Początki panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Pierwszy rozbiór Polski
a.
b. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Po przeprowadzonej lekcji uczeń:
• zna okoliczności wstąpienia na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego,
• potrafi opisać początki panowania ostatniego króla Rzeczypospolitej,
• zna przebieg konfederacji barskiej,
• potrafi opisać okoliczności pierwszego rozbioru Polski.
ii. b) Umiejętności Po przeprowadzonej lekcji uczeń:
• potrafi wskazać na mapie ziemie utracone w wyniku pierwszego rozbioru Polski,
• rozumie przyczyny pierwszego rozbioru,
• potrafi dokonać oceny uczestników konfederacji barskiej, a także ocenić postawę Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego politykę,
• sprawnie pracuje z mapą, atlasem historycznym, podręcznikiem,
• potrafi dokonywać oceny postaci historycznych, wypowiadać własne zdanie, wyciągać wnioski.
c. 2. Metoda i forma pracy
Dyskusja, opis, opowiadanie, praca pod kierunkiem nauczyciela, praca z podręcznikiem, mapą, atlasem historycznym.
d.
e. 3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, mapa, atlasy historyczne, literatura pomocnicza.
f. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów na temat unii polsko-saskiej.
Przykładowe pytania:
• W jaki sposób doszło do elekcji Fryderyka I Augusta z dynastii Wettinów?
• Kim był Stanisław Leszczyński?
• Jak przebiegało panowanie Augusta III?
Nauczyciel przedstawia problematykę lekcji. Opisuje sytuację międzynarodową panującą pod koniec XVIII wieku.
ii. b) Faza realizacyjna
Nauczyciel omawia sytuację panującą w Rzeczypospolitej po śmierci Augusta III Sasa.
Przedstawia, jak doszło do elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego i w jaki sposób król
podejmował próby przeprowadzenia reform wewnętrznych. Wspomina o powołaniu Szkoły Rycerskiej w 1765 roku, mówi, dla kogo była ona przeznaczona, wymienia jej wychowanków.
Uczniowie wyszukują w podręczniku informacje na temat okoliczności zawiązania konfederacji
barskiej. Mają na to przeznaczone 10 minut. Po upływie tego czasu wypowiadają się na temat przyczyn i przebiegu konfederacji, a następnie wybrani przez nauczyciela uczniowie odpowiadają na pytanie, czy gdyby byli szlachcicami i żyli w tamtych czasach, przystąpiliby do konfederacji.
Uczniowie dyskutują na ten temat. Wypowiadają własne opinie.
Nauczyciel, korzystając z mapy, omawia okoliczności i skutki pierwszego rozbioru Polski.
Pokazuje utracone ziemie. Uczniowie śledzą mapki w atlasach historycznych.
Nauczyciel omawia reformy sejmu porozbiorowego, podkreśla ważność utworzenia w 1773 roku Komisji Edukacji Narodowej.
iii. c) Faza podsumowująca
W ramach podsumowania i powtórzenia wiadomości z lekcji uczniowie biorą udział w dyskusji.
Przykładowe pytania:
• Jakie były bezpośrednie i pośrednie przyczyny pierwszego rozbioru Polski?
• Czy rozbiorowi można było zapobiec?
• Na terenie jakich państw znajdują się obecnie terytoria utracone przez Rzeczpospolitą w I rozbiorze?
g.
h. 5. Bibliografia
1. Atlas historyczny dla szkół średnich, red. J. Konarski, A. Daniluk, Nowa Era, Warszawa 2000.
2. Burda B. i inni, Historia 2. Czasy nowożytne. Zakres podstawowy, Operon, Gdynia 2003.
3. Cegielski T., Kądziela Ł., Rozbiory Polski 1772-1793-1795, WSiP, Warszawa 1990.
i.
j. 6. Załączniki
i. a) Zadanie domowe
• Przygotuj informacje na temat Sejmu Wielkiego.
• Wyszukaj wiadomości na temat Szkoły Rycerskiej i Komisji Edukacji Narodowej.
k.
l. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
m. 8. Uwagi do scenariusza
brak
