strony).

18.Przy pomocy Ctrl+Z przywróć oryginalne ustawienia strony.

19.Kliknij przycisk (podgląd wydruku). Przejrzyj plik w różnych skalach podglądu. Na koniec kliknij przycisk Zamknij.

20. Wyłącz wszystkie zbędne paski narzędzi.

21. Przejdź z powrotem do pliku wyklad3.doc i wyświetl pasek narzędzi ^Re- cenzja.

─ Zaznacz dowolny (nieduży) fragment tekstu.

─ Przy pomocy przycisku wstaw komentarz do zaznaczonego tekstu.

22. Utwórz nowy dokument ( ).

─ Wpisz w nim zdanie „Kuba pierwszy uderzył Piotrka”.

─ Włącz tryb rejestrowania zmian (przyciskiem ).

─ Zamień „Kuba” na „Kubę” (Zamieniając końcowe „a” na „ę”).

─ Popraw „Piotrek” na „Piotrka”.

─ Wytłuść słowo „uderzył” ( ).

─ Obejrzyj to zdanie w kilu trybach podglądu znaczników (na pasku Recenzja pierwsze okienko wyboru po lewej z czterema opcjami).

─ Odrzuć wytłuszczenie słowa „uderzył” (przyciskiem ).

─ Zaakceptuj pozostałe zmiany (zaznacz zdanie i kliknij ).

23. Wyłącz wszystkie zbędne paski narzędzi.

24. Z menu wybierz NarzędziaNarzędzia wysyłkoweKoperty i etykiety. Wybierz zakładkę Etykiety, upewnij się, że pole Adres jest puste, przyciśnij Opcje i wybierz etykiety typu APLI 1276. Po zamknięciu okna Opcje etykiet kliknij przycisk Nowy dokument. W nowoutworzonym dokumencie wpisz adres Kubusia Puchatka lub jakikolwiek inny.

25. Pobierz plik waluty.xls i umieść zawarty w nim wykres w nowym dokumencie edytora Word (WstawObiekt, karta Utwórz z pliku, przycisk Przeglądaj).