Alternatywne źródła energii
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna pojęcia: „energetyka alternatywna”, „niekonwencjonalne źródła energii”,
• zna rodzaje niekonwencjonalnych źródeł energii,
• rozumie różnicę między tradycyjnymi a alternatywnymi źródłami energii,
• rozumie przyczyny poszukiwania nowych źródeł energii,
• rozumie fakt marginalnego jeszcze wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii w produkcji energii.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• odczytać z rocznika statystycznego udział % energetyki alternatywnej w produkcji energii elektrycznej,
• wyjaśnić przyczyny wzrostu zainteresowania energetyka alternatywną,
• opisać sposób wykorzystania danego alternatywnego źródła energii w produkcji energii elektrycznej i cieplnej,
• wnioskować o wadach i zaletach korzystania z poszczególnych niekonwencjonalnych źródeł energii,
• wykazać możliwości i ograniczenia w wykorzystaniu alternatywnych źródeł energii,
• wskazać na mapie kraje (miejsca) , w których dane źródło energii jest już wykorzystywane.
c) Postawy Uczeń:
• współpracuje w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Metoda tekstu przewodniego, pogadanka heurystyczna, praca w grupach zróżnicowana.
3. Środki dydaktyczne
Karty pracy ucznia, kserokopie tekstu, mapa ścienna świata.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Czynności organizacyjne – sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu lekcji na tablicy.
2. Powtórzenie z tematu „Wykorzystanie tradycyjnych źródeł energii” – kartkówka – uczniowie rozpoznają na podstawie wykresu kołowego przedstawiającego strukturę wykorzystania różnych źródeł energii z produkcji energii elektrycznej, jakiego państwa ona dotyczy (wykresy odbite na ksero z podręcznika).
3. Podanie celu lekcji i omówienie sposobu jej przeprowadzenia.
b) Faza realizacyjna
1. Burza mózgów – uczniowie podają skojarzenia ze słowem „alternatywny”.
2. Wyjaśnienie przez nauczyciela pojęć „energetyka alternatywna” i „niekonwencjonalne źródła energii”.
3. Pytanie do uczniów – „o jakich formach energetyki alternatywnej już słyszeliście?”
4. Usystematyzowanie wiadomości uczniów wykazanych w odpowiedzi na powyższa pytanie - wymienienie wraz z krótką charakterystyką poszczególnych rodzajów energetyki alternatywnej – podyktowanie krótkiej notatki do zeszytu.
5. Pytania do uczniów: „dlaczego szuka się alternatywnych źródeł energii?” i „co odróżnia energetykę alternatywną od tradycyjnych źródeł energii?”
6. Klasa zostaje podzielona na grupy – każda z nich otrzymuje kopię całego tekstu, wraz z pytaniami wyłącznie do przypisanej sobie części. Poszczególne zespoły mają za zadanie odpowiedzieć na pytania odnośnie danego alternatywnego źródła energii (załączniki 1-6). W tym celu wybierają z tekstu odpowiednie fragmenty.
7. Przedstawiciele grup odpowiadają na forum klasy na pytania do fragmentu tekstu dotyczącego przyporządkowanego im źródła energii. Wybrana osoba z każdej grupy pokazuje również na mapie ściennej świata miejsca, które pojawiają się w odpowiedzi swojego zespołu.
8. Nawiązanie do wiedzy zdobytej przez uczniów na poprzednich lekcjach – „Na jak długo ma wystarczyć ropy naftowej i węgla przy zachowaniu obecnego wydobycia?”
9. Burza mózgów „Dlaczego więc szuka się alternatywnych źródeł energii (wskażcie też inne przyczyny) ?”
10. Polecenie dla uczniów – „zajrzyjcie ponownie do tekstu i odczytajcie jaki jest procent energetyki alternatywnej w produkcji energii elektrycznej”.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie wypełniają tabelkę (załącznik 7).
5. Bibliografia
J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat, Energetyka alternatywna [w:] Geografia społeczno-ekonomiczna, PWN, W-wa 2001, s. 202-204.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia Załącznik 1.
GRUPA I – energia wiatrowa
- co jest główną barierą do wykorzystania wiatru w produkcji energii?
- jaki jest główny warunek do powstania elektrowni wiatrowej?
- co czyni się, aby zwiększyć moc pojedynczych agregatów prądotwórczych?
- gdzie najwięcej jest elektrowni wiatrowych?
Załącznik 2.
GRUPA II - energia geotermiczna - czym jest energia geotermiczna?
- co jest wykorzystywane obecnie najczęściej do produkcji energii geotermicznej?
- od kiedy wykorzystuje się energię geotermiczną?
gdzie powstały pierwsze elektrownie geotermiczne?
Załącznik 3.
GRUPA III – energia słoneczna
- jakie typy elektrowni związane są z energią słoneczną?
- jaka jest główna różnica między tymi typami elektrowni?
- czy istnieją inne możliwości wykorzystania energii słonecznej?
- gdzie głównie występują elektrownie słoneczne?
- jaki rodzaj energii jest najczęściej uzyskiwany w elektrowniach słonecznych?
Załącznik 4.
GRUPA IV – energia biogazu i biomasy - co to jest biomasa?
- w jaki sposób może być wytworzona energia z biomasy?
- co jest produktem finalnym przetwarzania biomasy?
- do produkcji jakiej energii wykorzystywana jest przeważnie biomasa?
Załącznik 5.
GRUPA V – energia falowania i prądów morskich
- czy energia prądów morskich i falowania są już powszechnie wykorzystywane?
- gdzie rozpoczęto badania nad ich wykorzystaniem?
- w jaki inny sposób wody morskie mogą być wykorzystane do produkcji energii ? Załącznik 6.
GRUPA VI – energia pływów morskich
- jakie elementy środowiska przyrodniczego są konieczne, aby pływy mogły być wykorzystane do produkcji energii?
- jak działają elektrownie oparte o energię pływów morskich?
- czy elektrownie tego typu mogą być podstawowym źródłem energii? Dlaczego?
- gdzie obecnie istnieją elektrownie oparte o energię pływów morskich ? Załącznik 7.
Główna zaleta Główny problem Miejsce wykorzystania Energia słoneczna
Energia wiatru
Energia geotermiczna Energia biomasy Energia pływów morskich
Energia fal i prądów morskich
b) Zadanie domowe
Wyszukaj w wybranych przez ciebie źródłach (prasa, Internet) przykłady wykorzystania alternatywnych źródeł energii w Polsce.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
