Program rehabilitacji powikłań po przejściu zakażenia COVID-19

(1)

Program rehabilitacji powikłań

po przejściu zakażenia COVID-19

(2)

(3)

Program rehabilitacji powikłań

po przejściu zakażenia COVID-19

(4)

(5)

5 Spis treści

1. Wprowadzenie ... 6

1.1. Powikłania ... 7

1.2. Cel rehabilitacji ... 9

1.3. Koncepcja programu terapeutycznego ... 10

2. Ocena pacjenta przed terapią ... 11

2.1. Ocena wydolności ... 11

2.2. Ocena równowagi ... 12

2.3. Ocena funkcji kognitywnych ... 12

2.4. Ocena koordynacji, siły i wytrzymałości mięśni kończyn dolnych ... 13

2.5. Ocena nasilenia duszności ... 13

2.6. Karta oceny pacjenta ... 13

3. Terapia ... 14

3.1. Część stacjonarna terapii ... 14

3.1.1. Trening równowagi ... 16

3.1.2. Trening siły i wytrzymałości ... 17

3.1.3. Trening funkcji kognitywnych ... 27

3.2. Część domowa terapii ... 27

4. Piśmiennictwo ... 29

(6)

6

1. Wprowadzenie

COVID-19 (od ang. Coronavirus Disease 2019) jest to ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Została po raz pierwszy rozpoznana i opisana w grudniu 2019, w środkowych Chinach (miasto Wuhan, w prowincji Hubei) podczas serii zachorowań zapoczątkowującej pandemię tej choroby (1, 2). Przebieg choroby może być różnorodny. Większość pacjentów (ok. 81%) może przechodzić ją bezobjawowo lub mieć łagodne objawy, przypominające inne choroby górnych dróg oddechowych, które ustępują po około dwóch tygodniach, podczas gdy część pacjentów może mieć ostrą (14%) lub krytyczną (5%) postać choroby, co wymaga 3 do 6 tygodni do wyleczenia oraz często wymaga hospitalizacji (3). Do typowych początkowych objawów choroby zaliczają się gorączka, suchy kaszel, zmęczenie i płytki oddech (4, 5, 6).

Do mniej częstych objawów należą m.in.: odkrztuszanie plwociny, ból głowy, dreszcze, krwioplucie, bóle w klatce piersiowej, biegunka, nudności i wymioty, ból gardła (7, 8). W części przypadków zachorowania może dojść do zapalenia płuc (9, 10). Rozwijające się zakażenie wirusem może prowadzić do zapalenia płuc, zespołu ostrej niewydolności oddechowej, posocznicy i wstrząsu septycznego oraz do śmierci (9, 10, 11). Zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS-CoV-2) - znany również jako COVID-19 jest znany przede wszystkim z chorób układu oddechowego. Zakażenie wirusem wywołuje uwalnianie cytokin, powodując wysoki poziom stanu zapalnego, który następnie powoduje uszkodzenie płuc charakteryzujące się obrzękiem, wyraźnymi wysiękami białkowymi, przekrwieniem naczyń i skupiskami zapalnymi z materiałem fibrynoidowym i wielojądrzastymi komórkami olbrzymimi oraz wyraźnym klinicznym objawem niedotlenienia. Wszystko to może spowodować dodatkowe obrażenia ogólnoustrojowe. Chociaż jest oczywiste, że pacjenci z umiarkowanymi lub ciężkimi przypadkami COVID-19 będą wymagali rehabilitacji oddechowej, fizjoterapeuci będą musieli rozważyć skuteczne plany leczenia osób, które przeżyły COVID-19 z zajęciem pozapłucnym (12). Literatura dotycząca COVID-19 wciąż się rozwija. Obecnie głównym źródłem dowodów są raporty z obserwacji pojedynczych instytucji i serie przypadków z relatywnie małymi rozmiarami prób.

(7)

7 Dodatkowo nie ma dostępnych randomizowanych badań kontrolnych oraz wytycznych jak prowadzić rehabilitację pacjenta po przebyciu COVID-19, jednak pojawiają się tymczasowe zalecenia, które powinny zostać poddane walidacji w postępowaniu klinicznym (13). Długoterminowe konsekwencje przeżycia najcięższej postaci zakażenia SARS-CoV-2 są nadal w dużej mierze nieznane.

Jednak na podstawie obecnie dostępnych dowodów naukowych można prognozować skutki przebycia zakażenia. Wcześniejsze badania wykazują na podstawie spirometrii na dobrą zdolność do regeneracji funkcji płuc po ARDS.

Grupa Toronto ARDS zbadała skany tomografii komputerowej (CT) pacjentów z ARDS (zespół ostrej niewydolności oddechowej) po 5 latach obserwacji, wykazując całkowite ustąpienie konsolidacji u wszystkich osób, które przeżyły i mniej niż 10% pacjentów z niewielkimi resztkowymi nieprawidłowościami w TK (14, 15). Badania te pokazują, że płuco wydaje się być narządem o dobrej zdolności do regeneracji funkcjonalnej. Jednak po pobyciu ARDS i pobycie na OIOM obserwowano szereg ograniczeń w zakresie wydolności wysiłkowej i jakości życia, co znacząco wpłynęło na koszty i potrzebę opieki zdrowotnej. Niezależnie od podstawowej patologii zespół po intensywnej terapii (PICS) jest dobrze znanym stanem, charakteryzującym się resztkowymi ograniczeniami fizycznymi i poznawczymi u osób, które przeżyły OIT. Główne objawy kliniczne PICS obejmują zmęczenie, osłabienie i nietolerancję wysiłku, z różnymi stopniami zaburzeń snu, nastroju i poznawczych. Coraz więcej danych literaturowych sugeruje, że niepełnosprawność funkcjonalna występująca po ostrej fazie nie powinna być traktowana jako drugorzędny lub marginalny aspekt pandemii.

W związku z tym istnieje zwiększone zapotrzebowanie na podstawowe usługi rehabilitacyjne (15).

1.1. Powikłania

Badania pokazują, że po przebyciu COVID-19 u pacjentów obserwowane są następujące zaburzenia:

1. Zmęczenie Badania przeprowadzone przez Halpin i wsp. (16) na 100 pacjentach, którzy wyzdrowieli z zarażenia SARS-CoV-2. Badanie zostało

(8)

8

przeprowadzone średnio po 48 dniach od wypisania ze szpitala. 72% pacjentów po pobycie na oddziale intensywnej terapii oraz 60.3% pacjentów po pobycie na oddziale szpitalnym zgłaszało zwiększone zmęczenie, w większej mierze w stopniu średnim lub nasilonym.

2. Duszność Nowa lub pogorszona duszność (w porównaniu z chorobą przed COVID) była istotnym objawem nawet kilka tygodni po wypisie, dotykając ponad 2/5 pacjentów oddziału i 2/3 pacjentów intensywnej terapii.

3. Objawy neuropsychologiczne 46,9% pacjentów po intensywnej opiece medycznej oraz 23,5% pacjentów po pobycie na oddziale szpitalnym zgłaszały objawy neuropsychologiczne typu lęki lub depresja.

4. Mowa, połykanie i odżywianie Objawy związane z komunikacją, głosem, połykaniem i nadwrażliwością krtani (w tym uporczywy kaszel) występowały częściej w grupie osób które wymagały intensywnej opieki medycznej (12,5%) niż na oddziale (5,9%).

5. Codzienne czynności i jakość życia związana ze zdrowiem. Dodatkowo zaobserwowano pogorszenie jakości życia związanego ze zdrowiem głównie u pacjentów, którzy przebywali na oddziale intensywnej terapii. Spośród 22 pacjentów, którzy przebywali na oddziale intensywnej terapii, którzy doświadczyli nowych problemów z poruszaniem się, dbaniem o siebie lub zwykłymi czynnościami, 17 miało nową lub pogorszoną duszność, a 19 miało nowe zmęczenie.

Jak podaje Sheehy (17) dokładna ocena i zindywidualizowany, progresywny plan leczenia, który koncentruje się na funkcji, niepełnosprawności i powrocie do uczestnictwa w życiu społecznym, pomoże każdemu pacjentowi zmaksymalizować ich jakość życia. Lopez i wsp (12) podaje, że SARS-CoV i inne ludzkie koronawirusy są neuroinwazyjne i neurotropowe. Mogą być również neurowirulentne, powodując choroby, takie jak zapalenie opon mózgowych i zapalenie mózgu. Wirusy układu oddechowego mogą przedostać się do ośrodkowego układu nerwowego (OUN) poprzez rozprzestrzenianie się

(9)

9 krwiopochodną lub do obwodowego układu nerwowego poprzez transmisję aksonalną. Nerw węchowy, nerw trójdzielny lub włókna czuciowe nerwu błędnego są najczęstszymi celami w obrębie nerwów obwodowych. Niektórzy pacjenci z ciężkim COVID-19 (78 w badaniu 214) mieli objawy neurologiczne, w tym zaburzenia świadomości, objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego (bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia świadomości, ataksja, ostre zdarzenia naczyniowo-mózgowe i epilepsja) oraz objawy PNS (hipogeuzja, hiposmia, hipopsja i nerwoból). Wytyczne WHO stworzone we współpracy z KIF dotyczące terapii samodzielnej po wypisie ze szpitala dotyczą postępowania w przypadku duszności, ćwiczeń fizycznych, postępowania w razie problemów z głosem, porad dotyczących przyjmowania pokarmów, postępowania w razie problemów ze skupieniem uwagi, pamięcią oraz logicznym myśleniem, rdzenia sobie z codziennymi aktywnościami oraz radzenia sobie z wahaniami nastroju.

1.2. Cel rehabilitacji

Celem rehabilitacji pacjentów po wyzdrowieniu z Covid-19 jest przywrócenie sprawności sprzed choroby przy zminimalizowanym ryzyku wystąpienia nasilonych objawów. Z powodu powikłań w wielu układach, które występują po przechorowaniu Covid-19, konieczna jest kwalifikacja lekarska do udziału w rehabilitacji. Konieczna jest również dokładna ocena funkcjonalna przed rozpoczęciem procesu rehabilitacji.

Ważne! Przeczytaj przed rozpoczęciem procedury:

Proponowane zabiegi rehabilitacyjne w pewnych sytuacjach są traktowane jako odniesienie do uogólnionych modeli i nie są one dokładnymi technikami w leczeniu indywidualnym. Dane są połączeniem informacji w oparciu o doświadczenia oraz badania przeprowadzone w Gliwickim Centrum Rehabilitacji wśród pacjentów z powikłaniami po przechorowaniu Covid-19.

Uważamy, że jest to właściwe w odniesieniu do obecnie panujących i naukowo potwierdzonych trendów oraz klinicznie sprawdzonych zasad oraz metod rehabilitacji. Większość opublikowanych informacji opiera się na badaniach

(10)

10

i analizie bardzo specyficznych przypadków. Bardzo duża różnorodność oraz nasilenie powikłań po przechorowaniu Covid-19 utrudnia ustandaryzowanie jednego schematu postępowania. Należy zatem zauważyć, że stosowanie wszelkich opisanych metod powinno opierać się o zdrowy rozsądek, po dokładnej ocenie indywidualnych możliwości, ograniczeń i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących skuteczności rozpoczęcia procedury należy zasięgnąć porady w odpowiednich źródłach i/ lub skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Uwaga: Protokół ten służy jako przewodnik rehabilitacji związanej z postępowaniem zachowawczym w przypadku powikłań po wyzdrowieniu z Covid-19. Skonsultuj się z lekarzem prowadzącym przed wprowadzeniem poniższych zasad rehabilitacji.

1.3. Koncepcja programu terapeutycznego

Terapia opiera się na obiektywnej ocenie pacjenta, a parametry są indywidualnie dobrane do potrzeb pacjenta. Program terapeutyczny opiera się na zastosowaniu nowoczesnych urządzeń co pozwala na połączenie terapii ambulatoryjnej z terapią domową umożliwiając jednocześnie bardziej efektywne oraz bezpieczne oddziaływanie na pacjenta.

Trening ukierunkowany jest na:

- Poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej i wzrokowo-percepcyjnej

- Zmniejszenie czasu reakcji

- Poprawę równowagi i tolerancji wysiłku

- Zwiększenie wytrzymałości, zakresu ruchu

- Udoskonalenie zdolności motorycznych i koordynacji

- Poprawę umiejętności rozwiązywania problemów, szybkości podejmowania decyzji

(11)

11 - Poprawę koordynacji pomiędzy stronami ciała

Program terapeutyczny realizowany jest indywidualnie na podstawie aktualnego stanu pacjenta. Pacjent ćwiczy z indywidualnie dobraną i odpowiednio monitorowaną intensywnością, tak aby trening był maksymalnie efektywny i bezpieczny.

2. Ocena pacjenta przed terapią

2.1. Ocena wydolności

Ocena wydolności pacjenta analizowana jest na podstawie badania ergospirometrycznego CPET (ang. Cardio-Pulmonary Exercise Test) na bieżni oraz 6 minutowego testu marszowego.

Badanie CPET pozwala ocenić mi.:

VO2/kg względne maksymalne zużycie tlenu VO2/HR tz. puls tlenowy

VE wentylacja minutowa VT próg wentylacyjny BF ilość oddechów

FVC nasilona pojemność życiowa

FEV 1 nasilona pierwszosekundowa objętość wydechowa PEF szczytowy przepływ wydechowy

6 minutowy test marszowy

W trakcie testu ocenia się: długość marszu, średnią prędkość marszu, wydatek energetyczny wyrażony w równoważnikach metabolicznych (MET) (18).

Rejestruje się także liczbę przerw w trakcie testu i ich długość, ocenia się nasilenie duszności i zmęczenia w skali Borga. Określa się także saturację w trakcie wykonywania testu i po jego zakończeniu.

(12)

12

Na podstawie oceny wydolności z wykorzystaniem ergospirometrii ustalane jest indywidualnie dla pacjenta tętno treningowe.

2.2. Ocena równowagi

Badanie równowagi wykonywane jest z wykorzystaniem platformy stabilometrycznej oraz dynamograficznej.

Badanie na platformie stabilometrycznej pozwala na ocenę równowagi w

swobodnej pozycji stojącej z oczami otwartymi a następnie zamkniętymi dając parametry:

Pole powierzchni na jaką pada rzut środka ciężkości Odchylenie od osi X

Odchylenie od osi Y

Długość ścieżki rzutu środka ciężkości

Pole powierzchni na jaką pada rzut środka ciężkości Odchylenie od osi X

Odchylenie od osi Y

Długość ścieżki rzutu środka ciężkości

Badanie na platformie dynamograficznej pozwala na ocenę balansu obciążenia kończyn dolnych w pozycji swobodnej stojącej z oczami otwartymi oraz

zamkniętymi dając parametry:

Obciążenie strony prawej Obciążenie strony lewej

2.3. Ocena funkcji kognitywnych

Test szybkości reakcji podczas zadań kognitywnych z wykorzystaniem tablicy służącej do badania oraz terapii funkcji poznawczych.

(13)

13 2.4. Ocena koordynacji, siły i wytrzymałości mięśni kończyn dolnych

Badanie stawu kolanowego z wykorzystaniem fotela izokinetycznego. Badanie bilateralne izokinetyczne zginania oraz prostowania stawu kolanowego przy prędkości 60 st/ sek oraz 240 st/ sek

2.5. Ocena nasilenia duszności

Nasilenie duszności oceniane jest w skali MRC

2.6. Karta oceny pacjenta

Data wystąpienia objawów ……….

Data zakończenia izolacji ……….

Objawy choroby:

□ Gorączka

□ Duszność

□ Kaszel

□ Biegunka

□ Brak smaku

□ Brak zapachu

□ Zmęczenie

□ Senność

□ Inne ………

Objawy które obserwuje Pan/Pani po wyzdrowieniu:

□ Duszność

□ Kaszel

□ Zmęczenie

□ Senność

□ Spadek wydolności

□ Utrudnienie funkcjonowania w życiu codziennym

□ Inne ………

(14)

14

3. Terapia

Trening prowadzony jest przez 3 tygodnie. Stacjonarnie pacjenci trenują 3 razy w tygodniu, każdy trening trwa 2 godziny, natomiast 3 razy w tygodniu prowadzą samodzielnie ćwiczenia w domu.

3.1. Część stacjonarna terapii

Treningi stacjonarnie prowadzone są z wykorzystaniem urządzeń:.

- ACX.Rehab:

Sigma- platforma balansowa,

Gamma- platforma dynamograficzna, Kinect,

Telko- urządzenie do ćwiczeń kończyn dolnych w zamkniętym łańcuchu kinematycznym z oporem elastycznym

- Power zone- urządzenia służące do koncentrycznego treningu z oporem wodnym

- Bieżnia Woodway - Cykloergometr Keiser

- Smart Fit – system służący do treningu i analizy szybkości i wytrzymałości poznawczo- motorycznej

- System polar

(15)

15 Tydzień pierwszy

Poniedział ek

Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

Ocena/

badanie pacjenta

Ćwiczenia domowe

Trening 1 Ćwiczenia domowe

Regenerac ja

Power Zone 45 min ACX 50 min

Bieżnia Woodway, cykloergo me tr Keiser 45min ACX 50 min

Tydzień drugi

Poniedział ek

Regenerac ja

ACX 50 min, Smart Fit 60 min

Power Zone 60 min

ACX 50 min

Bieżnia woodway, cykloergo metr

Keiser 60 min

ACX 50 min

(16)

16

Tydzień trzeci

Poniedział ek

Ocena/ba danie pacjenta

ACX 50 min, Smart Fit 60 min

Power

Zone 75 min

ACX 50 min

3.1.1. Trening równowagi Schemat treningu:

Tydzień 1: Poziom trudności funkcji motorycznych 1/5, Tydzień 2: Poziom trudności funkcji motorycznych 3/5, Tydzień 3: Poziom trudności funkcji motorycznych 5/5,

Trening Gamma 10 min – Ćwiczenia na podłożu stabilnym nakierowane na poprawę balansu ciałem, utrzymania zadanych pozycji, wykonywania ruchów celowych, trening czasu reakcji

Trening Sigma 10 min- Ćwiczenia na podłożu niestabilnym poprawiające utrzymanie równowagi, zmniejszające ryzyko upadków, trening czasu reakcji, trening koordynacji kończyn dolnych.

Trening Telko 10 min- Ćwiczenia siły oraz koordynacji kończyn dolnych z oporem elastycznym

(17)

17 3.1.2. Trening siły i wytrzymałości

Poszczególne strefy pracy

Strefa tętna regeneracyjna - tlenowa Strefa tętna przemian tlenowych - kształtująca

Strefa tętna przemian tlenowo- beztlenowych

Strefa tętna przemian beztlenowych

Trening 1

Power Zone 45 min

1. Ćwiczenia oddechowe 5min

Odtworzenie toru oddechowego 1. Oddech klatką piersiową 3x5 oddechów

2. Oddech przeponowy 3x5 oddechów

3. Odtworzenie prawidłowego wzorca oddechowego (Faza pierwsza wdech klatka

piersiowa, faza druga przepona, wdech 3 sekundy przez nosa, wydech 7 sekund przez usta)

Aktywny kaszel Kaszel przeponowy 3x5

Przedłużony wydech Długość wydechu jak najdłuższa 3x5

(18)

18

2. Rozgrzewka - 10min (Podniesienie temperatury 5min, pobudzenie obręczy barkowej oraz biodrowej, stretching dynamiczny, wzorce ruchowe, pobudzenie układu nerwowego)

1. Interwał stacji Power Zone:

Seria 1

Stacja 1 - 1min Przerwa 30 sek Stacja 1 - 1min Przerwa 2 min ćwiczenia oddechowe

Seria 2

Seria 3

Seria 4

(19)

19 Uwagi: należy pamiętać, że wejście w dana strefę wysiłku zajmuje jakiś czas.

Uwzględnione strefy obejmują pracę w danej strefie. Osiągnięcie danej strefy uzyskuje poprzez szybkość ruchu i/lub obciążenie. Stały monitoring tętna oraz skala zmęczenia.

Trening 2

Bieżnia Woodway lub cykloergometr Kaiser 45 min

Aktywny kaszel Kaszel przeponowy 3x5 Przedłużony wydech Długość wydechu jak

najdłuższa 3x5

3. Interwał Bieżna Woodway lub cykloergometr Kaiser

(20)

20 Seria 1

2 min 1 min 2 min 1 min Przerwa 2

min- ćwiczenia oddechowe

Seria 2

Seria 3

min- ćwiczenia oddechowe Uwagi: należy pamiętać, że wejście w dana strefę wysiłku zajmuje jakiś czas.

Uwzględnione strefy obejmują pracę w danej strefie. Osiągnięcie danej strefy uzyskuje poprzez szybkość ruchu i/lub obciążenie i/lub kąt nachylenia bieżni. Stały monitoring tętna oraz skala zmęczenia.

(21)

21 Trening 4

Power Zone 60 min

Aktywny kaszel Kaszel przeponowy 3x5

Przedłużony wydech Długość wydechu jak najdłuższa 3x5

3. Interwał Power Zone Seria 1

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Ćwiczenia oddechowe 2 min

(22)

22 Seria 2

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Seria 3

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Seria 4

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

4. Cool down - aktywny wypoczynek 5-10min w zależności od zmęczeniaUwagi: należy pamiętać, że wejście w dana strefę wysiłku zajmuje jakiś czas. Uwzględnione strefy obejmują pracę w danej strefie.

Osiągnięcie danej strefy uzyskuje poprzez szybkość ruchu i/lub obciążenie. Stały monitoring tętna oraz skala zmęczenia

Trening 5

Bieżnia Woodway lub Cykloergometr Keiser 60 min

(23)

23 1. Ćwiczenia oddechowe 5min

najdłuższa 3x5

3. Interwał Bieżnia Woodway lub Cykloergometr Keiser Seria 1

(24)

24 Seria 2

Seria 3

min- ćwiczenia oddechowe 4. Cool down - aktywny wypoczynek 5-10min w zależności od zmęczenia Uwagi: należy pamiętać, że wejście w dana strefę wysiłku zajmuje jakiś czas.

Uwzględnione strefy obejmują pracę w danej strefie. Osiągnięcie danej strefy uzyskuje poprzez szybkość ruchu i/lub obciążenie i/lub kąt nachylenia bieżni. Stały monitoring tętna oraz skala zmęczenia.

Trening 7

Power Zone 75 min

(25)

25 1. Ćwiczenia oddechowe 5min

najdłuższa 3x5

3. Interwał Power Zone Seria 1

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

(26)

26 Seria 2

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Seria 3

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Seria 4

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Seria 5

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Seria 6

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

Stacja UB 1 min

Stacja LB 1 min

4. Cool down - aktywny wypoczynek 10-15min w zależności od zmęczenia

(27)

27 Uwagi: należy pamiętać, że wejście w dana strefę wysiłku zajmuje jakiś czas.

Uwzględnione strefy obejmują pracę w danej strefie. Osiągnięcie danej strefy uzyskuje poprzez szybkość ruchu i/lub obciążenie. Stały monitoring tętna oraz skala zmęczenia.

Program rehabilitacyjny przewiduje bardzo szybki proces progresji obciążeń. Specjalista/ fizjoterapeuta w czasie procesu rehabilitacyjnego na podstawie parametrów oraz odczuć pacjenta dobiera obciążenia. Należy uwzględnić: wiek pacjenta, możliwe deficyty kognitywno-motoryczne, inne jednostki chorobowe oraz przeciwskazania do wykonania danego ćwiczenia/treningu.

3.1.3. Trening funkcji kognitywnych

Tydzień 1: Poziom trudności funkcji poznawczych 1/5 Tydzień 2: Poziom trudności funkcji poznawczych 3/5 Tydzień 3: Poziom trudności funkcji poznawczych 5/5

Trening Kinect 10 min- Ćwiczenia przestrzenne nakierowane na poprawę ogólnej mobilności i koordynacji całego ciała, zwiększenie zakresów ruchomości kończyn górnych, poprawę reaktywności

Trening z wykorzystaniem Smartfit: trening szybkości reakcji oraz wytrzymałości poznawczo- motorycznej

3.2. Część domowa terapii

Ćwiczenia domowe wykonywane są dwa razy dziennie w 3 seriach po 10 powtórzeń. Wdech należy wykonać przez nos, wydech ustami.

1. Aktywna mobilizacja przepony

Pacjent w leżeniu na plecach kładzie jedna dłoń na klatce piersiowej a drugą na brzuchu. Celem ćwiczenia jest wzięcie możliwie jak największego wdechu

(28)

28

tak aby uniosła się tylko ręka położona na klatce piersiowej. Brzuch powinien zostać unieruchomiony. Wydech następuje przez zwężone usta („dziubek”)

2. Oporowe oddychanie przeponowe

Pacjent w leżeniu na plecach kładzie na brzuch 1kg ciężaru (może to być półlitrowa butelka wypełniona piaskiem). Celem ćwiczenie jest oddychanie z przedłużonym wdechem w taki sposób, aby brzuch unosił się do góry. Klatka piersiowa nie wykonuje żadnego ruchu podczas ćwiczenia. Pacjent bierze wdech nosem, następnie wymawiając samogłoskę „S” wypuszcza powietrze.

Ciężarek na brzuchu ma na celu oporowanie ruchów przepony.

3. Globalne wzmacnianie wzorca oddechowego

W pozycji stojącej pacjent bierze wdech nosem jednocześnie unosząc ręce do góry. Następnie na wydechu opuszczając ręce głośno wypowiada samogłoski: a, e, i, o, u, y.

Pacjent stara się aby faza opadanie rąk wraz z wymawianiem samogłosek trwała możliwie jak najdłużej.

(29)

29 4. Piśmiennictwo

1. Alexander E. Gorbalenya i wsp. Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus. The species and its viruses – a statement of the Coronavirus Study Group, biorxiv, 2020, DOI: 10.1101/2020.02.07.937862, preprint (ang.).

2. Naming the coronavirus disease (COVID-19) and the virus that causes it, Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-03-06] (ang.).

3. WHO. Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) [PDF].

4. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) – Symptoms, Centers for Disease Control and Prevention, 29 lutego 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-01- 30] (ang.).

5. Nanshan Chen i inni, Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study, „The Lancet”, 395 (10223), 2020, s. 507–513, DOI: 10.1016/S0140- 6736(20)30211-7, PMID: 32007143, PMCID: PMC7135076.

6. Novel Coronavirus Information Center, Elsevier Connect [dostęp 2020-03- 06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-30] (ang.).

7. Chaolin Huang i inni, Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China, „The Lancet”, 395 (10223), 2020, s. 497–506, DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30183-5, PMID: 31986264.

8. Ben Hu i inni, Characteristics of SARS-CoV-2 and COVID-19, „Nature Reviews Microbiology”, 2020, DOI: 10.1038/s41579-020-00459-7, PMID:

33024307, PMCID: PMC7537588 [dostęp 2020-10-14] (ang.).

9. David S. Hui i wsp, The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, „International Journal of Infectious Diseases”, 91, 2020, s.

(30)

30

264–266, DOI: 10.1016/j.ijid.2020.01.009, PMID: 31953166, PMCID:

PMC7128332.

10. Q&A on coronaviruses (COVID-19), Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-20] (ang.).

11. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 30, Światowa Organizacja Zdrowia, 19 lutego 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-02- 24] (ang.).

12. Lopez M., Bell K., Annaswamy T. i wsp. COVID-19 Guide for the Rehabilitation Clinician: A Review of Non-Pulmonary Manifestations and Complications. Am J Phys Med Rehabil; 5.2020. doi:

10.1097/PHM.0000000000001479

13. Spurit M., Holland A., Singh S. i wsp. COVID-19: Interim Guidance on Rehabilitation in the Hospital and Post-Hospital Phase from a European Respiratory Society and American Thoracic Society-coordinated International Task Force. European Respiratory Journal 2020. DOI:

10.1183/13993003.02197-2020

14. Wilcox ME, Patsios D, Murphy G, et al. Radiologic outcomes at 5 years after severe ARDS. Chest 2013;143:920–6doi: 10.1378/chest.12-0685.

15. Ambrosino P., Papa A., Maniscalco M. i wsp. COVID-19 and functional disability: current insights and rehabilitation strategies. Postgraduate Medical Journal 2020. doi http://dx.doi.org/10.1136/postgradmedj-2020- 138227

16. Halpin S., Mclvor C., Whyatt G. i wsp. Postdischarge symptoms and rehabilitation needs in survivors of COVID-19 infection: A cross-sectional evaluation. Journal of Medical Virology: 7.2020 doi:

https://doi.org/10.1002/jmv.26368

(31)

31 17. Sheehy L. Considerations for Postacute Rehabilitation for Survivors of COVID-19. JMIR Public Health Surveill 2020;6(2):e19462. DOI:

10.2196/19462

18. ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription, 9th ed.

Philadelphia, PA: Wolters Kluwer Lippincott Williams & Wilkins. 2014, p 173

(32)

Program rehabilitacji powikłań po przejściu zakażenia COVID-19

Program rehabilitacji powikłań

po przejściu zakażenia COVID-19

Program rehabilitacji powikłań

po przejściu zakażenia COVID-19

32 40 10 350

biuro@technomex.pl technomex.pl

PHU Technomex Sp. z o.o.

ul. Szparagowa 15, 44-141 Gliwice

NIP: 631-000-01-38 A_

facebook.com/technomex instagram.com/technomexpl youtube.com/phutechnomex T_

W_

M_

Zobacz więcej na: covid19rehabilitacja.pl