Dwa wymiary kultury

Dwa wymiary kultury

Zakres IV etap edukacyjny Przedmiot Wiedza o kulturze Wymagania

szczegółowe:

(III.1) odróżnia pojęcie kultury rozumianej jako dorobek artystyczny od kultury rozumianej jako całokształt dorobku ludzkości, ze zrozumieniem używa określeń́: kulturowy i kulturalny;

Temat lekcji: Dwa wymiary kultury Czas na realizację: 1 godzina lekcyjna.

Cele szczegółowe wiadomości – uczeń:

 zna pojęcia: kultura wysoka i kultura niska,

 definiuje pojęcie kultury,

 wie, co znaczy być kulturalnym.

umiejętności – uczeń:

 uzasadnia różnice w pojęciu kulturowy i kulturalny,

 podaje przykłady zachowań kulturowych,

 opisuje zachowania będące świadectwem zachowania kulturalnego.

postawy:

 kształtowanie zasad dobrego wychowania,

 rozwijanie umiejętności różnicowania pojęć,

 kształtowanie umiejętności analizowania wartości.

Metody pracy: podająca (wykład informacyjny), problemowa, praktyczna (ćwiczeniowa – karty pracy), eksponująca (pokaz materiału wizualnego), drama

Forma pracy: indywidualna, zbiorowa, grupowa Środki

dydaktyczne,

w tym zasoby multimedialne:

Zestaw ilustracji ukazujący różne przejawy kultury: wysokiej (elitarnej) i niskiej (masowej).

Interaktywna mapa myśli z przykładami prezentującymi zróżnicowanie pojeść́: „kulturowy” I „kulturalny

Przebieg lekcji faza

wprowadzająca:

1. Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności, zapisanie tematu lekcji).

(13 min.) 2. Nauczyciel przypomina kilka definicji kultury: „Kultura jest to złożona całość obejmująca wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, zwyczaje i inne nawyki zdobyte przez człowieka jako członka społeczeństwa" (Barbara Olszewska, Dyoniziak, Człowiek – Kultura – Osobowość, Wrocław 2001, s.27, za E. Burnet Tylor, Cywilizacja pierwotna, tłum. Z.A.

Kawerska, Warszawa 1896, s.15), „Kultura - całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości,

gromadzony, utrwalany i wzbogacany, przekazywany z pokolenia na pokolenie” (Słownik języka polskiego, PWN, www.pwn.pl)

3. Nauczyciel wyświetla zestaw ilustracji ukazujący różne przejawy kultury: wysokiej (elitarnej) i niskiej (masowej). Po wyświetleniu uczniowie wskazują dodatkowo inne przykłady tych kultur, znane z życia.

4. Na podstawie obejrzanych ilustracji oraz własnych przykładów uczniowie przy pomocy nauczyciela formułują definicję kultury wysokiej i niskiej.

faza

realizacyjna:

(27 min.)

1. Uczniowie otrzymują karty pracy i wykonują zadanie, polegające na uzupełnieniu tabeli i wpisaniu podanych znaczeń we właściwe miejsce pod pojęciami:

kulturalny i kulturowy.

2. Po sprawdzeniu zadania uczniowie zapisują definicje podane przez nauczyciela:

Kulturowy - termin odnoszący się do kultury rozumianej naukowo; określenie opisowe, niezawierające

elementów oceny.

Kulturalny – postawa człowieka, który dobrze opanował reguły współżycia społecznego, potrafi właściwie zachować się w różnych sytuacjach i instytucjach, dobrać strój do okazji itp.

3. Nauczyciel wyświetla uczniom interaktywną mapę myśli z przykładami prezentującymi zróżnicowanie pojęć́: „kulturowy” I „kulturalny. Pojawiają się ilustracje sytuacyjne zestawione na zasadzie przeciwieństw: z jednej strony sytuacja odnosząca się do pojęcia kulturowy a z drugiej kulturalny.

4. Uczniowie podzieleni są na 4 grupy i otrzymują zadania: każda z grup tworzy scenariusze scenek sytuacyjnych, w których pokazane będą zachowania kulturalne i niekulturalne:

a. grupa 1: scena w kolejce sklepowej, gdzie starsza pani prosi o obsługę poza kolejnością;

b. grupa 2: scena przy stole podczas obiadu;

c. grupa 3: scena w kinie podczas premiery filmu;

d. grupa 4: scena w kawiarni z kelnerką

5. Po krótkim przygotowaniu uczniowie odgrywają mini-

Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”

współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

scenki. Pozostała część klasy pełni funkcję widowni i po zakończeniu wymienia zachowania kulturalne i niekulturalne.

6. Nauczyciel informuje, że zachowania kulturalne są opozycją dla wynikających z natury zachowań fizjologicznych. Są to wiec zachowania wyuczone, wspólne dla członków danego społeczeństwa i przekazywane w jego obrębie

faza

podsumowująca:

(5 min.)

1. Nauczyciel dokonuje oceny wyrażonej stopniem.

2. Zadanie domowe: Wypisz wydarzenia ze szkoły, klasy środowiska i przyporządkuj do nich terminy: kulturowy, kulturalny.

Karta pracy do lekcji Dwa wymiary kultury

Przyporządkuj terminom kulturowy i kulturalny czynności, zachowania i pojęcia:

 akademia szkolna  przedstawienie teatralne

 całowanie kobiety w dłoń  dzielenie się opłatkiem

 Dotrzymywanie słowa  ustępowanie miejsca osobom starszym

 premiera filmu  wyjście do kina

 erudycja  wyjście do teatru

 obyczaje weselne  zachowanie przy stole

 poprawna polszczyzna  zasady zachowania w tetrze

 symboliczne znaczenie kolorów (np.

żałoba w krajach europejskich to czerń a w Indiach - biel)

Kulturowy kulturalny

Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”

współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Rozwiązanie:

Kulturowy kulturalny

dzielenie się opłatkiem poprawna polszczyzna zasady zachowania w tetrze erudycja

całowanie kobiety w dłoń wyjście do kina symbolika koloru (np. żałoba w krajach wyjście do teatru europejskich to czerń a w Indiach - biel) zachowanie przy stole

obyczaje weselne ustępowanie miejsca osobom starszym przedstawienie teatralne Dotrzymywanie słowa

premiera filmu akademia szkolna