ROMANA KARLEWICZOWA (Poznań) Katedra Bi-olog,ii Ogólnej AM
[95J
MATERIAŁY DO HELMINTOFAUNY PRZEWODU POKARMOWEGO
SUSŁA PEREŁKOWANEGO (CITELLUS SUSLICA GU EL DE N- ST AE D T)
MATEPJ1AJlbI no rEJibMJ1HTO<f>AYHE n11mEBAPJ1TEJlbHOI'O TPAKTA CITELLUS SUSLICA GUELDENSTAEDT
A CONTRIBUTION TO THE HELMINTHFAUNA OF THE CITELLUS SUSLICA GUELDENST AEDT ALIMENTARY TRACT
W pracy ,powyższej oparto się na materiale zebranym z 89 susłów
(Citellus suslica), z których 23 były hodowane przez ½ roku w niewoli, a 66 złowiono w miejscu ich jedynego w Polsce areału w Zamojszczyźnie
w lipcu 1953 r. Susły odławiane w Zamojszczyźnie były na miejscu sek- cjonowane, a zawartość poszczególnych odcinków ana.tomicznych jelita, konserwowano dla późniejszego przeglądu. Susły z niewoli były sekcjo-
nowane w czasie snu zimowego. Wszystkie susły były przed sekcją wa-
żone, w celu stwierdzenia ewentualnego wpływu ilości pasożytów na ogól- ny stan susła, a także zidentyfikowano ich płeć.
Na 89 susłów zarobaczonych było 31, a więc zaledwie 34,70/o. W bada- nym materiale zebrano: Ctenotaenia citelli Kir s -che nb 1 at t, 1939, Hymenolepis sp. We i 1 a n d,. 1858, wągry typu Cysticercus, Tricho- strongylus axei C o b b o Id, 1879, Trichostrongylus retortaeformis Z e- d e r, 1800, Trichuris sp. Ro e der e :r, 1761, Liczne larwy nicieni.
Ogólny charakter występowania robaków pasożytniczych w badanych
susłach ilustruje tabela I.
Stan zarażenia susła perełkowanego
ilość susłów
badanych
89 I
- . . I
Ol O' /u /u
ilość susłów
zakaż.
----- 31 34,7
ilość susłów zakaż. tas siemcami
17 19,1
ilość
susłów wyłącznie zakaż. ni- tasiemcami
cieniami
21 10
23,6 11,2
Tabela I.
wyłącznie
nicieniami
14 15,7
Tabela II ilustruje, stan zakażenia susłów poszczególnymi gatunkami
pasożytów.
Wiadomości Pa.razytologitczne nr 5 - Supplementum
232 R. KARLEWICZOW A
Tabela II.
Stan zarażenia susła perełkowanego
Cteno- Wągry Tricho-
taenia Hymena-
Cysti- stron- Tr. retor- Trichu- larwy citem !epis sp.
cercuc gylus taeformis ris sp. nicieni
- · - --
ilość susłów
13 2 2
zakaz 11 7 1 14
--··-- -- - - - -- -- ---·- ------
% %
14,6I
2,2 2,2 12,3 7,9 1,1 15,7Jak wynika z tabeli, najczęstszym pasożytem był Ctenotaenia citelli, którego intensywność inwazji dochodziła do 44 tasiemców w jednym osobniku, przeciętnie około 25, oraz Trichostrongylus axei do 38,· średnio około 4 tasi,emców. Trichuris sp. wystąpił pojedyńczo tylko· w jednym osobniku.
Stosunek zarobaczenia do płci żywiciela przedstawia się następująco:
na 98 odłowionych susłów przypada 55 samców i 34 samice. Stopień zaro- baczenia na ogół jest podobny, samców zakażonych było 30,90/o, samic 32,40/o. Ciekawy jest problem częstszego zakażania tasiemcami Ctenotaenia citelli samic niż samców. Na ogólną ilość zakażonych Ctenotaenia susłów
770/o przypada na samice. Zakażenie nicieniami natomiast wykazuje pewne
wzmożenie ekstensywności u samców (71,40/o).
Porównanie intensywności inwazji pasożyta z wagą ciała żywiciela,
w celu stwierdzenia ewentualnego wpływu pasożytów na stan zdrowotny
żywiciela nie dał żadnych wyników. W moim materiale intensywność za- robaczenia susłów była znikoma i występowanie nawet 44 tasiemców w przewodzie pokarmowym pojedyńczego osobnika nie wpłynęło na wagę ciała żywiciela, który ważył 272 g, •CO dla susŁa jest w:agą więcej niż średnią. Również Trichostrongylus retortaeformis mimo swego bezwzględ
nego znaczenia chorobotwórczego•, w niniejszej pracy nie można wziąć pod
uwagę, ze względu na zbyt małą intensywność tego zarobaczenia (maksy- malna ilość 13 osobników w jednym jelicie).
Jakkolwiek dysponowano zbyt małym materiałem porównawczym, je-
żeli chodzi o pasożytowanie w czasie snu zimowego, to jednak zauważono, że u susłów z niewoli, poza jednym przypadkiem wystąpienia Hymenolepis sp. i to u susła, który nie zasnął w warunkach hodowlanych, żadnego in- nego tasiemca nie ·wykryto, natomiast występowanie nicieni było podobne tak u susłów z ich naturalnego środowiska jak i śpiących w niewoli.
