Olszewska Irena

(1)

1

(2)

SPIS ZAW ARTOŚCI TECZKI — ..

OLźl&tiS&k

^....

1/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby relatora —

1/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora —

111/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r —

III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) — III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. —*■

III/5 - inne... —-

IV. Korespondencja — l / IC -? , s - ł .

„.JjŁ lC a,'...l i S K 1/1. Relacja

II. Materiały uzupełniające relację

111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora —

V. Nazwiskowe karty informacyjne

VI. Fotografie

2

(3)

3

(4)

V\- S ^ ' ^, u U J Ł r e V , s t - ™ -

I r e n a O L S Z E W S K A z d . S O S I Ń S K A ( j l l H ) s j

W U u < t /

Urodziła się 14 września 1922 r. w Skierniewicach jako córka Aleksandra i Józefy z Kaczorowskich.

Od grudnia 1939 r. należała do Korpusu Bezpieczeństwa. Używała ps. Lilka. Pełniła funkcję łączniczki i kolporterki. Przenosiła broń, prasę i rozkazy w Warszawie i na terenie Okręgu Warszawskiego. W dniu 5 maja 1942 r. została aresztowana w swoim mieszkaniu przy ul Brudnowskiej 18 i osadzona na Pawiaku. Przeszła ciężkie śledztwo . Na skutek starań organizacji została zwolniona. Po wyjściu z Pawiaka w dniu 3 listopada 1942 r., mimo bardzo złego stanu zdrowia (wybite zęby, uszkodzenie prawego oka, częściowy bezwład nóg i prawej ręki) w dalszym ciągu brała czynny udział w pracach KB. Współpracowała z szefem operacyjnym KG KB Edwardem Biernackim, ps. Wilk i wraz z nim od stycznia 1943 r.

utrzymywała kontakty z obozem Koncentracyjnym na Majdanku, organizując pomoc więźniom - członkom KG KB i innym.

Wzięła udział w Powstaniu Warszawskim jako łączniczka i sanitariuszka w szeregach I Batalionu Szturmowego KB pod dowództwem kpt. „Nałęcza”. W pierwszych dniach walk na Starym Mieście była dwukrotnie kontuzjowana - najpierw na ul. Hipotecznej przysypana w budynku w który trafiła bomba, a następnie podczas ataku na Pałac Radziwiłłów ranna w głowę. W Powstaniu uczestniczyła do 2 października.

Rozkazem KG KB Nr 40 z dnia 14 sierpnia 1944 r. została odznaczona Krzyżem Walecznych ,^a dzielność w boju o Warszawą w dniach od 1 - 13 sierpnia 1944 r ”. Po kapitulacji Powstania przebywała w obozach jenieckich - Lamsdorf, Molsdorf, Altenburg, Burg i innych. W dniu 13 kwietnia 1945 r. została wyzwolona przez armię amerykańską.

Następnie przebywała w obozie wojskowym PSZ w Langwasser. W dniu 12 września 1945 r.

» - '

wróciła przez Dziedzice do Pplski.

Po wojnie od 1946 r. pracowała w księgowości. W latach 70-tych była st. księgową w Obwodowym Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Warszawa 1. Mieszkała przy ul.

4

(5)

Wilczej 9. Przez wiele lat pełniła funkcję sekretarza Związków Zawodowych w swoim zakładzie pracy.

W łatach 70-tych mieszkała w Józefowie k. Otwocka przy ul. Władysława Reymonta 33. Zmarła 17 stycznia 1980 r. Została pochowana na Cmentarzu Komunalnym (d.

Wojskowym) na Powązkach w kwaterze B-28.

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Yirtuti Militari nadany jej podczas

Główną Komisję ds. Weryfikacji Odznaczeń przy ZG ZBoWiD.

Źródła:

AZG ZKRPiBWP, syg. W-28197.

DW UdsKiOR, Protokół Głównej Komisji ds. Weryfikacji Odznaczeń przy ZG ZBoWiD z dnia 10 lipca 1965 r., s.4, poz. 80.

Powstania Warszawskiego został pozytywnie zweryfikowany

5

(6)

< y e ^ £ Z C > b- - ^ ^ ^ H UiJU OLSZEWSKA Irena z d. SOSIŃSKA, (1922-1980), pŁ_„Lilka”, od XII 1939\kolporterka

/y ___ M Ą U. \htiM i, więźniarka

prasy O W, późniejszego KB, więźniarka Pawiaka, w Powstaniu łączniczka i sanitariuszka I Batalionu Szturmowego KB, jeniec obozów; po wojnie księgowa

6

(7)

s h h OLSZEWSKA Irena z d. Sosińska, (1922-1980), ps. „Lilka”,

Irena Sosińska urodziła się 14 IX 1922 w Skierniewicach jako córka Aleksandra i Józefy z d. Kaczorowska. Brak danych dotyczących wykształcenia i rodziny.

Już w grudniu 1939 jako „Lilka” podjęła służbę konspiracyjną w ramach OW (Organizacji Wojskowej, powstałej we wrześniu 1939 z inicjatywy gen. W. Sikorskiego, która po okresie aresztowań występuje pod nazwą KB - Korpus Bezpieczeństwa lub Kadra Bezpieczeństwa, włączona w 1942 do AK jako WKSB - Wojskowy Korpus Służby Bezpieczeństwa). „Lilka” kolportowała prasę podziemną na terenie Warszawy, przenosiła broń oraz rozkazy. Została aresztowana 5 V 1942 w Warszawie w swoim mieszkaniu przy ul.

Brudnowskiej 18. Osadzona na Pawiaku została poddana ciężkiemu śledztwu. Zwolniona na skutek starań organizacji 3 XI 1942 w bardzo złym stanie zdrowia, mimo to podjęła dalsza służbę w ramach KB. Współpracowała z szefem operacyjnym KG OWKB, Edwardem Biernackim, ps. „Wilk” i wraz z nim od stycznia 1943 utrzymywała kontakty z Obozem Koncentracyjnym w Majdanku, organizując pomoc więźniom, członkom KB i innym.

Uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim jako łączniczka i sanitariuszka I Batalionu Szturmowego KB pod dowództwem kpt. „Nałęcza”. W pierwszych dniach walki na Starym Mieście była dwukrotnie kontuzjowana - najpierw na ul. Hipotecznej przysypana w zbombardowanym budynku, a następnie ranna w głowę podczas ataku na Pałac Radziwiłłów.

Pomimo odniesionych ran walczyła do 2 października, do upadku Powstania.

Ppor. Irena Olszewska podczas Powstania została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Nadanie zostało zweryfikowane przez GKWO przy ZG ZBoWiD dnia 31 XII 1965 z nr. legitymacji DK-3636/W. Odznaczona Rozkazem KG KB Nr 40 z 14 VIII 1944 również Krzyżem Walecznych „za dzielność w boju o Warszawą w dniach od 1 do 13 VIII1944” oraz innymi odznaczeniami. Rozkazem gen. „Bora” Nr 871/1 z 23 IX

1944 Irena Sosińska została minowana na stopień ppor.

Po kapitulacji Powstania przebywała w obozach jenieckich w Lamsdorf, Molsdorf, Altenburg i innych. W dniu 13 IV 1945 została wyzwolona przez Armię Amerykańską, po czym przebywała w obozie wojskowym PSZ w Langwasser. Wróciła do Polski 12 IX 1945.

Po wojnie wyszła za mąż. Od 1946 pracowała w charakterze księgowej. W latach 70-tych była starszą księgową w Obwodowym Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Warszawa 1 oraz w PKO. Mieszkała w Warszawie i podwarszawskim Józefowie. Przez wiele lat pełniła

7

(8)

funkcję Sekretarza Związków Zawodowych w swoim zakładzie pracy. Zmarła 17 I 1980, pochowana na Cmentarzu Komunalnym (d. Wojskowych) na Powązkach w kwaterze OWKB nr B-28.

AKHK, ko. Olszewska I.; APAK, T. 3650/WSK; AZG ZKRPiBWP, sygn. W -28197; DW UdsKiOR, Protokół GK ds. WO przy ZG ZBoWiD z 10.07.1965 r., s. 4, poz. 80;

Epitafium, s. 1; Wesołowski, Order VM... i Kaw. VM PRL... - brak wzmianki

8

(9)

, f i a t l t 2 i J > > . ^ ^ u ^

Y*>Vkt\ 2 VXVJ a^XMv v T tf\C > łćU ^ ___ I ^ IQ

OLSZEWSKA Irena z d. Sosińska, (1922-1980), od grudnia 1939 w Warszawie jako

„Lilka” kolporterka prasy O W, późniejszego KB, w 1942 krótko więźniarka Pawiaka, w Powstaniu łączniczka i sanitariuszka I Batalionu Szturmowego KB, jeniec obozów; po wojnie księgowa

Irena Sosińska urodziła się 14 IX 1922 w Skierniewicach jako córka Aleksandra i Józefy z d. Kaczorowska. Brak danych dotyczących wykształcenia i rodziny.

Już w grudniu 1939 jako „Lilka’' podjęła służbę konspiracyjną w ramach OW (Organizacji Wojskowej, powstałej we wrześniu 1939 z inicjatywy gen. W. Sikorskiego, która po okresie aresztowań występuje pod nazwą KB - Korpus Bezpieczeństwa łub Kadra Bezpieczeństwa, włączona w 1942 do AK jako WKSB - Wojskowy Korpus Służby Bezpieczeństwa). „Lilka” kolportowała prasę podziemną na terenie Warszawy, przenosiła broń oraz rozkazy. Została aresztowana 5 V 1942 w Warszawie w swoim mieszkaniu przy ul.

Brudnowskiej 18. Osadzona na Pawiakuyzostała poddana ciężkiemu śledztwu. Zwolniona na

V

skutek starań organizacji 3 XI 1942 w bardzo złym stanie zdrowia, mimo to podjęła dalsza ' ^ służbę w ramaehj KB. Współpracowała z szefem operacyjnym KG OWKB, Edwardem ^dui-^c* fctlU Biernackim,' ps. „Wilk” i wraz z nim od stycznia 1943 utrzymywała kontakty z Obozem | ^ ^ Koncentracyjnym w Majdanku, organizując pomoc więźniom, członkom KB i innym.

Uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim jako łączniczka i sanitariuszka I Batalionu Szturmowego KB pod dowództwem kpt. „Nałęcza”. W pierwszych dniach walki na Starym Mieście była dwukrotnie kontuzjowana - najpierw na ul. Hipotecznej przysypana w zbombardowanym budynku, a następnie ranna w głowę podczas ataku na Pałac Radziwiłłów.

Pomimo odniesionych ran walczyła do 2 października, do upadku Powstania.

Ppor. Irena Olszewska podczas Powstania została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Nadanie zostało zweryfikowane przez GKWO przy ZG ZBoWiD dnia 31 XII 1965 z nr. legitymacji DK-3636/W. Odznaczona Rozkazem KG KB Nr 40 z 14 VIII 1944 również Krzyżem Walecznych „za dzielność w boju o Warszawę w dniach od 1 do 13 VIII1944” oraz innymi odznaczeniami. Rozkazem gen. „Bora” Nr 871/1 z 23 IX

1944 Irena Sosińska została minowana na stopień ppor.

Po kapitulacji Powstania przebywała w obozach jenieckich w Lamsdorf. Molsdorf,

Altenburg i innych. W dniu 13 IV 1945 izostała wyzwolona przezj ź|rmi^ ^merykańskąT pd . <

jezym|~przebywała w obozie wojskowym PSZ w Langwasser. Wróciła do Polski 12 IX 1945. ^ “ Po wojnie wyszła za mąż. Od 1946 pracowała w charakterze księgowej. W latach 70-tych była

9

(10)

starszą księgową w Obwodowym Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Warszawa 1 oraz w PKO. Mieszkała w Warszawie i podwarszawskim Józefowie. Przez wiele lat pełniła

funkcję Sekretarza Związków Zawodowych w swoim zakładzie pracy. Zmarła 17 I 1980, i f i i r pochowana na Cmentarzu Komunalnym (d. Wojskowych) na Powązkach w kwaterze OWKB

nr B-28.

AKHK, ko. Olszewska 1.; APAK, T. 3650/WSK; AZG ZKRPiBWP, sygn. W -28197; DW UdsKiOR, Protokół GK ds. WO przy ZG ZBoWiD z 10.07.1965 r., s. 4, poz. 80;

Epitafium, s. 1; Wesołowski, Order VM... i Kaw. VM PRL... - brak wzmianki

OLSZEWSKA Janina zob. BIERNACKA Janina

10

(11)

11

(12)

/ - ! H W

t

JrerK} Mcwui

„ LILKA"

\ J z w i ^{h k}

z */. ^OSIHSK/i |T f-ł 2rr)^. '/ łL J d & O f'

H e k r O ^ - - %jjcie łJtiYSWWj yyT -z. M l.lJ S O '* :

) ’

;• V

W W arszawie *m a Ha . , - ' » śp IRENA MARIA

OLSZEWSKA ~

■ S ó s i . ń a k i c h

-.rs

t o t n l e n ’ ZWZ 1 AK, p * .„ L llk a ” , łąc z n ic z k a K o m en d y G łó w n ej OW- -K B , w alczy ła w- P o w sta n iu W ar

szaw sk im ; k a w a le r O rd e ru w o je n n e g o V lr tu tl M lltta rl V k l , o d z n a c z o n a K rzy żem W alecznych i ln .; p o ch o w an a w k w a te rz e Ó1V- -K B n a c m e n ta rz u k o m u n a ln y m na Powązdcach.

“ z w ie lk im b ó lem 1 ro z p a c z a z a w ia d a m ia m y , że w d n iu 17.1.1900 r. od eszła n ie s p o d z ie w a n ie p o g rą ż a ją c n a s w g łę b o k ie j p i e ś c i

M r fj [ H , j

" IRENA MARIA OLSZEWSKA 1

y e t C o '

t t l - łO: ^z domu Sosińska

„L ilka.” '

h ło łn t e r r ZW Z — AK. łą c zn ic z k a K om e n d y ir MW Ujf' I J ^ k g . uTiestńn!7RU p & w stan la W ar

szaw sk ieg o , o d zn acz o n a S re b rn y m K rz y ż e m O rd e

ru V lrtu tl M iliitari, K rz y ż e m W ale c z n y c h , K rzy żem W y zw o len ia o ra z M e d alam i B o jo w y m i, W ięź

n ia r k a P a w ia k a 1942, b. pracow nic?. Ica PKO.

N a b o ż e ń stw o ża ło b n e o d b ę d z ie się w d n iu 23.1.

IS30 r. o só d ? . 12j1S w k o śc ie le ćw . Jó z e fa U p rz y C m e n ta rz u K o m u n a ln y m ( u l.' P o w ą z k o w sk a 80), p o k tó ry m n a s tą p i '-w y p ro w ad zen ie d ro g ich n am Zwloik n a k w a te r ą O W -K B

m a tk a , sio s tra , c ó rk a , zięć, w n u k i 1 ro d z in a

W-85l29i:S-J____ _____________

U Z 1960

12

(13)

13

(14)

14

(15)

A j ? £ '/ ( * ^ & 'a> ił x L ''

X r o - i t o : Z - " i . cH

•/ f - / f i . - j f / m ^ / / f i f j

/ t ł I. / / / , '/*0 /u t Ly~Xii.^ rf/C-J ł J t ‘ - * T - /*'■*

2+v'^/AVU\5 'Ct-fl—- ^•t'Kl— / /fc-A*' / ^ Slr-Ust** 0-r^H^v Vt^4ys*y o Ar>^ L - /\/ - *l & y y c /v^— ^?v

^ *> ^ * * * * y^ Q—

, (}-» -{& <U*-^ KAAH^t^- C^L——,

' ' /

p ^U-# k ^ ^ t. o / j 6 /«h -/L * '7,# /„V, j£ i-2 ć^- ■ ^ - / - M / ^ /4-n ^ /W -/l< /> v ^,

^ / O H M b ' v

15

(16)

0 L S 2 E\JSkfl- J i ^ h a

(j t / Kii

Towarzysiwc Mik

KOM ISJA HISTORII KOBJ£

W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ

Rynek Starego Miasta 29/31 00-272 WARSZAWA

Źródło s tel.831-63-14

L is t a osób sporządzona p r z e z B ogcana Semenowi cza na p o d sta w ie danych z albumu fo t o g r a fic z n e g o Związku Inw alidów ttbj. - Śr ódmi e ś c i e _____ 1?«VII» 7 8 .w

&o

UR./H.oi-1422 i1!L iD ou l<& t

/ y ^ f<?- VV

Ob.Vcne.

^»

t r ; ' r

16

(17)

i

> *> .

WJts?

5 > 0 S (łU S £ ft-

V 0\ 52£ < O s ta i-|

1 Aa,3 r*A'.'to,<LZl i G e M . , 3 ^ 1

T W c e 2 _ ^ u , / ^ / j Z 2 2 ^ : w h '

17

(18)

v/N

5 0 9 i M 5 ^ / V

. Q l

- WO l^Jj O ^ J r O t K ^ S J ^ A s t b c v^ⁱ W \^ą>A^ca o u c W d l ^ vJ

N 3 S l O ^ ^ c U 0 K_

2-V >. z T O c s i d x t ^ ( ^

( A ( i r o j / e r ( S 3 & /

wicsj

Li | 5 / / t/<2>'

18

(19)

19

(20)

20

(21)

21

(22)

22

(23)

23

(24)

24

(25)