WSPOMNIENIE O PROFESORZE WOJCIECHU CIEŚLI
W dniu 16 stycznia 1995 r. zmarł nagle w Bydgoszczy jeden z najwybitniej
szych polskich gleboznawców, profesor zwyczajny dr hab. inż. Wojciech Cieśla.
Urodził się 3 czerwca 1925 r. we wsi Wrzawy w woj. tarnobrzeskim. Syn
rolnika, był z ziemią zżyty od dzieciń
stwa. W czasie wojny walczył o nią jako
żołnierz Armii Krajowej (pseudonim
Lew).
Po wojnie ukończył najpierw 3-letnie
Liceum Rolnicze w Środzie Wlkp., a na
stępnie W ydział Rolniczy Uniwersytetu
Poznańskiego, specjalizując się w zakre
sie gleboznawstwa pod kierownictwem
znakomitych twórców poznańskiej szko
ły gleboznawczej - profesorów F. K. Ter
likowskiego i M. Kwinichidze. Dyplom
inżyniera rolnictwa i magistra nauk agro
technicznych uzyskał w roku 1951 na
podstawie pracy pt. “Działanie granulo
wanego nitrofosfatu w różnych warun
kach glebowych”. Bezpośrednio po dyplomie podjął pracę w macierzystej Kate
drze. Rozpoczął od stanowiska zastępcy asystenta i przechodził kolejno wszystkie
szczeble zawodowej kariery.
Od początku uczestniczył w pracach terenowych, laboratoryjnych i kameral
nych, związanych zwłaszcza ze zdjęciami do Mapy gleb Polski w skali 1:300 000.
Poznał dzięki temu dokładnie gleby znacznych obszarów kraju, ich żyzność i
powiązania ze środowiskiem glebotwórczym.
W 1960 r. uzyskał stopień doktora nauk rolniczych na podstawie rozprawy pt.
“Właściwości chemiczne czarnych ziem kujawskich na tle środowiska geograficz
nego” . Praca została nagrodzona srebrnym Medalem Wyższej Szkoły Rolniczej
w Poznaniu.
Dr Cieśla odbył roczny staż naukowy w Rutgers the State University (New
Brunswick, USA), gdzie poznał nowoczesne wyposażenie i metody stosowane w
amerykańskich pracowniach gleboznawczych oraz nowe wówczas koncepcje w
dziedzinie taksonomii gleb. Po powrocie do kraju część zdobytych za granicą
doświadczeń spożytkował we własnych badaniach i w roku 1968 habilitował się
na podstawie rozprawy “Geneza i właściwości gleb uprawnych wytworzonych z
98
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
gliny zwałowej na Wysoczyźnie Kujawskiej” (nagroda Ministra Nauki i Szkol
nictwa Wyższego).
W tym samym roku docenta W. Cieślę powołano na stanowisko pełnomocnika
rektora (następnie dziekana) do spraw organizacji studiów rolniczych, powstającej
wówczas w Bydgoszczy Filii poznańskiej Akademii Rolniczej. Od tego czasu
związał swą działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną z bydgoską pla
cówką, która usamodzielniła się niebawem (1974) i zaczęła funkcjonować jako
Akademia Techniczno-Rolnicza. W latach 1975-1981 był prorektorem d/s nauki,
a w okresie 1984-1990 rektorem ATR.
Nominację profesora nadzwyczajnego uzyskał Wojciech Cieśla w roku 1976,
a w roku 1983 został profesorem zwyczajnym.
Mimo licznych funkcji organizacyjnych i administracyjnych, Profesor Cieśla
nie zaniechał prac badawczych. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 100
indywidualnych i zespołowych, oryginalnych publikacji, mapy, szereg monogra
fii, prac metodycznych oraz doniesień i sprawozdań z prowadzonych badań.
Główne nurty Jego zainteresowań badawczych to: geneza i chemiczne właściwo
ści gleb Niziny Wielkopolskiej; przyczyny i skutki zagęszczenia gleb uprawnych;
skład chemiczny i mineralny frakcji ilastej gleb; organiczne związki fosforu w
glebach; zawartość w glebach metali ciężkich i innych pierwiastków śladowych;
wpływ zakładów przemysłowych na gleby i inne składniki środowiska przyrod
niczego. Szczególne miejsce w dorobku naukowym Profesora Cieśli zajmują
studia nad czarnymi ziemiami Kujaw. Poświęcił tym badaniom wiele lat życia, a
wyniki opublikował w kilku znaczących monografiach. Cechą wyróżniającą
prawie wszystkie prace prof. Cieśli było traktowanie gleby jako warsztatu pracy
rolnika.
Na przełomie lat 1978/1979 w ciągu 3 miesięcy prof. Cieśla uczestniczył w
badaniach gleboznawczych prowadzonych na terenie Mezopotamii w Iraku (suche
subtropiki).
Był uczonym cieszącym się dużym i w pełni zasłużonym autorytetem w
zakresie najszerzej pojętego gleboznawstwa. Zapraszano Go do współpracy w
różnych gremiach. W latach 1977-1982 był członkiem Rady Głównej Nauki
Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Był w ostatniej kadencji wiceprzewodniczą
cym Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej PAN oraz przewodniczącym
Sekcji Gleboznawczej w tym Komitecie; był członkiem Rad Naukowych Zakładu
Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu oraz Instytutu Agro
fizyki PAN w Lublinie. Był członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzy
stwa Gleboznawczego, przewodniczącym Zespołu Uziarnienia Gleb, członkiem
Rady W ydawnictw tego Towarzystwa, członkiem V Komisji Genezy, Klasyfika
cji i Kartografii Gleb itd. Uczestniczył w tworzeniu Albumu Gleb Polski oraz w
kilku opracowaniach Systematyki gleb Polski. Za działalność w Polskim Towa
rzystwie Gleboznawczym został wyróżniony Złotą Odznaką Towarzystwa. Był
członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego i zagranicznym
członkiem Francuskiego Towarzystwa Gleboznawczego. Czynnie uczestniczył w
kongresach, zjazdach i innych imprezach naukowych zagranicznych i krajowych
towarzystw gleboznawczych i rolniczych.
Bardzo znaczące były także wyniki działalności Profesora Cieśli jako nauczy
ciela akademickiego. Był opiekunem ponad 200 prac magisterskich i promotorem
w 7 przewodach doktorskich. Troje Jego wychowanków uzyskało nominację
profesora uczelnianego.
Za swą działalność został odznaczony m.in. Krzyżami Kawalerskim i Oficer
skim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i tytułem
honorowym “Zasłużony Nauczyciel”, Zasłużony dla Akademii Rolniczej w Po
znaniu, a ponadto medalami Zasłużony Pracownik Rolnictwa, Zasłużony dla
Miasta Bydgoszczy, Zasłużony dla Województwa Bydgoskiego.
Odszedł przedwcześnie w pełni sił twórczych człowiek obdarzony wybitną
indywidualnością, silny duchem i ciałem, zawsze pogodny, ludziom życzliwy. Nie
tylko swą głęboką wiedzą, umiejętnością dostrzegania w gmatwaninie spraw
wątków najistotniejszych i zdolnością rozwiązywania problemów trudnych, lecz
także przystępnością i łatwością nawiązywania kontaktów zjednywał sobie sza
cunek i sympatię wszystkich, którzy Go znali. Zostawił bydgoską Uczelnię, którą
współtworzył. Zostawił wychowanków i kolegów, którzy zachowają pamięć o
wybitnym Uczonym, mądrym Nauczycielu, wspaniałym Koledze i niezawodnym
Przyjacielu.
H. D ąbkowska-Naskręt, Z. Prusinkiew icz
W YKAZ OPRACOWAŃ PROF. DR HAB. WOJCIECHA CIEŚLI
A. Monografie, studia, rozprawy (lata 1952-1994)
1. TERLIKOW SKI F., REIM A N N В., CIEŚLA W. 1952; D ziałanie granulowanego nitrofosfatu w różnych warunkach glebow ych. R ocz. Nauk Roi. t. 6 6 -A -l: 2.
2. REIM A N N B., CIEŚLA W. 1959: Efekt próchniczno-fosforow y przy zastosow aniu torfu niskiego.
Rocz. WSR w Poznaniu, t. 4: 5 9 -7 8 .
3. R E IM A N N B., CIEŚLA W. 1960: G leby fluw iogeniczne w D olinie W isły w okolicach Grabowa pow . Ś w iecie. Rocz. N auk Roi. t. 82-A -2: 3 2 5 -3 5 4 .
4. C IEŚLA W. 1961 : W łaściw ości chem iczne czarnych ziem kujawskich na tle środow iska geograficz nego. Poznańskie Tow arzystw o Przyjaciół Nauk, t. 13, z. 4, ss. 91. [Praca doktorska, wyróżniona srebrnym m edalem im. A. C ieszkow skiego].
5. C IEŚLA W ., M ARC INEK J. 1962: Charakterystyka gleb bielicow ych i łąkow o-torfow ych w Stacji O ceny Odmian w N ow ej W si Ujskiej z uw zględnieniem ich w łaściw ości fizyczn ych i fizyk och em i cznych. Rocz. Nauk. WSR w Poznaniu, t. 15: 115 -1 3 2 .
6. R E IM A N N B., CIEŚLA W. 1965: Czarne ziem ie wrzesińskie. Poznańskie T ow arzystw o Przyjaciół Nauk, t. 19, z. 1: 1 5 1 -1 7 2 .
7. R E IM A N N B., CIEŚLA W., M ICHAŁEK K. 1965: G leby uprawne typu b ielico w eg o i brunatnego W ysoczyzn y Kujawskiej. Poznańskie Towarzystw o Przyjaciół Nauk, t. 19, z. 2: 3 5 3 -3 6 9 .
100
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
8. REIM A N N В ., CIEŚLA W. 1966: W łaściw ości gleb uprawnych, wytw orzonych z utworów zw ało w ych w Ośrodku D ośw iadczalnym IPWŁ Sielec Stary pow. R aw icz. Rocz. WSR w Poznaniu, t. 31 : 2 4 7 -2 5 9 .
9. R E IM A N N B ., MICHAJLUK L., CIEŚLA W., D R ZY M A ŁA S. 1966: Zawartość niektórych m ikroskładników w w ażniejszych glebach uprawnych W ysoczyzn y Kujawskiej. R ocz. WSR w
Poznaniu, t. 31: 3 3 9 -3 4 6 .
10. C IEŚLA W . 1968: G eneza i w łaściw ości gleb uprawnych wytw orzonych z gliny zw ałow ej na W ysoczyźn ie Kujawskiej. Rocz. WSR w Poznaniu. [Praca habilitacyjna w yróżniona nagrodą Ministra III- stopnia] z. 18, ss. 60.
11. K OCIAŁKOW SKI Z., CIEŚLA W. 1969: Mikroskładniki przyswajalne w glebach uprawnych w ytw orzonych z glin zw ałow ych na W ysoczyźn ie Kujawskiej. Rocz. Glebozn. t. 19, z. 2: 2 8 1 -2 9 2 . 12. C IEŚLA W., KOCIAŁKOW SKI Z. 1973: R ozm ieszczenie mikroskładników w profilach niektórych
gleb w ytw orzonych z glin zw ałow ych w W ielkopolsce. Rocz. G lebozn. t. 24, z. 2: 2 6 1 -2 7 1 . 13a. W pływ metod w ydzielania frakcji koloidalnej gleb i przygotowanie próbek na wyniki analizy
termicznej i rentgenograficznej. Polskie Tow arzystw o G leboznaw cze, K omisja M ineralogii Gleb, 1973, z. 1, ss. 46.
13b. The influence o f the method o f Colloidal fraction separation o f soil sam ple preparation on the results o f thermal and x-ray diffraction analysis. R ocz. Glebozn., 1974: 5 7 -6 6 . W spółautorzy - człon k ow ie Kom isji M ineralogii Gleb: A. Bogda, T. Chodak, W. Cieśla, M. Kępka, T. Komornicki, A. Kuźniarowa, S. Uziak, T. W ocław ek.
14. CIEŚLA W. 1975: Zagadnienie gęstości gleb (studium). Post. Nauk Roi. nr 1: 1 1 -2 4 .
15. CIEŚLA W ., R Y BA C K I R., WOJTASIK M. 1975: Reakcja kukurydzy i słonecznika na dom ieszkę do poziom ów ornopróchnicowych A lp warstw podornych. Zesz. Nauk. ATR w B yd g o szc zy nr 21 (R olnictw o 1): 5 -1 6 .
16. CIEŚLA W. 1975: Skład chem iczny frakcji ilastej gleb w ytw orzonych z glin zw ałow ych moren dennych N iziny W ielkopolskiej. Minerały ilaste gleb. Puławy: 11-15.
17. C IEŚLA W ., M IRA SZEW SKI R. 1975: Frakcje iłu koloidalnego w niektórych glebach uprawnych w ytw orzonych z gliny zw ałow ej. Minerały ilaste gleb. Puławy: 2 8 -3 2 .
18. CIEŚLA W ., D R Z Y M A Ł A S. 1975: The occurrence o f free ferric and aluminium oxides in pseudopodzolic soils formed from boulder loam. [W ystępow anie wolnych tlenków żelaza i glinu w glebach w ytw orzonych z gliny zw ałow ej]. Pol. J. Soil Sei. vol. 8, nr 1: 7 5 -8 2 .
19. C IEŚLA W ., PECH K., PAW LU C ZU K Z., RZEŚNIOW IECKA G. 1977: S ezonow a zm ienność fosfatazy i ureazy glebow ej w czarnoziem ach kujawskich. Zesz. Nauk. ATR nr 44, R olnictw o (3): 2 3 -3 5 .
20. CIEŚLA W., KLIM AS F., PECH K., STEFAN IAK O. 1977: Warunki botaniczno-glebow e w otoczeniu Zakładów A zotow ych w e W łocławku. Rocz. R ady Nauk. p rz y U.W. w B yd g o szczy, z. 3: 1 4 3 -1 5 7 .
21. C IEŚLA W ., N O W IN K A Z., GRZO NA R. 1977: Trwałość struktury guzełkowatej wybranych gleb uprawnych R ów niny Inowrocławskiej. Zesz Nauk. ATR nr 49, R olnictw o (4): 5 9 -6 8 .
22. C IEŚLA W ., W OJTASIK M., M IRASZEW SKI R., ROGALSKI D. 1978: Gleby W ysoczyzn y Chełm ińskiej w ytw orzone z utworów pyłow ych. Rocz. G lebozn. t. 29, nr 1: 127 -1 4 0 .
23. В IEGU SZEW S К А C., CIEŚLA W. 1980: Szkolnictw o W yższe w B ydgoszczy. B ydgoskie T ow a rzystw o Naukowe: 2 6 1 -2 8 5 .
24. CIEŚLA W ., TROUTLER M., N O W IN K A Z., SK O W R O Ń SK A J. 1980: W pływ na rośliny i gleby niektórych przem ysłow ych odpadowych minerałów wapiennych. Rocz. G lebozn. t. 31, nr 1: 117— 130.
25. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., SIU D A W. 1981: Stan zasolenia gleb w okolicy Inow rocław skich Zakładów Sodow ych w Mątwach. Rocz. Glebozn. t. 32, nr 2: 103 -1 1 3 .
26. M A R C IN EK J., LA N GIER-K UŹNI AR OW A A ., CIEŚLA W. 1981 : Clay minerals o f alluvial saline in Shatt Al-Arab R egion (Southern Iraq). Rocz. Glebozn. t. 32, z. 3: 1 8 3-191.
27. C IEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H. 1983: Skład chem iczny frakcji ilastej gleb w ytw orzo nych z gliny zw ałow ej moren dennych N iziny W ielkopolskiej. Rocz. G lebozn. t. 34, z. 2: 3 7 -5 4 . 28. C IEŚLA W ., R ZEŚN IO W IECK A-SU LIM IERSK A G., KOPER J. 1984: Badania nad gleb ow ym
fosforem organicznym . Cz. I. Fosfor organiczny na tle zawartości C, N i S w niektórych glebach uprawnych i leśnych. Rocz. G lebozn. t. 35, z. 1: 11-22.
29. C IEŚLA W ., R ZEŚN IOW IECK A-SU LIM IERSK A G., KOPER J. 1984: Badania nad gleb ow ym fosforem organicznym . Cz. II. Fosfor organiczny i je g o frakcja w niektórych glebach uprawnych i leśnych. Rocz. G lebozn. t. 35, z. 1: 11-22.
30. C IEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H. 1984: W łaściw ości zasolonych gleb w sąsiedztw ie Janikowskich Zakładów Sodow ych na Kujawach. Rocz. G lebozn. t. 35, z. 2: 1 3 9 -1 5 0 .
31. CIEŚLA W. 1985: Aktualny stan i kierunki działalności gleboznaw stw a w P olsce. Post. Nauk Rol. z. 4: 3 5 -4 6 .
32. A D A M C Z Y K B., BIA Ł O U SZ S., BORKOW SKI J., CIEŚLA W. i in. 1986: Atlas gleb Polski. PW N, W arszawa.
33. UZIA K S., B O G D A A., CH O DAK T., CIEŚLA W. i in. 1987: Clay minerals o f selected loess soils.
Rocz. G lebozn. t. 38, z. 3: 5 9 -7 7 .
34. CIEŚLA W ., SK A R G A -B IL SK A G., BILSKI J., 1987: Przew odnictw o elektrolityczne roztworu gleb ow ego na tle naw ożenia i uprawy gleby płowej. Rocz. Glebozn. t. 38, z. 2: 5 -1 2 .
35. G O N ET S., CIEŚLA W. 1988: M etody dyspergow ania próbek gleb do badań frakcji ilastej. Pr.
K o m isji Nauk. PTG leb. ss. 32.
36. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., D Y M IŃ SK A M., 1988: Uziarnienie frakcji iłu koloidalnego w wybranych glebach W ysoczyzny Kujawskiej. Rocz. G lebozn. t. 39, z. 3: 2 1 3 -2 1 6 . 37. CIEŚLA W., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., D Y M IŃ SK A M., O W ED Y K J. 1988: W stępne
wyniki badań składu m ineralogicznego frakcji ilastej wybranych mad wiślanych. Rocz. G lebozn. t. 39, z. 3 :2 0 9 -2 1 3 .
38. CIEŚLA W., KUCH AR SK I J. 1988: W łaściw ości osadów ściek ow ych i ich przyrodnicze w yk orzy stanie. Z alecenie Zakładu Projektow o-U sługow ego Ochrony Środowiska, Gdańsk, ss. 23.
39. KUŹNICKI F., BIA Ł O U SZ S., CIEŚLA W. i in. 1989: System atyka gleb Polski. W yd. IV. Rocz.
G lebozn. t. 40, z. 3/4.
40. C IEŚLA W ., K UCHARSKI J. 1989: Preliminary research on agricultural usage from chosen purfication plants o f B yd goszcz Voivodship. Pieśtany: 37-38.
41. CIEŚLA W ., KOPER J. 1990: W pływ w ieloletn iego naw ożenia gleby na dynamikę niektórych frakcji fosforu organicznego. Rocz. G lebozn. t. 41, z. 3/4: 8 5 -9 3 .
42. CIEŚLA W ., KOPER J. 1990: W pływ w ieloletn iego naw ożenia m ineralno-organicznego na kształ tow anie się fosforu organicznego i przyswajalnego oraz aktywności enzym atycznej w glebie. Rocz.
G lebozn. t. 41, z. 3/4: 7 3 -8 3 .
43. CIEŚLA W., KOPERA J. 1990: Inositolic phosphorus in som e soils under traditional cultivation and fertilization and in soils subjected to a long-term static fertilization experiment. Pol. J. Soil Sei. t. 23, z. 1: 4 5 -5 0 .
44. CIEŚLA W., M A LCZY K P., KĘDZIA W. 1992: M ikroelementy w glebach lekkich dorzecza Brdy. M ateriały VII Sym pozjum “M ikroelementy w rolnictw ie”. Wrocław: 3 1 -3 4 .
45. C IEŚLA W., NIEDW IG A O. E., O W EDYK J. 1992: Kierunki podw yższania żyzn ości gleb i plonow ania zbóż. W yd. Ukraińskiej Akademii Nauk Rolniczych.
46. CIEŚLA W. 1993: Kadry, zaplecze badawcze i aktualne kierunki działalności gleboznaw stw a w P olsce. Materiały konferencji problem owo-m etodycznej “W spółczesne problemy badawcze i dyda ktyczne z zakresu ochrony i kształtowania zasobów glebow ych Polski”. Kołobrzeg: 3 1 -4 4 . 47. CIEŚLA W., M ALCZY K P., KĘDZIA W. 1993: Glin wym ienny w glebach leśnych okolic Zakładów
A zotow ych w e W łocławku. Zesz. Nauk. PA N “C złow iek i środow isko” - Chrom, nikiel i glin - problemy ekologiczne i m etodyczne, z. 2: 2 0 5 -2 1 0 .
102
Wspomnknw o profesorze W. Cieśli
48. C IEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., M A LCZY K P., KĘDZIA W. 1993: Zm iany zakwa- szenia gleb leśnych w okolicy Zakładów A zotow ych w e W łocław ku. Sym pozjum N aukow e “Przy rodnicze i antropogeniczne przyczyny oraz skutki zakwaszania g leb ”.
49. CIEŚLA W ., ZALEW SKI W. 1993: Zmiany odczynu i w łaściw ości sorpcyjnych gleb uprawnych w otoczeniu Kombinatu C em entow o-W apiennego KCW Kujawy. Sym pozjum N aukow e “Przyrodni cze i antropogeniczne przyczyny oraz skutki zakwaszania gleb”.
50. CIEŚLA W., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., D ŁU G O SZ J. 1993: Total lead contents in black earth o f Kujawy region. Pol. J. Soil Sei. t. 26, z. 1: 43-47.
51. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., D ŁU G O SZ J., JA W O RSKA H., ZA LEW SK I W. 1993: Chrom i nikiel w czarnych ziem iach i glebach płow ych obszaru Kujaw oraz Ziem i D obrzyń skiej. Zesz. Nauk. PA N “C złow iek i środow isko” - Chrom, nikiel i glin - problemy ek ologiczn e i m etodyczne z. 2: 43-48.
52. C IEŚLA W ., ZALEW SKI W., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., KUCH AR SK I J. 1993: Zawartość metali ciężk ich w gleb ie i kupkówce pospolitej w 3 roku po zastosow aniu osadów ściek ow ych. Zesz.
P robl. Post. Nauk Roi. z. 409: 4 3 -5 0 .
53. C IEŚLA W ., KOPER J., LASKO W SKI J. 1993: Fosfor organiczny i jeg o frakcje w glebach z w ieloletn iego dośw iadczenia polow ego. Zesz. Nauk. AR K raków , t. 277, z. 37: 9 7 -1 0 8 .
54. CIEŚLA ., M ARC INEK J. 1994: Horizon notation o f Polish Soils. Rocz. G lebozn. Supl. t. 44: 3 -9 . 55. C IEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., BO R O W SK A K., M A LCZY K P., KĘDZIA W. 1994:
Pierwiastki śladow e w glebach wybranych obszarów Pomorza i Kujaw. Zesz. Probl. Post. N auk Roi. z. 414: 6 3 -7 0 .
56. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., ZALEW SKI W ., D ŁU G O SZ J. 1994: Evaluation o f m icroelem ents contents in arable soils o f Eastern W ielkopolska Lowland. Rocz. G lebozn. Supl., t. 44: 7 9 -8 4 .
57. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., D Ł U G O SZ J., ZALEW SKI W. 1994: Chrom i nikiel w czarnych ziem iach obszaru Kujaw. Zesz. Nauk. ATR - R olnictw o z. 36.
58. CIEŚLA W ., ZALEW SKI W., JA W O RSKA H. 1994: A cidity and related properties in arable soils in the m idst o f K CW -Kujawy Lim e and Cement Plant. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 413. 59. C IEŚLA W ., M ALCZY K P., KĘDZIA W., PACHOCKI K. 1994: 137Cs i 134Cs w glebach woj.
byd gosk iego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 414: 11-20.
60. CIEŚLA W ., BO R O W SK A K. 1994: Selen i niektóre m etale ciężk ie w tkankach zajęcy pozyskanych z różnych warunków siedlskow ych. Zesz. Nauk. P A N “C złow iek i środow isko”.
61. C IEŚLA W ., JA W O RSKA H., ZALEW SKI W ., D Ł U G O SZ J. 1994: Chrom i nikiel w wybranych glebach płow ych z Ziemi Dobrzyńskiej oraz północnego i zachodniego obrzeża czarnych ziem kujawskich. Zesz. Nauk. ATR z. 36.
B. Artykuły i komunikaty naukowe
1. TERLIKOW SKI F., R EIM A NN B., CIEŚLA W. i in. 1952: Charakterystyka gleb gospodarstwa PGR G ąsaw y pow. Szam otuły. Rocz. Nauk Roi. t. 6 6 -A -l.
2. R E IM A N N B., CIEŚLA W. 1955: Badanie gleb nizinnych gospodarstwa Porzęczew o i W ąbiew o pow. Kościan. Rocz. Nauk Roi. t. 7 2 -A -l.
3. CIEŚLA W ., B A R A N O W SK I T. 1957: Gleby Żuław W iślanych na trasie w ycieczk i PTGleb. M ateriały kursokonferencji terenowej zjazdu PTGleb. ss. 3.
4. C IEŚLA W. 1962: Uw agi o w łaściw ościach czarnych ziem kujawskich. (Praca popularnonaukowa).
N ow e Roi. z.2, ss. 2.
5. CIEŚLA W. 1965: Problematyka czarnych ziem N iziny W ielkopolskiej ze szczególn ym uw zględnie niem Kujaw. Rocz. WSR w Poznaniu t. 30: 4 3 -5 3 .
6. CIEŚLA W. 1965: Adaptacja m etody M. L. Jacksona przygotowania próbek gleb ow ych do celów analizy m echanicznej i innych badań glebow ych. Rocz. G lebozn. t. 15, dodatek: 2 9 5 -2 9 8 .
7. CIEŚLA W. 1966: Kilka uw ag o analizie granulometrycznej gleb i skał macierzystych. Biul. Inst.
G eograf. U A M w Poznaniu, ss. 3.
8. CIEŚLA W., DZIĘCIOŁOW SKI W., M ARCINEK J. 1972: N ow y amerykański system klasyfikacji gleb. PTGleb., V K omisja G enezy, Klasyfikacji i Kartografii Gleb., ss. 98.
9. CIEŚLA W., W OJTASIK M. 1974: Stan zagęszczenia gleb wytw orzonych z glin zw ałow ych w w ojew ód ztw ie bydgoskim . Rocz. AR w P ozn an iu : 9 5 -9 6 .
10. CIEŚLA W ., W OJTASIK M. 1974: W pływ zagęszczenia gleb na plon buraków cukrowych. R o cz.
AR w Poznaniu: 9 6 -9 7 .
11. CIEŚLA W ., B R Y Ł K A E. 1974: Porównanie oznaczeń frakcji iłu koloidalnego po sedym entacji swobodnej i w ym uszonej wirowaniem . Minerały ilaste gleb. Puławy: 5 2 -5 6 .
12. C IEŚLA W. 1974: System dydaktyczno-w ychow aw czy Akadem ii Rolniczej w Poznaniu. Poznań [w ypow iedź]: 6 8 -7 2 .
13. C IEŚLA W. 1975: W łaściw ości czarnoziem ów łąkow ych Kujaw na tle potrzeb melioracji. Materiały narady pt.: “Regulacja stosunków pow ietrzno-w odnych jako elem ent rolniczego usprawnienia gleb ”. NOT, B ydgoszcz: 3 2 -5 0 .
14. CIEŚLA W. 1976: O zasobach glebow ych i ich wykorzystaniu. M agazyn G azety P om o rsk iej z dnia 24.0 4 .1 9 7 6 , [m aszynopis] s 10. Skrót wykładu inauguracyjnego roku akadem ickiego 1975/76. Akad. T ech.-R oi. B ydgoszcz.
15. CIEŚLA W. 1976: M etody przygotowania próbek i separacji frakcji ilastej. Pr. Kom. M in eralogii
Gleb. P TG leb. nr VII/2 Warszawa: 1-19.
16. CIEŚLA W. 1977: Znaczenie gęstości gleb dla w łaściw ości fizyczn ych i wzrostu roślin. Materiały z ogólnokrajowej kursokonferencji. B yd goszcz 1977.
17. CIEŚLA W ., M ICHAŁEK E., REIM A N N В. 1977: M orfologia i w łaściw ości czarnoziem ów leśno-łąkow ych i niektórych innych gleb występujących na R ów ninie K ościańskiej. Mat. Nauk. Zjazdu z okazji 40 -lecia PTGleb. Poznań, cz. 1: 5 5 -5 8 .
18. CIEŚLA W ., M ICHAŁEK B., REIM A N N B. 1977: W łaściw ości chem iczne czarnoziem ów leśno- łąkow ych i niektórych gleb w ystępujących na R ów ninie Kościańskiej. Mat. Nauk. Zjazdu z okazji 40 -lecia PTGleb. c z .l: 1 2 5-131.
19. CIEŚLA W. 1978: O działalności naukowo-badawczej Akadem ii T echniczno-R olniczej im. J. J. Śniadeckich w B ydgoszczy. W yd. BTN “Bydgostiana” nr 8: 2 5 -3 1 .
20. C IEŚLA W. 1979: W pływ eksploatacji i przerobu surow ców mineralnych w Zachodnio-Kujawskim Okręgu Przem ysłow ym na środow isko. Skutki eksploatacji, zasięg w p ływ ów , m etody i sposoby ograniczenia ujemnych w p ływ ów . Mat. na Sesję Nauk. organizowaną przez K om isję Planowania przy Radzie M inistrów i PA N - Komitet N aukow y PA N - “C złow iek i Środow isko”, Konin:
1 4 6 -1 5 5 .
21. CIEŚLA W., SK O W R O Ń SK A J. 1980: Niektóre metody oznaczenia kationowej pojem ności sorpcyjnej frakcji ilastej gleb. Pr. Kom. Nauk. PTG leb. nr 1/12.
C. Opracowania kartograficzno-gleboznawcze
1. Mapa gleb Polski w skali 1: 300 000, arkusze: Poznań C-2, Zbąszyń C - l, W rocław B -3, B yd goszcz B -2, Zgorzelec D - l , Opole E-2, W ałbrzych E - l, Płock C-3. M apy poufne, opublikow ane w latach
1 9 5 7 -5 8 przez Państw ow e W ydaw nictw o G eologiczne. Warszawa.
2. Mapa gleb Polski w skali 1:1 000 000, rok 1968. Państw ow e W ydaw nictw o G eologiczn e, Warszawa. 3. Polska Mapa Gleb w skali 1:500 000, rok 1972. Państw ow e W ydaw nictw o G eologiczn e, W arszawa. 4. O pracowania gleb oznaw cze obiektów rolnych w liczbie 48. Są to opracowania nie publikowane, oddane bezpośrednio do użytku praktyki, w ykonane w latach 1 9 5 1 -1 9 6 8 . M ateriały te zawierały mapy gleb w skalach szczegółow ych 1:5 000 lub 1:10 000, opisy oraz materiały analityczne. Słu żyły one do opracowania planów urządzeniow ych przedsiębiorstw rolnych: PGR, Spółdzielni Produkcyj nych i Zakładów D ośw iadczalnych. B yły to prace zespołow e.
104
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
5. W pływ zw iązk ów em itowanych do atmosfery przez Zakłady A zotow e w e W łocławku na b iologię i szatę roślinną terenów przyległych. B yd goszcz 1974, ss. 160. Praca zbiorow a wykonana pod kierow nictw em i przy udziale W. C ieśli na zam ów ienie “Prosynchem u” w G liw icach, w zw iązku z dalszą rozbudową Zakładów A zotow ych w e W łocławku.
6. CIEŚLA W. 1981: Groundwater salinity map o f alluvial soils in Shatt-Al-Arab R egion. W arszawa- Bagdad (Hydroprojekt).
7. CIEŚLA W. 1981: Water permeability map o f alluvial soils in Shatt-Al-Arab Region. W arszawa- Bagdad (Hydroprojekt).
8. W pływ emisji zanieczyszczeń na zmiany w środowisku przyrodniczym w rejonie Zakładów A zo to w ych w e W łocław ku. Badania zesp ołow e interdyscyplinarne w ykonane w latach 1 9 7 6 -1 9 7 9 . Zakład G leboznaw stw a, (m aszynopis) 5 tom ów w sum ie ok. 1000 stron (wraz z tabelami i wykresam i). W. Cieśla był kierow nikiem pracy i współautorem tekstów opracowań etapowych. Pracę wykonano na zlecen ie Biura Projektów “Prosynchem ” w Gliwicach.
9. W skazania dla dokonania zadrzewień strefy ochronnej zbiorczej oczyszczalni ściek ów (GOS) w e W łocław ku. Zakład G leboznaw stw a (m aszynopis) 1977, ss. 35, tab. 6.
10. Badania gleb na terenie L eśnego Parku Kultury i W ypoczynku w B ydgoszczy. Zakład G leboznaw stwa (m aszynopis), ss. 50 i mapa gleb w skali 1: 1 000, 1977 r. W. Cieśla przeprowadził badania terenow e i był współautorem opracowania. Praca wykonana na zlecenie “M iastoprojektu” w B yd g oszczy.
l i a . O cena degradacji gleb i roślin w otoczeniu Zakładów C hem icznych “Z achem ” w B ydgoszczy. Zakład G leboznaw stw a (m aszynopis) 1977, ss. 200 (tekst stron 3 0 -z e sta w ie n ia , tabele, wykresy). W . C ieśla kierow nictw o i współautorstwo pracy zespołow ej - interdyscyplinarnej. Pracę w ykonano na zlecen ie Biura Projektów “Proat” w Szczecinie,
l l b . W skazania dla dokonania zadrzewień strefy ochronnej Zakładów A zotow ych w e W łocław ku. Zakład G leboznaw stw a (m aszynopis) 1977, ss. 60. W. C ieśla kierow nictw o i współautorstwo pracy zespołow ej - interdyscyplinarnej. Pracę wykonano na zlecen ie “Prosynchem u” w Gliwicach. 12. Badania gleb ozn aw cze ze skażeniami zadrzewień i przebudowy istniejących drzewostanów na terenie
strefy ochronnej Zakładów Farb Okrętowych w Kącku W ielkim koło Gdyni. Zakład G leboznaw stw a (m aszynopis) 1978, ss. 61 + 8 tabel. Praca zespołow a, W. C ieśla kierował pracą i jest współautorem tekstu. Praca zlecona przez “Proat” w Szczecinie.
13. W pływ wgłębnej uprawy i naw ożenia gleby z uw zględnieniem uprawy pasmowej na plonow anie buraków cukrowych. Problem resortowy 5C K -C .01.-02. Praca zespołow a, Zakład G leboznaw stw a (m aszynopis) 1978. W. C ieśla kierował pracą i jest współautorem tekstu. Praca zlecona przez IHAR w Radzikow ie.
14. Badania degradacji gleb w zasięgu normatywnej strefy ochronnej zbiornika Uśredniającego Zakła dów C hem icznych “Zachem ” w B ydgoszczy. Zakład G leboznaw stw a (m aszynopis) 1980, ss. 30 + 11 tabel. Praca zlecona przez “Proat” w Szczecinie.
15. A lluvial soils in Shatt Al-Arab Region. W arszawa-Bagdad. Pracę przekazano stronie irackiej.
D. Sprawozdania z prac badawczych
1. C IEŚLA W. i in. 1991: Ocena stanu gleb uprawnych w regionie kujawsko-pom orskim z punktu w idzenia zawartości m ikroskładników i metali ciężkich, ich nadmiaru i niedoboru. Sprawozdanie z pracy badawczej na zlecenie M EN. Katedra G leboznawstwa: 1 -83 (m aszynopis).
2. CIEŚLA W ., ZALEW SKI W. 1992: W pływ Kombinatu KCW “Kujawy” na odczyn gleby. Spraw oz danie z pracy badawczej na zlecenie Kombinatu. Katedra G leboznawstwa: 1 -1 3 8 (m aszynopis). 3. CIEŚLA W. 1991: Zarys dziejów studiów i badań rolniczych. Referat w ygłoszon y z okazji jubileuszu
4 0 -lec ia ATR (m aszynopis), ss. 13.
4. CIEŚLA W ., M ALCZY K P., KĘDZIA W. 1993: Stan radiochem iczny gleb woj. bydgoskiego. Spraw ozdanie z pracy badawczej na zlecenie W ydziału Ochrony Środow iska Urzędu W oj. w B yd goszczy. Katedra G leboznawstwa: 1-33 (m aszynopis).
5. CIEŚLA W ., ZA LEW SK I W. i in. 1993: O cena stanu środow iska przyrodniczego po naw ożeniu gleb uprawnych osadam i ściekow ym i z oczyszczalni ścieków w Słupsku. Spraw ozdanie z prac na zlecen ie W od ociągów Słupsk Spółka z o.o. Katedra Gleboznaw stwa: 1 -3 7 (m aszynopis).
6. C IEŚLA W. 1993: Formy potasu w glebie. Referat dla P olskiego T ow . A grotechnicznego. Katedra G leboznaw stwa: 1 -4 (m aszynopis).
7. CIEŚLA W. 1993: Stanow isko w sprawie w yd zieleń na mapie świata form i stopnia degradacji gleb pow odow an ego przez człow iek a na obszarze Polski. (World map o f the status o f human induced soil degradation). Autorzy: L. R.Oldeman, R. T. A. Hakling, W. Sombrock. Katedra G leboznaw stw a: 1-4 (m aszynopis).
8. CIEŚLA W. 1993: O cena planu i programu dziennych studiów inżynierskich kierunku Inżynieria Środow iska, specjalność Rekultyw acja Terenów Zdegradowanych. Ocena w ykonana dla W ydziału B udow nictw a ATR. Katedra Gleboznawstwa: 1 -4 (m aszynopis).
