Szczepionka na COVID-19
Oliwia Filas
Julia Muniak Adam Jędrusiak
Kateryna Sotnikova Monika Grzybowska
Artem Pavlovskyi
Wybierz świadomie - zatrzymaj pandemię!
Spis treści
1. Czym jest COVID-19?
2. Szczepionka przeciwko COVID-19 3. Skład szczepionki mRNA
4. Ważne informacje
5. Jak działa szczepionka?
6. Czy wiesz, że…?
7. Dlaczego warto się zaszczepić?
8. Nurtujące pytania
9. Fakty i mity o szczepionce
10. Szczepić się czy nie szczepić?
Czym jest COVID-19?
COVID-19 to choroba układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Została po raz pierwszy rozpoznana i opisana w listopadzie 2019, w środkowych Chinach w mieście Wuhan, w prowincji Hubei.
Zakażenie rozprzestrzenia się drogą kropelkową, najczęściej w wyniku kaszlu bądź kichania. Okres wylęgania choroby to od 2 do 14 dni.
11 marca 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia uznała serię zachorowań za pandemię.
Polska zdecydowała się na przystąpienie do pięciu z sześciu umów podpisanych przez Komisję Europejską dotyczących zakupu szczepionek.
Szczepionka przeciwko COVID-19
W przypadku szczepionek mRNA wykorzystuje się jeden lub więcej genów wirusa w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej. mRNA to fragment materiału genetycznego wirusa kodujący charakterystyczną strukturę na jego otoczce - fragment kolca. Preparaty oparte na mRNA nie zawierają inaktywowanych wirusów ani nawet ich części.
Innym podejściem jest wykorzystanie adenowirusów - to wirusy, które pozbawione są możliwości namnażania, a więc nie są zagrożeniem dla organizmu. Wirus ten jest wektorem przenoszącym białko kolca SARS-CoV-2.
Skład szczepionki mRNA na podstawie ulotki
szczepionki Comirnaty firm Pfizer i BioNTech
Ważne informacje
• Przyjęcie jednej dawki szczepionki na COVID-19 nie daje wystarczającej odporności na wirusa
• Eksperci zalecają, aby po przyjęciu pierwszej dawki szczególnie na siebie uważać - jeśli w tym czasie zachorujemy, podanie drugiej dawki może zostać odroczone w czasie
• Osoby po szczepieniu powinny przestrzegać zaleceń sanitarnych tak jak wszyscy inni - nosić maseczki, dezynfekować dłonie, unikać skupisk ludzi
Fragmenty mRNA wirusa, w których zapisany jest przepis na białka otoczki wirusowej tzw. białka spike są zapakowane w pęcherzyk lipidowy (kulistą cząsteczkę tłuszczową), tak aby mRNA mogło dostać się do komórki przed zdegradowaniem przez mechanizmy zewnętrznej obrony komórki.
Szczepionkę podajemy w mięsień naramienny. Jest to tkanka posiadająca wiele naczyń krwionośnych, co pozwala na lepszy transport i w efekcie zapewnia szybsze wytworzenie przeciwciał przeciw wirusowi, co jest podstawą odporności, oraz znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych odczuć w miejscu wkłucia.
Po tym, jak komórki mięśnia wchłoną zawartość pęcherzyka, znajdujące się w nich fabryki białek - rybosomy - tworzą białko na podstawie ,,instrukcji" obecnych w mRNA.
Po wyprodukowaniu białka kolca wirusa, komórka umieszcza je na swojej powierzchni, ,,chwaląc się" nim. W tym momencie uruchamiane są szlaki odpowiedzi immunologicznej, w których uczestniczą limfocyty T oraz B. Obydwa rodzaje limfocytów, współdziałając ze sobą, rozpoznają i zwalczają wirusa, przy następnym narażeniu organizmu.
Obecność przeciwciał w organizmie pozwala na szybsze i efektywniejsze działanie organizmu przy kolejnym kontakcie z
groźnym patogenem.
Jak działa szczepionka?
spike
COVID-19
pęcherzyk lipidowy
komórka
przeciwciała
limfocyty
Czy wiesz, że...?
Cierpią nie tylko płuca! COVID-19 jest najbardziej znany jako przyczyna poważnych zaburzeń układu oddechowego, nie mniej jednak może również powodować wiele objawów związanych z innymi narządami. Te stany obejmują uniemożliwienie prawidłowej pracy serca (pojawiać się mogą np. zakrzepy mogące prowadzić do zawału), ostre uszkodzenia nerek, problemy dermatologiczne, objawy żołądkowo-jelitowe, hiperglikemię, jak również uszkodzenie wątroby.
Zagrożone są dzieci! Oprócz wspomnianych powyżej objawów istnieje również niebezpieczeństwo związane z uszkodzeniem układu nerwowego. Zarówno w przypadku dorosłych jak i dzieci, dla których zwykle obserwuje się stosunkowo łagodny przebieg choroby, może ona powodować wiele niebezpiecznych powikłań. Jednym z nich jest wieloukładowy zespół zapalny - ciężki stan chorobowy, grożący śmiercią. Jego objawy obejmują ból głowy, zmiany stanu psychicznego i encefalopatię. Ponadto badania potwierdziły, że dzieci narażone są również na poważne neurologiczne powikłania, takie jak drgawki, śpiączka, zapalenie mózgu i zapalenie opon mózgowych. Tego typu objawy, poza upośledzaniem rozwoju, mogą doprowadzić nawetdo śmierci dziecka.
Czy wiesz, że...?
To nie jest zwykła grypa! Jednym z mechanizmów działania SARS-CoV-2 jest wywoływanie nadmiernej odpowiedzi odpornościowej, niewystępującej zwykle przy grypie. Kilka dni po wystąpieniu objawów COVID-19 może nastąpić masowa reakcja zapalna, będąca skutkiem uwolnienia do organizmu cząsteczek odpowiedzialnych za zwalczanie patogenu w organizmie. Ta odpowiedź jest główną przyczyną zapalenia płuc i zespołu ostrej niewydolności oddechowej podczas COVID-19, może być przyczyną ostrej niewydolności sercowej a także innych powikłań, takich jak wspomniane powikłania zakrzepowo-zatorowe, niewydolność nerek, niewydolność wielonarządowa.
W 2020 umarło w Polsce najwięcej ludzi od zakończenia II wojny światowej! Mimo tego, że niektórzy wątpią w śmiercionośność wirusa, na jego tragiczne skutki istnieją twarde dowody. Statystyki mówią, że 2020 był najtragiczniejszy od zakończenia II wojny światowej, jeśli chodzi o liczbę zmarłych osób. Pamiętajmy, że liczby te obejmują nie tylko osoby chorujące na COVID-19 – to również ci, dla których zabrakło miejsc w szpitalu, ci, do których nie mogła dojechać karetka przez natłok zgłoszeń przypadków wirusa, ci, którzy bojąc się zakażenia unikali wizyty u lekarza. Te osoby nie dotrwały do otrzymania szczepionki – Ty masz tę możliwość.
Dlaczego warto się zaszczepić?
Aby uchronić się przed niebezpieczeństwem zarażenia
Z prawdopodobieństwem sięgającym 95% szczepienie uchroni Cię przed zakażeniem SARS-CoV-2. W przypadku ewentualnego zakażenia przebieg choroby jest o wiele lżejszy.
Ponieważ szczepionki są bezpieczne
Szczepionki są badane przez polskie i unijne instytucje. Ich dopuszczenie do użytku jest zależne od decyzji Europejskiej Agencji Lekowej.
Bo dzięki Tobie szybciej wrócimy do normalności
Szczepiąc się, przyczyniasz się do szybszego znoszenia ograniczeń i powrotu nas wszystkich do normalnego życia.
Bo możesz!
Szczepionki na koronawirusa są:
• bezpłatne,
• dobrowolne,
• skuteczne .
Nurtujące pytania
Czy powinienem się zaszczepić po przejściu COVID-19?
Zarówno CDC (Center for Disease Control and Prevention) jak i PHE (Public Health England) informują, że przebycie choroby nie jest przeciwwskazaniem do szczepień.
Jak przygotować się do szczepienia?
Nie ma szczególnych zaleceń dotyczących przygotowania do szczepienia. Z tego powodu można zaszczepić się w ciągu całego dnia, bez względu na spożywanie posiłków. Dobrze, gdy przed szczepieniem jest się wypoczętym.
Czy osoby chore na COVID-19 mogą przyjąć szczepionkę?
Osoby zakażone wirusem SARS-CoV-2, niewykazujące objawów mogą być zaszczepione.
Natomiast osoby, które chorują na COVID-19, a więc mają objawy, nie mogą zostać zaszczepione.
Jak długo utrzymują się przeciwciała u osoby, która przebyła COVID-19?
Zgodnie z ostatnimi badaniami naukowymi przeprowadzonymi w Australii, czas utrzymywania się przeciwciał u osób, które przechorowały COVID- 19, wyniósł 8 miesięcy. Jednak ostateczna informacja dotycząca czasu trwania odpowiedzi immunologicznej przeciwko SARS-CoV-2 jest nieznana.
Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do szczepienia?
Przeciwwskazaniem do szczepień jest reakcja anafilaktyczna po przyjęciu szczepionki przeciw COVID-19 oraz ciężka reakcja alergiczna. Podanie szczepionki należy odroczyć w przypadku wystąpienia ostrego przebiegu choroby zakaźnej z gorączką. Nie zaleca się szczepienia w trakcie leczenia immunosupresyjnego, gdyż nie prowadzono badań klinicznych w tej grupie pacjentów.
Ostatecznie do szczepień kwalifikuje lekarz na podstawie indywidualnej oceny stanu zdrowia pacjenta.
Nurtujące pytania
Fakty i mity o szczepionce
„Szczepionki powstały podejrzanie szybko. Są niezbadane i niesprawdzone.”
MIT – Dzięki zaangażowaniu całego świata naukowego oraz ogromnemu dofinansowaniu możliwe było szybsze przeprowadzenie niektórych etapów opracowania i wprowadzenia szczepionki. Samo stworzenie i produkcja szczepionek mRNA, które nie wymagają skomplikowanych procedur i długotrwałych hodowli umożliwiła błyskawiczne przygotowanie preparatu, a sprawne procedury administracyjne spowodowały rekordowo szybkie wprowadzenie szczepionki na rynek. Żadna faza badań przedklinicznych oraz kliniczny nie została zaniechana a wszystkie procedury dopatrzone. Wszystkie szczepionki wprowadzone na rynek są szczegółowo badane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa.
„Szczepionka może ingerować w ludzki genom.”
MIT - Nie może, mRNA nie jest czynnikiem infekcyjnym, nie jest transportowany do jądra komórkowego, nie łączy się do DNA. W związku z tym nie musimy się obawiać, że po zaszczepieniu zostaniemy genetycznie zmodyfikowani.
Fakty i mity o szczepionce
„Do produkcji szczepionek używa się szczątków abortowanych płodów.”
MIT/PRAWDA – Przy pracy nad szczepionką opartą o mRNA nie wykorzystywano linii komórkowych pochodzących z tkanki płodowej. Przy produkcji szczepionki bazującej na adenowirusach wykorzystywało się linie komórkowe bazujące na komórkach nerki pochodzącej z abortowanego płodu. Nie były to jednak komórki pobrane z płodu po aborcji a jedynie ich kopie.
Linie te zawierają specyficzny składnik, który został wykorzystany do prawidłowego namnożenia białka, którego wirus jest pozbawiony, a nie występuje w żadnej komórce naszego ciała. Należy podkreślić, że żadna z zaakceptowanych szczepionek nie zawiera komórek pochodzących z jakiejkolwiek tkanki abortowanego płodu, ani także materiału genetycznego komórek tworzących linie komórkowe
„Szczepionki powodują niepożądane odczyny poszczepienne, w wyniku których można nawet umrzeć.”
MIT/PRAWDA - Częstość występowania NOP zależy od rodzaju szczepionki. Każda osoba reaguje inaczej. W Polsce NOP występuje średnio 1:10 000 szczepień. Reakcja anafilaktyczna może wystąpić z prawdopodobieństwem 1:1 000 000, natomiast miejscowy odczyn- 1:10.
Do NOP należą: gorączka, wysypka, trudności z oddychaniem, długi płacz lub inne, pojawiające się po szczepieniu objawy. Śmierć, o której ostatnio donoszą media, u osób zaszczepionych może być wynikiem różnych czynników, niezwiązanych z samą szczepionką.
To decyzja każdego z osobna.
Nie po raz pierwszy w historii spotykamy się z zagrażającą nam epidemią. Mimo że lekarze i naukowcy walczą o nasze życie i zdrowie, my również musimy do tej walki dołączyć. Pamiętajmy, że nasze zdrowie w największym stopniu zależy od nas samych.
Pamiętajmy o zachowaniu dystansu społecznego oraz zadbajmy o zasłanianie ust i nosa maseczką ochronną w celu zminimalizowania ryzyka zarażenia. W trakcie pandemii SARS- CoV-2 narażeni jesteśmy nie tylko my, ale i nasi najbliżsi. Z tego powodu, podejmując decyzję o szczepieniu weźmy pod uwagę zdrowie innych osób.
